Μπράντι

«Στη μέση του χωραφιού μας υπάρχει ένα πηγάδι βαθύ που όταν πια πετάω πέτρα δεν ακούω το θόρυβο των νερών στο σκοτεινό του στόμα…» γράφει στις πρώτες γραμμές του ημερολογίου του ο πρώτος με οικολογική συνείδηση βάτραχος με το όνομα «Μπράντι», ο νέος ήρωας του ομώνυμου βιβλίου του Τάσου Μελετόπουλου που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Παρουσία».

Ένας συγγραφέας συναντάει φίλο ζωγράφο και σε λιγότερο από ένα μήνα προκύπτει η πιο όμορφη, τρυφερή αλλά και μαχητική ιστορία που έχουν διαβάσει τα πιτσιρίκια εδώ και καιρό. Όμως ο Μελετόπουλος γνώριζε ότι η συνταγή θα πετύχει από την πρώτη του κιόλας συνεργασία με τον εικαστικό Χάρη Λάμπερτ και το βιβλίο «Διάφανη πεταλούδα» που κυκλοφόρησε πέρυσι. Αυτή τη φορά ο συγγραφέας επέλεξε πάλι ένα φίλο, το ζωγράφο Γιάννη Κόττη. Και εγένετο ο «Μπράντι». Ένας βάτραχος, ήρωας σε ένα οικολογικό παραμύθι που μιλάει στα παιδιά για πολλά ακόμα ενήλικα ζητήματα (π.χ. κοινωνική συνύπαρξη). Παράλληλα ήδη τρέχει στο Μουσείο Μπενάκη της Πειραιώς η έκθεση με τα 16 νέα έργα του Γιάννη Κόττη –φτιαγμένα ειδικά για το βιβλίο– με όλα τα έσοδα από τις πωλήσεις να διατίθενται στην περιβαλλοντική μη κερδοσκοπική οργάνωση «Μεσόγειος SOS». Συγγραφέας και ζωγράφος μιλάνε στην A.V. για τη συνεργασία τους. 

Τάσος Μελετόπουλος Το βιβλίο γεννήθηκε από ένα όνειρό μου στο οποίο ήμουν λέει επιβάτης σε ένα τρένο που έχει ζωγραφίσει ο Κόττης. Εκεί, δίπλα στις ράγες, είδα ένα βάτραχο που σήκωσε το δεξί του χέρι και μου φώναξε «Είμαι ο Μπράντι!». Τότε αποφάσισα να γράψω μια ιστορία για ένα βάτραχο που μου αυτοσυστήθηκε. Όμως, δεν θα μπορούσα να είχα γράψει αυτό το βιβλίο αν δεν ήμουν παρατηρητής των παιδιών μου. Το παραδέχομαι: είμαι ένας «κλέφτης ιδεών». Για την εικονογράφηση του βιβλίου απευθύνθηκα στον Γιάννη Κόττη γιατί έχει κρατήσει κάτι πολύ πολύτιμο στη ζωγραφική του: δεν έχει ξεχάσει το πώς ζωγράφιζε όταν ήταν μικρός – δηλαδή έχει κρατήσει ακέραια τη μαγεία και την αθωότητα. Τους μικρούς αναγνώστες μου νομίζω ότι θα τους ενθουσιάσουν τα στοιχεία της προσωποποίησης: ο βάτραχος που μιλάει, το σπαθί που ανάβει, το σκυλί που σηκώνεται όρθιο στα πόδια του. Όταν ήμασταν εμείς παιδιά φαντασιωνόμασταν αυτό το ζωντάνεμα της φύσης. Γι’ αυτό και το θέμα της ιστορίας είναι το νερό – συχνά συζητιέται ότι η επόμενη μεγάλη κρίση θα είναι αυτή του νερού. Το παραμύθι μου είναι άκρως… κατάλληλο και για ενηλίκους, άλλωστε είμαι λάτρης των «παλιών παραμυθιών» όπως ο Πίτερ Παν ή οι ιστορίες της Πηνελόπης Δέλτα. Νομίζω ότι πρέπει το παραμύθι που διαβάζει ο μεγάλος στο παιδί να συναρπάζει εξίσου και τον ίδιο. Όσο για τα υπόλοιπα, βρήκαν εύκολα το δρόμο τους: το βιβλίο άρεσε στην Ειρήνη τη Γερουλάνου και άρεσε και στη «Μεσόγειο SOS» που ασχολείται με τα νερά.

Γιάννης Κόττης

Συνεργάστηκα με τον Τάσο γιατί είμαστε φίλοι και γιατί μου άρεσε το κείμενο. Η ζωγραφική μου είναι κοντά στην ιστορία του –η φύση και ό,τι την αποτελεί– γι’ αυτό και ο Τάσος πιστεύω με σκέφτηκε. Ξεκίνησα τη δουλειά γρήγορα – έφτιαχνα ζωγραφιές, τις πέταγα, μέσα σε ένα μήνα είχα τελειώσει. Ακολούθησα την ιστορία αλλά όχι ως ακριβή «μετάφραση» του κειμένου – επιθυμούσα να δώσω την αύρα της. Ένα 20% είναι τελείως δικό μου κομμάτι. Οι πεταλούδες, για παράδειγμα, που διατρέχουν όλο το κείμενο αλλά δεν αναφέρονται μέσα σε αυτό, είναι ένα δικό μου καθαρά χαρακτηριστικό, ας πούμε το σημείο που κάνω μια «κομπίνα» σε σχέση με τον κλασικό τρόπο εικονογράφησης παιδικού βιβλίου. Είχα μια αμφιβολία αν πέτυχα τον Μπράντι, δεν ήξερα πώς τον είχε σχηματίσει στο κεφάλι του ο Τάσος, αλλά όταν τον είδε μου είπε «αυτός είναι!». Τα παιδιά αντιλαμβάνονται απόλυτα αυτό που κάνω, ακόμα και αν αυτό δεν είναι τόσο παιδικό. Δεν μπορείς να περνάς τα παιδιά για ηλίθια και να τους δίνεις εικόνες αφελείς. Πρέπει να δουν τον κόσμο της τέχνης όπως είναι στην πραγματικότητα – η ζωγραφική τα κάνει πιο έξυπνα. Όταν ο Τάσος μού είπε ότι ταυτόχρονα με την έκδοση του βιβλίου θα γίνει και έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη, είχα μια ανασφάλεια ότι το παρατραβάμε αλλά τελικά πείστηκα. Τα έργα που εκτείθενται είναι εικόνες από το βιβλίο τυπωμένες σε μουσαμά μεγάλων διαστάσεων (80 x 100). Πάνω τους έχω επέμβει ξανά επιζωγραφίζοντάς τις