«κι οπού αγαπά και ρέγεται του τραγουδιού γλυκότη,
λιξεύγει του τραγουδιστή, στα κάλλη κ' εις τη νιότη». Ερωτόκριτος (στ.723-4)
Το βράδυ της Παρασκευής, 5/5, κατέβαινα προς το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, μάλλον ανόρεχτη και μη γνωρίζοντας τι ακριβώς πρόκειται να δω και κυρίως να ακούσω . Οφείλω να ομολογήσω ότι δεν είχε τύχει μέχρι τώρα να παρακολουθήσω τη δουλειά του Δημήτρη Μαραμή. Τα τραγούδια του που είχα εντοπίσει στο You Tube πρόδιδαν ένα συνθέτη με βαθιά γνώση της μουσικής και μεγάλη ευαισθησία. Πώς όμως θα προσέγγιζε μουσικά τον Ερωτόκριτο; Πώς μια έμμετρη μυθιστορία άρρηκτα δεμένη με το πασίγνωστο παραδοσιακό κρητικό μουσικό μοτίβο –χωρίς να ξεχνάμε τα σημαντικά αλλά λιγότερο γνωστά έργα του Νίκου Μαμαγκάκη ή του Γιάννη Μαρκόπουλου που βασίστηκαν πάνω στον Ερωτόκριτο– , θα μεταμορφωνόταν σε σύγχρονο μιούζικαλ;
Από τη στιγμή που έσβησαν τα φώτα της κατάμεστης αίθουσας της Εναλλακτικής Σκηνής της ΕΛΣ και για τις επόμενες δύο ώρες , οι απορίες και οι αμφιβολίες μου έγιναν καπνός κι εγώ, έμεινα να παρακολουθώ μαγεμένη, ένα από τα πιο όμορφα μουσικά έργα που έχω ακούσει ποτέ! Η jazz και τα blues, μαζί με χαρακτηριστικά μοτίβα από την κρητική παράδοση –προσωπικά εντόπισα και κάποιες μελωδικές αναφορές στο Μάνο Χατζιδάκι–, έγιναν η μαγιά για μια πρωτότυπη μουσική σύνθεση που ξεχείλιζε από πάθος, ορμή, συγκίνηση, ευαισθησία και, πάνω απ’ όλα, εφηβική φρεσκάδα! Τη μεγαλύτερη όμως έκπληξη αισθάνθηκα όταν συνειδητοποίησα πόσο απλά και αβίαστα «έδεσε» ο ποιητικός λόγος του Βιτσέντζου Κορνάρου, ο ρυθμός του, το μοναδικό γλωσσικό του ιδίωμα ‒παρεμπιπτόντως, οι υπέρτιτλοι βοήθησαν αφάνταστα‒ με τη μουσική φόρμα του μιούζικαλ. Σαν να είχε γραφτεί για να παίζονται μαζί…
Την εκτέλεση του έργου ανέλαβε ένα έξοχο οκταμελές μουσικό σύνολο‒με τον συνθέτη να παίζει πιάνο και να διευθύνει‒ εγκατεστημένο ευφυώς, στη μέση της σκηνής, σαν να είναι μέρος της πλοκής, αλλά ένα επίπεδο κάτω… Πάνω και περιμετρικά της ορχήστρας, ο Κωνσταντίνος Ρήγος, σκηνοθέτης, σκηνογράφος και χορογράφος της παράστασης, έστησε ένα αφαιρετικό αλλά απόλυτα λειτουργικό αρχιτεκτόνημα, με σκάλες που μετακινούνταν και επίπεδα που άλλαζαν θέση και χρήση. Έγιναν μπαλκόνια, έγιναν παλάτια, έγιναν πεδίο μάχης και φυλακή, υπηρετώντας «εν κινήσει» την αφήγηση μιας ερωτικής ιστορίας, που χάνεται στον χωροχρόνο. Οι ενδυματολογικές επιλογές του Γιώργου Σεγρεδάκη για τον Ερωτόκριτο, την Αρετούσα και τον Πολύδωρο είναι σύγχρονες, όπως ακριβώς θα ντυνόταν μια παρέα εφήβων. Σύγχρονοι είναι και οι φωτισμοί του Χρήστου Τζιόγκα όπως και η χρήση της live κάμερας (Βασίλης Κεχαγιάς). Αντίθετα, τα κοστούμια της Νένας , του Ρήγα, ή του χορού με τις μεταμφιέσεις του, είναι αυτά που φέρουν στοιχεία και σύμβολα του παρελθόντος, με έντονη χιουμοριστική διάθεση- και μιαν αχρείαστη, κατά τη γνώμη μου, δόση υπερβολής.
Οι φωνές …
Εκτός από την πάντα ενδιαφέρουσα σκηνοθετική ματιά του Ρήγου, ο «Ερωτόκριτος» του Μαραμή ευτύχησε να ανέβει στη σκηνή με ένα σπουδαίο καστ: μια εκπληκτική ομάδα νέων παιδιών, πλαισιωμένη από δύο καταξιωμένους λυρικούς τραγουδιστές και ένα εξαιρετικό φωνητικό σύνολο (ένα μεγάλο μπράβο στη Μάτα Κατσούλη).
Τον ρόλο του Ερωτόκριτου , κράτησε ο Θοδωρής Βουτσικάκης, ο μόνιμος ‒και αγαπημένος‒ συνεργάτης του Δημήτρη Μαραμή . Με το όμορφο παρουσιαστικό του, τη σκηνική του άνεση και κυρίως την εκφραστικότητα και μελωδικότητα της φωνής του, μας χάρισε έναν δραματικό ήρωα, με ακραίες συναισθηματικές αντιδράσεις, που βιώνει τον έρωτα με πάθος, ενθουσιάζεται, πάσχει, αγωνιά και εν τέλει λυτρώνεται. Δίπλα του η Μαρίνα Σάττι, μια ονειρεμένη Αρετούσα, με όψη, κίνηση και φωνή εφηβική, απόλυτα πειστική στο ρόλο της δεκατετράχρονης ερωτευμένης. Η ερμηνεία της ανάλαφρη, φωτεινή, παθιασμένη αλλά και σπαρακτική, όταν το δράμα φτάνει στην κορύφωσή του. Ο Γκωτιέ Βελισσάρης με τη φωνή και το υποκριτικό του ταλέντο έπλασε έναν ισορροπημένο Πολύδωρο που συντροφεύει , συνετίζει τον Ερωτόκριτο και συμπάσχει μαζί του. Τέλος, η μεσόφωνος Ιωάννα Φόρτη, με το σπάνιο τζαζ ηχόχρωμα της φωνής της μας έδωσε μια αστεία όσο και συγκινητική Νένα ενώ ο Ρήγας του βαρύτονου Κωστή Μαυρογένη είχε όλη τη στιβαρότητα και την σκληρότητα που απαιτεί ο ρόλος.
Με μια κουβέντα…
Μπορεί στην Ελλάδα να μην έχουμε παράδοση στο μιούζικαλ, όμως ο Δημήτρης Μαραμής ‒με την ενθάρρυνση του Γιώργου Κουμεντάκη‒ το τόλμησε! Πλησίασε με απέραντο σεβασμό το αριστούργημα του Βιτσέντζου Κορνάρου κι έφτιαξε μια μουσική εκδοχή του «Ερωτόκριτου», πλούσια σε ήχους, εικόνες και συναισθήματα. Ένα αυθεντικό λαϊκό θέαμα και ακρόαμα, γεμάτο φρεσκάδα, που «κατεβαίνει» στον κόσμο και τον συγκινεί, χωρίς να χάνει ούτε στιγμή τη σοβαρότητα και την ποιότητά του. Εμείς που το απολαύσαμε και όσοι τυχεροί έχουν ήδη εξασφαλίσει τα εισιτήριά τους –οι παραστάσεις αν είναι ήδη μάλλον θα γίνουν sold out‒ θα το κουβεντιάζουμε σίγουρα για καιρό!
9°
