Joy Division - Ίαν Κέρτις: Ο έρωτας θα μας χωρίσει. Ξανά!

Στις 18 Μαΐου του 1980 ο τραγουδιστής των Joy Division, Ίαν Κέρτις, αυτοκτονεί στο σπίτι του στο Μάκλσφιλντ.

Είναι μόλις είκοσι τριών ετών.

Η γνωριμία αρκετών από εμάς με τους Joy Division έγινε την ίδια εποχή που ανακαλύπταμε τους Cure, τους Bauhaus, τη Siouxsie, τους Sisters of Mercy, όταν δηλαδή ανακαλύπταμε τη σκοτεινή πλευρά του post-punk. Κι επειδή στην Ελλάδα –ειδικά εκείνες τις εποχές– οι μουσικές αργούσαν να φτάσουν, το πιθανότερο είναι ότι ο Ίαν Κέρτις ήταν ήδη νεκρός. Άλλωστε, τα δύο πρώτα άλμπουμ των Joy Division, το «Unknown Pleasures» και το «Closer», κυκλοφόρησαν στην ελληνική αγορά το 1984, με το «Still» να έρχεται την επόμενη χρονιά. Βεβαίως πριν κυκλοφορήσουν ελληνικά, πιθανότατα είχαν εμφανιστεί στα δισκοπωλεία κάποιες κόπιες εισαγωγής –όπως λέγαμε εκείνη την εποχή–, όμως προφανώς δεν ήταν αρκετές ώστε να δημιουργήσουν συνθήκες πλατιάς ενασχόλησης.

Ο Ίαν Κέρτις είχε αυτοκτονήσει ήδη από το 1980, εγκλωβισμένος σε δύο παράλληλους έρωτες, εκείνον για τη σύζυγό του Ντέμπορα Κέρτις κι εκείνον για την Ανίκ Ονορέ, δημοσιογράφο και συνιδιοκτήτρια των δισκογραφικών εταιρειών Les Disques Du Crépuscule και Factory Benelux. Αν ακούσει κανείς προσεκτικά τους στίχους και την ερμηνεία των τραγουδιών των Joy Division, θα καταλάβει αμέσως ότι τα συναισθήματα του Ίαν Κέρτις πήγαιναν τόσο βαθιά, που του ήταν αδύνατο να τα ελέγξει. Άλλωστε, όταν αυτοκτόνησε ήταν μόλις είκοσι τριών ετών.

Στον πρόλογο του βιβλίου που περιλαμβάνει τους στίχους και τα σημειωματάρια του Ίαν Κέρτις, «So, This Is Permanence», η Ντέμπορα γράφει: «Τον Ίαν μού τον σύστησε στο Macclesfield, το 1972, ένα αγόρι που τον αποκαλούσε αδελφό του. Αυτός ο μοναδικός έφηβος, που ποτέ δεν πήγαινε στη λέσχη νέων με τα άλλα παιδιά, στεκόταν και πόζαρε στο μπαλκόνι του διαμερίσματος των γονιών του. Φορούσε eye liner, στενό τζιν και ένα παράξενο γούνινο μπουφάν – κάποιοι θα γελούσαν, αλλά υπήρχε μια τελετουργία σε εκείνη την πρώτη συνάντηση. Είχε ένα μαύρο ντοσιέ με διαχωριστικά για τα θέματα που έγραφαν: “Στίχοι” και “Μυθιστόρημα”. Ένιωσα υπερήφανη που με εμπιστευόταν αρκετά ώστε να με αφήσει να δω ποιες ήταν οι φιλοδοξίες του. Είχα κολλήσει. Ο ρομαντισμός τού ότι ήταν την ίδια στιγμή ποιητής και συγγραφέας ήταν πολύ μεγάλος για να του αντισταθώ και ήταν πολύ ελκυστικό να μπω στον κόσμο του. Εκτός από τη συλλογή με τα βινύλιά του και τα μουσικά περιοδικά που μάζευε, το υπνοδωμάτιό του ήταν απρόσωπο, ειδικά αν αναλογιστεί κανείς την πολύπλοκη και θεατράλε προσωπικότητά του. Δεν υπήρχαν στοίβες από ρούχα ή μακιγιάζ ή ακαταστασία οποιουδήποτε είδους. Ήταν τακτικός και νοιαζόταν εμμονικά για το πώς έμοιαζαν και πώς ακούγονταν τα πράγματα, προσπαθώντας πάντα για την τελειότητα. Προσέγγιζε δύσκολα θέματα τόσο πλάγια που δεν μπορούσα να καταλάβω αν τον αφορούσαν προσωπικά. Δεν καταλάβαινα γιατί ήθελε τόσο να μιλήσει για ένα αγόρι της περιοχής που λεγόταν ότι έπασχε από διπολική ψύχωση – φαινόταν σαν κουτσομπολιό, πράγμα που δεν τον χαρακτήριζε. Ονόμαζε κάθε δική του ασυνήθιστη συμπεριφορά, απουσία ή επιληπτική κρίση ως “αναδρομή” και γινόταν σε όλους σαφές ότι αυτό το θέμα δεν ήταν προς συζήτηση».

Το πιο απλό πράγμα του κόσμου είναι να αποδώσει κανείς μια αυτοκτονία σε κάποια ψυχική νόσο, πράγμα που έχει γίνει –στην ιστορία της μουσικής– πολλές φορές. Από την άλλη, ο Ίαν Κέρτις δεν είναι ο μοναδικός άνθρωπος στον κόσμο που αντιμετωπίζει μια κρίση στον γάμο του – ο οποίος μάλιστα είχε γίνει όταν εκείνος είχε μόλις κλείσει τα 18. Εκείνο που είναι εμφανές είναι ότι ο τρόπος που βιώνει την κατάσταση μιας σχέσης που φθίνει είναι πολύ βαθύς και πεντακάθαρος: «When routine bites hard / And ambitions are low / And resentment rides high / But emotions won’t grow / And we’re changing our ways, taking different roads». Κι ύστερα: «Why is the bedroom so cold? / You’ve turned away on your side», για να κλείσει μ’ έναν τρόπο που μοιάζει να παίρνει πολύ βαθιά υπόψη του και την πλευρά του άλλου: «You cry out in your sleep / All my failings exposed / Just that something so good just can’t function no more». Ναι, ο έρωτας θα τους χωρίσει. Θα χωρίσει τον Ίαν τόσο από την Ντέμπορα όσο και από την Ανίκ. Και μάλιστα με τον πιο σκληρό και τον πιο αμετάκλητο τρόπο.