Mέλος των Active Member, συγγραφέας παιδικών βιβλίων, στιχουργός, τραγουδίστρια, μαμά... μια γυναίκα με χίλιες ιδιότητες πίσω από ένα γλυκό, εφηβικό, θα το χαρακτήριζε κανείς, χαμόγελο. Μια Κυριακή πρωί, στο Θησείο, η Γιολάντα αφού έφτιαξε χαρταετούς και έπαιξε με μια φασαριόζικη παρέα παιδιών φωτογραφήθηκε και μίλησε μαζί μας ανοίγοντας ένα παράθυρο στον κήπο που κρύβει μέσα της.
Άρχισα μ’ ένα απόκοσμο και σιγανό μουρμούρισμα
για να ταιριάξω τη φωτιά δίπλα στου χρόνου το
φτερούγισμα
πικρό νανούρισμα διπλωμένο σα βεντάλια
με λέξεις αφόρετες και στιγμές ρετάλια
Γ.Τ.
Σου έρχονται στιχάκια και ρίμες στο μυαλό όταν…;
Όταν αυτό μένει καθαρό απ’ τη ρουτίνα. Ή αντίθετα όταν κάθε εγκεφαλικός νευρώνας είναι βουτηγμένος στην καθημερινότητα. Απρόσμενα, ακάλεστα κι ανύποπτα.
Έχεις δει ποτέ την τέχνη σου σαν διέξοδο από την καθημερινότητα;
Σαν ένα ασφαλές καταφύγιο που πας και κρύβεσαι όταν βρέχει αναποδιές; Οτιδήποτε δημιουργικό καταφέρνω πια να κανω μπροστά σε μια κόλλα χαρτί καθισμένη σε μια γωνιά (προσπαθώντας να γίνω αόρατη και ειδικά όταν βρέχει)... είναι διέξοδος. Όμως, σχεδόν ποτέ δεν είναι ασφαλές καταφύγιο. Αλλά αυτό είναι και το ζητούμενο της τέχνης. Μικρές βόμβες λέξεων και φαντασίας.
Το κλισέ «σε τι κόσμο μεγαλώνουμε τα παιδιά μας» σε αγγίζει ή θεωρείς ότι κάθε εποχή έχει τις δυσκολίες της;
Με αγγίζει. Δεν με φοβίζει. Υποτίθεται ότι εκπαιδεύομαι να ζήσω σε αυτό τον κόσμο από μικρή. Οι γονείς και οι παππούδες μου φρόντιζαν πάντα να κρατάνε μέσα μου ζωντανή τη μνήμη του κόσμου του δικού τους και παράλληλα με σπρώχναν να κοιτάω μπροστά. Το ίδιο οφείλω να κάνω στα δικά μου παιδιά. Έτσι νιώθω. Κι έτσι πράττω.
Ένιωσες μετά τα παιδιά σου να αλλάζουν τα μεγέθη και οι ανησυχίες σου; Να παίρνουν άλλες διαστάσεις τα πράγματα που σε απασχολούν;
Τα πάντα άλλαξαν σειρά. Τα πάντα ζουλήχτηκαν ή τραβηχτήκαν με το ζόρι απ’ όπου ήταν δυνατόν. Κάποια πετάχτηκαν εντελώς. Θυμάμαι, είχα ένα καλάθι και εκεί μέσα μάζευα πραγματάκια για μια στιγμή δημιουργικής έμπνευσης (!), εικόνες, λέξεις, διευθύνσεις, ονόματα και ενδιαφέροντα URL (!). Σπάνια το τσέκαρα αυτό το καλάθι, γιατί όλο κάτι καινούργιο μού προέκυπτε. Είναι τόσο γρήγορες πλέον οι ταχύτητες σε όλα... Λίγο πριν γεννήσω, αυτό το πολύτιμο καλάθι χάθηκε σύσσωμο σχεδόν σε μια μαύρη σακούλα. Κάπως έτσι, πλέον, λειτουργώ σε οτιδήποτε φρακάρει τη σκέψη μου, βαραίνει την ψυχή μου. Εμμένω όμως πάντα στο απλό και στο αυτονόητο.
Έδωσες ένα τραγούδι σου στην ελληνοαμερικάνικη ταινία μικρού μήκους «The Penal Colony» του Μάνου Τσίζεκ και του Lindsey Aliksanyan. H ταινία, που ακόμα βρίσκεται στο μοντάζ, πραγματεύεται τη φυλάκιση της Nadya Tolokonnikova, μέλος των Pussy Riot, αλλά και κατ’ επέκταση τις συνθήκες κράτησης των γυναικών στα σωφρονιστικά ιδρύματα. Το αντικείμενο της ταινίας έπαιξε ρόλο στην απόφασή σου να δώσεις το τραγούδι σου; Το τραγούδι μου αυτό είναι μια προσευχή για τις γυναίκες που θαυμάζω, για τις γυναίκες που πάντα αγαπώ και μου δείχνουν πού να πατήσω τα βήματά μου και πού να αφήσω τα παλιά ίχνη να τα κάνει λακκούβα η βροχή και αργά να τα σβήσει. Το τραγούδι μου νιώθω ότι είναι ένα μικρό μικρό φωτάκι μες στην ανάγκη που έχουν οι γυναίκες αυτές για φως και ζωή. Μακάρι να μπορούσα να τους αλαφρύνω λίγο από τον πόνο και τους εφιάλτες τους. Αλλά γι’ αυτό είμαι λίγη.
Active Μember... Βρίσκεις να υπάρχουν περισσότερα «ενεργά μέλη» σήμερα από την εποχή που μας έγινε γνωστό το όνομα του συγκροτήματος;
Τελευταία φορά που μέτρησα ήταν λιγότερα. Είναι πολλοί περισσότεροι αυτοί που γουστάρουν να κάνουν χάζι, να παίρνουν μάτι και συχνά να λένε και καμιά ψαγμένη παπάρα.
Είσαι η πρώτη τραγουδίστρια στη Low bap σκηνή. Έχεις ποτέ φανταστεί τον εαυτό σου, έστω για πειραματισμό, να τραγουδάει κάποιο άλλο είδος;
Ναι. Αν μπορεί να με συνεπάρει το είδος.
Το βιβλίο σου «Η όμορφη Βασιλική» είναι μια εκδοχή της «Σταχτοπούτας», η Ρωσίδα Σταχτοπούτα, αν δεν κάνω λάθος. Η όμορφη, καλή και εργατική κοπέλα απαντάται συχνά σε αφηγήσεις. Γιατί πιστεύεις ότι αυτή η ιστορία έχει τόση πέραση, διακρατικά και διαχρονικά;
Το βιβλίο αυτό είναι μέρος μιας έρευνάς μου –προ δεκαπενταετίας– σχετικά με ιστορίες που μοιάζουν με αυτή της Σταχτοπούτας. Σε όλες τις εκδοχές που ανακάλυψα, σε κάθε φυλή και κάθε γωνιά του πλανήτη (και πλέον εύκολα μπορεί να το κάνει κανείς μέσω internet), βρήκα στοιχεία κοινά που δείχνουν πόσο πολύ μοιάζουμε σε όλους τους καιρούς, όλα τα χρώματα και τις συνθήκες... Είναι άδικο να ερμηνεύουμε τα λαϊκά παραμύθια με μέτρο τη σύγχρονη παιδαγωγική ή ψυχολογία. Στα λαϊκά παραμύθια το «όμορφο» είναι το «καλό», «το γενναίο». Ο καθένας από εμάς υπήρξε αυτό το παιδί ή θέλησε να είναι αυτό το παιδί... Το να μειώσουμε τη «Σταχτοπούτα» σε κάτι λιγότερο από ό,τι είναι –όπως συμβαίνει στις μαζικής παραγωγής εκδοχές της Σταχτοπούτας– είναι μεγάλο λάθος. Φτηναίνει τα πιο λατρευτά μας όνειρα και ειρωνεύεται την αληθινή μαγεία που υπάρχει μέσα μας. Δηλαδή την ικανότητα να αλλάξουμε τη ζωή μας, την ικανότητά μας να ελέγχουμε τη μοίρα.
Στις προσωπικές σου δουλειές ξεχωρίζεις κάποιο από τα τραγούδια σου. Αν ναι, γιατί;
Όλα τ’ αγαπώ και μου λείπει να τα τραγουδώ – σπάνια το κάνω. Το «Δεν είμαι κανενός» ωστόσο ερμηνεύει την ψυχή μου με τον πιο κατάλληλο τρόπο. Πρόσφατα, έτυχε να μπει σε μια συλλογή με γυναίκες του hip hop από όλο τον κόσμο. (World Hip Hop Women: SoundSIStem)
Τι να σου ευχηθώ για το μέλλον. Τι επιθυμείς για τις μέρες που έρχονται;
Υγεία, δημιουργικό ελεύθερο χρόνο, παρέα και νοιάξη. Αυτά, τα απλά. Όλα τα άλλα που γεμίζουν τον τηλεοπτικό χρόνο, τις εφημερίδες, την ιντερνετική απειροσύνη, τα μάτια και τ’ αυτιά μας είναι ατέλειωτα, ύποπτα και προς άμεση κατανάλωση. Μου αρκεί που με σκουντάνε πού και πού να γράφω στίχους.
Ιnfo: Στις 7 Μαρτίου παίζει στον Μύλο στη Θεσσαλονίκη (Sadahzinia live) και στις 4 Απριλίου θα εμφανιστεί με τους Active Member στον Ελληνικό Κόσμο (πληροφορίες στο www.lowbap.com). Και για τους μικρούς φίλους: Κάθε 1η και 3η Κυριακή του μήνα, στις 12.00, θα τη βρίσκουμε στο Root (πρώην «Σταύλος») με ένα αυτοτελές εργαστήρι αφήγησης και δημιουργικής σκέψης για παιδιά.
13°
