Συνέντευξη: Η Ελένη Θεοφυλάκτου μιλά για το εικαστικό σύμπαν της έκθεσής της στην Γκαλερί Alma
Η εικαστικός Ελένη Θεοφυλάκτου παρουσιάζει αυτό το διάστημα την έκθεση «Ωραίος Καιρός», στην Γκαλερί Αlma, μέχρι και τις 8 Φεβρουαρίου. Εμείς μιλήσαμε μαζί της και μοιράστηκε το πώς εμπνεύστηκε το όλο πρότζεκτ, ποια είναι η σχέση της με τα χρώματα στο έργο της αλλά και πώς επηρεάζουν το σύμπαν της οι σπουδές που έχει κάνει στο θέατρο.
Συνέντευξη με την Ελένη Θεοφυλάκτου για την έκθεση «Ωραίος Καιρός» στην Alma Gallery
Θέλω να μου εξηγήσετε λίγο πώς εμπνευστήκατε τον τίτλο της έκθεσής σας. Παραπέμπει στην παράσταση «Ευτυχισμένες μέρες» του Μπέκετ. Ήταν εξ αρχής ένα project σε διάλογο με τον Μπέκετ ή προέκυψε στη συνέχεια κατόπιν της επιλογής των έργων για την έκθεση;
Από μίαν άποψη είμαι σε ανοιχτό διάλογο διαρκώς με τον Μπέκετ. Έχω σκύψει ευλαβικά πάνω στο έργο του πολλά χρόνια τώρα, από την εποχή που σπούδαζα στην δραματική σχολή της Ρούλας Πατεράκη. Και όταν σκόνταφτα, πάλι με δικές του ακτίνες ξαναφώτιζα τα σκοτάδια μου. Πολλά τοπία του εαυτού μου ανακάλυψα εξαρχής να ενσαρκώνονται στο έργο του. Ο τίτλος της έκθεσης «ωραίος καιρός» έχει ένα σαρκαστικό μειδίαμα, είναι φανερό νομίζω. Ο Θάνος Σταθόπουλος – μετά από πολλές συζητήσεις που είχαμε – αναφέρεται στις «Eυτυχισμένες μέρες» συσχετίζοντας επιτυχώς κατά την γνώμη μου, τη συνάντησή μου με το θεατρικό έργο. Δεν υπήρχε εξ αρχής προσχέδιο πάνω σ΄αυτήν την σήμανση, αλλά στην πορεία άρχισε να γίνεται φανερό. Συμμερίζομαι απόλυτα την ματιά του κειμένου του.
Όπως γράφει και ο Θάνος Σταθόπουλος στο σημείωμά του, «θα πρέπει να φανταστούμε την Ελένη Θεοφυλάκτου σαν άλλη Γουίνι, θαμμένη ως το λαιμό, ενώ "ο σκουπιδότοπος τριγύρω μοιάζει με ανθόσπαρτο οχυρό", όπως γράφει η ίδια στις προσωπικές της σημειώσεις για τα έργα». Θέλετε να μου το σχολιάσετε;
Τα έργα της έκθεσης δουλεύτηκαν τα τέσσερα τελευταία χρόνια υπό την επήρεια του υποχρεωτικού εγκλεισμού. Συναισθήματα θυμού, απελπισίας, απόγνωσης κτλ. καθώς και ο κοινωνικοπολιτικός σκουπιδότοπος με ανάγκασαν να υπερασπιστώ το φωτεινό κομμάτι της Ζωής. Δούλεψα σε απόλυτη σιωπή χωρίς ψευδαισθήσεις, προσπαθώντας το οξύ της κοινωνικής δυσοσμίας να μη με διαβρώσει σε βάθος, όχι εμένα ως άτομο, αλλά τον καλλιτεχνικό μου βυθό. Έτσι κάπως βγήκαν αυτά τα έντονα χρωματικά έργα στα οποία όμως κρυφοκοιτάζει η πίκρα, αν όχι η συντριβή.
Πένθος vs Oνειρο: πώς συνδέονται αυτά τα δυο στη συγκεκριμένη έκθεση; Τι ρόλο παίζουν τα χρώματα στα έργα σας εδώ; Πώς επικρατούν έναντι του μαύρου και του γκρι; Το πρόσημο της έκθεσης φαίνεται να είναι θετικό και πιο φωτεινό σε σχέση με τον Μπέκετ, έτσι δεν είναι;
Νομίζω ότι σκέφτομαι μαυρόασπρα. Όμως δεν υπάρχει σαφής περίφραξη μεταξύ χρωματιστής ή ασπρόμαυρης διατύπωσης. Είμαι χαρούμενη αν στο αποτέλεσμα διακρίνεται κάτι θετικό, εννοώ κάτι φωτεινό που να ανασηκώνει έστω και ανεπαίσθητα κάποιον, όπως η Γουίνι λοιπόν ανάμεσα σε ετερόκλητα ευρήματα βρίσκει νόημα στην τραγικότητα της ύπαρξης! Η απελπισία του πένθους μπορεί να πατήσει ένα αστραφτερό κουμπί και να μας οδηγήσει στις δροσερές εκβολές κάποιου νοήματος.
Ποια είναι η γενικότερη σχέση σας με τα χρώματα; Πόσο καθοριστικός είναι ο ρόλος τους σε κάθε έκθεσή σας; Υπάρχει κάποιο χρώμα που θα ξεχωρίζατε και γιατί;
Το υλικό που χρησιμοποιώ όταν δουλεύω δεν είναι συγκεκριμένο και μάλιστα θα έλεγα πως αγαπώ ιδιαιτέρως τα μολύβια, δηλαδή τα ασπρόμαυρα έργα. Η ένταση του ασπρόμαυρου πολλές φορές είναι «χρωματιστή».
Αυτή η σειρά της τελευταίας δουλειάς είχε ανάγκη να υλοποιηθεί με χρωματιστά oil pastel που είναι η πρώτη ύλη μου εδώ και πολλά χρόνια. Εύκολα διακρίνει κάποιος το μαύρο να κυριαρχεί στις συνθέσεις. Το μαύρο το θεωρώ «αυτοκράτορα»- πολύ ζωογόνο και πολύ φωτεινό.
Ποιο έργο της έκθεσης θα ξεχωρίζατε (αν υπάρχει κάποιο) και γιατί;
Στα έργα μου σπάνια βάζω τίτλους. Και στην έκθεση αυτή κανένα δεν έχει τίτλο, επειδή όλα μαζί αποτελούν ένα σώμα, ίσως μπορώ να πω είναι σκηνικό με τον τίτλο «Ωραίος Καιρός» και σχεδόν δεν θα μπορούσε ούτε ένα να απουσιάζει. Επομένως δεν ξεχωρίζω κάποιο. Το ρεφρέν αυτού του συνόλου είναι αυτό με τα τέσσερα μαύρα φύλλα και τα γκρίζα – ασημί σπιράλ - που περιστρέφονται, στο δεξί τοίχο μπαίνοντας στον χώρο. Υποθέτω ότι έχει συνέχεια πάντως η σειρά αυτή γιατί συνεχίζω να δουλεύω αυτήν τη στιγμή στην ίδια έννοια, κάτι σαν αιχμάλωτος ας πούμε (αστείο).
Πόσο σας έχουν επηρεάσει οι σπουδές σας στο θέατρο στον τρόπο που «χτίζετε» κάθε φορά το σύμπαν μιας έκθεσης
Καθένας μας έχει κάνει (και συνεχίζει ίσως) πολλές σπουδές και είναι η κληρονομιά του. Για μένα το θέατρο ήταν μεγάλη προίκα και αναπόφευκτα έχει αποτυπωθεί ως πρώτο φύσημα του ανέμου. Είναι ένας ολοστρόγγυλος κύκλος μέσα στον οποίο μοιάζει να κινούμαι. Το ευεργετικό άρωμα του θεάτρου με αναστηλώνει ακόμη και όταν συμβαίνει κάποιες στιγμές μια αποσύνθεση σκέψης.
Είστε και διδάσκουσα στην Σχολή Καλών Τεχνών στη Θεσσαλονίκη. Πώς μοιράζετε τον χρόνο σας ανάμεσα στη διδασκαλία και τη δημιουργία; Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι να τα συνδυάσετε; Ποιες είναι οι σημαντικές αρχές ενός καλλιτέχνη που θέλετε να μεταδώσετε στους νέους καλλιτέχνες μέσω της διδασκαλίας σας;
Ε, ναι αυτή η ευλογημένη συνθήκη να είσαι σε καθημερινή επαφή με τους φοιτητές είναι μια ξεχωριστή εμπειρία. Δεν μου στερεί τίποτα από το δημιουργικό έργο, αντίθετα εφοδιάζει με κελαριστή μελωδία, τον βαρύ ουρανό της πεζότητας κάποιες φορές. Ελπίζω ότι η σχέση που έχω μαζί τους να πυροδοτεί και τα δικά τους όνειρα, γιατί ενίοτε διαπερνούν καλώδια υψηλής τάσης τις συνομιλίες μας. Ένα βασικό που επισημαίνω είναι να εργάζονται να μην διασπούν την προσοχή τους σε τετριμμένες καθημερινότητες και να εργάζονται πειθαρχημένα και σε πολλά επίπεδα της τέχνης, λογοτεχνία, θέατρο, ποίηση. Όλα είναι ένα.
15°
