Μπαρόκ πολυθρόνες αλλά και αναπαραγωγές κλασικών κομματιών –όπως η καρέκλα Calvet του Gaudi και η Hill House του Makintosh – και ακόμη ένα πιάνο, ένα σκρίνιο, ένας πολυέλαιος. Όλα τους βαμμένα μαύρα. Και στη συνέχεια καψαλισμένα. Κυριολεκτικά, κατά τόπους καμένα. Όταν ο Maarten Baas παρουσίασε τη συλλογή του, Smoke, οι γνώμες διχάστηκαν. Κάποιοι εντυπωσιάστηκαν. Πολλοί τη θεώρησαν βέβηλη.
CASA DI PATSI Σκαμπό-φωτιστικά Μuffin, σχ. Ryosuke Fukusada, για την Bonaldo
Στα χρόνια που μεσολάβησαν φαίνεται ότι εξοικειωθήκαμε περισσότερο με τη γοητεία της φθοράς. Ξεφυλλίζοντας τους καταλόγους της One World Interiors βλέπεις ντουλάπια που θυμίζουν παλιά θησαυροφυλάκια, δερμάτινες και μεταλλικές βαλίτσες που μοιάζουν να ’χουν ταξιδέψει με το Orian Express και φώτα που νομίζεις ότι βγήκαν από το κατάστρωμα του Τιτανικού. Ακόμη, μια παραδοσιακή καρέκλα κουρείου, κασόνια με παλιές διαφημίσεις της Shell και συρταριέρες που θα στέκονταν άνετα σε ένα φαρμακείο του 1920. Όλα τους κουβαλούν περήφανα την πατίνα του χρόνου, με γρατσουνιές, χτυπήματα και μπογιά που ξεφτίζει.
Ανάλογη εικόνα δίνει και η συλλογή της Interni One. Οι δερμάτινοι καναπέδες παραπέμπουν σε ταινία με την Γκρέτα Γκάρμπο, οι μεταλλικές ραφιέρες μοιάζουν να βγήκαν από βιομηχανία του προηγούμενου αιώνα, τα φωτιστικά δαπέδου θα μπορούσαν να ανήκουν σε κινηματογραφικό πλατό του ’40. Δίπλα, ξεβαμμένες καρέκλες, παλιές κασέλες, μια μεταλλική στόφα σαν αυτές που είχαν οι γιαγιάδες μας. Και μια πολυθρόνα στο στιλ κάποιου Λουδοβίκου, αλλά με εμφανώς ξηλωμένες τις ραφές στο κάθισμα.
MYRANΚαράφα ΗΚ Pitcher, σειρά Masterpieces, σχ. Henning Koppel, για την Georg Jensen
Καθώς η αίσθηση της παρακμής αρχίζει να μας σαγηνεύει, οι αναφορές σε περασμένα μεγαλεία βρίσκουν τη θέση τους στο χώρο μας και το decadent design αναδεικνύεται σε κυρίαρχη τάση της εποχής. Και είναι μια τάση και ένα στιλ με πολλές αισθητικές επιρροές. Έχει τη σκοτεινή γοητεία του Dark Lux, που είναι θεατρικό, υπερβολικό και μυστηριώδες – με βαθιές αποχρώσεις, απαλό δέρμα, μεταλλικές επιφάνειες, φτερά και πούλιες. Συγχρόνως αποπνέει τη ρομαντική γοητεία του Dirty Chic, όπου όλα μοιάζουν παγωμένα στο χρόνο. Τοίχοι ραγισμένοι και ξεβαμμένοι που αποκαλύπτουν παλιότερα στρώματα μπογιάς, ξεφτισμένα ταβάνια, παλιό ξύλο και ακριβά –φθαρμένα από το χρόνο και τη χρήση– υφάσματα. Τέλος, αποτυπώνει τον αντικομφορμισμό και τον παρορμητισμό του Bohemian Chic, που θυμίζει καταραμένους καλλιτέχνες και κουβαλά την ελευθερία της τσιγγάνικης ψυχής –αναμειγνύει χρώματα και μοτίβα χωρίς να ανησυχεί αν είναι ασορτί, ανακατεύει εποχές και τάσεις και συνδυάζει ζωγραφιστά πιάτα στους τοίχους με μουσουλμανικά αραβουργήματα και κεντήματα της ανατολικής Ευρώπης.
ROCHE BOBOIS Καθιστικό σύστημα Profile, σχ. Tapinassi & Manzoni, με βελούδινο ύφασμα Jean Paul Gaultier
Το αποτέλεσμα ισορροπεί ανάμεσα στο look μεγαλοπρεπούς έπαυλης, παλιού εργαστηρίου και στοιχειωμένου σπιτιού. Ακριβά και μοναδικά έπιπλα στέκουν δίπλα-δίπλα με ταπεινά αντικείμενα, βελούδα και σατέν συνδυάζονται με industrial κομμάτια, vintage έπιπλα του ’50 ταιριάζουν με αντίκες και χειροποίητες κατασκευές. Και όλα συνυπάρχουν με έργα τέχνης.
Το Decadent Design συνθέτει ένα σκηνικό όπου το συναίσθημα κυριαρχεί της λογικής. Όπου η απόλυτη τελειότητα δεν είναι το ζητούμενο – αντίθετα, η ατέλεια γίνεται ελκυστική και η ομορφιά αποκαλύπτεται στα ανεξίτηλα σημάδια του χρόνου. Το Decadent Design ανασύρει αναμνήσεις, ξαναζωντανεύει συγκινήσεις, δημιουργεί ένα χώρο φτιαγμένο για να φιλοξενήσει μια ζωή γεμάτη.
Δύσκολοι καιροί
ROOM SERVICEΣτρογγυλό χαλί Luna της Nanimarquina
Αν υπάρχει μια περίοδος στη σύγχρονη ιστορία που αξίζει να χαρακτηριστεί decadent, αυτή είναι η δεκαετία του ’20. Αλκοόλ, βρώμικο χρήμα και φετίχ, μαζί με δημιουργικούς καλλιτέχνες, επαναστατικές ιδέες και μια επίμονη αίσθηση παραίτησης και εγκατάλειψης –κληροδότημα του Πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου που μόλις είχε τελειώσει– ορίζανε το κλίμα της εποχής. Στο Παρίσι η πορνεία ήταν νόμιμη, ενώ τα φτηνά ναρκωτικά και το φτηνό ποτό έλκυαν στη Μονμάρτη καλλιτέχνες και τυχοδιώκτες. Στη Σαγκάη, τα nightclubs δεν έκλειναν ποτέ και τα ξενοδοχεία προσφέρανε ηρωίνη με το room-service. Στο Βερολίνο, παράνομα καμπαρέ ικανοποιούσαν κάθε διαστροφή και η λογοκρισία ήταν ανύπαρκτη. Στα κλαμπ της Ma Meyrick, στο Λονδίνο, σύχναζαν Ευρωπαίοι πρίγκιπες, κλέφτες, γκάνγκστερ, ηθοποιοί και ο ίδιος ο Ροδόλφο Βαλεντίνο.
2nd FLOORΚαρέκλες PK9, τραπέζι PK58, σχ. Poul Kjaepholm για τη Fritz Hansen
Το design ανέκαθεν καθρέφτιζε την εποχή του. Το Art Deco, που γεννήθηκε το ’20, είχε δυνατές γραμμές και αισθησιακές καμπύλες. Αλλά πάνω απ’ όλα είχε πολύ Charleston και πολλά κοκτέιλ – αντανάκλαση μιας κοινωνίας που αφηνόταν στην αναζήτηση της απόλαυσης. Fast forward στο 2013. Μέσα στα τελευταία δέκα χρόνια, ουρανοξύστες γκρεμίστηκαν, τράπεζες έπεσαν έξω και άνθρωποι έχασαν τις δουλειές τους. Τα παιδιά δεν μάχονται πλέον τετράποδους εξωγήινους στις κονσόλες τους – σκοτώνουν μουσουλμάνους με τουρμπάνι σε video games. Η παρέα πέρασε στο Facebook, όπου οι φωτογραφίες μας είναι δημόσια ιδιοκτησία. Πριν το καταλάβουμε η οικονομία κατέρρευσε, οι οικονομίες μας ροκανίστηκαν και τα χρέη μας γιγαντώθηκαν.
Η αίσθηση της παρακμής βασιλεύει κι εμείς δεν έχουμε πολλές επιλογές. Μάλλον δύο: Να αφιερώσουμε ψυχή και σώμα στην επιβίωση. Ή να επενδύσουμε ό,τι απέμεινε από τον τελευταίο μας μισθό σε μια Dom Perignon, να δώσουμε στο σπίτι μας τη γοητεία της decadence και του ξεπεσμένου μεγαλείου –που τόσο ταιριάζει στην εποχή μας– και να το παίξουμε Άγγλοι εισοδηματίες και Αγγλίδες κληρονόμοι. Να πώς γίνεται.
Get the Look
ROCHE BOBOISΕπιτραπέζιο κουτί Boite Papillon
«Μου αρέσει η λέξη decadence» είχε πει ο Verlain, «μοιάζει να λαμπυρίζει μoβ και χρυσάφι». Εκείνο που κάνει ένα σπίτι decadent είναι βέβαια η φθορά, αλλά η φθορά μαζί με τη χλιδή – οι λεπτομέρειες εκείνες που είναι τελείως περιττές από πρακτική σκοπιά, αλλά απολύτως απαραίτητες για να δώσουν τον τόνο της υπερβολής.
Κρεβάτι με ουρανό ή βελούδινο κεφαλάρι, ακόμη κι αν κοιμάσαι σε ένα στρώμα στο πάτωμα.Μπροκάρ κουρτίνες, art deco ταπετσαρίες και Tiffany’s λάμπες με λιμπελούλες. Κρυστάλλινοι πολυέλαιοι –μας κάνουν και οι faux–, κινέζικα παραβάν, μαύροι τοίχοι και ζωγραφιστά ταβάνια. Καθρέφτες σε σκαλιστή κορνίζα και πίνακες ακουμπισμένοι στο πάτωμα. Πορτατίφ με κρόσσια, μεταξωτά σκαμπό, μαύρα έπιπλα και μαξιλάρια από χάντρες. Chesterfield καναπέδες, πέτρινοι τοίχοι, ρολόγια με κούκο και μπερζέρες με χρυσό σκελετό. Κιλίμια, περσικά χαλιά και μωσαϊκό στο πάτωμα.
ΙΝΤΕRΝΙ ΟΝΕΠαλιά καφάσια της Pepsi, σημερινά ντουλάπια
Μαζί με έπιπλα και αντικείμενα που έχετε αποθησαυρίσει από ταξίδια, αντικερί και παλιατζίδικα. Και με industrial κομμάτια – μεταλλικά ράφια από κάποια αποθήκη, φώτα πλοίου, ακόμη και μια ζυγαριά από παλιό μπακάλικο. Μαζί, τέλος, με ταπεινά έπιπλα και αντικείμενα – κασόνια από μανάβικο, για παράδειγμα, ή ένα παλιό ξύλινο σχολικό θρανίο. Όλα τους με τα σημάδια του χρόνου και της χρήσης, τα ξέφτια τους και τις γρατσουνιές τους. Σε ένα σπίτι-σκηνικό, που δεν φοβάται τους ξεβαμμένους τοίχους και εκτιμά το φθαρμένο βελούδο. Με ένοικους που δεν λένε «την παλεύω» – προτιμούν αυτό που φέρεται να είπε ένας ξεπεσμένος δούκας: «Οι καιροί είναι δύσκολοι. Πάνε πια οι εποχές που πηγαίναμε για τσάι στον πύργο ενός ξαδέρφου και μέναμε τα επόμενα είκοσι χρόνια». Σωστά.
Decadent Lifestyle
BACCARAT Κρυστάλλινα βάζα, σειρά Naturalisme
Βάλε την παρακμή στο σπίτι σε τρία βήματα
Στο βιβλίο του Divinely Decadent ο Stephen Calloway παίρνει τα επτά θανάσιμα αμαρτήματα και χρησιμοποιεί κάθε ένα από αυτά ως έναυσμα για να προτείνει ιδέες διακόσμησης. Δεν χρειάζεται να αγοράσεις το βιβλίο. Απλά κάνε το ίδιο. Βάλε ένα μεταξωτό πάπλωμα για τη λαγνεία, ένα επίχρυσο τραπεζάκι για την απληστία, ένα βελούδινο μαξιλάρι για την οκνηρία, ένα κινέζικο πορσελάνινο πιάτο για τη λαιμαργία κ.ο.κ.
ZARA HOME Διακοσμητικό μαξιλάρι
Κάνε την κρεβατοκάμαρά σου μπουντουάρ. Η λέξη προέρχεται από το γαλλικό bouder που σημαίνει είμαι κατηφής, κατσουφιάζω. Φαίνεται ότι τις νεαρές κυρίες τις έστελναν στα μπουντουάρ τους για να κατεβάσουν τα μούτρα τους. Υπέροχα παρακμιακή ιδέα. Επιπλέον τα μπουντουάρ με έπιπλα τύπου Moulin Rouge, καθρέφτες, μπορντό τόνους και συνειρμούς κόκκινων τριαντάφυλλων και μαύρης σοκολάτας είναι εξ ορισμού decadent. Αν είσαι άνδρας και το project αυτό σε δυσκολεύει, πάρε τις οικονομίες σου και ζήσε για ένα βράδυ την εμπειρία του μπουντουάρ στο Courtesan’s Boudoir του Grosvenor Hotel, μια σουίτα αφιερωμένη στην πιο διάσημη επισκέπτρια του ξενοδοχείου, την πόρνη Miss Cora Pearl.
Κάνε playlist ή βάλε για ringtone στο κινητό σου ένα από τα παρακάτω:
• Decades of Decadence των Motley Crue.
• 100 Bill, του Jay Z, από την ταινία The Great Gatsby, η απεικόνιση της παρακμιακής δεκαετίας του ’20 από τον Fitgerald.
• Decadent Cities and Decadent Cities, των Confuzzulation.
• Κάτι από το άλμπουμ Decadent Decades των Bohemians.
• Το soundtrack της σειράς Elegance and Decadence του BBC, για τη ζωή του κατεξοχήν παρακμιακού, γυναικά και αλκοολικού Prince Regent.
Οι Decadents και το Design
LIGHT PLUSΦωτιστικό επιτοίχιο Dahlia, σχ. Janne Kyttanen για τη Freedom of Creation
Στη λογοτεχνία, το κίνημα των Decadents ξεπήδησε από εστέτ συγγραφείς του τέλους του δεκάτου όγδοου αιώνα, με πρωτοστάτη των Baudelaire. Οι Decadents περιφρονούσαν τις αξίες της Βικτοριανής εποχής, είχαν για σύνθημα το «τέχνη για χάρη της τέχνης» και θεωρούσαν ότι η αισθητική και η απόλαυση προέχουν της ηθικής.
Στη Βρετανία κυρίαρχη φιγούρα των Decadents ήταν ο Oscar Wilde και κυρίως το «Πορτρέτο του Ντόριαν Γκρέι», η ιστορία ενός νέου που οδηγείται να πιστέψει ότι η ομορφιά είναι η μοναδική αξία και αφιερώνεται σε ένα αμοραλιστικό κυνήγι της ηδονής. Επιρροές των Εστέτ και του Ντόριαν Γκρέι στο design ήταν η γιαπωνέζικη διακόσμηση, τα εξωτικά υλικά, οι άσπρες-μπλε πορσελάνες, τα μαρμάρινα και επιχρυσωμένα τραπέζια και τα φτερά παγωνιού.
ΙΝΤΕRΝΙ ΟΝΕ Μεταλλική κουζίνα, παλιές επιγραφές, ντουλάπια από ανακυκλούμενα υλικά
Ο Oscar Wilde και οι Decadents είχαν σημαντική επιρροή και στη Romaine Brooks – καλλιτέχνιδα και διακοσμήτρια που αντιπροσώπευε την ελίτ της παριζιάνικης λεσβιακής κοινότητας. Τις ίδιες επιρροές είχε και η –bisexual– Eileen Gray, τις οποίες εφάρμοσε και στο σπίτι Ε.1027 που σχεδίασε για τον εραστή της Jean Badovici. Σον τοίχο μάλιστα χάραξε τις λέξεις «Invitation Au Voyage», από τον τίτλο ενός ποιήματος του Baudelaire.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΔΕΛΟΥΔΗΣ Σεζ-λονγκ Smoke, σχ. Maarten Baas για τη Μoooi
Όταν ζητήθηκε από το συντηρητικό Le Corbusier να κάνει τις τοιχογραφίες στο σπίτι, εκείνος καυτηρίασε τις decadent αναφορές της Grey, αλλά και τη σεξουαλικότητά της, ζωγραφίζοντας προκλητικά γυναικεία γυμνά. Σε μια τοιχογραφία δε που απεικονίζει τον Badovici, την Gray και το παιδί τους –που δεν είχαν– έδωσε το όνομα «Three Women».
Au Rebours
Η κλασική νουβέλα του Joris-Karl Huysmans «Au Rebours», κατά πολλούς το πρώτο decadent μυθιστόρημα που γράφτηκε ποτέ, ακολουθεί έναν παρακμιακό δούκα που αποσύρεται από την έκλυτη ζωή της νιότης για να εντρυφήσει στις λεπτότερες αποχρώσεις της αισθητικής. Σε ένα επεισόδιο ο δούκας αντιμετωπίζει το αιώνιο δίλημμα των διακοσμητών – τι θα μπορούσε να αναδείξει τα λαμπερά χρώματα ενός χαλιού;
INTERNI Kόκκινος καναπές και oriental ατμόσφαιρα στη συλλογή Ghost της Gervasoni
Αρχικά βάζει μια χελώνα επάνω στο χαλί, αλλά δεν μένει ικανοποιημένος. Αν ρωτούσε έναν Άραβα μεγιστάνα του πετρελαίου, θα του ’δινε τη λύση: Βούτα τη χελώνα στο χρυσό, φόρτωσέ τη με σμαράγδια και ρουμπίνια και να δεις για πότε θα αναδειχτούν τα χρώματα του χαλιού. Κάτι τέτοιο έκανε τελικά και ο δούκας, μόνο με πιο ακριβά και σπάνια πετράδια. Ενθουσιασμένος με το αποτέλεσμα αφήνει τη χελώνα να πασχίζει στο χαλί, για να το γιορτάσει με φρυγανιές και τσάι. Όταν, αρκετές σελίδες αργότερα, επιστρέφει, η χελώνα είναι νεκρή. Συντετριμμένη, συμπεραίνει, από το βάρος όχι των πετραδιών, αλλά της ομορφιάς που κουβαλούσε.
LIGHT PLUSΕπιδαπέδιο φωτιστικό Νew Classic Terra, σχ. Gaia Bellavia για την Penta
ΜΑΝΙSKI & COΒελούδινος καναπές Chesterfield σε μοβ, αγαπημένο χρώμα των μποέμ
Το ’60, το «Au Rebours» έγινε αγαπημένο εγχειρίδιο της γενιάς της επανάστασης. Λέει η Μάριαν Φέιθφουλ στην αυτοβιογραφία της: «Ρωτούσες αυτόν που έβγαινες: Ξέρεις τον Ζενέ; Έχεις διαβάσει το “Au Rebours”; Και αν σου έλεγε ναι, πηδιόσασταν».
8°
