Από τον Φεβρουάριο του 2016, που κατατέθηκε στο Ιράκ, έως τον Δεκέμβριο, που θα βραβευτεί στο Αμμάν της Ιορδανίας, η εργασία με τίτλο «Χορογραφώντας τον Χώρο», με τόπο σύλληψης και εκπόνησης το αρχιτεκτονικό campus του ΑΠΘ, διέγραψε μια ιλιγγιώδη πορεία και, ναι, η Δήμητρα Γκουγκούδη και Έλλη Αθανασιάδου, τώρα δικαιώνονται! Φοιτήτριες και οι δυο, υπό το βλέμμα παρακολούθησης και επιστασίας της επιβλέπουσας καθηγήτριας Μαρίας Βογιατζάκη, υπέβαλαν την ιδέα τους στο Taymayouz Internarional Excellent Award. Μια ανεξάρτητη πρωτοβουλία-φορέα με στόχο την προώθηση της αρχιτεκτονικής, επαγγελματικά και ακαδημαϊκά, που από το 2012 που ξεκίνησε έως και σήμερα απονέμει ένα βραβείο διεθνούς εμβέλειας. Αρκεί να δεις ποιοι το προήδρευσαν: η Ζάχα Χαντίντ (αιωνία της), η Άντζελα Μπραντ, ο Πολ Ίβι και η Τζέιν Ντάνκαν: υπέρτατοι!
Και τι θα πει «Χορογραφώντας τον Χώρο»; Ποια είναι η ιδέα, η σύλληψη, η εκτέλεση και οι άνθρωποι φυσικά που εμπλέκονται ώστε να αρμολογηθεί αυτό το «μας κάνατε περήφανους» πρότζεκτ; Το εξής: Τόσο η αρχιτεκτονική όσο κι ο χορός σχεδιάζουν τον χώρο. Άνθρωποι και σώματα, κτίρια και υλικά αντικείμενα, κίνηση, ψυχή και πρόσκαιρα φευγαλέες πιρουέτες που παλεύουν να αναπαραστήσουν κάτι άυλο, εμπλέκονται και συνομιλούν ή προσομοιάζουν με τους ακίνητους όγκους. Αρχιτέκτονες και χορογράφοι, αν το δεις εκ του μακρόθεν, αγωνίζονται για το ίδιο πράγμα. Να διαμορφώσουν μια σκηνή, έναν τόπο, ένα σκηνικό και μια τυπολογία, όπου εντός του άνθρωποι και επίπεδα, όγκοι από σάρκα και αίμα ή πολυμορφικές κτιριακές κατασκευές θα «εγκατασταθούν» παρεμβαίνοντας. Θέλοντας να αφήσουν ένα ίχνος. Ένα momentum-monument.
«Διαμορφώνουμε το κτίριο ως μια πανταχόθεν σκηνή», λένε. «Βρίσκοντας διάφορες τυπολογίες σκηνικού χώρου. Στον πυρήνα διαμορφώνουμε μια ανοιχτή σκηνή, ελεύθερα επίπεδα που συνδέουν τους εκατέρωθεν όγκους και ρυθμίζουν την πρωτεύουσα κυκλοφορία του κτιρίου. Η ανοιχτή σκηνή αποτελεί έναν χώρο πολυδιάστατο, περίοπτο, πολυμορφικό. Η επιλογή της συμβαδίζει με την τάση για εξέλιξη του παραστατικού χώρου, που θέλει να απομακρυνθεί από τα συμβατικά των αυστηρά καθορισμένων κλειστών πεδίων».
Σε ελεύθερη μετάφραση: τόσο στον χορό όσο και στην αρχιτεκτονική, όπου όλα σχεδιάζονται αυστηρά για συγκεκριμένες χωροταξικές ή αισθητικές ανάγκες, άρα στάνταρ «αίθουσες» με χωρητικότητα θεατών ή κατοίκων, μάλλον ήρθε η ώρα για μια πιο ελεύθερη προσέγγιση. Αυτήν ακριβώς που βραβεύτηκε και εντυπωσίασε με την επιλογή του έργου των δυο κοριτσιών του ΑΠΘ: διάδραση, αυτοσχεδιασμός, ελευθερία, βίωση άλλου τύπου.
Και γιατί επέλεξαν την οδό Πειραιώς της Αθήνας, ως φωτορεαλιστικό δρώμενο αφήγησης και μελλοντολογική κάποτε ένταξη-εγκατάσταση; «Η οδός Πειραιώς, αν και ιστορικής σημασίας, αποτελεί μια υποβαθμισμένη περιοχή, πρώην βιομηχανική, στην οποία και πάλι το ρυθμιστικό σχέδιο προσπαθεί να εντάξει την πολιτιστική εισροή. Ένα τέτοιο κτίριο βοηθά, όπως και ο χορός άλλωστε, σαν εκπαιδευτικός θεσμός στην αρχή και κατόπιν σαν κοινωνικός συνεκτικός σύνδεσμος ανάμεσα στους θεατές-ανθρώπους που θα το ζήσουν».
Ως θέαμα μα και ως όγκος πολλαπλά συστεγασμένων λειτουργιών, το κτίριο που σχεδίασαν οι Δήμητρα Γκουγκούδη και Έλλη Αθανασιάδου είναι εντυπωσιακό. Όπως εντυπωσιακή είναι και η συνεργασία τους με τη χορεύτρια Φένια Χατζάκου αλλά και τον μηχανικό υπολογιστών Αλέξανδρο Δουμάνογλου. Όπως και το ότι κατά τη διάρκεια των εγκαινίων του γραφείου Τσίπρα στη Θεσσαλονίκη, θα ρωτήσουν διάφοροι τα γνωστά διάφορα περί της πόλης, θα ταχθούν επίσης και μεγαλοστόμως διάφορα θα και περί μέλλοντος μπλα, μπλα, μα η καίρια ερώτηση δεν θα γίνει. Που είναι αυτή: μια τόσο άρτια σκέψη και ιδέα θα έρθει άραγε η ώρα που θα τη δούμε να πραγματώνεται; Ή το τιμ να τραβήξει για τα «εξωτερικά», ως κάθε συνεπής με τα όνειρά του άνθρωπος, που κάποτε θέλει να τα δει να πραγματώνονται κι όχι να μένουν μόνο μακέτες και εύφημες μνείες; Αναρωτιέμαι...
Περισσότερα για το πρότζεκτ, τη μεθοδολογία σκέψης και τα προσχέδια-μακέτες, εδώ.
«Το σημαντικότερο είναι να παραμένουμε πιστοί σε μια αρχιτεκτονική που βελτιώνει την καθημερινότητα και αφήνει θετικό αποτύπωμα στο περιβάλλον», τονίζει ο Πάνος Ευστρατίου.
Παλιά βιομηχανικά συγκροτήματα στην Αθήνα και τον Πειραιά μεταμορφώνονται σε σύγχρονες κατοικίες, γραφεία και πολιτιστικούς χώρους, συνθέτοντας τη νέα αφήγηση της πόλης
13°
