Στο προαιώνιο δίλημμα περί του ποιος είναι το αφεντικό της πόλης, η παρακείμενη στο γήπεδο του ΠΑΟΚ εκκλησία της Αγίας Βαρβάρας δίνει την απόλυτα εγκεκριμένη από τα επουράνια απάντηση, καθώς όλη η πρόσοψή της είναι καλυμμένη με την αδιαπραγμάτευτη αξία-σύνθημα «εμείς είμαστε η Θεσσαλονίκη, ΠΑΟΚ από το 1926». Έχει κάτι το σουρεαλιστικό η είσοδος στην καρδιά της Άνω Τούμπας. Δίπλα στους δύο «ναούς» στέκει ογκώδες και βαρύ το Πολιτιστικό Κέντρο της περιοχής, που αυτές τις μέρες, στο πλαίσιο της Μπιενάλε 2, φιλοξενεί το Πανόραμα της Ελληνικής Χαρακτικής. Σκέφτομαι πως τα δύο καρτούν-αλάνια-χαρακτήρες, που δημιούργησε ο Σωτήρης Καλυβάτσης των ΑΜΑΝ, ο Μπάμπης ο Σουγιάς δηλαδή και το κολλητάρι του ο Τζώνης ο Λεπίδας, πιθανότατα να απορούν που το έργο τους δεν φιλοξενείται στο παλμαρέ της έκθεσης, δεδομένου πως τόσα χρόνια με αξιομνημόνευτη συνέπεια και καλλιτεχνική δεξιοσύνη χαράσσουν δικέφαλα πουλιά σε τσιμέντα, μάρμαρα, στύλους, αρχαία μνημεία, ασανσέρ, όλη η πόλη ένας καμβάς, ένα πεδίο δράσης.
Σκανάρω την Τούμπα με τον ενθουσιασμό του νεοφώτιστου κατοικητή, καθώς τον τελευταίο μήνα μένω προσωρινά εδώ. Μπαίνοντας πιο μέσα στη συνοικία, και μην παρεκκλίνοντας από την ευθεία της οδού Λαμπράκη, κεντρική αρτηρία, φλέβα, μπουκωμένο πνευμόνι της περιοχής, χαζεύω τον κόσμο που πλημμυρίζει κάθε βράδυ τα γυράδικα. Ο γύρος της Τούμπας είναι διάσημος στους εν Θεσσαλονίκη οπαδούς της fast grill greek cuisine, με αποτέλεσμα όλα τα γυράδικα να είναι σπέσιαλ! Κι όλα έχουν τα ονόματα του μερακλή ιδιοκτήτη, Μάκης, Τάκης, Λάκης, Πάκης. Το γυράδικο όμως του Χρήστου είναι που θέλω να υμνήσω, στη στάση Βαρνάβα. Πίτες δεξιοτεχνικά καμένες –γιατί είναι μεγάλη υπόθεση ο ψήστης να ξέρει έως πού να αφήσει το κάρβουνο να τις μαυρίσει–, θεσπέσιο κρέας, κι έξω στα τραπέζια εξωτικά κολιμπρί της γειτονιάς τραγανίζουν κάτι πριν 0το φιλί του αποχαιρετισμού, πριν τα όνειρα της επόμενης μέρας. Κορίτσια που το ρίμελ έλιωσε από τη ζέστη, αγόρια με παπιά ή πειραγμένα KTM, στην Τούμπα μετά τα μεσάνυχτα δεν κυκλοφορεί ψυχή παρά μόνο οι γκουρμελήδες των γυράδικων.
Πιο πάνω, πάντα ευθεία και πάντα επί της Γρηγορίου Λαμπράκη, είναι μαζεμένα τα ηλεκτρικάδικα, αστραφτερές βιτρίνες, πλυντήρια, τηλεοράσεις, προσφορές. Αυτό το σημείο θα μπορούσε, όπως παλιά η Βασιλίσσης Όλγας αποκαλούνταν Λεωφόρος των Εξοχών και των Κήπων, να ονομάζεται Λεωφόρος των Νιόπαντρων-Εξοπλίζω-Σπίτι Ζευγαριών. Πορτοκαλιά νέον φώτα για τα Expert, κίτρινα για τον Sarafidi, κόκκινα του Κωτσόβολου, λάμπουν όλη νύχτα παραμυθένια, ζαλιστικά, σαν ντισκομπάλες. Τη μέρα η Τούμπα αφρίζει από τη ζέστη, στα στενά της όποιος χαθεί μετανιώνει την ώρα και τη στιγμή που μπερδεύτηκε και το έστριψε αλλού, χιλιάδες συνταξιούχοι ξαμολιούνται στους δρόμους. Άλλη μια σουρεαλιστική εικόνα είναι αυτή του Χαρίσειου γηροκομείου κολλητά σχεδόν με το νεκροταφείο της Μαλακοπής! Τι είδους black χιούμορ είναι αυτό; Ποιος «άρρωστος» το σκέφτηκε;
Ύστερα ξαναπαίρνεις τη Γρηγορίου Λαμπράκη ανάποδα και ξανατσουλάς προς το κέντρο. Αν έπρεπε να διαλέξω έναν τίτλο ελληνικής ταινίας για την Τούμπα, θα ήταν «Συνοικία το όνειρο».
Το πλοίο φεύγει
Αναπόφευκτα φέτος το καλοκαίρι όλοι οι δρόμοι οδηγούν στο λιμάνι. Οι εγκαταστάσεις και οι δράσεις της Μπιενάλε στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης και τα Ψυγεία, το Μουσείο Φωτογραφίας, που φιλοξενεί την έκθεση “Face to Faces” (από τη Νεοϋορκέζα Ναν Γκόλντιν έως τη δικιά μας Λία Ναλμπαντίδου), είναι δύο καλοί λόγοι για να κατέβεις στις αποβάθρες 4-5 ώρες πριν το πλοίο φύγει για τις Σποράδες.
Η πιο πρόσφατη άφιξη σε αυτή την «τεχνοθαλασσιά» είναι το Μουσείο Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Τολμηρό αλλά και παιχνιδιάρικο σαν λεύκωμα, είναι αφιερωμένο στις εποχές αλλά και στους δημιουργούς του ελληνικού σινεμά, χαρίζοντας στη Θεσσαλονίκη ένα τρίβιαλ κινηματογραφικού πολιτισμού. Τα φορέματα της Βουγιουκλάκη και της Καρέζη, το δίκωχο του Τάκη Κανελλόπουλου, οι αθάνατες πόζες του Φούντα, της Λαμπέτη, της Μελίνας, του Παπαγιαννόπουλου και της Πασταφλώρας είναι μόνο μερικές από τις εμβληματικές εικόνες που διάλεξε ο διευθυντής του Βασίλης Κεχαγιάς, για να τις μαζέψει επιτέλους στο σπίτι τους. Το πρώτο τεύχος του περιοδικού «Σινεμά», βιντάζ μηχανές λήψης, κάδρα από τις ταινίες του Νικολαΐδη, φακοί και χιλιόμετρα φιλμ, «Μαρία Πενταγιώτισσα» και «Αστέρω», σινεμά made in Greece γεμάτο memorabilia, καρέ του σήμερα, αλλά και σεκάνς τού αύριο.
Με το που μπαίνεις μια αμόρσα με το νούμερο 8 αρχίζει και μετράει αντίστροφα, καθώς περιπλανιέσαι στους διαδρόμους του. Ακολούθησέ την και δες την ιστορία όπως γυρίστηκε από τις πρώτες αμήχανες προσπάθειες των αρχών του 20ού αιώνα μέχρι να φτάσει στη σημερινή εποχή. Κοστούμια, αφίσες, διαδραστικές οθόνες, εκπαιδευτικά προγράμματα, βιβλιοθήκη, αναγνωστήριο, δύο αίθουσες προβολών, εύρος εκθεμάτων. Βγαίνοντας μην παραλείψεις να αγοράσεις t-shirt με την καρικατούρα της Γεωργίας Βασιλειάδου από το χαρούμενο gift shop. Εκτός από τον Βασίλη Κεχαγιά, που χρόνια πάλευε για να συγκεντρώσει όλους αυτούς τους θησαυρούς, εύσημα παίρνει και η αρχιτέκτονας και δόκτωρ μουσειολογίας Νάσια Χουρμουζιάδου για τον άρτιο σχεδιασμό του χώρου.
Η ανταπόκριση κλείνει εδώ με άλλον έναν τίτλο, αφιερωμένο στο διευθυντή του Μουσείου Κινηματογράφου: «Ραντεβού στην Κέρκυρα».
9°
