Το Δεκέμβριο του 2012 το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κάλεσε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προετοιμάσει μια στρατηγική για την υποστήριξη της συνεργασίας μεταξύ των χωρών στην περιοχή της Αδριατικής θάλασσας και του Ιονίου πελάγους πριν από το τέλος του 2014. Η προτεινόμενη στρατηγική έπρεπε να βασίζεται στην εμπειρία που αποκτήθηκε από ανάλογες ενέργειες στη Βαλτική και στο Δούναβη.
Με αφορμή την ανάληψη της Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης από την Ελλάδα και την Ιταλία, το πρώτο και δεύτερο εξάμηνο του 2014 αντίστοιχα, αλλά και ως χώρες που βρέχονται από την Αδριατική και το Ιόνιο, οργανώθηκε στην Αθήνα η διεθνής διάσκεψη για την διαμόρφωση της συνεργασίας των οχτώ χωρών της περιοχής. Η διάσκεψη της Αθήνας σηματοδότησε και τη λήξη μιας ευρείας διαβούλευσης στην οποία συμμετείχε η κοινωνία των πολιτών και οι ενδιαφερόμενοι φορείς, ενώ μέχρι το τέλος του 2014 και με τη λήξη της Ιταλικής Προεδρίας η διαπεριφερειακή στρατηγική θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί.
Για πρώτη φορά τέσσερις χώρες μέλη της Ε.Ε Ελλάδα, Ιταλία, Κροατία και Σλοβενία συνεργάζονται ισότιμα με τέσσερις χώρες μη μέλη Αλβανία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Μαυροβούνιο και Σερβία για να αντιμετωπίσουν τις κοινές προκλήσεις και να ενισχύσουν τις κοινές δυνατότητες. Οι βασικοί πυλώνες της συνεργασίας θα είναι η γαλάζια ανάπτυξη, οι μεταφορές, ο βιώσιμος τουρισμός και η προστασία του περιβάλλοντος. Ο επίτροπος Περιφερειακής Πολιτικής κ. Johannes Hahn που ηγείται της πρωτοβουλίας δήλωσε ότι «με τέσσερα μέλη της Ε.Ε και τέσσερις τρίτες χώρες η στρατηγική αυτή θα συμβάλλει στη περαιτέρω ολοκλήρωση των Δυτικών Βαλκανίων, παρέχοντας τη δυνατότητα συνεργασίας με τις γειτονικές χώρες σε τομείς κοινού ενδιαφέροντος».
Η προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος είναι από τις βασικές παραμέτρους αυτής της συνεργασίας αφού μη συμβατές μεταξύ τους δραστηριότητες όπως οι εξορύξεις, η αλιεία, η ναυτιλία και ο τουρισμός θα πρέπει να συνυπάρξουν με ένα βιώσιμο τρόπο. Για να επιτευχθεί η γαλάζια ανάπτυξη θα πρέπει ,όπως ανέφερε η Επίτροπος αλιείας κ. Μαρία Δαμανάκη, να υπάρξει θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός που θα ξεκαθαρίζει τι επιτρέπεται και που έτσι ώστε και το περιβάλλον να προστατεύεται και οι επενδύσεις να διευκολύνονται μέσα σε ένα ξεκάθαρο πλαίσιο κοινό και για τις οχτώ χώρες.
Ένα διαφορετικό μοντέλο βιώσιμου τουρισμού προωθείται σε αυτή τη στρατηγική για τις χώρες της Αδριατικής και του Ιονίου που εστιάζει στην ανάπτυξη της πολιτιστικής και αρχαιολογικής κληρονομιάς της περιοχής, αναπτύσσοντας πρωτοπόρα και ποιοτικά τουριστικά προϊόντα που θα κάνουν τις οχτώ χώρες πιο ελκυστικές στην προσέλκυση τουριστών.
Η ανάδειξη της Αδριατικής σε σημαντικό εμπορικό δρόμο για μεταφορά εμπορευμάτων και ενέργειας αλλά και η αξιοποίηση των ενεργειακών αποθεμάτων της Αδριατικής συμπεριλαμβάνονται στη στρατηγική συνεργασίας έτσι ώστε να εξασφαλιστεί και η ενεργειακή αυτονομία της Ευρώπης.
Τα κακά νέα είναι ότι για τη συγκεκριμένη συνεργασία δεν υπάρχουν επιπλέον χρήματα από την Ε.Ε αλλά όπως δήλωσαν οι δύο επίτροποι , ο κ. Hahn και η κ. Δαμανάκη «για την υλοποίηση των δράσεων μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα ήδη υφιστάμενα κονδύλια της Ε.Ε που ανέρχονται στα 50 δις ευρώ».
