Ναταλία Κρίτσαλη: Η ιδρύτρια του «Bloode» ξέρει τι θέλει

Δώσαμε ραντεβού στο κέντρο της πόλης, μεσημεράκι. Είχε έναν υπέροχο χειμωνιάτικο ήλιο και συμφωνήσαμε ότι θα ήταν κρίμα να τον «χάσουμε» οπότε η κουβέντα μας έγινε περπατώντας. Κοιτάζοντας τη Ναταλία Κρίτσαλη, τη μια στιγμή βλέπω ένα κορίτσι μόλις 26 ετών γεμάτο με αυτήν την μοναδική ορμή και αισιοδοξία της νεότητας και την αμέσως επόμενη στιγμή έχω απέναντι μια συνειδητοποιημένη επαγγελματία με ώριμο μυαλό που έχει ιδρύσει την πλατφόρμα εθελοντικής αιμοδοσίας Bloode και έχει ήδη εργαστεί σε κολοσσούς όπως η ΙΚΕΑ και η NIKE. Αφήνω τις πρώτες εντυπώσεις μου να με παρασύρουν και ξεκινάμε την απολαυστική συζήτησή μας...

Είσαι κάτω από 30 ετών και έχεις να αφηγηθείς πολλές ιστορίες. Οπότε ας πιάσουμε τα πράγματα από την αρχή. Γεννήθηκες, μεγάλωσες και πήρες το πρώτο σου πτυχίο στην Ελλάδα. Όταν ήσουν μικρή, τι ονειρευόσουν να «γίνεις» όταν μεγαλώσεις;
Μικρή ήθελα να γίνω μπαλαρίνα, κι η αλήθεια είναι ότι ακόμη χορεύω λιγάκι όταν οι αιμοδοσίες μας πάνε καλά. Αυτό που με χαρακτηρίζει όμως από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου είναι ότι μου άρεσε ό,τι είχε μέσα κάτι επιχειρηματικό και με ξάφνιαζε δυσάρεστα η αδιαφορία των ανθρώπων για τους γύρω τους. Μεγαλώνοντας αναζήτησα ερεθίσματα και πρότυπα σε ανθρώπους που είχαν κατορθώσει να συνδυάζουν τη δουλειά τους με τον ουσιαστικό κοινωνικό αντίκτυπο. Νομίζω ότι αυτά οδήγησαν στην πορεία που έχω και διαμόρφωσαν το όνειρο, ή καλύτερα τον στόχο του να έχει η δουλειά μου αντίκτυπο στην κοινωνία. 

Οπότε σε ελκύει ότι έχει μέσα συστατικά του «επιχειρείν» και γι’ αυτό σπουδάζεις οικονομικά; Το Bloode και το μεταπτυχιακό σου πώς  προέκυψαν;
Ναι, σπούδασα στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών αλλά στην πραγματικότητα από το πρώτο έτος δούλευα με startups και έψαχνα τρόπους να δημιουργήσω το Bloode. Τα πρώτα χρόνια στο  Bloode έκανα κυριολεκτικά τα πάντα, από marketing, λογιστικά μέχρι να μιλάω με εθελοντές ή να διοργανώνω αιμοδοσίες. Αλλά κυρίως αυτό που έκανα είναι να σχεδιάζω από το μηδέν την εμπειρία του να δίνεις αίμα. Από το πως έρχεσαι σε πρώτη επαφή την αιμοδοσία και τι πληροφορίες χρειάζεται να γνωρίσεις, μέχρι το τι γίνεται αφού δώσεις αίμα. Μάλλον αυτό ήταν και το βασικό ερέθισμα για την επιλογή του master αργότερα: Service Design, δηλαδή το να σχεδιάζεις εμπειρίες (experiences) και συστήματα με επίκεντρο τον άνθρωπο. Έτσι κάνω τη δουλειά που κάνω τώρα: product consulting κυρίως σε  impact-driven startups για να δημιουργήσουν μία καλύτερη εμπειρία για τους “πελάτες” τους. 

Ερχόμαστε λοιπόν στο Bloode. Πώς ξεκίνησε και πώς χρηματοδοτήθηκε η ιδέα; 
Το Bloode σαν σκέψη, σαν ανάγκη ξεκίνησε στο σχολείο, στα 17 μου. Η αφορμή ήταν η ανάγκη για αίμα για ένα συγγενικό πρόσωπο μιας φίλης μου και η σκέψη που έμεινε να με βασανίζει καιρό είναι ότι δεν μπορούσα να δώσω αίμα για να τη βοηθήσω και για κάποιο λόγο που ακόμα δεν έχω καταλάβει δεν μπορούσε και κανείς άλλος. Έτσι ξεκίνησε το Βloode λοιπόν, από την απλή συνειδητοποίηση ότι έχουμε όλοι αίμα μέσα μας κι όμως την ίδια στιγμή, ακόμα και δίπλα μας υπάρχει τουλάχιστον ένας άνθρωπος, σε ένα νοσοκομείο που δεν βρίσκει αίμα - δεν βρίσκει αιμοδότες. 
Το πρώτο milestone ήταν να βρούμε ένα μοντέλο λειτουργίας που μπορεί να λύσει αυτό το πρόβλημα και έτσι το 2015 ιδρύθηκε το Bloode, ως μία ψηφιακή πλατφόρμα που συνδέει ανθρώπους που χρειάζονται αίμα με εθελοντές αιμοδότες. Για να φτάσουμε στη δημιουργία του Bloode βασίστηκα στη βοήθεια των συμφοιτητών μου. Πιστεύω εξάλλου στη δύναμη  της ομάδας, πόσω  μάλλον  όταν πρόκειται για δράσεις και  πρωτοβουλίες που αφορούν το  κοινωνικό  σύνολο.
Η πλατφόρμα ξεκίνησε με χρηματοδότηση από Φιλανθρωπικά Ιδρύματα αλλά και από βραβεία που καταφέραμε να πάρουμε για την καινοτομία του εγχειρήματος. Πλέον, στηρίζουμε το έργο του Bloode κάποιες φορές από τις οικονομίες μας, με συνεργασίες που κάνουμε με εταιρείες και σίγουρα μέσα από δωρεές που μπορεί ο κάθε ένας μας να κάνει.

Ποια θα χαρακτήριζες ως τη στιγμή που είδες το Bloode να απογειώνεται πραγματικά; Υπήρξε στιγμή που σκέφτηκες να το παρατήσεις; 
Θέλω να πιστεύω ότι το Bloode δεν έχει απογειωθεί ακόμα. Είμαστε εξάλλου λίγο μακριά ως χώρα από τον στόχο της κάλυψης όλων των αναγκών για αίμα από 100% εθελοντική αιμοδοσία - για την ακρίβεια σύμφωνα με τα τελευταία  του ΕΚΕΑ είμαστε κάπου μεταξύ του 60-65% . Όμως ελπίζω ότι αυτό θα αλλάξει σύντομα, με τη στήριξη όλων όσοι πιστεύουμε ότι η Ελλάδα μπορεί να γίνει καλύτερη και στην αιμοδοσία. 
Αυτός είναι ίσως και ο λόγος που δε σκέφτηκα ποτέ να το παρατήσω. Μπορεί να έχουν υπάρξει πολλές δύσκολες στιγμές, αρκετές αποτυχίες και άνθρωποι που προσπάθησαν να με πείσουν ότι αυτό που προσπαθώ δε γίνεται. Όταν όμως κάθε πρωί που ξυπνάς υπάρχει τουλάχιστον ένα μήνυμα από κάποιον ασθενή, κάποιο παιδί, κάποιον καρκινοπαθή, έναν νέο άνθρωπο που παλεύει με την Μεσογειακή Αναιμία όλη του τη ζωή και σου στέλνει έκκληση για βοήθεια, πώς να τα παρατήσεις; Για αυτό γύρισα και στην Ελλάδα, για είμαι πιο κοντά σε αυτούς τους ανθρώπους που μας χρειάζονται και για να μπορέσουμε να τους δώσουμε όχι μία λύση μόνο για σήμερα αλλά μακροχρόνια. 

Στο πλαίσιο της πανδημίας, εισάγετε και το πρόγραμμα covid-response. Πού στοχεύει; 
Το πρόγραμμα Covid Response ξεκίνησε τον Μάρτιο του 2020 στο ξεκίνημα της πανδημίας. Ουσιαστικά αυτό που συνέβη τότε είναι ότι ο κόσμος έμεινε στο σπίτι και φοβισμένος από την πανδημία, σταμάτησε να πηγαίνει στο νοσοκομείο για να δώσει αίμα. Τότε επικρατούσε ένας μικρός πανικός, οι αιμοδοσίες των νοσοκομείων μεταφέρθηκαν σε δημόσιους χώρους αλλά υπήρχε μεγάλο έλλειμμα στην ενημέρωση των αιμοδοτών. Αυτό που κάναμε είναι να γίνει το Bloode ένα κέντρο πληροφορίας για όλα τα σημεία που μπορείς να δώσεις αίμα, όλες τις οδηγίες σε σχέση με την πανδημία και όσο το δυνατόν καλύτερη καταγραφή των πραγματικών  αναγκών. 
Το πρόγραμμα τρέχει ακόμα, καθώς ακόμα είναι μειωμένη η προσέλευση αιμοδοτών και πλέον εκτός από πληροφορίες τρέχουμε περισσότερες καμπάνιες ευαισθητοποίησης και παρακίνησης των αιμοδοτών, στηρίζουμε καθημερινά τις ανάγκες νοσοκομείων, όπως το αντικαρκινικό νοσοκομείο Άγιος Παύλος και το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Ρίου, καθώς και ανάγκες ευπαθών ομάδων όπως οι πάσχοντες από Μεσογειακή Αναιμία. 

Στην Ελλάδα, είμαστε πίσω στην αιμοδοσία. Γιατί συμβαίνει αυτό και τι θα έλεγες σε κάποιον που φοβάται τη διαδικασία; 
Δυστυχώς στην Ελλάδα είμαστε πίσω και αυτό είναι κάτι που δεν το λέει η Ναταλία αλλά το επιβεβαιώνει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και ότι αυτός ορίζει ως ένα υγιές σύστημα αιμοδοσίας.  Ωστόσο, εάν βγάλουμε από την εξίσωση την πανδημία, που επηρέασε σημαντικά την αιμοδοσία, τα τελευταία χρόνια γίνονται πολύ δυνατές προσπάθειες όχι μόνο από το Bloode αλλά και από τους αρμόδιους φορείς όπως το ΕΚΕΑ αλλά και συλλόγους αιμοδοτών. 
Αυτό που χρειάζεται για να ξεκολλήσουμε από τα χαμηλά ποσοστά αιμοδοσίας είναι να απομυθοποιήσουμε τη διαδικασία, να τη μετατρέψουμε σε μια απλή συνήθεια, που όμως μπορεί να σώσει ζωές, χωρίς να επηρεάζει στο παραμικρό τη δική μας. 
Σε όσους φοβούνται (και είναι απόλυτα λογικό), σε όσους έχουν χαμηλό αιματοκρίτη ή οποιοδήποτε θέμα υγείας και δεν μπορούν να δώσουν αίμα, αυτό που θα πω είναι ότι είμαι μία από αυτούς και εγώ. Έχω στίγμα μεσογειακής αναιμίας και δεν μπορώ να δώσω αίμα και αυτός είναι ένας από τους λόγους που δημιουργήθηκε το Bloode, καθώς έπρεπε να βρω έναν άλλο τρόπο να βοηθήσω την φίλη μου. Το ίδιο μπορούν να κάνουν και όσοι βρίσκονται στην ίδια θέση: να ενώσουν τη φωνή τους με τη δική μου, με τη φωνή του  Bloode και να μεταδώσουν το μήνυμα της αιμοδοσίας. 

Πιστεύεις ότι η αιμοδοσία θα έπρεπε να είναι υποχρεωτική στους ενήλικες που πληρούν τα κριτήρια καταλληλότητας; 
Όχι, σίγουρα όχι. Η αιμοδοσία βασίζεται στη συνειδητή απόφαση που έχω ως ενήλικας, να αφιερώσω λίγο από το χρόνο μου για να βοηθήσω έναν άγνωστο άνθρωπο. Αυτή η πράξη, πέρα από το ότι μπορεί να δώσει σε κάποιον ζωή, αποτελεί τη βάση για μία πολιτισμένη κοινωνία και σίγουρα ως κουλτούρα και νοοτροπία, μπορεί να έχει επιπλέον προεκτάσεις, πέραν της αιμοδοσίας. Έάν κάτι προσπαθούμε να κάνουμε στο Bloode προσδοκώντας να μείνει σε βάθος χρόνου, είναι να μιλήσουμε για την αλληλεγγύη, την προσφορά, την αγάπη και τον εθελοντισμό ως έννοιες ριζωμένες βαθιά στη νοοτροπία και τον καθημερινό τρόπο σκέψης μας.  

Επιστρέφουμε σε εσένα: Πώς καταφέρνεις και τα συνδυάζεις όλα;
Με πολλή αγάπη και ειλικρίνεια.  Και οι δυο βασικές ασχολίες μου αυτή τη στιγμή, με γεμίζουν ενέργεια γιατί βλέπω ότι έχουν την προοπτική να αφήσουν κάτι όμορφο στον κόσμο. 

Ποια είναι τα χόμπι σου; Ποιο το αγαπημένο σου μέρος στον κόσμο;
Ταξιδεύω πολύ, δεν ξέρω αν αυτό θεωρείται χόμπι, αλλά σίγουρα για εμένα είναι. Μου αρέσει να ταξιδεύω μόνη μου για να δίνω χώρο και χρόνο στα μέρη και τους ανθρώπους των χωρών που επισκέπτομαι.  Αγαπώ δύο μέρη στον κόσμο για τελείως διαφορετικούς λόγους: τη Λισαβόνα και την Ουγκάντα. Η Λισαβόνα είναι η πιο πολύχρωμη, χαρούμενη και γεμάτη περιπέτεια πόλη που έχω επισκεφτεί. Η Ουγκάντα είναι το πρώτο μεγάλο ταξίδι που έκανα τελείως μόνη μου και γνωρίζοντας έναν τόσο διαφορετικό τόπο και ανθρώπους που ξεκινώντας από πολύ δύσκολες συνθήκες κατάφεραν όχι μόνο να ξεφύγουν και να γνωρίσουν την ευτυχία στη ζωή τους αλλά να βοηθήσουν τις δικές τους κοινότητες να αναπτυχθούν, μπόρεσα να γνωρίσω καλύτερα και τον εαυτό μου. 

Αν δεν έκανες όλα αυτά που κάνεις σήμερα, τι άλλο θα ήθελες να κάνεις;
Εάν δεν είχε βρεθεί η αιμοδοσία στον δρόμου μου και εγώ στον δικό της, νομίζω ότι θα είχα αφιερωθεί στην ενδυνάμωση των γυναικών και τη σωστή εκπαίδευση όλων των άλλων γύρω τους. Με θλίβει καθημερινά το να βλέπω το πώς αντιμετωπίζονται οι γυναίκες ειδικά στην Ελλάδα, και δεν μιλάω μόνο για τον τελευταίο  χρόνο που τα περιστατικά που μαθαίνουμε είναι δραματικά, αλλά και στις καθημερινές σχέσεις και συζητήσεις. Τα στερεότυπα που αναπαράγονται, τις συζητήσεις με φίλες όπου όλες έχουμε μία δυσάρεστη εμπειρία να μοιραστούμε, τις δυσκολίες που έχουν να αντιμετωπίσουν στο επαγγελματικό τους περιβάλλον μόνο και μόνο λόγω φύλου. Δεν είναι μόνο το ότι είμαι γυναίκα, ούτε ότι θέλω να διορθωθεί η αδικία. Πιστεύω πως αν μπορέσουμε να διαλύσουμε τα έμφυλα στερεότυπα, ο κόσμος αυτός θα γίνει καλύτερος για όλους.  

Πώς βλέπεις τη «Ναταλία» σε 10 χρόνια;
Η Ναταλία σε 10 χρόνια δεν ξέρω πού και πώς θα είναι. Σίγουρα όμως δεν βλέπω πουθενά το Bloode. Ίσως να υπάρχει σε μόνο σαν digital memory που το instagram σου βγάζει 6 years ago και μία φωτογραφία από την αιμοδοσία. Κι αυτό γιατί στόχος μου και της ομάδας είναι να λυθεί το ζήτημα της έλλειψης αίματος, κάτι που είναι απολύτως εφικτό με σωστή ενημέρωση,  εκπαίδευση και οργάνωση. Σε δέκα χρόνια θα ήθελα να είναι και η χώρα μας ανάμεσα σε αυτές που ικανοποιούν στο 100% τις ανάγκες τους για αίμα από εθελοντές αιμοδότες και - γιατί όχι - να μας περισσεύει και να δίνουμε σε άλλες χώρες, όπως στην Αφρική, που δεν μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες τους με ασφάλεια.