Έχουν περάσει χρόνια από την τελευταία φορά που πήρα μέρος σε κάποια συγκέντρωση για την Ημέρα της Γυναίκας. Συνειδητά επιλέγω να μην συμμετέχω σε μία γιορτή που αποτελεί μεν καλή ευκαιρία να προβληματιστούμε για την ισότητα των δύο φύλων αλλά δεν μας αφυπνίζει απαραίτητα ως προς την ισότητα μεταξύ των γυναικών. Δεν θα γιορτάσω ούτε σήμερα την Ημέρα της Γυναίκας γιατί ως γυναίκα της μεσαίας τάξης αποτελώ το καλύτερο άλλοθι όσων υποστηρίζουν ότι η ισότητα έχει πλήρως επιτευχθεί.
Ο ΟΗΕ θεσμοθέτησε την 8η Μαρτίου ως την «Διεθνή μέρα εορτασμού των επιτευγμάτων των γυναικών» το 1975. Σίγουρα έχουν αλλάξει αρκετά από τότε, αλλά αυτό που παραμένει αναλλοίωτο είναι πως όταν σκεφτόμαστε τα επιτεύγματα των γυναικών έχουμε κατά νου γυναίκες με κοινωνική και οικονομική δύναμη, στην πλειονότητά τους λευκές επαγγελματίες της μεσαίας και της ανώτερης τάξης που μοιράζονται με τους άντρες την διαχείριση των δυτικών κοινωνιών. Η ελεύθερη πρόσβαση στην πανεπιστημιακή μόρφωση και στην αγορά εργασίας αποτελεί προνόμιο συγκεκριμένων ομάδων γυναικών που σταδιακά κατακτούν παραδοσιακά 'αντρικούς' ρόλους, αποκτούν κοινωνική, οικονομική και πολιτική εξουσία και συνδιαμορώνουν τους θεσμούς της κοινωνίας.
Συχνά μάλιστα μιμούνται ανδρικές συμπεριφορές που όχι μόνο δεν βελτιώνουν την ζωή πιο αδύναμων γυναικών αλλά συμβάλλουν στην οικονομική τους εξαθλίωση και στην εργασιακή τους εκμετάλλευση με τρόπους που δεν γίνονται εύκολα αντιληπτοί.
Και θα αναφέρω δύο απλά παράδειγμα του πώς οικονομικά ανεξάρτητες γυναίκες μπορεί να χρησιμοποιούν πιο ευάλωτες γυναίκες. Το πρώτο αφορά τις ανασφάλιστες μετανάστριες που καθαρίζουν τα σπίτια, φροντίζουν τους υπερήλικες, μεγαλώνουν τα παιδιά. Το δεύτερο αφορά τις εργαζόμενες στη βιομηχανία του σεξ, της οποίας τελευταίος καταναλωτικός στόχος είναι γυναίκες επαγγελματίες που αγοράζουν πορνοπεριοδικά και πορνοταινίες, ασχολούνται με το pole dancing, παρακολουθούν στριπτίζ και πληρώνουν για σεξ. Με τον τρόπο αυτό ο ακτιβισμός ενάντια στη σεξουαλική εκμετάλλευση αποδυναμώνεται, και το καθεστώς δουλείας όσων εργατριών της βιομηχανίας του σεξ έχουν καταλήξει εκεί όχι από ελεύθερη επιλογή αλλά εξαιτίας του trafficking νομιμοποιείται και ιδεολογικά, καθώς υποστηρίζεται οικονομικά και από τις γυναίκες.
Η στάση κάποιων επαγγελματιών γυναικών μπορεί να είναι κατακριτέα, αλλά σίγουρα δεν είναι ακατανόητη. Είναι πολύ δύσκολο να αλλάξει από τις γυναίκες ένα σύστημα που η δόμησή του έχει εδώ και αιώνες στηριχθεί στον αντρικό τρόπο σκέψης και δράσης. Είναι πιο εύκολο για τις γυναίκες να ενταχθούν στο σύστημα αντί να το ανατρέψουν. Ας μη ξεχνάμε άλλωστε ότι η πετυχημένη αντιγραφή των ανδρικών συμπεριφορών είναι αυτό ακριβώς που χάρισε σε αρκετές γυναίκες την καταξίωση σε επαγγελματικό και κοινωνικό επίπεδο.
Ας αναρωτηθούμε λοιπόν ποιες κατηγορίες γυναικών αφορά ο εορτασμός της 8ης Μαρτίου. Αφορά άραγε τις γυναίκες που μεγαλώνουν τα παιδιά τους, φροντίζουν το σπίτι και παράλληλα εργάζονται σε κάποιο εργοστάσιο ή χωράφι; Μήπως αφορά τις, παραμελημένες από την Πολιτεία, Ρωμά που επαιτούν στα φανάρια ή τις γυναίκες κάθε χρώματος και εθνικότητας που γεμίζουν τους οίκους ανοχής αυτής της χώρας; Είναι σκόπιμο να μιλάμε για γυναίκες γενικά και αόριστα, δίχως να εξετάζουμε τις ιδιαίτερες συνθήκες της ζωής τους και τελικά αποφεύγοντας οποιαδήποτε διάκριση; Μήπως με τον τρόπο αυτό αγνοούμε τις πιο ευάλωτες ομάδες, ακριβώς δηλαδή τις γυναίκες που ίσως δεν έχουν τίποτα να γιορτάσουν και χρειάζονται αντίθετα άμεση θεσμική και οικονομική υποστήριξη;
Το θέμα βέβαια δεν είναι να χάσουν τα δικαιώματα που ήδη έχουν οι γυναίκες της μεσαίας τάξης, αλλά η ευαισθητοποίηση όλων μας, απέναντι στις χιλιάδες γυναικών που εξακολουθούν να διαβιώνουν κάτω από απαράδεκτες συνθήκες, ενώ παριστάνουμε ότι δεν τις βλέπουμε.
14°
