Εξέπληξαν αρνητικά προχθές οι προγραμματικές δηλώσεις του υπουργού Παιδείας κ. Α. Μπαλτά για την απέχθειά του στην αριστεία, την οποία χλεύασε από το βήμα της Βουλής. Άφησαν, επίσης, αρνητικές εντυπώσεις οι δηλώσεις του πρωθυπουργού και του υπουργού του για κατάργηση των Συμβουλίων Ιδρυμάτων, επαναφορά των αιωνίων φοιτητών και επαναφορά των συνδικαλιστών φοιτητών στη διοίκηση των ακαδημαϊκών μονάδων. Τόνισε δε μετ’ εμφάσεως ότι ο νόμος Διαμαντοπούλου είναι το απόλυτο κακό, δήλωση που είχε πρωτοπεί ο κ. Τσίπρας τόσο προεκλογικά όσο και μετεκλογικά. Πολλοί ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ πίστευαν, όπως μου είπαν, ότι αυτά, μεταξύ πολλών άλλων αντιμεταρρυθμίσεων, τα είχαν προαναγγείλει και αναρτήσει ως σκέψεις προς διαβούλευση αλλά δεν θα τα εφάρμοζαν.
Προσωπικά δεν εξεπλάγην, ούτε εξοργίστηκα. Τους τελευταίους μήνες είχαν προηγηθεί άρθρα και δηλώσεις όλης της ομάδας εκείνων που ανδρώθηκαν και αναδείχθηκαν ως συνδικαλιστές στα πανεπιστήμια και έδωσαν τον υπέρ πάντων αγώνα για τη μη εφαρμογή όλων των μεταρρυθμιστικών νόμων, από το νόμο Σουφλιά και το νόμο Γιαννάκου έως το νόμο Διαμαντοπούλου. Οι δηλώσεις της Θ. Φωτίου και του Α. Κουράκη στη Βουλή, τα άρθρα των Γ. Σπαθή, Κ. Γαβρόγλου, Α. Μπαλτά στην «Αυγή», το «Πρόγραμμα για την Παιδεία» του ΣΥΡΙΖΑ, οι δηλώσεις Κ. Γαβρόγλου στην προ των εκλογών εκπομπή του ΣΚΑΪ στην οποία συμμετείχα μαζί με τη Β. Κιντή, τον Θ. Φορτσάκη και την Ά. Διαμαντοπούλου, είχαν προδικάσει τις προθέσεις της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ για τη συντηρητική οπισθοδρόμηση.
Ήταν φυσικό να ενοχλούνται οι σταδιοδρομήσαντες ως συνδικαλιστές, μαχητές του συντηρητισμού και νυν υπουργοί της κυβέρνησης. Θα ήσαν ασυνεπείς με τη μέχρι σήμερα πορεία τους αν δεν αξιοποιούσαν την άνοδό τους στην εξουσία για να ξηλώσουν όλες τις μεταρρυθμίσεις, όπως η επιβράβευση της αριστείας, η διεθνοποίηση των πανεπιστημίων, η σύνδεσή τους με την καινοτομική επιχειρηματικότητα και συνεπώς με την αύξηση της απασχόλησης επιστημονικού, τεχνικού και εργατικού δυναμικού, η αξιολόγηση των ακαδημαϊκών μονάδων από διεθνούς φήμης ακαδημαϊκούς και η απεξάρτηση των πανεπιστημίων από τους συνδικαλιστές και τις κομματικές οργανώσεις. Ήταν αναμενόμενο να επανασυνδεθούν με τη φιάλη οξυγόνου που τους κρατούσε στη ζωή από το 1982 έως το 2011. Γι’ αυτό συμφωνώ με όλους αυτούς ότι οι νόμοι Διαμαντοπούλου είναι καταστροφικοί, όχι όμως για την κοινωνία, αλλά για τους ίδιους και για αυτά που πρεσβεύουν.
Για τα πρότυπα-πειραματικά σχολεία ο κ. Μπαλτάς είπε ότι η αριστεία μοιάζει με «ρετσινιά», καθώς εάν αριστεύσεις είσαι αναγκασμένος να είσαι αντάξιος αυτής της έννοιας διαρκώς ενώ αν αποτύχεις σε κυνηγάει η αποτυχία. Σε αυτές τις ηλικίες δεν υπάρχει η έννοια της αριστείας, θεωρεί ο νέος υπουργός Παιδείας.
Το βράδυ της 25ης Ιανουαρίου συνέταξα άρθρο, που δημοσιεύτηκε την επομένη στο athensvoice.gr. Ήταν μάλλον προφητικό. Στη συνέχεια, ο κ. Τσίπρας, ως εάν ήταν ανιστόρητος, αποφάσισε ότι τα Συμβούλια Ιδρυμάτων είναι αντισυνταγματικά (η Ολομέλεια του ΣτΕ έχει ήδη αποφανθεί επί της συνταγματικότητας του νόμου 4009/2011) και ότι καταστρατηγούν την αυτοδιοίκηση των ΑΕΙ. Αδιάβαστο τον πιάνω. Αντιθέτως, πολλές από τις αρμοδιότητες του υπουργού Παιδείας έχουν περάσει πλέον στη δικαιοδοσία των Συμβουλίων Ιδρυμάτων, ενισχύοντας το αυτοδιοίκητο για πρώτη φορά στα χρονικά.
Έχει κατ’ επανάληψη τονισθεί και τεκμηριωθεί ότι η διάρκεια της φοίτησης θα πρέπει να είναι περιορισμένη και η συνέχιση ή μη να είναι συνάρτηση της ακαδημαϊκής επίδοσης του φοιτητή, όπως συμβαίνει σε όλα τα πανεπιστήμια της Ευρώπης (συμπεριλαμβανομένων των χωρών της πρώην ΕΣΣΔ και της Τουρκίας), της Αμερικής, της Αυστραλίας και της Ν.Α. Ασίας. Όμως, η εντατικοποίηση των σπουδών και το φιλτράρισμα με βάση την ικανότητα και την ακαδημαϊκή πρόοδο αφαιρεί τη δυνατότητα της κομματικοποίησης των πανεπιστημίων και της ανάδειξης συνδικαλιστικών στελεχών.
Η εξαγγελθείσα κατάργηση των Προτύπων Σχολείων, η κήρυξη πολέμου εναντίον της αριστείας, η κατάργηση των Συμβουλίων Ιδρυμάτων, η κατάργηση της εξωτερικής αξιολόγησης και η επαναφορά του θεσμού των αιωνίων φοιτητών θα αποτελέσουν απομόνωση του εκπαιδευτικού μας συστήματος και θα τα αποξενώσει από τα πανεπιστήμια της Ευρώπης, της Αμερικής, της Αυστραλίας και της προηγμένης Ν.Α. Ασίας. Ιδιαίτερα σε μία κομβική στιγμή, που η χώρα μας πρέπει να υπερτονίσει τη βιώσιμη ανάπτυξη και να ενισχύσει την καινοτόμο επιχειρηματικότητα.
Παρέλειψαν να αναφερθούν σε μία ακόμη «καταστροφική» διάταξη του νόμου 4009/2011. Αυτήν της παραγράφου 5 του άρθρου 18, βάσει της οποίας απαγορεύεται σε κάποιον να εισέλθει στο πανεπιστήμιο στα 18 χρόνια του, να ολοκληρώσει και τις τρεις βαθμίδες της φοίτησής του στο ίδιο πανεπιστήμιο και να καταλάβει στη συνέχεια θέση σε μία από τις βαθμίδες μελών ΔΕΠ στο ίδιο ίδρυμα. Το λέω αυτό, διότι αν αυτή ίσχυε από το 1982, πολλοί από τους πρωταγωνιστές της επιχειρούμενης συντηρητικής στροφής δεν θα ήταν σήμερα καθηγητές πόσο μάλλον πρυτάνεις.
Για να έλθουμε στο διά ταύτα, οι αντιμεταρρυθμίσεις που εξήγγειλαν θα στερήσουν από μεν τα Συμβούλια Ιδρυμάτων δεκάδες επιφανών Ελλήνων και μη ακαδημαϊκών που διαπρέπουν στα πανεπιστήμιά τους και προσφέρουν τις υπηρεσίες τους αμισθί στα ελληνικά ΑΕΙ, από δε τα πανεπιστήμιά μας τη δυνατότητα να επιδιώξουν ένα πολύ καλό επίπεδο σπουδών και έρευνας.
Τέλος, η δαιμονοποίηση της αριστείας και η κατάργηση των προτύπων σχολείων αριστείας θα στερήσει από τις φτωχές οικογένειες τη φιλοδοξία να φοιτήσει σε πολύ καλό σχολείο το παιδί τους, αφού μόνον μία εύπορη οικογένεια θα έχει τη δυνατότητα να στείλει το παιδί της σε ένα καλό ιδιωτικό σχολείο, χωρίς καταλήψεις και αποχές, που έχουν ως συνέπεια την πλημμελή διδασκαλία. Πριν το 1984, που καταργήθηκαν οι εισαγωγικές εξετάσεις στα πρότυπα σχολεία και επήλθε η ισοπέδωση, παιδιά ακόμη και πάμπτωχων οικογενειών είχαν τη δυνατότητα να στείλουν τα παιδιά τους σε ένα από αυτά, υπό την προϋπόθεση ότι πετύχαιναν στις εξετάσεις και στη συνέχεια διατηρούσαν ένα καλό επίπεδο επιδόσεων. Είχα την ευκαιρία να είμαι ένας από αυτούς, παρά την ένδεια που διέκρινε την οικογένειά μου, ενώ γόνος πολιτικού εκείνης της εποχής απομακρύνθηκε λόγω μη ικανοποιητικών επιδόσεων.
Η ισοπέδωση και ο συντηρητισμός έχουν σχέση με το σοσιαλιστικό μετασχηματισμό της κοινωνίας; Φυσικά όχι. Εκτός αν πρώτιστη μέριμνά σου είναι να συγκαλύψεις τη μετριότητά σου, την άγνοια του διεθνούς γίγνεσθαι και την ανεπάρκεια να συμπεριφερθείς ως ηγέτης.
11°
