Η Παγκόσμια Τράπεζα προειδοποίησε σήμερα χαρακτηριστικά ότι είναι η πρώτη φορά από τη δεκαετία του 1970 που η παγκόσμια οικονομία δέχεται τόσο ισχυρές πιέσεις.
Σε σημαντική αναθεώρηση προς τα κάτω της εκτίμησης για την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας εντός του 2022, λόγω των επιπτώσεων από τον πόλεμο στην Ουκρανία, προχώρησε η Παγκόσμια Τράπεζα.
Ο οργανισμός εκτιμά πως το παγκόσμιο ΑΕΠ θα «τρέξει» με ρυθμό 2,9%, έναντι της προηγούμενης εκτίμησης του Ιανουαρίου για ανάπτυξη 4,1%.
Όπως ανέφερε ο επικεφαλής της Παγκόσμιας Τράπεζας, Ντέιβιντ Μαλπάς, παρουσιάζοντας την έκθεση, η παγκόσμια οικονομία μπορεί να εισέρχεται σε μια περίοδο που μπορεί να αποδειχθεί ως «παρατεταμένη φάση ασθενικής ανάπτυξης και ανοδικού πληθωρισμού».
Πιο συγκεκριμένα, η Παγκόσμια Τράπεζα αναθεώρησε προς τα κάτω την πρόβλεψή της για την παγκόσμια ανάπτυξη κατά 1,2 ποσοστιαίες μονάδες, στο 2,9% για το 2022, από 5,7% το 2021, προειδοποιώντας ότι η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει διευρύνει τη ζημιά από την πανδημία της Covid-19, με πολλές χώρες πιθανόν να αντιμετωπίσουν ύφεση. Η ανάπτυξη στις προηγμένες οικονομίες αναμένεται να επιβραδυνθεί απότομα σε 2,6% το 2022 και 2,2% το 2023, αφού έφτασε το 5,1% το 2021.
Η έκθεση προειδοποίησε ότι οι αυξήσεις των επιτοκίων που απαιτούνταν για τον έλεγχο του πληθωρισμού στα τέλη της δεκαετίας του 1970 ήταν τόσο απότομες που έπληξαν μια παγκόσμια ύφεση το 1982 και μια σειρά από χρηματοοικονομικές κρίσεις στις αναδυόμενες αγορές και τις αναπτυσσόμενες οικονομίες. Αν και υπάρχουν ομοιότητες με τις συνθήκες τότε, υπάρχουν επίσης σημαντικές διαφορές, όπως η ισχύς του δολαρίου ΗΠΑ και γενικά οι χαμηλότερες τιμές του πετρελαίου, καθώς και γενικά ισχυροί ισολογισμοί σε μεγάλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.
Τι συνέβη την δεκαετία του 1970 και τι είναι ο στασιμοπληθωρισμός
Το τελευταίο διάστημα, ολοένα και περισσότεροι οικονομολόγοι αναφέρονται στον στασιμοπληθωρισμό, προειδοποιώντας για τις επιπτώσεις του στην οικονομία και στην κοινωνία.
Ο στασιμοπληθωρισμός αποτελεί μία λέξη, η οποία συνδυάζει δύο διαφορετικούς όρους, τη στασιμότητα και τον πληθωρισμό. Ή με άλλα λόγια, μια περίοδο χαμηλής οικονομικής ανάπτυξης και υψηλής ανεργίας, η οποία συνοδεύεται από αύξηση του κόστους ζωής.
Η πιο σημαντική και γνωστή περίοδος στασιμοπληθωρισμού ήταν στις ΗΠΑ στα τέλη της δεκαετίας του ’70. Ο πληθωρισμός είχε φθάσει στο 13,3% το 1980 και η ανεργία στο 10,8 το 1982. O στασιμοπληθωρισμός της δεκαετίας του 1970 ήταν σε μεγάλο βαθμό απότοκος των παρατεταμένων περιόδων χαλαρής νομισματικής πολιτικής που αποσκοπούσαν στο να αντιμετωπίσουν τη μείωση της ζήτησης με την έκδοση χρήματος.
Παράλληλα σημαντικό ρόλο έπαιξε το πετρελαϊκό σοκ του 1973. Ένας συνασπισμός αραβικών εθνών, θυμωμένων με τη δυτική υποστήριξη προς το Ισραήλ κατά τη διάρκεια ενός πρόσφατου πολέμου, οργάνωσε ένα εμπάργκο πετρελαίου, οδηγώντας ξαφνικά τις τιμές του αργού, οι οποίες έως τότε ήταν ιδιαίτερα σταθερές, στον «ουρανό».
Η οριστική θεραπεία για τον πληθωρισμό - η αύξηση των επιτοκίων από τον πρόεδρο της Fed, Paul Volcker, στις αρχές της δεκαετίας του 1980 - δημιούργησε απότομη ύφεση, η οποία αύξησε την ανεργία και συνέβαλε επίσης στη μείωση των μισθών.
