Η ενοχική εμμονή, η επιλεκτική μνήμη και η φιλορωσική εκτροπή της Αριστεράς

Είναι έκδηλη η αμηχανία ικανού αριθμού «αριστερών» (κατά δήλωσή τους) στην Ελλάδα όταν καλούνται να τοποθετηθούν έναντι της ρωσικής εκστρατείας στο έδαφος της Ουκρανίας. Όπως είναι έκδηλη και η εσωτερική μάχη ή καλύτερα το ψυχολογικό δράμα που βιώνουν πολλοί «αριστεροί» στην Ελλάδα όταν χρειάζεται να εξωτερικεύσουν τις σκέψεις τους για τον Βλαδίμηρο Πούτιν. Πρόκειται για δραματική εσωτερική σύγκρουση μεταξύ της παγιωμένης άποψης ενός κομματιού της ελληνικής αλλά και της ευρωπαϊκής Αριστεράς και του συνόλου της ελληνικής αλλά και της ευρωπαϊκής Ακροδεξιάς, πως ο απόλυτος Άρχων του Κρεμλίνου είναι αυθεντικός εκφραστής μιας γνήσιας αντικαπιταλιστικής, αντιδυτικής, αντισυστημικής σκέψης, η οποία πηγάζει από δύο ρωσικής προέλευσης ιδεολογικές δεξαμενές. Του παραδοσιακού ρωσικού εθνικισμού και μπολσεβικισμού, που συναντώνται στα διαφορετικά αφηγήματα του λεγόμενου εθνικο-μπολσεβικισμού.

Πρόκειται για ιδεολογικό παιδί της μετα-Γκορμπατσόφ περιόδου όπου ο κλασικός ρωσικός πρωτογονισμός, ένα διαχρονικό χαρακτηριστικό της ρωσικής σκέψης, ο θεωρητικός «τσαρισμός», ο ηττημένος μπολσεβικισμός της Σοβιετικής Αυτοκρατορίας και η υπαρκτή ανασφάλεια μιας παρακμασμένης «Αγίας Ρωσίας» δίνουν ραντεβού στη σύσταση μιας νέας θεωρίας. Αυτής που προτείνει την εναλλακτική της Ευρασίας απέναντι στη Δύση, του μυώδους Κράτους απέναντι στη Δυτική Δημοκρατία, την ταυτοποίηση με έναν Ορθόδοξο πρωτογονισμό της Ανατολικής Εκκλησίας, την αντικατάσταση των Σολχόζ και των Κολχόζ από τις ελίτ των ολιγαρχών που είναι πειθήνιοι εκφραστές του προτεινόμενου οικονομικού λαϊκού αυταρχισμού, όσο και αν αυτό ακούγεται παράξενα. Αυτός ο λαϊκός αυταρχισμός υπόσχεται γεμάτα ράφια, διακοπές για όλους, πρόσβαση στον καταναλωτισμό, δικαίωμα προσωπικής αποταμίευσης, αλλά μέχρις εκεί. Όλα τα υπόλοιπα αφορούν τους αυθεντικούς εκπροσώπους της «Αγίας Ρωσίας». Το μοντέλο ονομάζεται εθνικο-μπολσεβικισμός.

Εκφραστές του, δύο ιδεολογικά «ρεμάλια» της ευρωπαϊκής Ακροδεξιάς και της αυλής των ολιγαρχών που πλαισιώνουν την ελίτ του Κρεμλίνου. Ο Αλεξάντερ Ντούγκιν και ο Έντουαρντ Λιμόνοφ. Ο πρώτος, αυθεντικό πρότυπο του ρωσικού νεοναζισμού ήδη από τη δεκαετία του ’80, θεωρείται πλέον ο κυανοπώγων του Πούτιν και ο θεωρητικός της αποκαλούμενης αστόχως «4ης Θεωρίας» (μία νέα πρόταση πέρα από τον καπιταλισμό, τον κομμουνισμό και τον ναζισμό). Πρόκειται για αστείο.

Ο Αλεξάντερ Ντούγκιν

Ο Αλεξάντερ Ντούγκιν δεν είναι τίποτε άλλο από γνήσιος εκφραστής του παραδοσιακού ρωσικού πρωτογονισμού και του σκληροπυρηνικού ρωσικού «τραντισιοναλισμού», των διαχρονικών δηλαδή χαρακτηριστικών της λεγόμενης «ρωσικής σκέψης». Ο πατέρας του, αντιστράτηγος, υπηρέτησε όλη του τη ζωή στη σοβιετική στρατιωτική αντικατασκοπία. Ο ίδιος ο Ντούγκιν, που γεννήθηκε το 1962, άρχισε τις σπουδές του από την Πολεμική Σχολή Αεροπορίας. Ξεκίνησε ως απλός εκπαιδευόμενος σε τάγματα θανάτου των Ρώσων νεοναζί για να καταλήξει ιδρυτής του Εθνικομπολσεβικικού Μετώπου και κατόπιν του Εθνικομπολσεβικικού Κόμματος. Σήμερα είναι ο «εξομολογητής» του Πούτιν και ο «Influencer» του Κρεμλίνου. Ο Ντούγκιν διατηρούσε άριστες σχέσεις με τη «Χρυσή Αυγή». Τον κάλεσαν να απευθυνθεί στους φοιτητές του Πανεπιστημίου Πειραιά. Ο Ντούγκιν διατηρεί άριστες σχέσεις με την ευρωπαϊκή Ακροδεξιά, με τη Μαρίν Λεπέν, με τους Ιταλούς ακροδεξιούς, τους Ολλανδούς νεοναζί, τους Γερμανούς της Άκρας Δεξιάς. Ο Νίκος Κοτζιάς φωτογραφήθηκε μαζί του.

Ο Ιδεολογικός αχταρμάς του «Καθοδηγητή» του Κρεμλίνου, Αλεξάντερ Ντούγκιν

Διαβάζουμε στο «The Books Journal»: Τη δεκαετία του 1980, ο Αλεξάντερ Ντούγκιν είχε ριζοσπαστικές αντισοβιετικές και αντικομμουνιστικές ιδεολογικές προτιμήσεις. Ο ίδιος διηγείται πως μάθαινε στον μικρό του γιο να «φτύνει τα αγάλματα του Λένιν», πράγμα για το οποίο στη συνέχεια μετάνιωσε. Είναι η περίοδος που γοητεύεται από τη φιλοσοφία του Νίτσε και τα έργα του Μιρτσέα Ελιάντε, την ιδεολογία των «Νέων δεξιών» της Ευρώπης, των θεωρητικών της «Συντηρητικής επανάστασης» του Μεσοπολέμου, των θεωρητικών της γεωπολιτικής Καρλ Χαουσχόφερ, Φρίντριχ Ράτσελε, Καρλ Σμιτ, αλλά και των συγγραφέων Ρενέ Γκενόν (γνωστός και ως σεΐχης Αμπντούλ-Ουάχιντ Γιάχγια) και Γιούλιους Έβολα.

Με την ανάληψη της εξουσίας από τον Μιχαήλ Γκορμπατσόφ και την έναρξη της πολιτικής της Περεστρόικα άλλαξαν και οι απόψεις του Αλεξάντερ Ντούγκιν για τον κομμουνισμό και το σοβιετικό καθεστώς. Είναι γνωστή η άποψή του σχετικά με τη διάλυση της ΕΣΣΔ ως γεωπολιτικής ήττας του «πολιτισμού της θάλασσας» επί του «πολιτισμού της ξηράς». Είναι η εποχή που ο Ντούγκιν στρέφεται προς τον μαρξισμό, τον εθνικομπολσεβικισμό, τη μεταφυσική του κομμουνισμού, την ευρασιατική θεωρία αλλά και τους «Νέους αριστερούς». Τον Οκτώβριο του 1993 λαμβάνει μέρος στην άμυνα του Ανωτάτου Σοβιέτ της Ρωσίας. Η ήττα του εκεί και η αποτυχία αποτροπής της κατάρρευσης του κομμουνιστικού συστήματος είναι η μεγάλη του προσωπική τραγωδία, κατά τον ίδιο.

Στη συνέχεια, μαζί με τον Εντουάρντ Λιμόνοφ, γνωστό στο ελληνικό κοινό συγγραφέα, και τον Γιεγκόρ Λετόφ, ιδρύουν το Εθνικομπολσεβικικό Κόμμα, το οποίο ασκεί διαρκή πολεμική κατά του τότε προέδρου Μπορίς Γιέλτσιν, διατυπώνοντας ριζοσπαστικές αντιαμερικανικές απόψεις κατά του δυτικού φιλελευθερισμού. Επί σειρά ετών ήταν ο ιδεολογικός καθοδηγητής του Εθνικομπολσεβικικού Κόμματος. Είναι η εποχή όμως που ο Ντούγκιν έρχεται σε επαφή με τη ρωσική Ορθοδοξία και ιδιαίτερα με την αίρεση των Παλαιόπιστων και γίνεται μέλος της Εκκλησίας τους. 

«Από τα μοναστήρια… στο Κρεμλίνο»

Αυτόν τον ιδεολογικό αχταρμά μετέδωσε ο Ντούγκιν στον νέο τσάρο. Αυτή είναι η περίφημη σκέψη-αφήγημα του Βλαδίμηρου Πούτιν. Ένα άγαρμπο συνονθύλευμα ρωσικής παράδοσης απολυταρχισμού, νοσταλγίας για τη χαμένη αίγλη του τσαρισμού, μία υπερβολική δόση άκαμπτης Ορθοδοξίας της στέπας, μία αναφορά γεμάτη σκοπιμότητες σε ελεγχόμενη κοινωνική δικαιοσύνη που είναι η σλαβική παραλλαγή του ευρωπαϊκού λαϊκισμού, ένας βίαιος ρωσικός πανσλαβισμός και βεβαίως ένας σταθερός προσανατολισμός στην Ευρασία, τον νέο πυρήνα της παγκόσμιας κυριαρχίας. Όλα τα παραπάνω με μία ισχυρή περιφρόνηση της δημοκρατίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των κοινωνικών ελευθεριών και των δυτικών θεσμικών αναφορών.

Η Ελληνική Αριστερά και το νεοναζιστικό στοιχείο της Ουκρανίας

Από την έναρξη της ρωσικής εισβολής άρχισε να εξελίσσεται στην Ελλάδα μία συστηματική ανάδειξη του φιλοναζιστικού στοιχείου στην Ουκρανία ως κυρίαρχου χαρακτηριστικού σε αυτόν τον πόλεμο. Αυτό το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό διαστρέβλωσης της πραγματικότητας που είναι ξεκάθαρα κατασκευασμένο προϊόν της προπαγάνδας του Κρεμλίνου, με τη χρήση πραγματικών μεν αλλά μη κυρίαρχων πολιτικά και ιδεολογικά δεδομένων, το είχαμε διαπιστώσει και στον πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας. Όταν, στην αρχή, ο ομοσπονδιακός στρατός χαρακτήριζε τους Κροάτες συλλήβδην Ούστασι (φασίστες στην Κροατία κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο). Στη συνέχεια αυτή την ιδεολογική σκυτάλη παρέλαβαν οι Σέρβοι. Μόνον που ήταν αστείο να παρατηρείς Σέρβους ακροδεξιούς, τους «Τσέτνικ» (φασίστες εθνικιστές στη Σερβία κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο) να κατηγορούν τους Κροάτες ομοϊδεάτες τους.

Είναι λοιπόν προφανές πως στην Ουκρανία υπάρχουν νεοναζί. Δεν είναι ούτε περισσότεροι ούτε και πιο επικίνδυνοι από τους ενεργούς νεοναζί που επιχειρούν πολιτικά και κοινωνικά στη Ρωσία του Πούτιν. Βεβαίως και έχουν εντοπιστεί οργανώσεις νεοναζί αλλά και άλλων ακροδεξιών εκφράσεων του ουκρανικού εθνικισμού. Δεν είναι ούτε πολυπληθέστεροι ούτε και λιγότερο μαχητικοί από εκείνους που δρουν σήμερα στη Ρωσία. 

Ποιος είναι λοιπόν ο λόγος που ένα κομμάτι της ελληνικής συστημικής Αριστεράς και σχεδόν το σύνολο της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς αναδεικνύουν ως κυρίαρχο χαρακτηριστικό του πολέμου στην Κεντρική Ευρώπη τη σύγκρουση με το νεοναζιστικό στοιχείο της Ουκρανίας; Πρόκειται προφανώς για επιχείρηση ιδεολογικής κάλυψης. Πίσω από αυτό το ιδεολόγημα κρύβεται μία παραδοσιακή μεν, ανιστόρητη δε και κυρίως ανορθολογική ταύτιση ενός τμήματος της ελληνικής κοινωνίας (και μέρους της επιχειρηματικής ελίτ) με τον ρωσικό παράγοντα.

Σε πρώτη ανάγνωση όλη αυτή η ψευδοστρατηγική προσέγγιση του ρωσικού παράγοντα θα μπορούσε να κρύβει κάποια συλλογική αφέλεια, μία έστω ανεξήγητη προσκόλληση σε ένα «ιστορικό ναΐφ αφήγημα» περί «Ξανθού Γένους» κ.λπ.

Η Αριστερά σε ό,τι αφορά ένα ισχυρό ποσοστό της εξέφραζε και εξακολουθεί να εκφράζει απέχθεια για το δυτικό θεσμικό οικοδόμημα. Η Αριστερά αντιδρά αμήχανα (λόγω γονιδιακής ενοχής άραγε;) έναντι της μοναδικής επαναστατικής επιτυχίας στην Ιστορία. Μιλάμε για τη Γαλλική Επανάσταση βεβαίως. Ο όρος «αμηχανία» ενδεχομένως να μην εξηγεί με ακρίβεια αυτήν την αμφίσημη (;) στάση της Αριστεράς έναντι της Republique. Καμιά φορά διαπιστώνεται και μία δόση ανομολόγητης απέχθειας. Τουλάχιστον όσον αφορά τα συλλογικά πολιτικά αφηγήματα.

Ο πόλεμος στην Ουκρανία και η κεκαλυμμένη, για λόγους ιδεολογικής αυτοπροστασίας και μόνον, φιλορωσική στάση μιας θορυβώδους μερίδας της Αριστεράς αφαιρεί πια κάθε άλλοθι και ακυρώνει κάθε προσπάθεια απόκρυψης της πραγματικής ιδεολογικής ανοχής της (καμία φορά και συμπόρευσης) με «μυώδη» απολυταρχικά συστήματα εξουσίας, που υπερχειλίζουν λαϊκισμού, ευρασιατικού (και όχι μόνον) τύπου. 

Υπάρχου στιγμές στην Ιστορία όπου ένα όνομα, ένα τοπωνύμιο, ένα αφήγημα αρκούν για να αλλάξει ριζικά η κυρίαρχη οπτική γωνία παρατήρησης μιας χρονικής στιγμής. Στον πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας αυτή η λέξη, το τοπωνύμιο, το αφήγημα ήταν «Σρεμπρένιτσα». Αυτή η εικόνα, η μαρτυρία αν θέλετε, τα άλλαξε όλα.

Ενδεχομένως στον πόλεμο της Ουκρανίας το αφήγημα να ακούει στη λέξη «Μαριούπολη». Μία πόλη με συνεχή ιστορία αιώνων ισοπεδωμένη μέσα σε τέσσερις εβδομάδες με κυρίαρχη αίσθηση εγκληματικής μαζικής έκθεσης σε κίνδυνο εξολόθρευσης εκατοντάδων χιλιάδων αμάχων. Η λέξη-κλειδί για την εγκληματική αυτή ενέργεια είναι και ο όρος χρήσης ενός κτιρίου… «Θέατρο», καθώς ο χώρος του συλλογικού θανατικού είναι το «υπόγειο κάτω από την κεντρική σκηνή». Σε λίγα χρόνια από σήμερα θα ξανακούσουμε αυτές τις φράσεις, τις λέξεις και τα τοπωνύμια. Στην κεντρική αίθουσα ακροάσεων του Δικαστηρίου της Χάγης. Στην εδώλιο ο Ρώσος στρατηγός - σφαγέας της πόλης του Χαλεπίου και κατακτητής του λιμανιού της Μαύρης Θάλασσας.