Μήπως οι διοικήσεις μάς φέρονται σαν να είμαστε νήπια; Μήπως είμαστε νήπια; Οι ελευθεριακοί διαμαρτύρονται, αλλά οι περισσότεροι πολίτες πιστεύουν ότι για το καθετί πρέπει να υπάρχει νόμος
Νομοθεσία σε Ευρώπη και Αμερική: Γιατί υπάρχουν τόσο πολλοί νόμοι; Τι υποστηρίζουν νομοθέτες, ψηφοφόροι και ελευθεριακοί;
Παρά τα πολλά κρίσιμα ζητήματα που αντιμετωπίζουμε τόσο στην Ευρώπη όσο και στις ΗΠΑ, οι νομοθέτες φαίνεται ότι ασχολούνται με λεπτομέρειες ή, ακόμα χειρότερα, με ζητήματα που αφορούν την προσωπική ζωή και δεν έχουν ευρύτερο αντίκτυπο. Πριν από λίγες μέρες 30 πολιτείες συσκέφτηκαν γύρω από τη ρύθμιση των αθλητικών στοιχημάτων: μερικές πολιτείες επιδιώκουν να απαγορεύσουν αυτό το λαϊκό χόμπι, άλλες να επιβάλουν κανονισμούς περιορισμούς ηλικίας. Κάτι τέτοια εγείρουν το παλιό ερώτημα που συζητιέται ευρέως, αν και με λανθασμένο τρόπο, για τα προβλήματα της πανδημίας: Είναι οι λαοί νήπια που χρειάζονται γκουβερνάντα;
Μια από τις καταγγελίες των Ιδρυτών Πατέρων των ΗΠΑ κατά του Βασιλιά Γεωργίου Γ' στη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας ήταν ότι είχε δημιουργήσει μια γραφειοκρατία με πλήθος διατάξεων, προτροπών και απαγορεύσεων οι οποίες παρενοχλούσαν τους Αμερικανούς. Υποτίθεται ότι οι ανεξάρτητες ΗΠΑ ιδρύθηκαν με την ιδέα ότι, στις περισσότερες περιπτώσεις, η κυβέρνηση πρέπει να αφήνει τον λαό στην ησυχία του. Ομοίως, στη Γαλλία, όταν άρχισαν να αυξάνονται οι νόμοι, ο πρόεδρος Ζορζ Πομπιντού είχε πει «πάψτε να πιλατεύετε τους Γάλλους» – αλλά δεν εισακούστηκε.
Οι πολιτειακές κυβερνήσεις στις ΗΠΑ νομοθετούν για τα πιο προσωπικά θέματα: μερικές έχουν νόμους για τα τατουάζ, το μαύρισμα σε σολάριουμ και για το αν μπορείς να φοράς baggy παντελόνι που αφήνει να φαίνεται το εσώρουχο. Όλες οι διοικήσεις, παντού στον ανεπτυγμένο κόσμο, εμπλέκονται στο πορτοφόλι μας, στο ντουλάπι με τα φάρμακά μας, στο ψυγείο μας και στο κρεβάτι μας. Για τους ελευθεριακούς, που αυξάνονται αριθμητικά στις ΗΠΑ, φαίνεται όλο και πιο δύσκολο να κάνεις οτιδήποτε χωρίς να λάβεις πρώτα κάποια μορφή άδειας από τη μια ή την άλλη κυβερνητική αρχή. Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Brookings, το 30% του εργατικού δυναμικού καλύπτεται από κάποια μορφή αδειών εργασίας, από ανθοπώλες μέχρι οδηγούς νεκροφόρας κι από κλαδευτές δέντρων μέχρι μακιγιέρ. Δηλαδή για να εξασκήσεις τα περισσότερα επαγγέλματα που δεν χρειάζονται ειδικές δεξιότητες πρέπει να έχεις υποβάλει αίτηση στη διοίκηση. Παλιότερα, στις ΗΠΑ, ορισμένα μικροπράγματα γίνονταν με προσωπική απόφαση και χωρίς πολλές διαδικασίες: για παράδειγμα. παιδιά πουλούσαν λεμονάδα στο πεζοδρόμιο χωρίς επαγγελματική άδεια. Από την άλλη μεριά ωστόσο, υπήρχαν τεράστια εμπόδια για τη ζωή των γυναικών, των μαύρων, των ομοφυλοφίλων – εμπόδια όχι μόνο κοινωνικά, αλλά διοικητικά. Αυτό τείνουν να το ξεχνούν οι ελευθεριακοί, οι οποίοι επικεντρώνονται στην επιχειρηματική ελευθερία.
Όχι ότι έχουν πάντοτε άδικο. Πάνω από 50 αμερικανικές πόλεις απαγορεύουν στους πολίτες να δίνουν δωρεάν φαγητό στους αστέγους: ανάμεσά τους, η Ατλάντα, η Βαλτιμόρη, το Λος Άντζελες, η Φιλαδέλφεια και το Σιάτλ. Ο κανόνας θυμίζει περίεργα την απαγόρευση τού να ταΐζουμε τα περιστέρια. Όσο για τον πρώην δήμαρχο της Νέας Υόρκης, Μάικλ Μπλούμπεργκ, έκανε προσπάθεια να απαγορεύσει ή να μειώσει τη κατανάλωση των ανθυγιεινών αναψυκτικών, του αλατιού και των λιπαρών τροφών – αν και, όπως αναμενόταν, σκόνταψε σε πολύ μεγάλα συμφέροντα, η πολιτική του ενεγράφη ως συμπεριφορά αυστηρής μητέρας.
Το Σαν Φρανσίσκο έθεσε εκτός νόμου μερικά γεύματα στα McDonalds μέσω κανονισμών που θέτουν πρότυπα για τα λιπαρά, το νάτριο και τις θερμίδες: η αλυσίδα ταχυφαγείων αναγκάστηκε να περιλαμβάνει στις μερίδες φρούτα, λαχανικά ή δημητριακά ολικής αλέσεως. Η πολιτεία του Άρκάνσο, η Βιρτζίνια, η Δυτική Βιρτζίνια και το Τεννεσί έχουν επιβάλει ειδικούς φόρους στα αναψυκτικά, ενώ η Βόρεια Καρολίνα απαγορεύει την πώληση χάμπουργκερ αν το κρέας δεν είναι καλοψημένο.
Το φαγητό έχει γίνει έμμονη ιδέα για τους νομοθέτες. Αλλά η συνεχής ενασχόληση με τα σχολικά γεύματα μπορεί να δικαιολογηθεί εφόσον τα δημόσια σχολεία διοικούνται από την κυβέρνηση: στις ευρωπαϊκές χώρες εκτυλίσσεται διαμάχη για το αν στις καντίνες πρέπει να προσφέρονται αλλαντικά, τα οποία δεν τρώνε τα παιδιά των μουσουλμάνων, ή αν πρέπει να επικρατήσει η φυτοφαγία.
Το θέμα του καπνίσματος και του ατμίσματος είναι ίσως το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα πολιτικής που εξεγείρει τους ελευθεριακούς. Το Νέο Μεξικό εξετάζει νομοθεσία για τον περιορισμό ή την απαγόρευση του καπνίσματος χωρίς καπνό. Φαίνεται πως οι αρχές δεν θέλουν ούτε να καπνίζουμε, ούτε να πίνουμε, λένε οι ελευθεριακοί, υπενθυμίζοντας ότι στην αμερικανική ιστορία έχει υπάρξει η Ποτοαπαγόρευση, μια ομολογουμένως τρελή εποχή. Αλλά συντηρητικοί και αριστεροί είναι πρόθυμοι να νομοθετούν για ηθικές προτιμήσεις, ειδικά όταν πρόκειται για σεξουαλική συμπεριφορά: η Αλαμπάμα απαγορεύει τα σεξουαλικά παιχνίδια, στο Μίσιγκαν υπάρχει νόμος που θεωρεί έγκλημα το στοματικό σεξ, ακόμη και μεταξύ παντρεμένων ετεροφυλόφιλων ζευγαριών. Το πώς τιμωρείται, ένας θεός ξέρει. Ορισμένοι νομοθέτες του Νιου Χάμσαϊρ προσπαθούν να απαγορεύσουν την τόπλες ηλιοθεραπεία στις παραλίες, νομοθέτες της Μοντάνα εξέτασαν πρόσφατα πρόταση για την απαγόρευση των εφαρμοστών κολάν spandex ως προσβολή της δημοσίας αιδούς. Μερικές πολιτείες εξακολουθούν να απαγορεύουν την πώληση αλκοόλ τις Κυριακές.
Το κράτος νταντά δεν ακολουθεί κομματικές γραμμές. Πολλοί νομοθέτες και πολλοί ψηφοφόροι πιστεύουν ότι για όλα «πρέπει να υπάρχει νόμος». Ό,τι είναι καλό πρέπει να είναι υποχρεωτικό, ό,τι είναι κακό πρέπει να απαγορεύεται. Αλλά, όπως είπε κάποτε ο Ρόναλντ Ρέιγκαν, «Η κυβέρνηση υπάρχει για να προστατεύει τον έναν από τον άλλον. Η κυβέρνηση ξεπερνά τα όριά της όταν αποφασίζει να μας προστατεύσει από τον εαυτό μας». Πράγμα που μας φέρνει στο ζήτημα της πανδημίας: μολονότι πρέπει να είμαστε καχύποπτοι κάθε φορά που κάποιος πολιτικός μάς υπόσχεται να περάσει νόμους «για το καλό μας», οι διατάξεις γύρω από την πανδημία εμπίπτουν στην προστασία του ενός από τον άλλον.
