Οι χρήστες των social media οφείλουμε να είμαστε πολύ προσεκτικοί ως προς το ποιες απόψεις αναπαράγουμε.
Σε περιόδους κοινωνικής αναταραχής και οικονομικής κρίσης είναι κανόνας ότι μερίδα του Τύπου εκτός από τους ειδικούς αναζητά και καλλιτέχνες ή απλώς πολίτες που έχουν καταφέρει να ξεχωρίσουν και να καταξιωθούν στην συνείδηση πολλών, από όποιον χώρο και αν προέρχονται – λόγου χάριν, άτομα που έχουν πρόσβαση σε εκπομπές υψηλής τηλεθέασης, και τους οποίους κάποιοι δημοσιογράφοι θεωρούν ότι οφείλουν να ανακρίνουν επί παντός επιστητού.
Δυστυχώς, είναι πλέον συχνό φαινόμενο κάποιοι μουσικοσυνθέτες, ηθοποιοί, ραδιοφωνικοί παραγωγοί, μόδιστροι, παρουσιαστές, ή συγγραφείς βιβλίων «Άρλεκιν», να δίνουν τα φώτα τους στους πολίτες για το νομικό σύστημα, τους γάμους ομόφυλων, τα διεθνή χρηματιστήρια, τον Μεγάλο Περίπατο, το προσφυγικό, τα δικαιώματα των μαύρων, τη χρήση της μάσκας και οποιοδήποτε άλλο θέμα απασχολεί την επικαιρότητα, ακόμα και αν δεν έχει καμία σχέση με την τέχνη ή το επάγγελμά τους.
Είναι γεγονός ότι η πανδημία υπήρξε η αφορμή για να στραφούμε επιτέλους προς τους επιστήμονες και τους ερευνητές που μπορούν να εκφέρουν έγκριτες απόψεις και να μας πληροφορήσουν με σαφή στοιχεία για την επιδημιολογία του ιού. Ο επιτυχημένος τρόπος που Σωτήρης Τσιόδρας διαχειρίστηκε την καθημερινή παρουσία του στην τηλεόραση έπαιξε ασφαλώς σημαντικό ρόλο στην συνειδητοποίηση κοινού και δημοσιογράφων ότι οφείλουμε να αναζητούμε την ενημέρωσή μας στους ειδικούς.
Οι πολίτες θα πρέπει να κατανοήσουμε ότι πέρα από τα ιατρικά ζητήματα, το ίδιο οφείλουμε να κάνουμε για τα κοινωνικά, τα οικονομικά, ή τα νομικά θέματα που απασχολούν την επικαιρότητα, να λαμβάνουμε δηλαδή σοβαρά υπόψη μας τις συμβουλές των ειδικών, δίνοντας πολύ λιγότερη βαρύτητα στις απόψεις οποιουδήποτε άλλου ακόμα και αν είναι γνωστός σκηνοθέτης, ταλαντούχος μακιγιέρ, ή λαοφιλής τραγουδιστής.
Θα αναρωτηθεί κανείς: τότε γιατί θα μιλήσουν οι καλλιτέχνες, αφού είναι δεδομένο ότι στη χώρα μας ελάχιστοι ενδιαφέρονται πραγματικά για την τέχνη; Άλλωστε το μικρό ποσοστό των πολιτών που αγαπά τη λογοτεχνία, τις εικαστικές τέχνες, ή την κλασική μουσική ήδη παρακολουθεί το έργο των δημιουργών, και δεν περιμένει κάποιο αφιέρωμα στις εφημερίδες ή την τηλεόραση για να αρχίσει να ενδιαφέρεται.
Από τους λίγους καλλιτέχνες που έχουν ευρέως καταξιωθεί -καθώς οι περισσότεροι δημιουργοί δεν έχουν καν πρόσβαση στα ΜΜΕ- ζητείται σχολιασμός επί όλων των θεμάτων της επικαιρότητας και όχι επί των ζητημάτων της τέχνης τους, τα οποία γνωρίζουν σε βάθος.
Την ίδια στιγμή, η πλειονότητα των κοινωνικών επιστημόνων, των ερευνητών της οικονομίας, των πανεπιστημιακών που αναλύουν εις βάθος θέματα ιστορίας ή πολιτισμού -των αληθινών ειδικών, δηλαδή- συστηματικά αγνοείται, αφού κάποιοι δημοσιογράφοι ή παρουσιαστές συνεχίζουν να προτιμούν να συνομιλούν για τα φλέγοντα κοινωνικοπολιτικά ζητήματα καταρχάς με νικητές τηλεπαιχνιδιών, διάσημους σεφ, και τραγουδιστές της πίστας.
Τα τελευταία μάλιστα χρόνια δεν είναι αναγκαία ούτε η μεσολάβηση των δημοσιογράφων, αφού αρκετές «διασημότητες» δημοσιοποιούν τις απόψεις τους κατευθείαν στα σόσιαλ μίντια, προσφέροντας απλόχερα συμβουλές και δίνοντας κατευθύνσεις στα εκατοντάδες ή χιλιάδες άτομα που τους ακολουθούν.
Η αλήθεια είναι ότι παραμιλούν επί παντός επιστητού: το πρωί ανεβάζουν φωτογραφίες από παραλίες και ταβέρνες, το μεσημέρι αποφασίζουν ότι ο Αντετοκούμπο δεν έχει το δικαίωμα να εκφράζει την προσωπική του εμπειρία, με τα θετικά και τα αρνητικά του βίου στην Ελλάδα, το απόγευμα ισχυρίζονται πως δεν υπάρχει θανατηφόρος ιός, και το βράδυ παροτρύνουν όσους τους διαβάζουν τους να βγάλουν τις μάσκες ώστε να απολαύσουν ελεύθερα τη ζωή πριν οι δυνάμεις του κακού, που προσπαθούν να μας ελέγξουν, επιβάλουν και πάλι την καραντίνα.
Οι χρήστες των σόσιαλ μίντια οφείλουμε να είμαστε πολύ προσεκτικοί ως προς το ποιες απόψεις αναπαράγουμε. Μπορεί για παράδειγμα κάποιος να είναι ένας εξαιρετικός γιατρός ή αστροφυσικός χωρίς αυτό να τον καθιστά ειδικό να αποφανθεί για το πώς πρέπει να εκτυλίσσονται οι διαδηλώσεις στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, ή για να ορίσει ποιος είναι ο κατάλληλος τρόπος εορτασμού της επετείου του 1821.
Μπορεί κάποιος άλλος να είναι καταξιωμένος ψυχολόγος, τραγουδιστής της όπερας, ή επιχειρηματίας, όμως αυτό δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση πως είναι ειδήμων σε ζητήματα αρχιτεκτονικής ή ρυμοτομίας του κέντρου της Αθήνας, ή πως οι απόψεις του για το ελληνοτουρκικό πρόβλημα είναι εμπεριστατωμένες.
Κανείς δεν αμφισβητεί την αξία της ελευθερίας του λόγου και κανείς δεν επιθυμεί να λογοκρίνει τους πολίτες. Εννοείται ότι όλοι έχουμε το δικαίωμα να εκφράζουμε τις γνώμες και τις απόψεις μας – ας μην θεωρείται όμως δεδομένο ότι όλες οι απόψεις θα πρέπει αυτομάτως να έχουν την ίδια βαρύτητα και να χαίρουν της ίδιας αποδοχής.
