1321 μεταρρυθμίσεις επιζητούν αναγνώριση

Γνωρίζουμε πόσες και ποιες μεταρρυθμιστικές παρεμβάσεις έχουν υλοποιηθεί κατά τη διάρκεια του μνημονίου; Γνωρίζουμε ποιες βρίσκονται σε εκκρεμότητα; Η απάντηση είναι σίγουρα αρνητική.

Γίνεται ολοφάνερο ότι ένα από τα πιο σημαντικά ελλείμματα της συζήτησης περί μεταρρυθμίσεων είναι η άγνοια της προόδου των μεταρρυθμιστικών παρεμβάσεων κατά τη διάρκεια της περιόδου των τελευταίων 3 χρόνων, κατά την οποία η ελληνική οικονομία βρίσκεται σε μνημόνιο.

Αναφέρομαι σε όλα εκείνα τα νομοθετήματα, τις υπουργικές αποφάσεις και τα προεδρικά διατάγματα, η πλειοψηφία των οποίων υλοποιήθηκαν ως προαπαιτούμενες δράσεις για την εκταμίευση των δόσεων κι η μειοψηφία ως πρωτοβουλία των κυβερνήσεων.

Κι αυτό συμβαίνει ενώ την ίδια περίοδο υπάρχουν σημαντικοί ανεξάρτητοι διεθνείς οργανισμοί, όπως το Lısbon Councıl, και ο ΟΟΣΑ, οι οποίοι κατατάσσουν την Ελλάδα Νο 1 χώρα στο επίπεδο των μεταρρυθμίσεων για το 2013, σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο αντίστοιχα.

Το συγκεκριμένο έλλειμμα παραπέμπει στα ίδια τα αίτια της κρίσης. Πιο συγκεκριμένα, είναι ευρέως αποδεκτό ότι ένα από τα σημαντικότερα αίτια, τα οποία μας οδήγησαν στην κρίση χρέους, ήταν ότι «δεν μετρούσαμε».

Ο ευρύτερος δημόσιος τομέας δεν μετρούσε σωστά ή σε μερικές περιπτώσεις δεν μετρούσε καθόλου τι ξοδεύει, δεν μετρούσε σωστά τι εισπράττει κι από ποιους, δεν μετρούσε σωστά τι χρωστά και σε ποιους. Κι όταν μετρούσε,  τις περισσότερες φορές το θεωρούσε ως αγγαρεία και τότε α) είτε δεν το έκανε σωστά, β) είτε δεν το έκανε συστηματικά, γ) είτε δεν χρησιμοποιούσε τα ευρήματα των μετρήσεων ως εργαλεία δουλειάς για τη διαχείριση της οικονομίας (MIS - Management Information System).

Το θέμα παραπέμπει στη γνωστή έκφραση “Greek statistics”, το οποίο για ένα διάστημα είχε γίνει διεθνώς, ως η «ετικέτα» των αναξιόπιστων και ασύνδετων στατιστικών στοιχείων.

Κι αν η εξέλιξη των πραγμάτων αποδεικνύει ότι όντως υπήρχε τέτοιο έλλειμμα συστηματικής πληροφόρησης κατά την προ κρίσεως εποχή, η κατάσταση σε σχέση με τα θέματα της οικονομίας έχει βελτιωθεί αισθητά μετά την είσοδο της Ελλάδας στο μνημόνιο. Έτσι διαπιστώνουμε ότι σε μηνιαία βάση έχουμε σταθερή ροή πληροφόρησης οικονομικών στατιστικών στοιχείων, τα οποία συγκρίνονται συστηματικά σε σχέση με το πλάνο, καθώς και σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα και τις περσινές χρονιές.

Το αξιοπερίεργο, όμως, είναι ότι αν και υπάρχει σταθερή ροή πληροφόρησης των οικονομικών στοιχείων (ποσοτικά στοιχεία), παρόλα αυτά δεν υπάρχει συστηματική πληροφόρηση σχετικά με τα ποιοτικά στοιχεία, δηλαδή σε σχέση με την πρόοδο της υλοποίησης των μεταρρυθμίσεων. Πιο συγκεκριμένα, μετά από 3 χρόνια μνημονίου εξακολουθούμε να μη γνωρίζουμε επίσημα και σε συστηματική βάση.

Επίσης, θα ήταν ενδιαφέρον να βλέπαμε, α) ποιες συγκεκριμένες μεταρρυθμιστικές παρεμβάσεις έχουν υλοποιηθεί, β) ποιες έχουν συμφωνηθεί με τους πιστωτές, αλλά εξακολουθούν να βρίσκονται σε εκκρεμότητα η υλοποίησή τους, και γ) ποιες θεσμοθετημένες μεταρρυθμιστικές παρεμβάσεις έχουν μεταγενέστερα απενεργοποιηθεί από αντικρουόμενες υπουργικές αποφάσεις.

Είναι σίγουρο ότι οι πιστωτές παρακολουθούν στενά το θέμα και καταγράφουν κάθε κίνηση σε επίπεδο νομοθετικών κι άλλων μεταρρυθμιστικών παρεμβάσεων. Αλλά δεν είναι η δουλειά των πιστωτών να ενημερώσουν επίσημα τους πολίτες για το θέμα. Αυτό αποτελεί την ευθύνη της ελληνικής πλευράς.

Η κυβέρνηση ή τα κόμματα που συγκροτούν την κυβέρνηση, δεν έχουν κάνει κάποια κίνηση προς αυτή την κατεύθυνση. Και μέχρι πρότινος δεν είχε γίνει κάποια συστηματική προσπάθεια καταγραφής τους από ανεξάρτητο οργανισμό, με σκοπό την επικοινωνία τους προς τους πολίτες.

Το κενό ήρθε να καλύψει το Ινστιτούτο Οικονομικής Πολιτικής και Δημόσιας Διακυβέρνησης του Ελληνοαμερικανικού επιμελητηρίου, το οποίο διεξήγαγε συστηματική έρευνα τα αποτελέσματα της οποίας ανακοινώθηκαν στο πρόσφατο συνέδριο του για την ελληνική οικονομία. Η έρευνα έδειξε ότι μετά από 3 χρόνια μνημονίου έχουν καταγραφεί 1.321 μεταρρυθμιστικές παρεμβάσεις υπό τη μορφή νομοθετημάτων, προεδρικών διαταγμάτων και υπουργικών αποφάσεων. Κι όχι μόνο αυτό, αλλά το Ινστιτούτο προχώρησε κι σε ένα βήμα παραπάνω και κατηγοριοποίησε τις μεταρρυθμίσεις ανά υπουργείο κι ανά περίοδο διακυβέρνησης (κυβερνήσεις κ.κ. Παπανδρέου, Παπαδήμου και Σαμαρά). Αναφέρεται σε μεταρρυθμιστικές παρεμβάσεις που αλλάζουν τον τρόπο λειτουργίας της Δημόσιας Διοίκησης, εμπεδώνουν διαφάνεια στην οικονομία και στην κρατική λειτουργία, και τονώνουν τον ανταγωνισμό στην οικονομία.

Τα αποτελέσματα αυτής της πάρα πολύ σημαντικής έρευνας θα πρέπει να επικοινωνηθούν προς την επιχειρηματικότητα και την κοινωνία. Με την κίνηση αυτή όχι μόνο θα υπάρξει ενημέρωση, αλλά θα μεταδοθεί κι ένα μήνυμα αισιοδοξίας.

Τέλος, θα καταστήσει «ιδιοκτήτες» της μεταρρυθμιστικής προσπάθειας το πολιτικό σύστημα, την επιχειρηματικότητα και τους πολίτες, δίνοντας με αυτό τον τρόπο μία ώθηση στην επανεκκίνηση της οικονομίας και στο νέο αναπτυξιακό κύκλο.

Αυτό θα πρέπει να γίνει σύντομα και να συνεχιστεί σε συστηματική βάση. Μόνο έτσι, η θετική «μόλυνση» των μεταρρυθμιστικών παρεμβάσεων στην οικονομία θα επιταχυνθεί και θα μεγιστοποιηθούν οι θετικές επιπτώσεις τους.

Με άλλα λόγια, 1.321 μεταρρυθμιστικές παρεμβάσεις επιζητούν άμεσα την αναγνώρισή τους.