Η τρέλα του άλλου

Στο «Money Monster» ο Τζορτζ Κλούνεϊ υποδύεται έναν παρουσιαστή που δίνει επενδυτικές συμβουλές. Την ώρα της εκπομπής ένας τύπος μπουκάρει στο studio. Σε λίγο στο ένα χέρι θα κρατάει περίστροφο και στο άλλο πυροκροτητή που ενεργοποιεί ένα γιλέκο με εκρηκτικά. Εννοείται ότι το γιλέκο το φοράει ο Κλούνεϊ. Ο τύπος θέλει να μάθει, σε ζωντανή σύνδεση, για ποιο λόγο έχασε εξήντα χιλιάρικα που επένδυσε σε εταιρεία συστημένη από την εκπομπή. Όλη η χώρα έμεινε καρφωμένη μπροστά στις οθόνες. Όχι για πολύ, όμως έμεινε. Αλλά αυτό είναι ταινία. Ας δούμε λίγη αλήθεια.

Στο Ντάλας ο άλλος είπε ότι θέλει να σκοτώσει λευκούς, πήρε το όπλο του –πιο φθηνά βρίσκεις κουμπούρι παρά smart phone– και έριχνε όπου έβλεπε στολή. Όλη η χώρα υπέστη σοκ. Θα το ξεπεράσει βέβαια, έτσι ώστε να είναι έτοιμη και φρέσκια στο επόμενο.

Στο Ορλάντο το διαταραγμένο αγόρι μπήκε στο gay club και σκότωσε 53 πριν τον στείλουν στο διάολο τα SWATS, οι ειδικές δυνάμεις της αστυνομίας. Ήθελε, λέει, να τιμωρήσει αμαρτωλούς. Νόμιζε ότι θα βρεθεί δίπλα στον Αλλάχ. Σίγουρα βρίσκεται φυτεμένος στα τιμημένα χώματα της Φλόριντα. Το πρόβλημα είναι ότι έχει και άλλους πενήντα γύρω του.

Συχνά νομίζουμε πως όσα συμβαίνουν στην Αμερική παίζονται μόνο στο πανί και όχι στη ζωή. Συμβαίνουν και στη δική μας πλευρά. Μετρήστε μόνο πόσες επιθέσεις έχουν γίνει στην Ευρώπη τα τελευταία τρία χρόνια. Τώρα προσπαθήστε να βρείτε τα κοινά σημεία με τα περιστατικά στην Αμερική. Όχι, δεν μας ενδιαφέρει το φυλετικό ή θρησκευτικό στοιχείο. Θα ήθελα να εστιάσετε στο πρόσωπο του δράστη. Και ακόμα πιο μέσα. Στο μυαλό του. Τι βλέπετε; Ένα λαβύρινθο στον οποίο σημειώνονται εκρήξεις. Άνθρωποι σε παραλήρημα. Και όμως, πλέον, ζούμε σε έναν κόσμο που ένας διαταραγμένος μπορεί να γράψει ιστορία ή, τέλος πάντων, να φτιάξει ατμόσφαιρα. Δεν υπάρχει πια το «γαμώ την τρέλα μου» όταν βλέπεις τα ασθενοφόρα στην τηλεόραση. Υπάρχει η τρέλα του άλλου που πάει να σε γαμήσει.

Η έκφραση δεν είναι επιστημονικά και πολιτικά ορθή, αλλά τώρα θέλουμε να κάνουμε τη δουλειά μας. Για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας, η τρέλα γίνεται μεταβλητή πολιτικών εξελίξεων και μάλιστα διεθνούς εμβέλειας. Όχι, δεν είμαι εγώ ο τρελός, σκεφτείτε το. Πάντα υπήρχαν άνθρωποι που ήθελαν να μεταφέρουν στον πραγματικό κόσμο τα τέρατα του μυαλού τους. Κάποιοι, θα πείτε, το κατάφεραν, στο μέγιστο δυνατό βαθμό – έγιναν δικτάτορες και έβαψαν χάρτες ολόκληρους με αίμα. Σας μιλάω για τη βάση της πυραμίδας. Για εκείνες τις μικρές εκρήξεις που το πολύ να έσπαγαν τα τζάμια στη γειτονιά. Τώρα μπορούν να ξυπνήσουν όλη την πόλη, τη χώρα, τον πλανήτη. Πλέον δεν αισθάνονται μόνοι. Έχουν δίκτυα για να τους επιβεβαιώσουν και να τους εμψυχώσουν. Ο Μπρέβιακ έλεγε ότι θα βγει να σφάξει κόσμο και οι άλλοι του έκαναν like. Ο psycho killer της επόμενης ημέρας το βλέπει και μόνος του: μπορεί να γίνει viral παγκοσμίως, top trending topic στο Τwitter. Παλιά έλεγαν για τα δεκαπέντε λεπτά δημοσιότητας. Πάει αυτό. Δεκαπέντε λεπτά δεν αρκούν, ειδικά όταν προσφέρεται ολόκληρο 48ωρο.

Όμως για να παίξεις σήμερα παντού, χρειάζεται να κάνεις κάτι όχι απλώς εντυπωσιακό, αλλά κάτι που θα σοκάρει. Ένα μακελειό. Μία σφαγή με στιλ. Για αυτό και οι αναλυτές κάνουν ένα μεγάλο λάθος από τον καναπέ τους. Συζητούν για ανισότητες ή για πολιτικές που ξερνάνε βία. Λένε και για πόλεμο πολιτισμών. Αυτό ακούγεται εκ πρώτης όψεως σωστό. Αλήθεια, γιατί αυτή η τυφλή, η απρόβλεπτη βία δεν υπήρχε με την ίδια ένταση στο παρελθόν; Μα, ήταν αλλιώς. Τώρα οι δυτικές κοινωνίες δεν ταλαιπωρούνται μόνο από τα απόνερα της πολιτικής τους, αλλά και από τις νευρώσεις που έχουν καλλιεργήσει. Και, κακά τα ψέματα, ακόμα και αν τινάξουν τον ISIS στον αέρα ή αμβλυνθούν οι ανισότητες στη Δύση, η τυφλή, αυτοκαταστροφική βία έχει γίνει trend. Μπορεί να μην κατάλαβαν ότι ζούσες, όμως θα μάθουν όλοι ότι πέθανες. Και θα πάρεις παρέα για το δρόμο.