Πολιτικη & Οικονομια

Οι κληρονόμοι του μοντέλου «Εσκομπάρ»

H τρέχουσα σεναριογραφία

4766-35219.jpg
Νίκος Γεωργιάδης
4’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
133269-303393.JPG

Ένας πρώην καπνεργάτης όστις «κληρονόμησε» τη μεγαλύτερη καπνοβιομηχανία της Σοβιετικής Ένωσης στο Ροστόφ (τη δίδυμη πρωτεύουσα της ρωσικής (Σοβιετικής) μαφίας μαζί με την Οδησό) για να εγκατασταθεί μερικώς έστω στην Ελλάδα ως επενδυτής αλλά και ιδιοκτήτης ποδοσφαιρικής ομάδας. Ένας εφοπλιστής, ιδιοκτήτης ποδοσφαιρικής ομάδας το όνομα του οποίου συμπεριλαμβάνεται στη λίστα ονομάτων που ο κοριός της ΕΥΠ εμπλέκει στο μέγα σκάνδαλο της σύγχρονης «Παράγκας» του ποδοσφαίρου. Ένας εργολάβος δημοσίων έργων της «Αριστεράς και της Προόδου», πρώην εκδότης αριστερής εφημερίδας, ιδρυτής εταιρείας δημοσκοπήσεων η οποία αποτέλεσε το επίκεντρο της αριστερής κριτικής ως προς τα διαπλεκόμενα με επικεφαλής πρώην αριστερό του ΚΚΕ, μετέπειτα συνεργάτη του Λαλιώτη και νυν σύμβουλο του Κυριάκου Μητσοτάκη. Το όνομα του εργολάβου συμπεριλαμβάνεται και αυτό σε λίστα ονομάτων που «εντόπισε» ο κοριός της ΕΥΠ και αφορά τις σχέσεις - επαφές του με την ομάδα που απήγαγε τον εφοπλιστή Παναγόπουλο. Πιο συγκεκριμένα ο «κοριός» αποκάλυψε συνομιλία του με το βαρυποινίτη Βλαστό και τους συνεργάτες του. Ο πρώην καπνεργάτης και νυν πάμπλουτος επιχειρηματίας θεωρείται από δυτικούς και εγχώριους παρατηρητές ως το «αυτί και το μάτι» του Πούτιν στην περιοχή. Ο εφοπλιστής είναι δημοτικός σύμβουλος Πειραιά όπου δήμαρχος ανεδείχθη άμεσος συνεργάτης του με τις ψήφους της Αριστεράς και του τοπικού ΠΑΣΟΚ. Ο εργολάβος είναι κουμπάρος του υπουργού κ. Σπίρτζη, καθώς και του επίσης υπουργού Πάνου Καμμένου. Στο παρελθόν υπήρξε στενός συνομιλητής-συνεργάτης του Μίμη Ανδρουλάκη και άρα κατά τεκμήριο έμπιστος του Χαρίλαου Φλωράκη, όσο ο Καπετάν Γιώτης, εν πάση περιπτώσει, εμπιστευόταν τους ανθρώπους γύρω του.

Αυτοί οι τρεις συναποτελούν την ομάδα των «νέων καναλαρχών» που θα συμμετέχουν στη διαδικασία διεκδίκησης τηλεοπτικής άδειας κατά το νόμο Νίκου Παππά. Οι υπόλοιποι διεκδικητές είναι γνωστοί από τα παλιά. Ο Βαρδινογιάννης, ο Μπόμπολας, ο Ψυχάρης, ο Κοντομηνάς, ο Κυριακού. Άλλοι είναι «στα πάνω τους» άλλοι «στα κάτω τους», άλλοι είναι υπόδικοι, άλλοι με δεσμευμένους λογαριασμούς τραπέζης, άλλοι βρίσκονται εκτός φυλακής με τερατώδη εγγύηση. Αν ο Ταραντίνο αποφάσιζε να ασχοληθεί με το ζήτημα θα έστηνε μία κινηματογραφική παραγωγή σε υποθετικό σενάριο Πέτρου Μάρκαρη με τον ενδεικτικό τίτλο «Συνωμοσίες στο υπόγειο του Μαξίμου».

Το μοντέλο «Εσκομπάρ»

Το πολιτικό σκηνικό στη μεταπολεμική-μετεμφυλικαή Ελλάδα δομήθηκε στη βάση μιας αέναης και ανομολόγητης σχέσης μεταξύ των πολιτικών ελίτ και μίας εναλλασσόμενης ως προς την επιρροή ολιγάριθμης ομάδας επιχειρηματιών-θεσμικών παραγόντων, επί το λαϊκότερον «Κοτζαμπάσηδων» που κινούνταν και κινούνται στα όρια μεταξύ θεσμικής νομιμότητας και υποκόσμου και που δημιούργησαν το κολομβιανό μοντέλο διαχείρισης εξουσίας που κοινωνιολογικά αποκαλείται «Θεσμικός υπόκοσμος». Το μοντέλο ιδρύθηκε επί Δεξιάς, εκσυγχρονίστηκε και ανδρώθηκε επί Παπανδρέου, ανανεώνεται και προωθείται επί ΣΥΡΙΖΑ έτσι ώστε να αποτελέσει τον πυρήνα διαμόρφωσης των μελλοντικών συσχετισμών.

Βασική προϋπόθεση για την εύρυθμη λειτουργία αυτού του μοντέλου είναι η σιωπηρή αποδοχή του αλλά και η ενεργή «συμμετοχή» στο μηχανισμό εξέλιξής του μεγάλων κοινωνικών στρωμάτων. Αυτό επιτυγχάνεται με τη μοναδική συνταγή παγκοσμίως η οποία αποτέλεσε και αποτελεί την κινητήρια δύναμη των πολιτικών εξελίξεων στη χώρα, που δεν είναι άλλη από το επιτυχές μείγμα του αργεντίνικου περονισμού εμβαπτισμένου στην κολυμβήθρα του βαλκανικού εθνικολαϊκισμού. Το αποτέλεσμα είναι εγγυημένο και απολύτως λειτουργικό. Κάπου κάπου παρατηρείται μία μείζονα εμπλοκή. Ονομάζεται αιφνίδια πτώχευση. Συμβαίνει περίπου ανά τεσσαρακονταετία. Τότε αναλαμβάνουν οι διεθνείς θεσμοί το έργο της διάσωσης. Οι ελίτ αλλάζουν, ο «Θεσμικός υπόκοσμος» ανανεώνεται. Το μοντέλο «Εσκομπάρ» επιβιώνει.

Ο «εχθρός του κακού»

Από την περίοδο της Φιλικής Εταιρείας ακόμη, η μάχη μεταξύ των οπαδών του Διαφωτισμού και των «Κοτζαμπάσηδων» ήταν ορατή και επίμονη. Σε ελάχιστες περιπτώσεις και για ελάχιστο χρονικό διάστημα οι οπαδοί του Διαφωτισμού κατάφεραν να επικρατήσουν. Τελικά ακόμη και αυτές οι παρενθέσεις ήταν αναγκαίες έτσι ώστε να αποφορτιστεί το σύστημα και να αμβλυνθούν οι εντυπώσεις. Στο τέλος κάθε παρένθεσης ο «Κοτζαμπασισμός» επανερχόταν δριμύτερος και επιθετικότερος.

Η κρίση του 2008 θα μπορούσε να αποτελέσει εφαλτήριο για μία έστω παρενθετική μεταρρυθμιστική αρχιτεκτονική του πολιτικού εποικοδομήματος. Η επιβράβευση του συστήματος Σαμαρά ωστόσο κατέδειξε το πόσο η κοινωνία εν το συνόλω της είναι αφοσιωμένη στους «Εσκομπάρ» στα πλαίσια μιας ιδιόμορφης συμμετοχικής και ιδεοληπτικής σχέσης όπου κυριαρχεί η εντύπωση πως η ίδια η χώρα λειτουργεί σύμφωνα με κανόνες Μαφίας σε μία κάθετη και οριζόντια δομή. Οι πάντες μπορούν να συμμετέχουν σε αυτή την ιδεοληψία. Από την Εκκλησία έως τους πανεπιστημιακούς. Αυτή είναι και η επιτυχία του συστήματος. Η αποδοχή δηλαδή ενός ιδεοληπτικού κοινού τόπου όπου Κοτζαμπάσηδες και κολίγοι «συνδιαχειρίζονται» την κατάσταση. Η εικόνα είναι βεβαίως απολύτως ψευδής. Διατηρείται λόγω του πολιτικού θεάματος που προσφέρει ο περονικός εθνικολαϊκισμός. Πρόκειται για το θρίαμβο της ψευδούς συνείδησης.

Οι «Μύλοι» του Θερβάντες και η μάχη του «Σάντσεθ»

Αυτήν την ώρα που στο υπόγειο του Μαξίμου συντελείται η επεξεργασία του εκλογικού νόμου που αποτελεί το απαύγασμα της επόμενης φάσης του ανανεωμένου Κοτζαμπασισμού, οι οπαδοί του Διαφωτισμού (όσοι έχουν εναπομείνει στην χώρα αυτή) απεργάζονται σενάρια και θεωρίες περί «ορατής μεταρρυθμιστικής παρένθεσης». Επιστρατεύονται οι τελευταίες εφεδρείες μιας ομάδας τεχνοκρατών που κυριάρχησε από το 1993 έως και το 2004, με σοβαρές διεθνείς επαφές, καλή γνώση των Αγορών, συνείδηση της εγχώριας αδιέξοδης μιζέριας και κυρίως με την απόλυτη βεβαιότητα πως οι ευρωπαϊκές ελίτ δεν είναι σε θέση να στηρίξουν αυτή την περίοδο δύσκολα εγχειρήματα.

Αυτή η τρέχουσα σεναριογραφία είναι όντως γοητευτική και παραπέμπει τόσο πολύ στον Θερβάντες, που καταντά ακόμη περισσότερο συμπαθητική. Ωστόσο οι υπαρκτοί συσχετισμοί προκαλούν απογοήτευση και σηματοδοτούν μία μακρά περίοδο ισοπέδωσης.

Ωστόσο κάποιοι «κύκλοι» επιμένουν. Δυτικοί διπλωμάτες με σοβαρή εμπειρία στη διαχείριση του ελληνικού ζητήματος από το 2008 έως σήμερα επιμένουν πως υφίσταται το σε φάση ενεργούς επεξεργασίας σενάριο «αντικατάστασης» της σημερινής ομάδας εξουσίας από ένα άλλο σύστημα, όχι αυτό του Κυριάκου Μητσοτάκη αλλά με την ανοχή του τελευταίου, ενός κεντρώου μοντέλου. Κατά τους δυτικούς διπλωμάτες η εμπλοκή του ονόματος του Ευάγγελου Βενιζέλου σε αυτή την υπόθεση οφείλεται αποκλειστικά σε εγχώριους παράγοντες και πάντως η εξέλιξη αυτή συντελείται ερήμην του ιδίου ο οποίος και φαίνεται να αγνοεί αυτή την εγχώρια σεναριογραφία.

Αντιθέτως το όνομα που κυριαρχεί σε συζητήσεις των δυτικών αυτών παρατηρητών είναι εκείνο του Διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος. Κατά τους παραπάνω κύκλους αυτό το σενάριο στηρίζεται από επιχειρηματίες, ακόμη και από εκείνους που έσπευσαν από το 2014 να υποβάλουν τα διαπιστευτήριά τους στην Κουμουνδούρου.

Στις συζητήσεις αυτές κυριαρχεί η άποψη πως το «έργο» της παρούσης ομάδας εξουσίας (dirty work) συγκεκριμένα, λήγει με την επόμενη αξιολόγηση. Ο ανασχηματισμός αναμένεται περί τα τέλη Σεπτεμβρίου με μέσα Οκτωβρίου, ενώ αρχίζει να γίνεται αισθητή η «απειλή» από τις πρόσφατες δημόσιες αποκαλύψεις περί «Σχεδίου Χ» οπότε επείγει η διάλυση της Βουλής προκειμένου να παραγραφούν τα όποια αδικήματα. Υπ’ αυτή τη λογική η σημερινή ομάδα εξουσίας πολύ πιθανά να προκαλέσει εκλογές μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2017, εάν εντωμεταξύ δεν υπάρξει αιφνιδιασμός. Άλλωστε ο υπό διαμόρφωση εκλογικός νόμος που προσβλέπει στη διασφάλιση κυρίαρχου ρόλου στον «Ισχυρό δεύτερο» αποτελεί άριστο εργαλείο διαχείρισης μίας μακράς μετεκλογικής περιόδου αστάθειας ανεξάρτητα από το εάν ισχύσει άμεσα ή μετά τις επόμενες εκλογές.

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ