Το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων συνδιοργανώνει το διεθνές συνέδριο «Μετακινήσεις πληθυσμών, 1900-1951: ο κόσμος και η Θράκη» στην Αλεξανδρούπολη, στις 20 και 21 Οκτωβρίου
Εμπλουτίζοντας τον επίκαιρο ακαδημαϊκό διάλογο και την έρευνα γύρω από τις μετακινήσεις των μεταναστευτικών και προσφυγικών πληθυσμών, το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία διοργανώνει από κοινού με το Δήμο Αλεξανδρούπολης, το Εθνολογικό Μουσείο Θράκης (σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Π2) και το Ίδρυμα Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης διεθνές συνέδριο με θέμα «Μετακινήσεις πληθυσμών, 1900-1951: ο κόσμος και η Θράκη / Population Movements, 1900-1951: the world and Thrace».
Παρέα γυναικών στον Α’ Προσφυγικό Συνοικισμό της Έδεσσας Σύλλογος Μικρασιατών Νομού Πέλλας «Η Μπίγα»
«Μετακινήσεις πληθυσμών, 1900-1951: ο κόσμος και η Θράκη» - Το συνέδριο στην Αλεξανδρούπολη
Στις 20 και 21 Οκτωβρίου στην Αλεξανδρούπολη, το συνέδριο θα εξετάσει τις μεγάλες πληθυσμιακές μετακινήσεις στην υφήλιο από τις αρχές του αιώνα έως την υπογραφή της Σύμβασης του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες το 1951. Θα αναλυθούν οι μηχανισμοί που καθόρισαν, σε διεθνές επίπεδο, τις μετακινήσεις, είτε αυτές ήταν συμφωνημένες είτε όχι. Θα παρουσιαστούν ειδικότερες μελέτες που αφορούν σε διάφορες περιοχές, ενώ τη δεύτερη ημέρα του συνεδρίου η εξέταση θα εστιάσει στην ίδια τη Θράκη. Στόχος είναι να εμπλουτιστεί ο επίκαιρος ακαδημαϊκός διάλογος και η έρευνα γύρω από τις μετακινήσεις των μεταναστευτικών και προσφυγικών πληθυσμών.
Γάμος στα Σήμαντρα Χαλκιδικής. Κέντρον Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας, Ακαδημία Αθηνών
Την επιστημονική επιτροπή συνεδρίου απαρτίζουν:
Πρόεδρος:
Ευάνθης Χατζηβασιλείου, καθηγητής, Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών / γενικός γραμματέας του Ιδρύματος της Βουλής των Ελλήνων για τον κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία
Ιωάννα Γουλάπτση, ειδική σύμβουλος επικοινωνίας, Δήμος Αλεξανδρούπολης
Παναγιώτης Καλαντζής, επικεφαλής ομάδας δράσης, Ινστιτούτο Π2 Πρόοδος στην Πράξη,
Κωνσταντίνος Φίλης, πρόεδρος, Ίδρυμα Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης/ εκτελεστικός διευθυντής, Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων, Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
O Τρανός Χορός της Κυριακής του Θωμά (αντίπασχα) έξω από την Εκκλησία των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης στην Μαλακοπή, Απρίλιος 1920. Αρχείο Θεάτρου Ελληνικών Χορών «Δόρα Στράτου»
Η είσοδος στο συνέδριο «Μετακινήσεις πληθυσμών, 1900-1951: ο κόσμος και η Θράκη / Population Movements, 1900-1951: the world and Thrace» είναι ελεύθερη για το κοινό και οι τοποθετήσεις θα διεξάγονται σε ελληνικά / αγγλικά με ταυτόχρονη διερμηνεία.
Η θεματική του Συνεδρίου εμπλουτίζεται με παράλληλες εκδηλώσεις, μέσα από τα εγκαίνια μίας πολύ σημαντικής έκθεσης με εικόνες και μουσικές των προσφύγων του 1922 και την προβολή της ταινίας - ντοκιμαντέρ «Από τις δύο πλευρές του Αιγαίου» της διεθνούς σκηνοθέτιδας, σεναριογράφου και παραγωγού Μαρίας Ηλιού.
Γλέντι στην πλατεία της Νέας Καρβάλης. Καρσιλαμάς με τα κρόταλα. Κέντρο Καππαδοκικών Μελετών «Η Ναζιανζός» Νέας Καρβάλης
«Σήκω ψυχή μου»!... Εικόνες και μουσικές των προσφύγων του 1922 στο Ιστορικό Μουσείο Αλεξανδρούπολης
Το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία, ο Δήμος Αλεξανδρούπολης και το Ιστορικό Μουσείο Αλεξανδρούπολης, παράλληλα με το διεθνές συνέδριο Μετακινήσεις πληθυσμών, 1900-1951: ο κόσμος και η Θράκη, παρουσιάζουν την έκθεση «ΣΗΚΩ ΨΥΧΗ ΜΟΥ»!... Εικόνες και μουσικές των προσφύγων του ’22, στο Ιστορικό Μουσείο της πόλης. Η έκθεση είχε δημιουργηθεί στο πλαίσιο των εκδηλώσεων μνήμης για τα 100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή και έχει παρουσιαστεί μέχρι σήμερα στην Αθήνα, τη Δράμα, την Καβάλα, τη Θεσσαλονίκη, τα Γιάννενα, το Αγρίνιο τον Βόλο και τη Λευκωσία.
Ο Λάμπρος με τη λύρα, η Ρόζα Εσκενάζυ με ντέφι κι ο Τομπούλης με ούτι. Αθήνα, 1930. Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα – Αρχείο Ηλία Πετρόπουλου
Βασικοί άξονες της έκθεσης είναι η ζωή πριν το 1922 στη Σμύρνη, την Ιωνία, την Καππαδοκία, τον Πόντο, την Κωνσταντινούπολη, την Προποντίδα, την Ανατολική και τη Βόρεια Θράκη (Ανατολική Ρωμυλία)· η Έξοδος, η απώλεια και το τραύμα της προσφυγιάς· η ζωή και η μουσική δημιουργία στη νέα πατρίδα· αλλά και η πρόσληψη από τις νεότερες γενιές.
Η Δόμνα Σαμίου κατά τη διάρκεια ηχογράφησης, Σκιάθος, Ιούνιος 1976. Καλλιτεχνικός Σύλλογος Δημοτικής Μουσικής Δόμνα Σαμίου
Ποιος είναι ο ρόλος της μουσικής στην ατομική και τη συλλογική ταυτότητα των προσφύγων, και ποια η σημασία της ως κινητήριας δύναμης του προσφυγικού ελληνισμού; Πώς καταγράφονται οι μνήμες της Καταστροφής στα τραγούδια των προσφύγων; Με ποιον τρόπο φτάνουν οι μνήμες έως τις μέρες μας και γίνονται αντιληπτές στην εθνική ζωή και τη μουσική δημιουργία των επιγόνων;
Φωτογραφικά, οπτικοακουστικά και αρχειακά τεκμήρια σημαντικών φορέων διαφύλαξης της ιστορικής μνήμης στη χώρα μας, καθώς και πλήθος τεκμηρίων που συνεισέφεραν τοπικοί σύλλογοι, οργανώσεις και ιδιώτες, συνομιλούν στην έκθεση με στίχους και ποικίλες μελωδίες: μοιρολόγια, παραδοσιακά τραγούδια και χοροί, μικρασιάτικα ρεμπέτικα αλλά και η νεότερη ελληνική μουσική παραγωγή, που επηρεάστηκε από τη μουσική πνοή των προσφύγων.
Διονύσης Σαββόπουλος. Εξώφυλλο του δίσκου «Βρώμικο ψωμί», 1972, Ιδιωτική συλλογή
Τα εγκαίνια θα πραγματοποιηθούν το Σάββατο 21 Οκτωβρίου 2023 και ώρα 19:00 στο Ιστορικό Μουσείο Αλεξανδρούπολης.
Διάρκεια Έκθεσης: 21 Οκτωβρίου 2023 – 17 Νοεμβρίου 2023
Ωράριο Λειτουργίας: Τρίτη έως Σάββατο, 10.30 – 14.30
Γυναίκες - πρόσφυγες μπροστά από τον Παρθενώνα. Στιγμιότυπο από το ντοκιμαντέρ «Από τις δυο πλευρές του Αιγαίου».
«Από τις δύο πλευρές του Αιγαίου, διωγμός και ανταλλαγή πληθυσμών Τουρκία - Ελλάδα, 1922 – 1924» - Το ντοκιμαντέρ της Μαρίας Ηλιού
Το Εθνολογικό Μουσείο Θράκης σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Π2, παράλληλα με το διεθνές συνέδριο «Μετακινήσεις πληθυσμών, 1900-1951: ο κόσμος και η Θράκη», διοργανώνουν προβολή του ντοκιμαντέρ «Από τις δύο πλευρές του Αιγαίου, διωγμός και ανταλλαγή πληθυσμών, Τουρκία - Ελλάδα, 1922 – 1924», σε σενάριο και σκηνοθεσία της Μαρίας Ηλιού και ιστορική τεκμηρίωση του Αλέξανδρου Κιτροέφ, την Κυριακή 22 Οκτωβρίου, στις 13.30, στον συνεδριακό χώρο Avdira 2 στο ξενοδοχείο Astir Egnatia Hotel (Πάρκο Εγνατίας) στην Αλεξανδρούπολη.
Το ντοκιμαντέρ αποτελεί συνέχεια της πρώτης ταινίας της Μαρίας Ηλιού με τίτλο «Σμύρνη, η καταστροφή μια κοσμοπολίτικης πόλης, 1900 – 1922» και αναφέρεται στην ιστορική περίοδο του Διωγμού και της Ανταλλαγής των πληθυσμών της Τουρκίας και της Ελλάδας το 1922-1924, μέσα από άγνωστες εικόνες και ιστορίες, ξεχασμένες σε «κλειστά» αρχεία από την Αμερική και την Ευρώπη.
Μιλούν ιστορικοί από την Αμερική, την Ευρώπη, την Ελλάδα και την Τουρκία, ενώ πρόσφυγες, πρώτης, δεύτερης και τρίτης γενιάς και από τις δύο πλευρές του Αιγαίου, αφηγούνται τις προσωπικές τους ιστορίες. Οι οικογενειακές μικροιστορίες εκτυλίσσονται στα παράλια της Μικράς Ασίας, στον Πόντο και την Καππαδοκία, αλλά και τη βόρειο Ελλάδα και την Κρήτη.
Το ντοκιμαντέρ τεκμηριώνεται με σπάνιο φωτογραφικό και κινηματογραφικό υλικό που σταχυολογήθηκε από αρχεία της Αμερικής και της Ευρώπης. Για πρώτη φορά δημοσιεύονται άγνωστες εικόνες του Διωγμού και της Ανταλλαγής από τα αρχεία της Library of Congress, του Πανεπιστημίου του Princeton, του Ερυθρού Σταυρού της Γενεύης αλλά και του Αμερικανικού Ερυθρού Σταυρού, του Save the Children Fund, του Albert Kahn Foundation, του πανεπιστημίου της Minnesota αλλά και άλλων ιδρυμάτων της Ελλάδας και του εξωτερικού.
Συντελεστές:
Σενάριο - Σκηνοθεσία: Μαρία Ηλιού
Ιστορικός Σύμβουλος: Αλέξανδρος Κιτροέφ
Μουσική: Νίκος Πλατύραχος
Μοντάζ: Αλίκη Παναγή
Διεύθυνση Φωτογραφίας: Allen Moore
9°
