Σαν σήμερα, 15 Αυγούστου 1940, ο τορπιλισμός της «Έλλης»

Σαν σήμερα, ανήμερα του Δεκαπενταύγουστου του 1940, τορπιλίστηκε και βυθίστηκε σε καιρό ειρήνης το καταδρομικό «Έλλη» από το ιταλικό υποβρύχιο «Ντελφίνο» στο λιμάνι της Τήνου.

Το ιστορικό υπόβαθρο

Τον Αύγουστο του 1940 ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος κόντευε να συμπληρώσει ένα χρόνο. Η Ελλάδα, την οποία κυβερνούσε δικτατορικά ο Ιωάννης Μεταξάς, μπορεί να τηρούσε ουδέτερη στάση μέχρι τότε, αλλά ήταν εμφανές ότι βρισκόταν στο πλευρό της Αγγλίας, η οποία εκείνη την περίοδο δοκιμαζόταν σοβαρά από τις αεροπορικές επιθέσεις της «Λουφτβάφε».

Η φασιστική Ιταλία, σύμμαχος της ναζιστικής Γερμανίας, με τον ισχυρό στόλο της διεκδικούσε την πρωτοκαθεδρία στις θάλασσες της Μεσογείου από τη Μεγάλη Βρετανία.

Η διαταγή για τον τορπιλισμό της «Έλλης», ενός ελαφρού καταδρομικού πλοίου («ευδρόμου» με την ορολογία του μεσοπολέμου), δόθηκε από τον Ιταλό διοικητή των Δωδεκανήσων Τσέζαρε Μαρία Ντε Βέκι, ηγετικό στέλεχος του Φασιστικού Κόμματος της Ιταλίας και πρέπει να ήταν σε γνώση του Ιταλού δικτάτορα Μπενίτο Μουσολίνι.

Το ιταλικό υποβρύχιο «Ντελφίνο», με διοικητή τον υποπλοίαρχο Τζουζέπε Αϊκάρντι, ξεκίνησε από τη ναυτική βάση στο Παρθένι της Λέρου το βράδυ της 14ης Αυγούστου, με αποστολή να πλήξει εχθρικά πλοία στην Τήνο, τη Σύρο και στη συνέχεια να αποκλείσει τη Διώρυγα της Κορίνθου.

Οι δραματικές ώρες του τορπιλισμού της «Έλλης»

Τις πρωινές ώρες της 15ης Αυγούστου, το ιταλικό υποβρύχιο βρέθηκε έξω από το λιμάνι της Τήνου «εν καταδύσει», με σκοπό να τορπιλίσει τα επιβατικά πλοία «Έλση» και «Έσπερος», τα οποία μετέφεραν προσκυνητές, αλλά οι Ιταλοί τα θεωρούσαν οπλιταγωγά και συνεπώς εχθρικά.

Από το περισκόπιο ο Αϊκάρντι είδε να καταφθάνει στο λιμάνι ένα πολεμικό και δεν άφησε την ευκαιρία να πάει χαμένη, όπως δήλωσε μετά τον πόλεμο. Επρόκειτο για το καταδρομικό «Έλλη», που κατέπλεε στην Τήνο για τις εορταστικές εκδηλώσεις της Μεγαλόχαρης.

Στις 8.25 π.μ., λίγη ώρα πριν από τη λιτάνευση της εικόνας της Παναγίας κι ενώ στην παραλία υπήρχε πολύς κόσμος, το «Ντελφίνο» έπληξε με τρεις τορπίλες το ελληνικό πολεμικό πλοίο. Η μία μόνο τορπίλη βρήκε στόχο, αλλά έπληξε καίρια το ελληνικό πλοίο στο μηχανοστάσιο και τις δεξαμενές πετρελαίου.

Μία ώρα αργότερα, το «Έλλη» βυθίστηκε, παρά τις προσπάθειες του πληρώματος να το κρατήσουν στον αφρό. Οι άλλες δύο τορπίλες αστόχησαν και εξερράγησαν στην προκυμαία.

Από την επίθεση του «Ντελφίνο» σκοτώθηκαν ένας υπαξιωματικός και οκτώ ναύτες του «Έλλη», ενώ οι τραυματίες ανήλθαν στους 24. Μία γυναίκα, που βρισκόταν στην παραλία, πέθανε από καρδιακή προσβολή μετά την έκρηξη της δεύτερη τορπίλης στην προκυμαία.

Παρά το γεγονός ότι έγινε προσπάθεια ρυμούλκησης, όσοι επέζησαν από το πλήρωμα αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν το βυθιζόμεμνο πλοίο πηδώντας στη θάλασσα. Για καλή τύχη των τραυματισμένων ναυαγών, στην περιοχή βρίσκονταν τα αλιευτικά σκάφη «ΠΡΟΠΟΝΤΙΣ» και «ΕΛΕΝΗ», ιδιοκτησίας Μιχάλη Σπυρ. Πετυχάκη.

Αψηφώντας τον κίνδυνο της αναμενόμενης εκρήξεως της «Έλλης», ο Καπετάν Μιχάλης Πετυχάκης έδωσε σήμα στα σκάφη του να προσεγγίσουν και να περισυλλέξουν 24 τραυματίες ναυαγούς προτού υπάρξουν περισσότερα θύματα. Για την ηρωική του πράξη τιμήθηκε μαζί με το πλήρωμα του από τον Βασιλιά Γεώργιο και την Ελληνική κυβέρνηση με Τιμητική Ευαρέσκεια.

Τι έγινε μετά τον τορπιλισμό και γιατί κρατήθηκε μυστικός

Μετά την εκτέλεση της αποστολής του, το «Ντελφίνο» απομακρύνθηκε χωρίς να γίνει γνωστή η ταυτότητά του. Μετά από λίγες ώρες κατέπλευσε στη Σύρο, αλλά αναχώρησε αμέσως άπρακτο, καθώς δεν υπήρχε κανένα πλοίο στο λιμάνι του νησιού.

Το «Ντελφίνο» επέστρεψε εσπευσμένως στη Λέρο με διαταγή των ιταλικών αρχών, ακυρώνοντας την αποστολή του στην Κόρινθο. Η επιχείρηση δεν φαίνεται να ήταν σε γνώση των πολιτικών αρχών της Ρώμης (πλην ίσως του Μουσολίνι). Ο υπουργός Εξωτερικών, Γκαλεάτσο Τσιάνο, έγραψε στα απομνημονεύματά του ότι η βύθιση του ελληνικού πλοίου οφείλεται στη θρασύτητα του Ντε Βέκι.

Η έρευνα που διενήργησαν δύτες του Πολεμικού Ναυτικού έδειξε ότι οι τορπίλες ήταν ιταλικές και επομένως η επίθεση έγινε από ιταλικό υποβρύχιο. Η κυβέρνηση Μεταξά τήρησε απόλυτα μυστικό το πόρισμα της έρευνας, για να μην προκαλέσει την Ιταλία και διαταράξει την ουδετερότητα της Ελλάδας.

Τελικά, δημοσιοποιήθηκε στις 30 Οκτωβρίου 1940, δύο ημέρες μετά την ιταλική επίθεση εναντίον της Ελλάδας. Παρά ταύτα, από την πρώτη στιγμή η ελληνική κοινή γνώμη δεν είχε καμία αμφιβολία για την εθνικότητα του υποβρυχίου.

Το 1950, στο πλαίσιο των πολεμικών επανορθώσεων, η Ιταλία παραχώρησε στην Ελλάδα το ελαφρύ καταδρομικό «Ευγένιος της Σαβοίας» (Eugenio Di Savoia), το οποίο μετονομάστηκε σε «Έλλη» τον Ιούνιο του 1951 και ύψωσε την ελληνική σημαία.

Στα μέσα της δεκαετίας του ‘50 το ναυάγιο του «Έλλη» ανελκύστηκε τμηματικά και πουλήθηκε για παλιοσίδερα (σκραπ). Το 1985, Έλληνες δύτες ανακάλυψαν στο βυθό της Τήνου τα απομεινάρια της ιταλικής τορπίλης που βύθισε το «Έλλη». Το εύρημα εκτίθεται στο Ναυτικό Μουσείο Πειραιά.

Η αιτία του τορπιλισμού

Ο Τσιάνο στο ημερολόγιό του μιλάει για ένα αγνώστου εθνικότητας υποβρύχιο που βύθισε ένα ελληνικό πολεμικό. Το αποδίδει στην επιθετική ιδιοσυγκρασία του κυβερνήτη των Δωδεκανήσων Ντε Βέκι.

Την επόμενη ημέρα του επεισοδίου, άγνοια εξέφρασε και ο εκπρόσωπος του Ιταλικού Υπουργείου Εξωτερικών και απέδωσε το συμβάν σε πρωτοβουλία των Άγγλων που ήθελαν να προκαλέσουν αναταραχή στα Βαλκάνια. Σε σχετική ερώτηση του Γερμανού Ναυτικού Ακόλουθου στη Ρώμη προς το Αρχηγείο του Ιταλικού Πολεμικού Ναυτικού, το τελευταίο τού απάντησε πως δεν υπήρξε καμία αναφορά εκ μέρους κάποιου ιταλικού υποβρυχίου. 

Μέχρι το 1972 η ημιεπίσημη ιταλική ιστοριογραφία έτσι περιέγραφε το συμβάν. Ωστόσο, ο Ντε Βέκι στα 1960 δημοσίευσε σε μια εβδομαδιαία ιταλική εφημεριδα τα απομνημονεύματά του και αποκάλυψε ένα μέρος του παρασκηνίου των γεγονότων: την ευθύνη την είχε ο κυβερνήτης του υποβρυχίου.

Ο Mario Cervi το 1972 σε μελέτη του για τον Ελληνοιταλικό πόλεμο ανάφερε πως ο Μουσολίνι είχε επηρεαστεί από τις ψευδείς αναφορές του Ντε Βέκι σχετικά με την παρουσία αγγλικών πολεμικών πλοίων στο Αιγαίο. Έτσι, έδωσε εντολή στον Αρχηγό του Ιταλικού Ναυτικού Ντομένικο Καβανιάρι να επιλέξει έναν αξιόπιστο πλοίαρχο υποβρυχίου από τα Δωδεκάνησα με σκοπό να πλήξει τις εμπορικές μεταφορές στο Αιγαίο και να βυθίσει κάθε πλοίο ύποπτο για λαθρεμπόριο.

Ο Καβανιάρι διαβίβασε την εντολή στον Διοικητή των Ναυτικών δυνάμεων στα Δωδεκάνησα στις 14 Αυγούστου και την παρουσίασε στον Ντε Βέκι. Ο τελευταίος επέλεξε για την αποστολή τον ανθυποπλοίαρχο Γκιουζέπε Αϊκάρντι που είχε το σκάφος του στη Λέρο. Του έδωσε εντολή να αναχωρήσει άμεσα για την περιοχή μεταξύ Τήνου και Σύρου. Ο Αϊκάρντι φτάνοντας στην Τήνο και στο λιμάνι της επέλεξε τον πιο σημαντικό στόχο που ήταν το αγκυροβολημένο πολεμικό πλοίο προσδοκώντας και προαγωγή.

Γεγονότα τον Δεκαπενταύγουστο

636 - Αραβοβυζαντινοί Πόλεμοι: Αρχίζει η μάχη του ποταμού Γιαρμούκ.
718 - Αραβοβυζαντινοί Πόλεμοι: Άρση της Δεύτερης Πολιορκίας της Κωνσταντινούπολης από τους Άραβες.
1057 - Κατά τη μάχη του Λουμφάναν, ο Μάλκομ Κάνμορ σκοτώνει τον βασιλιά της Σκωτίας Μάκβεθ και ο Λούλαχ στέφθηκε βασιλιάς στη θέση του. Δεκαεπτά χρόνια νωρίτερα, ο Μάκβεθ είχε σκοτώσει τον βασιλιά Ντάνκαν, πατέρα του Μάλκομ.
1096 - Ξεκινά η Α΄ Σταυροφορία, με σκοπό την κατάληψη των Αγίων Τόπων.
1261 - Στέψη του Αυτοκράτορα Μιχαήλ Παλαιολόγου στη Κωνσταντινούπολη μετά την από τους Φράγκους επανάκτησή της.
1517 - Πρώτη επίσημη επαφή Ευρωπαϊκής χώρας-Κίνας, όταν πορτογαλικά εξερευνητικά πλοία φτάνουν στην εκβολή του ποταμού Περλ και ο επικεφαλής Φερνάο Πίρες ντε Αντράδε συναντά Κινέζους αξιωματούχους.
1519 - Ιδρύεται η Πόλη του Παναμά στον Παναμά.
1534 - Ιδρύεται στο Παρίσι από τον Ιγνάτιο Λογιόλα η θρησκευτική Εταιρεία του Ιησού.
1535 - Ιδρύεται η πρωτεύουσα της Παραγουάης, Ασουνσιόν.
1620 - Το βρετανικό πλοίο Mayflower ξεκινά από το Πλίμουθ της Αγγλίας για το πρώτο του ταξίδι στην Αμερική.
1829 - Η Οθωμανική Αυτοκρατορία αποδέχεται το Σύμφωνο του Λονδίνου με το οποίο παραχωρείται αυτονομία στην Ελλάδα με τον όρο να είναι φόρου υποτελής.
1843 - Γίνονται τα θυρανοίξια του Καθεδρικού της Κυρίας μας της Ειρήνης, στη Χονολουλού στη Χαβάη. Σήμερα ο ναός αυτός αποτελεί τον παλαιότερο ρωμαιοκαθολικό καθεδρικό στις Η.Π.Α., που λειτουργεί ακόμα.
1877 - Ο Τόμας Έντισον πραγματοποιεί την πρώτη ηχογράφηση στην ανθρώπινη ιστορία, με το παιδικό τραγούδι "Mary had a little lamb".
1903 - Ο εκδότης Τζόζεφ Πούλιτζερ παραχωρεί 2 εκ. δολάρια στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια για να ιδρύσει σχολή δημοσιογραφίας.
1909 - Ξεσπά στην Αθήνα το Κίνημα στο Γουδί, που οργάνωσε ο «Στρατιωτικός Σύνδεσμος» και τη διακυβέρνηση της χώρας καλείται να αναλάβει ο Ελευθέριος Βενιζέλος.
1914 - Το πρώτο πλοίο διαπλέει τη Διώρυγα Παναμά.
1923 - Μετά από επιθυμία της κυβέρνησης της Θουριγγίας, η σχολή Μπαουχάους πραγματοποιεί έκθεση με έργα των τεσσάρων ετών της ύπαρξής της. Μεταξύ των δασκάλων της σχολής που συμμετέχουν στην έκθεση είναι οι Παουλ Κλέε και Βασίλι Καντίνσκι.
1932 - Ο πυγμάχος Τζακ Ντέμπσι δίνει τον τελευταίο του αγώνα και χάνει από τον Κινγκ Λεβίνσκι.
1939 - Κάνει πρεμιέρα στο Χόλιγουντ η πρώτη κινηματογραφική μεταφορά του "Μάγου του Οζ" του Φράνκ Μπάουμ. Την Ντόροθι υποδύονταν η Τζούντι Γκάρλαντ.
1940 - Ιταλικό υποβρύχιο τορπιλλίζει και βυθίζει το ελληνικό ελαφρύ καταδρομικό «Έλλη» έξω από το λιμάνι της Τήνου επιφέροντας τον θάνατο εννέα Ελλήνων ναυτικών. Την επομένη επιβεβαιώνονται οι αρχικές υποψίες περί ιταλικής ευθύνης αλλά η Κυβέρνηση των Αθηνών δεν ανακοινώνει τίποτα.
1944 - Πολιτική κρίση Καΐρου (1944): ΚΚΕ και ΕΑΜ πειθαναγκαζόμενοι και από Ρώσους στο βέτο του Τσώρτσιλ, με τηλεγράφημά τους αναγνωρίζουν πρωθυπουργό τον Γ. Παπανδρέου και αποδέχονται συμμετοχή τους στην ελεύθερη κυβέρνηση εθνικής ενότητας. Τέλος της κρίσης.
1944 - Οι Σύμμαχοι αποβιβάζονται στη Νότια Γαλλία, για την Επιχείρηση Άνβιλ.
1945 - Η Κορέα απελευθερώνεται, μετά από 35 χρόνια ιαπωνικής κατοχής.
1945 - Η Ιαπωνία παραδίδεται άνευ όρων στις ΗΠΑ.
1947 - Η Ινδία και το Πακιστάν κηρύσσονται ανεξάρτητα κράτη στα πλαίσια της Βρετανικής Κοινοπολιτείας.
1948 - Νότια του 38ου παράλληλου, ιδρύεται η Δημοκρατία της (Νότιας) Κορέας.
1960 - Η Δημοκρατία του Κονγκό κερδίζει την ανεξαρτησία της από τη Γαλλία.
1961 - Αρχίζει να χτίζεται το Τείχος του Βερολίνου που για χρόνια θα χωρίζει τη Γερμανία σε ανατολική και δυτική.
1962 - Η Ολλανδία υπογράφει συμφωνία με την οποία παραχωρεί στην Ινδονησία τη διακυβέρνηση της Νέας Γουινέας.
1969 - Αρχίζει το θρυλικό μουσικό φεστιβάλ του Γούντστοκ, το οποίο έσπευσαν να παρακολουθήσουν χιλιάδες άνθρωποι. Ανάμεσα στους μουσικούς, που συμμετείχαν ήταν ο Κάρλος Σαντάνα, ο Τζίμι Χέντριξ, ο Τζο Κόκερ, οι Crosby, Stills, Nash and Young και πολλοί άλλοι.
1974 - Αττίλας ΙΙ: Συνεχίζεται για δεύτερη ημέρα η προέλαση τουρκικών στρατευμάτων στην Κύπρο. Ίδια ημέρα φθάνοντας στο αεροδρόμιο του Ελληνικού ο Ανδρέας Παπανδρέου, εξερχόμενος του αεροπλάνου δηλώνει "Η Ελλάς ανήκει στους Έλληνες".
1974 - Νότια Κορέα: Κατά τη διάρκεια γιορτής της ημέρας της Απελευθέρωσης, φονεύεται η πρώτη κυρία της Νότιας Κορέας Γιούκ Γιούνγκ Σου, στην απόπειρα δολοφονίας κατά του Προέδρου της χώρας Παρκ Τσούνγκ Χι, από έναν Βορειοκορεάτη κατάσκοπο.
1975 - Λαμβάνει χώρα το στρατιωτικό πραξικόπημα στο Μπανγκλαντές, κατά το οποίο δολοφονείται ο πρόεδρος της χώρας Σεΐχ Μουτζίμπ.
1998 - Βομβιστική επίθεση στην πόλη Όμαζ, στη Νότια Ιρλανδία, κατά τον οποίο σκοτώθηκαν 29 άνθρωποι. Πρόκειται για τη χειρότερη επίθεση από το 1960-1990, οπότε ήταν η περίοδος τεταμένων σχέσεων μεταξύ τους παραστρατιωτικούς οργανισμούς, την αστυνομία και το βρετανικό στρατό.

Γεννήσεις σαν σήμερα 15 Αυγούστου

1171 - Αλφόνσος Θ΄, βασιλιάς του Λεόν
1507 - Γεώργιος Γ΄ του Άνχαλτ-Ντεσάου, Γερμανός πρίγκιπας
1769 - Ναπολέων Α΄, αυτοκράτορας της Γαλλίας
1771 - Γουόλτερ Σκοτ, Σκωτσέζος συγγραφέας
1857 - Άλμπερτ Μπαλλίν, Γερμανός επιχειρηματίας
1865 - Μικάο Ουσούι, Ιάπωνας πνευματικός ηγέτης
1876 - Στυλιανός Γονατάς, Έλληνας στρατιωτικός και πολιτικός
1890 - Ελίζαμπεθ Μπόλντεν, Αμερικανίδα υπεραιωνόβια
1892 - Λουί ντε Μπρολί, Γάλλος φυσικός
1895 - Λώρης Μαργαρίτης, Έλληνας πιανίστας και συνθέτης
1909 - Θωμάς Ε. Υψηλάντης, Έλληνας πολιτικός
1912 - Κώστας Τριανταφύλλου, Έλληνας δικηγόρος, ιστορικός και λογοτέχνης
1913 - Σεραφείμ, Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος
1914 - Πολ Ραντ, Αμερικανός σχεδιαστής γραφικών
1922 - Γιώργος Μουζάκης, Έλληνας συνθέτης
1926 - Κωνσταντίνος Στεφανόπουλος, Έλληνας πολιτικός
1929 - Θεόδωρος Δημήτριεφ, Έλληνας ηθοποιός
1929 - Γεώργιος Ρουμπάνης, Έλληνας αθλητής
1937 - Μπουνχάνγκ Βορασίθ, πρωθυπουργός του Λάος
1943 - Μάκτουμ μπιν Ρασίντ αλ Μάκτουμ, πρόεδρος των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων
1944 - Δημήτρης Σιούφας, Έλληνας πολιτικός
1944 - Τζιανφράνκο Φερρέ, Ιταλός σχεδιαστής μόδας
1950 - Άννα, Αγγλίδα πριγκίπισσα
1951 - Σαράντης Αλιβιζάτος, Έλληνας στιχουργός
1955 - Νένα Βενετσάνου, Ελληνίδα τραγουδίστρια
1962 - Παρασκευάς Καρασούλος, Έλληνας στιχουργός και εκδότης
1963 - Αλεχάντρο Γκονσάλες Ινιάριτου, Μεξικανός σκηνοθέτης
1966 - Δημήτρης Παπαδόπουλος, Έλληνας καλαθοσφαιριστής
1970 - Τάσος Κάκος, Έλληνας διαιτητής
1972 - Μπεν Άφλεκ, Αμερικανός ηθοποιός, σεναριογράφος και σκηνοθέτης
1974 - Μπέττυ Μαγγίρα, Ελληνίδα ηθοποιός
1978 - Σταύρος Τζιωρτζιόπουλος, Έλληνας ποδοσφαιριστής
1984 - Καλιφά Σανκαρέ, Σενεγαλέζος ποδοσφαιριστής
1985 - Χρήστος Κωνσταντόπουλος, Έλληνας τραγουδιστής
1990 - Τζένιφερ Λόρενς, Αμερικανίδα ηθοποιός
1993 - Άλεξ Όξλεϊντ-Τσάμπερλεϊν, Άγγλος ποδοσφαιριστής

Θάνατοι στις 15 Αυγούστου

1 π.Χ. - Αυτοκράτορας Άι των Χαν
423 - Φλάβιος Ονώριος, Ρωμαίος αυτοκράτορας
778 - Ρολάνδος, Φράγκος στρατιωτικός
1038 - Στέφανος Α΄, βασιλιάς της Ουγγαρίας
1057 - Μάκβεθ, βασιλιάς της Σκωτίας
1118 - Αλέξιος Α΄ Κομνηνός, Βυζαντινός αυτοκράτορας
1196 - Κορράδος Β΄, δούκας της Σουαβίας
1285 - Φίλιππος Α΄, κόμης της Σαβοΐας
1342 - Πέτρος Β΄, βασιλιάς της Σικελίας
1369 - Φιλίππη του Αινώ, βασίλισσα της Αγγλίας
1501 - Κωνσταντίνος Λάσκαρις, Έλληνας λόγιος
1506 - Αλέξανδρος Αγκρίκολα, Φλαμανδός συνθέτης
1728 - Μαρέν Μαραί, Γάλλος συνθέτης
1793 - Χριστόδουλος Παμπλέκης, Έλληνας λόγιος
1799 - Μπαρτελεμί Ζουμπέρ, Γάλλος στρατηγός
1906 - Νικόλαος Δημαράς, Έλληνας νομικός
1936 - Γκράτσια Ντελέντα, Ιταλίδα συγγραφέας
1957 - Λουκάς Κουτσοπέταλος, Έλληνας πολιτικός
1966 - Ιωάννης Κοκκινάτος, Έλληνας πολιτικός
1967 - Ρενέ Μαγκρίτ, Βέλγος ζωγράφος
1971 - Πολ Λούκας, Ούγγρος ηθοποιός
1980 - Μαρία Δεσύλλα-Καποδίστρια, Ελληνίδα πολιτικός
1980 - Γεώργιος Δρόσος, Έλληνας δημοσιογράφος
1981 - Μάριον Σίβα, Ελληνίδα τραγουδίστρια και ηθοποιός
1985 - Χρήστος Σταμπέλος, Έλληνας πολιτικός
1989 - Μινόρου Γκέντα, Ιάπωνας στρατιωτικός
1989 - Θρασύβουλος Τσακαλώτος, Έλληνας στρατιωτικός
1991 - Μενέλαος Ξυλούρης, Έλληνας πολιτικός
2000 - Βασίλειος Ευφραιμίδης, Έλληνας πολιτικός
2006 - Τε Αταϊρανγκικαάχου, βασίλισσα των Μαορί