8ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών: Η εναρκτήρια ομιλία που έκανε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου Δελφών και καθηγητής του Χάρβαρντ, Παναγιώτης Ροϊλός.
Για να είμαι ειλικρινής, τις εναρκτήριες ομιλίες σε διάφορα φόρουμ, ημερίδες και λοιπά, τις θεωρώ αρκετά προβλέψιμες και «by the book» και άρα χωρίς ενδιαφέρον.
Όμως… με αφορμή την έναρξη του 8ου Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου Δελφών Παναγιώτης Ροϊλός έκανε μια ομιλία καλωσορίσματος την οποία θεωρώ σπουδαία και θα ήθελα να μοιραστώ εδώ μερικά από τα σημεία της…
Στο ξεκίνημα είπε: «….Οι Δελφοί αποτελούν ένα από τα εμβληματικότερα τοπόσημα του παγκόσμιου πνεύματος. Από τον αρχαίο μύθο των δύο αετών που ο Δίας, προκειμένου να βρει ποιος είναι ο ομφαλός του κόσμου, άφησε από τα αντίθετα πέρατα της γης, Ανατολή και Δύση, και που συναντήθηκαν στους Δελφούς, μέχρι τον τελευταίο χρησμό που η Πυθία έδωσε στον απεσταλμένο στους Δελφούς του αυτοκράτορα Ιουλιανού, οραματιστή της αναβίωσης του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού και θρησκείας, οι Δελφοί έχουν συνδεθεί με μεταβάσεις-ορόσημα στην ιστορία. Ο αρχαίος μύθος σηματοδοτεί, τρόπον τινά, την σταδιακή μετάβαση της ανθρωπότητας από την κυριαρχία των χθόνιων δυνάμεων στην απολλώνια εποχή. Και ο περίφημος τελευταίος δελφικός χρησμός αποτελεί την επισφράγιση της μετάβασης από τον ειδωλολατρικό πολυθεϊσμό στον χριστιανικό μονοθεϊσμό, της εδραίωσης μίας καινούργιας εποχής στην παγκόσμια ιστορία. Σας τον θυμίζω, έτσι όπως τον παραδίδει ο Βυζαντινός ιστορικός του 12ου αιώνα Γεώργιος Κεδρηνός, αντλώντας πιθανότατα από πηγή του τέλους του 4ου αιώνα ή των αρχών του 5ου:
Από τον μελαγχολικό εκείνο τελευταίο χρησμό του μαντείου των Δελφών πέρασαν 16 αιώνες, μέχρι την πρώτη παγκοσμίου εμβέλειας προσπάθεια αναβίωσης του απολλώνιου πνεύματος στο πλαίσιο των Δελφικών εορτών που ίδρυσε ο Άγγελος Σικελιανός και η πρώτη σύζυγός του Εύα Πάλμερ το 1927-1930…»
Σε ένα σημείο της ομιλίας του ο κύριος Ροϊλός εξέφρασε τη σκέψη του για τον κόσμο σήμερα: «Ποτέ πριν στην μεταψυχροπολεμική εποχή ο κόσμος δεν ήταν τόσο ομογενοποιημένος, δηλαδή τόσο συρρικνωμένος, και ταυτόχρονα τόσο διηρημένος».
Για το Κέντρο Δελφών ανέφερε «… έχω την πεποίθηση, ότι θέτοντας ως προτεραιότητα την διερεύνηση, από διαφορετικές οπτικές και μέσω διαφορετικών δράσεων, τέτοιων θεμάτων που έχουν άμεση σχέση με τις ραγδαίες εξελίξεις που βιώνει σήμερα η ανθρωπότητα στους χώρους του πολιτισμού, της σκέψης, της πολιτικής και των επιστημών, το Κέντρο Δελφών θα μπορέσει να αναδειχθεί σε δυναμικό, σύγχρονο ομφαλό του παγκόσμιου πολιτισμού και της παγκόσμιας σκέψης».
Στο κλείσιμο αυτής της, κατά την άποψή μου, πραγματικά ξεχωριστής ομιλίας αναφέρθηκε σε ένα ποίημα του φιλέλληνα νομπελίστα ποιητή Seamus Heaney, με τον οποίον είχαν πολύ φιλική σχέση…
«… θα ήθελα να συμπληρώσω την ευχή μου αυτή με μιαν ευχή εμπνευσμένη από το ποίημα Stone from Delphi (Πέτρα από τους Δελφούς), που έγραψε το 1984 ο πολύ καλός φίλος και συνάδελφός μου για ένα διάστημα στο Χάρβαρντ, ο φιλέλληνας νομπελίστας ποιητής Seamus Heaney.
The Stone from Delphi
To be carried back to the shrine some dawn
when the sea spreads its far sun-crops to the south
όταν η θάλασσα απλώσει τους μακρινούς ηλιακούς καρπούς της προς τον νότο
και να κάνουμε πάλι μια πρωινή δεητήρια προσφορά:
μακάρι να αποφύγουμε το μίασμα του χυμένου αίματος,
μακάρι να κυβερνούμε την γλώσσα μας, την ύβριν να φοβόμαστε και τον δελφικό θεό,
ωσότου αυτός μιλήσει με παρρησία στο στόμα μας…»
Ο Παναγιώτης Ροϊλός είναι καθηγητής Συγκριτικής Λογοτεχνίας και Νεοελληνικών Σπουδών στο Χάρβαρντ, όπου κατέχει την Έδρα «Γιώργος Σεφέρη». Είναι Διδακτικός Εταίρος στο Κέντρο Διεθνών Σχέσεων Weatherhead. Περιέγραψε τη μετάβαση του κόσμου στην εποχή του μετανθρώπινου -βασικό χαρακτηριστικό αυτού που σε διάφορα γραπτά του έχει ορίσει ως Νεομεσαιωνικό Μετακαπιταλισμό- και τις δυνατότητες αλλά και προκλήσεις για τη δημοκρατία που προκύπτουν από την τέταρτη βιομηχανική/τεχνολογική επανάσταση. Αυτό άλλωστε, όπως τόνισε, θα είναι το αντικείμενο των πρώτων Δελφικών Διαλόγων, που θα πραγματοποιηθούν στους Δελφούς στις 21 -22 Ιουνίου. Οι Δελφικοί Διάλογοι είναι ένας από τους σημαντικούς καινούργιους διεθνείς θεσμούς που έχει ήδη δημιουργήσει ως Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου Δελφών.
11°
