CNN: Αποκαλύψεις για τις μυστικές διπλωματικές προσπάθειες επανεκκίνησης των συνομιλιών ΗΠΑ - Ιράν
Η κυβέρνηση Τραμπ έχει συζητήσει το ενδεχόμενο να βοηθήσει το Ιράν να αποκτήσει πρόσβαση σε έως και 30 δισεκατομμύρια δολάρια για την κατασκευή ενός πυρηνικού προγράμματος παραγωγής ενέργειας για ειρηνική χρήση, να χαλαρώσει τις κυρώσεις και να απελευθερώσει δισεκατομμύρια δολάρια σε δεσμευμένα ιρανικά κεφάλαια – όλα αυτά στο πλαίσιο μιας εντεινόμενης προσπάθειας να επιστρέψει η Τεχεράνη στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, σύμφωνα με ρεπορτάζ του CNN.
Κομβικοί παράγοντες από τις ΗΠΑ και τη Μέση Ανατολή έχουν πραγματοποιήσει παρασκηνιακές συνομιλίες με Ιρανούς, παρά τον καταιγισμό στρατιωτικών πληγμάτων στο Ιράν και το Ισραήλ τις τελευταίες δύο εβδομάδες, δήλωσαν οι πηγές στο CNN. Οι συνομιλίες αυτές συνεχίστηκαν και αυτή την εβδομάδα, μετά την επίτευξη συμφωνίας για κατάπαυση του πυρός.
Aδιαπραγμάτευτος ο μηδενικός εμπλουτισμός ουρανίου από το Ιράν
Ορισμένες λεπτομέρειες συζητήθηκαν σε μια μυστική, πολύωρη συνάντηση μεταξύ του ειδικού απεσταλμένου των ΗΠΑ Στιβ Γουίτκοφ και εταίρων από τον Κόλπο στον Λευκό Οίκο την περασμένη Παρασκευή, μία ημέρα πριν από τα αμερικανικά στρατιωτικά πλήγματα κατά του Ιράν, δήλωσαν δύο πηγές που γνωρίζουν το περιεχόμενο της συνάντησης.
Επένδυση σε πυρηνικές ενεργειακές εγκαταστάσεις του Ιράν
«Οι ΗΠΑ είναι πρόθυμες να ηγηθούν αυτών των συνομιλιών με το Ιράν», δήλωσε αξιωματούχος της κυβέρνησης Τραμπ στο CNN. «Κάποιος πρέπει να πληρώσει για το πυρηνικό πρόγραμμα που θα κατασκευαστεί, αλλά εμείς δεν θα αναλάβουμε αυτή τη δέσμευση».
Μια άλλη ιδέα που προτάθηκε την περασμένη εβδομάδα και τώρα εξετάζεται, είναι οι σύμμαχοι των ΗΠΑ στον Κόλπο να πληρώσουν για την αντικατάσταση της πυρηνικής εγκατάστασης του Φορντόου – η οποία επλήγη με «bunker-buster» βόμβες το περασμένο Σαββατοκύριακο – με ένα μη-εμπλουτισμένο πυρηνικό πρόγραμμα. Δεν ήταν σαφές αν το Ιράν θα μπορεί να χρησιμοποιήσει την ίδια τοποθεσία, ούτε πόσο σοβαρά εξετάζεται αυτή η πρόταση.
«Πετάγονται πολλές ιδέες από διάφορους ανθρώπους, με αρκετή δημιουργικότητα», δήλωσε μία από τις πηγές.
«Είναι απολύτως αβέβαιο τι θα συμβεί εδώ», ανέφερε ξεχωριστά μια πηγή που γνωρίζει τους πρώτους πέντε γύρους συνομιλιών ΗΠΑ-Ιράν πριν τις επιθέσεις.
Ο Γουίτκοφ δήλωσε στο CNBC την Τετάρτη ότι οι ΗΠΑ επιδιώκουν μια «συνολική ειρηνευτική συμφωνία» και ένας αξιωματούχος τόνισε ότι όλες οι προτάσεις έχουν στόχο να αποτραπεί η απόκτηση πυρηνικού όπλου από το Ιράν.
Οι ΗΠΑ δηλώνουν ότι το Ιράν μπορεί να έχει ένα πυρηνικό πρόγραμμα για ειρηνικούς σκοπούς, αλλά όχι να εμπλουτίζει ουράνιο. Αντιθέτως, προτείνουν να εισάγει εμπλουτισμένο ουράνιο. Ο Γουίτκοφ παρομοίασε το πιθανό πρόγραμμα με εκείνο των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.
«Το θέμα τώρα με το Ιράν είναι: πώς θα ξαναχτίσουμε ένα καλύτερο πυρηνικό πρόγραμμα για πολιτική χρήση, που να μη βασίζεται στον εμπλουτισμό;», δήλωσε στο CNBC.
Η κυβέρνηση ενδέχεται να έχει την ευκαιρία να παρουσιάσει έναν όρο-πλαίσιο στο Ιράν. Ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε την Τετάρτη ότι ΗΠΑ και Ιράν θα καθίσουν στο τραπέζι την επόμενη εβδομάδα – αν και ο εκπρόσωπος του ιρανικού ΥΠΕΞ Εσμαΐλ Μπαγκαέι δήλωσε ότι δεν γνωρίζει για τέτοιες συνομιλίες, ενώ άτομα που συμμετέχουν στον σχεδιασμό λένε πως οι λεπτομέρειες ακόμα καθορίζονται.
Παρά τη διπλωματική κινητικότητα υπό τον Γουίτκοφ, ο Τραμπ φάνηκε δημόσια αδιάφορος για μια νέα πυρηνική συμφωνία, λέγοντας την Τετάρτη ότι πιστεύει πως δεν είναι «αναγκαία».
«Δεν με νοιάζει αν θα υπάρξει συμφωνία ή όχι», είπε.
Αν και ο πρόεδρος εμφανίστηκε αδιάφορος, πολλοί από τους συμβούλους του πιστεύουν ότι η επιδίωξη μιας μακροπρόθεσμης συμφωνίας είναι ζωτικής σημασίας για να διατηρηθεί η εκεχειρία.
Οι όροι που συζητήθηκαν στη μυστική συνάντηση του Γουίτκοφ παραμένουν αντικείμενο συνομιλιών μεταξύ ΗΠΑ και Ιράν μέσω περιφερειακών μεσολαβητών – κυρίως του Κατάρ – τις τελευταίες ημέρες. Το Κατάρ είχε και καθοριστικό ρόλο στην επίτευξη της εύθραυστης εκεχειρίας μεταξύ Ιράν και Ισραήλ νωρίτερα αυτή την εβδομάδα και θα συνεργαστεί στενά με τις ΗΠΑ για να αποφευχθεί νέα σύγκρουση, ανέφερε μια πηγή.
Πριν από την ισραηλινή στρατιωτική επιχείρηση κατά του Ιράν περίπου πριν δύο εβδομάδες, ΗΠΑ και Ιράν είχαν πραγματοποιήσει πέντε γύρους διαπραγματεύσεων για ένα νέο πλαίσιο συμφωνίας. Οι ΗΠΑ είχαν παρουσιάσει πρόταση στην Τεχεράνη και το Ιράν αναμενόταν να απαντήσει στον έκτο γύρο συνομιλιών στο Ομάν. Οι συνομιλίες ακυρώθηκαν μετά τα ισραηλινά χτυπήματα.
Το Σάββατο, πριν από τα αμερικανικά πλήγματα σε τρεις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις, η Ουάσιγκτον επικοινώνησε με την Τεχεράνη μέσω μεσολαβητών. Το μήνυμα ήταν διπλό: τα επερχόμενα χτυπήματα θα είναι περιορισμένα, αλλά οι όροι της Ουάσιγκτον είναι ξεκάθαροι και απλοί – όχι εμπλουτισμός ουρανίου.
Ο Τραμπ κράτησε αποστάσεις για την πιθανότητα συμφωνίας, λέγοντας σε δημοσιογράφους μετά την ανακοίνωση για συνομιλίες με το Ιράν:
«Ίσως υπογράψουμε συμφωνία, ίσως όχι».
«Μπορεί να πάρουμε μια δήλωση ότι δεν θα αποκτήσουν πυρηνικά, πιθανότατα θα το ζητήσουμε», είπε στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ την Τετάρτη.
Ο πρόεδρος πρόσθεσε ότι η κυβέρνησή του θα επιδιώξει τις ίδιες δεσμεύσεις που ζητούσε πριν την πρόσφατη σύγκρουση με το Ιράν:
«Το μόνο που ζητάμε είναι ό,τι ζητούσαμε και πριν. Θέλουμε καθόλου πυρηνικά.»
Ο Υπουργός Εξωτερικών και Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας Μάρκο Ρούμπιο δήλωσε την Τετάρτη ότι οποιαδήποτε συμφωνία θα εξαρτηθεί από τη βούληση του Ιράν να διαπραγματευτεί απευθείας με τις ΗΠΑ και όχι μέσω τρίτων.
«Θα θέλαμε να έχουμε ειρηνικές σχέσεις με κάθε χώρα στον κόσμο. Προφανώς αυτό εξαρτάται από το αν το Ιράν είναι πρόθυμο όχι μόνο να επιδιώξει την ειρήνη, αλλά και να διαπραγματευτεί απευθείας μαζί μας», δήλωσε ο Ρούμπιο σε κοινή συνέντευξη με τον Τραμπ στη Χάγη.
Ο Γουίτκοφ την Τετάρτη είπε ότι υπάρχουν «ενδείξεις» ότι μπορεί να επιτευχθεί συμφωνία: «Έχουμε συνομιλίες με τους Ιρανούς. Υπάρχουν πολλοί μεσολαβητές που μας πλησιάζουν. Νομίζω ότι είναι έτοιμοι», δήλωσε στο CNBC.
13°
