Το εμπορικό δικαστήριο των ΗΠΑ μπλοκάρει τους εκτεταμένους δασμούς του Τραμπ
Ένα ομοσπονδιακό δικαστήριο των ΗΠΑ μπλόκαρε τους ευρείς παγκόσμιους δασμούςπου επέβαλε ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, κρίνοντας ότι ο πρόεδρος δεν είχε τη νόμιμη εξουσία να επιβάλει μονομερώς τέτοιους δασμούς.
Το δικαστήριο με έδρα τη Νέα Υόρκη τόνισε ότι το Σύνταγμα των ΗΠΑ δίνει στο Κογκρέσο αποκλειστικές εξουσίες να ρυθμίζει το εμπόριο με άλλες χώρες, και ότι αυτό δεν υπερισχύεται από την αρμοδιότητα του προέδρου να προστατεύει την οικονομία.
Η απόφαση βασίστηκε σε δύο ξεχωριστές υποθέσεις. Το μη κομματικό Liberty Justice Center υπέβαλε την πρώτη αγωγή εκ μέρους αρκετών μικρών επιχειρήσεων που εισάγουν προϊόντα από χώρες που επλήγησαν από τους δασμούς, ενώ μια συμμαχία αμερικανικών κρατικών κυβερνήσεων αμφισβήτησε επίσης τους δασμούς εισαγωγής.
Οι δύο υποθέσεις αποτελούν την πρώτη σημαντική νομική πρόκληση στους λεγόμενους «δασμούς της Ημέρας της Απελευθέρωσης» του Τραμπ.
Μια τριμελής επιτροπή δικαστών αποφάσισε ότι ο Νόμος για τις Διεθνείς Εκτακτες Οικονομικές Εξουσίες (IEEPA) του 1977, στον οποίο αναφέρθηκε ο Τραμπ για να δικαιολογήσει τους δασμούς, δεν του έδινε την εξουσία να επιβάλει τους ευρείς αυτούς φόρους.
Ωστόσο, το δικαστήριο δεν κλήθηκε να εξετάσει δασμούς που επιβλήθηκαν σε ορισμένα συγκεκριμένα προϊόντα όπως αυτοκίνητα, χάλυβα και αλουμίνιο, τα οποία υπάγονται σε διαφορετικό νόμο.
Ο Λευκός Οίκος επέκρινε την απόφαση, αν και ο Τραμπ δεν σχολίασε απευθείας.
«Δεν είναι δουλειά ανεξελέγκτων δικαστών να αποφασίζουν πώς πρέπει να αντιμετωπιστεί μια εθνική έκτακτη ανάγκη», δήλωσε ο αναπληρωτής εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου Κους Ντέσαι.
Αντίθετα, η Λετίσια Τζέιμς, η γενική εισαγγελέας της Νέας Υόρκης, μιας από τις 12 πολιτείες που συμμετείχαν στην αγωγή, χαιρέτισε την απόφαση.
«Ο νόμος είναι σαφής: κανένας πρόεδρος δεν έχει την εξουσία να αυξάνει μόνος του φόρους όποτε θέλει», είπε.
Οι χρηματιστηριακές αγορές στην Ασία ανέβηκαν το πρωί της Πέμπτης μετά την απόφαση, τα αμερικανικά συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης αυξήθηκαν, και το δολάριο ενισχύθηκε έναντι άλλων νομισμάτων ασφαλούς καταφυγής, όπως το ιαπωνικό γεν και το ελβετικό φράγκο. Οι ευρωπαϊκές αγορές άνοιξαν σχεδόν αμετάβλητες.
Τι θα συμβεί τώρα;
Ο Λευκός Οίκος έχει 10 ημέρες για να ολοκληρώσει τη γραφειοκρατική διαδικασία αναστολής των δασμών, αν και οι περισσότεροι είναι ήδη σε αναστολή.
Η υπόθεση πρέπει να περάσει από τη διαδικασία έφεσης. Αν η κυβέρνηση αποτύχει στην έφεση, η Υπηρεσία Τελωνείων και Προστασίας Συνόρων των ΗΠΑ (CBP) θα δώσει οδηγίες στους υπαλλήλους της, όπως είπε στο BBC ο πρώην υψηλόβαθμος αξιωματούχος της CBP, Τζον Λέοναρντ.
Ωστόσο, ένα ανώτερο δικαστήριο μπορεί να είναι πιο φιλικό προς τον Τραμπ.
Αν όμως όλα τα δικαστήρια επιβεβαιώσουν την απόφαση, οι επιχειρήσεις που πλήρωσαν τους δασμούς θα λάβουν επιστροφές χρημάτων με τόκους. Αυτό αφορά και τους λεγόμενους αμοιβαίους δασμούς, που μειώθηκαν σε 10% για τις περισσότερες χώρες και είχαν αυξηθεί στο 145% για τα κινεζικά προϊόντα, τώρα σε 30%.
Ο κ. Λέοναρντ είπε ότι προς το παρόν δεν θα υπάρξουν αλλαγές στα σύνορα και ότι οι δασμοί θα πρέπει να πληρώνονται.
Οι αντιδράσεις της αγοράς δείχνουν, εν μέρει, ότι οι επενδυτές «αναστέναξαν μετά από εβδομάδες έντονης μεταβλητότητας που προκλήθηκε από τον εμπορικό πόλεμο», έγραψε σε σχόλιο ο Στίβεν Ίννες της SPI Asset Management.
Ο κ. Ίννες τόνισε ότι οι δικαστές των ΗΠΑ έστειλαν ξεκάθαρο μήνυμα: «Το Οβάλ Γραφείο δεν είναι χρηματιστηριακό γραφείο, και το Σύνταγμα δεν είναι ένα λευκό επιταγή.»
«Η υπέρβαση των εκτελεστικών εξουσιών ίσως τελικά βρήκε το όριό της. Και μαζί της, μια νέα δόση μακροοικονομικής σταθερότητας – τουλάχιστον μέχρι την επόμενη είδηση.»
Ο Πολ Άσγουορθ από την Capital Economics δήλωσε ότι η απόφαση «θα ρίξει αναμφίβολα σε αταξία την προσπάθεια της κυβέρνησης Τραμπ να κλείσει γρήγορα εμπορικές ‘συμφωνίες’ κατά τη διάρκεια της 90ήμερης παύσης των δασμών».
Πρόβλεψε ότι άλλες χώρες «θα περιμένουν να δουν» τι θα γίνει στη συνέχεια.
Πώς φτάσαμε εδώ;
Στις 2 Απριλίου, ο Τραμπ ανακοίνωσε ένα πρωτοφανές παγκόσμιο καθεστώς δασμών επιβάλλοντας φόρους εισαγωγής στους περισσότερους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ.
Ένας βασικός δασμός 10% επιβλήθηκε στις περισσότερες χώρες, μαζί με αυστηρότερους αμοιβαίους δασμούς που επεβλήθησαν σε δεκάδες έθνη και ενώσεις, όπως η ΕΕ, το Ηνωμένο Βασίλειο, ο Καναδάς, το Μεξικό και η Κίνα.
Ο Τραμπ υποστήριξε ότι η ευρεία αυτή οικονομική πολιτική θα ενίσχυε την αμερικανική βιομηχανία και θα προστάτευε τις θέσεις εργασίας.
Οι παγκόσμιες αγορές αναστατώθηκαν μετά την ανακοίνωση και αργότερα μετά τις ανατροπές και τις αναστολές δασμών από τον Τραμπ, καθώς οι ξένες κυβερνήσεις κάθισαν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Προσθέτοντας στην αναταραχή ήταν ο παρατεταμένος εμπορικός πόλεμος με την Κίνα, καθώς οι δύο μεγαλύτερες οικονομικές υπερδυνάμεις του κόσμου αντάλλαξαν αυξήσεις δασμών, που κορυφώθηκαν με δασμό 145% των ΗΠΑ στα κινεζικά προϊόντα και 125% της Κίνας στα αμερικανικά προϊόντα.
Οι δύο μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου συμφώνησαν έκτοτε σε ανακωχή, με τους αμερικανικούς δασμούς στην Κίνα να μειώνονται στο 30% και τους κινεζικούς δασμούς σε ορισμένες αμερικανικές εισαγωγές να μειώνονται στο 10%.
Το Ηνωμένο Βασίλειο και οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν επίσης συμφωνία για μείωση δασμών μεταξύ των δύο κυβερνήσεων.
Ο Τραμπ απείλησε με δασμό 50% από τον Ιούνιο σε όλα τα προϊόντα που εισάγονται από την ΕΕ, μετά την έκφραση απογοήτευσής του για την πορεία των εμπορικών συνομιλιών με την Ένωση, αλλά συμφώνησε να παρατείνει την προθεσμία κατά περισσότερο από ένα μήνα, μετά από δήλωση της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ότι χρειάζεται περισσότερος χρόνος.
12°
