Κοσμος

Επίθεση στο Ισραήλ: Ποια είναι η Χαμάς, η τρομοκρατική οργάνωση πίσω από δολοφονίες και απαγωγές ισραηλινών

Η φανατική ομάδα ισλαμιστών ιδρύθηκε πριν από 36 χρόνια στη Γάζα, όταν κήρυξε την πρώτη ιντιφάντα κατά του Ισραήλ

Κωνσταντίνος Χριστοφόρου
Κωνσταντίνος Χριστοφόρου
13’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
Επίθεση στο Ισραήλ: Ποια είναι η Χαμάς, η τρομοκρατική οργάνωση πίσω από δολοφονίες και απαγωγές ισραηλινών
Μέλη της οργάνωσης «Χαμάς» ορκίζονται στα βουνά της Δυτικής Όχθης, Οκτώβριος 1991 © Contrast Press/ullstein bild via Getty Images

Χαμάς: Η ιστορία και η δράση της οργάνωσης - Οι τρομοκρατικές επιθέσεις στο Ισραήλ - Οι σχέσεις με Τουρκία και Ιράν

Για τους λίγους που είχαν ακόμη αμφιβολίες, η τρομοκρατική οργάνωση Χαμάς έδειξε το πραγματικό της πρόσωπο με την τελευταία επίθεση του Σαββάτου στο νότιο Ισραήλ, τη χειρότερη εδώ και δεκαετίες, με περισσότερους από 1.200 νεκρούς και δεκάδες στρατιώτες, αλλά και αιχμάλωτους πολίτες.

Σε δήλωσή του, ο υπουργός Άμυνας του Ισραήλ, Yoav Gallant, είπε: «Η Χαμάς έκανε ένα σοβαρό λάθος σήμερα το πρωί και ξεκίνησε πόλεμο εναντίον του κράτους του Ισραήλ». Εν τω μεταξύ, ο Μοχάμεντ Ντέιφ, ο ηγέτης της στρατιωτικής πτέρυγας της Χαμάς, ανέφερε ότι 5.000 πύραυλοι εκτοξεύθηκαν προς το Ισραήλ νωρίς το Σάββατο για να ξεκινήσει την Επιχείρηση Καταιγίδα Αλ Άκσα (το όνομα οφείλεται στο τέμενος Αλ-Άκσα, «το πιο απομακρυσμένο τζαμί», που είναι ο τρίτος πιο ιερός τόπος για το Ισλάμ και βρίσκεται στην παλαιά πόλη της Ιερουσαλήμ). «Αποφασίσαμε να πούμε αρκετά ως εδώ» πρόσθεσε.

Χαμάς: Η δράση της οργάνωσης από το 1987 μέχρι σήμερα

Η Χαμάς ιδρύθηκε το 1987, όταν κήρυξε ιντιφάντα κατά του Ισραήλ, ενώ αρχικά ήταν παράρτημα της αιγυπτιακής Μουσουλμανικής Αδελφότητας, και πραγματοποίησε την πρώτη της επίθεση το 1989, όταν απήγαγε και σκότωσε δύο Ισραηλινούς στρατιώτες. Το όνομά της είναι το αραβικό ακρωνύμιο για το Ισλαμικό Αντιστασιακό Κίνημα. Ηγέτης επί του παρόντος είναι ο Ismail Haniyeh και αποτελεί κυρίαρχη δύναμη στη Λωρίδα της Γάζας. Ο κύριος αντίπαλός της είναι η Φατάχ η οποία θεωρείται πιο μετριοπαθής και ελέγχει τη Δυτική Όχθη.

Τα τελευταία 100 χρόνια, η αρχαία πόλη της Γάζας κυβερνήθηκε από την Οθωμανική Αυτοκρατορία, τη Βρετανία, την Αίγυπτο και το Ισραήλ, ενώ ποτέ δεν υπήρξε αυτόνομο παλαιστινιακό κράτος. Στεγάζει 2 εκατομμύρια κατοίκους, πολλοί από τους οποίους είναι πρόσφυγες, ενώ είναι μια από τις πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές του κόσμου. Στη στενή αυτή λωρίδα γης επικρατεί ο νόμος της σαρία, με τις γυναίκες να κυκλοφορούν ντυμένες με μπούρκα, ενώ ευνοείται η ανδρική πολυγαμία.

Το 1993 υπογράφτηκε η Συμφωνία του Όσλο σε μια προσπάθεια να έρθουν οι δύο πλευρές πιο κοντά. Είχε προηγηθεί μια σειρά από επιθέσεις αυτοκτονίας σε άμαχο πληθυσμό και στρατιωτικούς, σε μια προσπάθεια της Χαμάς να σαμποτάρει τις διαπραγματεύσεις. Τότε αρχηγός της παλαιστινιακής αρχής ήταν ο Γιάσερ Αραφάτ, ο οποίος δεν ήταν διατεθειμένος να βάλει τάξη στα εσωτερικά της τρομοκρατικής οργάνωσης που συχνά λειτουργούσε ανεξέλεγκτα.

Οι μαχητές της Ταξιαρχίας Αλ Κασάμ, το στρατιωτικό σκέλος της Χαμάς, ήταν μεταξύ των ένοπλων ομάδων που εξαπέλυσαν επιθέσεις στρατιωτικού τύπου και βομβιστικές επιθέσεις αυτοκτονίας εναντίον Ισραηλινών πολιτικών και στρατιωτικών στόχων, κατά τη διάρκεια της δεύτερης ιντιφάντα, γνωστής και ως ιντιφάντα Αλ Άκσα, η οποία εξαπολύθηκε τον Σεπτέμβριο του 2000 και τερματίστηκε το 2005. Οι επιθέσεις ενάντια στις ισραηλινές δυνάμεις κατοχής ήταν πολύ πιο βίαιες από την πρώτη. Ο αριθμός των νεκρών, τρομοκράτες και άμαχος πληθυσμός, υπολογίστηκε σε περίπου 5.000 από τη μία πλευρά, με περισσότερους από 1.100 Ισραηλινούς από την άλλη, σύμφωνα με την ανθρωπιστική οργάνωση B'Tselem.

Το 2005 το Ισραήλ αποσύρθηκε μονομερώς από τη Λωρίδα της Γάζας, απομακρύνοντας όλους τους οικισμούς και τις στρατιωτικές της εγκαταστάσεις, επιτρέποντας στην παλαιστινιακή αρχή τον πλήρη έλεγχο της περιοχής και του χερσαίου περάσματος προς την Αίγυπτο. Τον Ιανουάριο του 2006, η Χαμάς κέρδισε τις παλαιστινιακές κοινοβουλευτικές εκλογές και μετά τις εκλογές, οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ρωσία, τα Ηνωμένα Έθνη και η Ευρωπαϊκή Ένωση δήλωσαν ότι για να συνεχίσει η παλαιστινιακή κυβέρνηση της Χαμάς να λαμβάνει ανθρωπιστική βοήθεια, πρέπει να αναγνωρίσει το κράτος του Ισραήλ, να τερματίσει τις τρομοκρατικές επιθέσεις και να τηρήσει όλες τις συμφωνίες. Η Χαμάς απέρριψε αυτούς τους όρους και η διεθνής βοήθεια σταμάτησε.

Μετά από μια αποτυχημένη προσπάθεια για κυβέρνηση ενότητας υπό τον πρωθυπουργό της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγιε, η σύγκρουση μεταξύ της Χαμάς και της Φατάχ (το μετριοπαθές εθνικιστικό παλαιστινιακό κίνημα με επικεφαλής τον πρόεδρο Μαχμούντ Αμπάς) γενικεύτηκε σε όλη τη Γάζα και τη Δυτική Όχθη. Στη Μάχη της Γάζας το 2007, η Χαμάς κατέλαβε με τα όπλα τη Λωρίδα, την οποία κυβερνά από τότε.

Λίγο μετά την αιματηρή νίκη της Χαμάς στις εκλογές στη Λωρίδα της Γάζας το 2006 με δεκάδες δολοφονίες από τις δύο πλευρές, ακολούθησαν αρκετοί μήνες ταραχών και βίας μεταξύ της Φατάχ και της Χαμάς, με αποτέλεσμα οι μαχητές της Χαμάς να εκδιώξουν με τη βία όλους τους πολιτικούς της Φατάχ από τη Λωρίδα της Γάζας. Από τότε, δεν έχουν διεξαχθεί ξανά εκλογές, με τη Χαμάς να ελέγχει την περιοχή των δύο εκατομμυρίων κατοίκων που ζουν εκεί σε άθλιες συνθήκες.

Το 2007 το Ισραήλ, μετά από τη δεύτερη ιντιφάντα και δεκάδες μικρές και μεγάλες επιθέσεις που δέχτηκε, αναγκάστηκε να σφραγίσει τα χερσαία περάσματα προς τη Γάζα, μαζί με θαλάσσιους και εναέριους διαδρόμους, με σκοπό τον ολοκληρωτικό της αποκλεισμό. Στην επιχείρηση βοήθησε και η Αίγυπτος, η οποία συνορεύει επίσης με ένα μικρό τμήμα της Λωρίδας, ώστε να αποτραπούν οι επιθέσεις της Χαμάς στα εδάφη του Ισραήλ. Τα Ηνωμένα Έθνη και διάφορες οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν καταδικάσει τον 17ετή αποκλεισμό, κατηγορώντας τη χώρα ότι μετέτρεψε την περιοχή σε ένα τεράστιο στρατόπεδο συγκέντρωσης, «βοηθώντας» ουσιαστικά τη Χαμάς να γαντζωθεί στην εξουσία. Στα επόμενα δεκαπέντε χρόνια οι δύο πλευρές συγκρούστηκαν δεκάδες φορές, με τη Χαμάς να εξαπολύει ρουκέτες και το Ισραήλ να απαντάει με αεροπορικούς βομβαρδισμούς.

Από την αρχή η Χαμάς είχε έναν απόλυτο και ξεκάθαρο στόχο, την καταστροφή του Ισραήλ. Το 2017, 30 χρόνια μετά την ίδρυσή της, η οργάνωση εξέδωσε ένα νέο καταστατικό που φαινόταν να απομακρύνεται από αυτόν τον στόχο. Το έγγραφο αυτό ήταν η πρώτη απόπειρα για συνεργασία και αποδοχή ενός νέου παλαιστινιακού κράτους εντός των συνόρων που υπήρχαν το 1967, αποτελούμενο από τη Δυτική Όχθη, τη Γάζα και όλη την Ιερουσαλήμ.

Επίθεση στο Ισραήλ: Ποια είναι η Χαμάς, η τρομοκρατική οργάνωση πίσω από δολοφονίες και απαγωγές ισραηλινών
Μασκοφόροι - μέλη της Χαμάς, που ονομάζονται πολεμιστές Azzediwi, συμμετέχουν σε διαδήλωση διαμαρτυρίας για την ειρηνευτική συμφωνία Ισραήλ-Παλαιστινίων του 1993 © Peter Turnley/Corbis/VCG via Getty Images

ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο και Ευρωπαϊκή Ένωση καταδικάζουν τη Χαμάς

Το καταστατικό της Χαμάς περιγράφει τους κατοίκους της Γάζας ως «λαό απογοητευμένο από έναν κόσμο που αποτυγχάνει να εξασφαλίσει τα δικαιώματά του και να αποκαταστήσει ό,τι έχει σφετεριστεί, έναν λαό του οποίου η γη συνεχίζει να υφίσταται έναν από τους χειρότερους τύπους κατοχής σε όλο τον κόσμο».

Η πρωτοφανής αυτή κίνηση θεωρήθηκε ως προσπάθεια της Χαμάς να βελτιώσει τις σχέσεις της με την Αίγυπτο, διακόπτοντας τη συνεργασία της με την εκτός νόμου Μουσουλμανική Αδελφότητα. Η Χαμάς, ωστόσο, πεισματικά όπως και σε άλλες περιπτώσεις διαπραγματεύσεων, αρνήθηκε να αναγνωρίσει την ύπαρξη του Ισραήλ, αναφερόμενη σε αυτό ως «σιωνιστική οντότητα» και αρνήθηκε να εξετάσει και τις προηγούμενες ειρηνευτικές συμφωνίες, όπως η Συμφωνία του Όσλο. Μετά την κατάρρευση των συνομιλιών, το Ισραήλ και ο πρόεδρος της παλαιστινιακής αρχής, Μαχμούντ Αμπάς, απέρριψαν το καταστατικό.

Οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ευρωπαϊκή Ένωση (και η Ελλάδα), ο Καναδάς και πολλές άλλες χώρες έχουν χαρακτηρίσει τη Χαμάς τρομοκρατική οργάνωση λόγω των βάρβαρων επιθέσεων στο Ισραήλ, που περιλαμβάνουν απαγωγές και βασανιστήρια αμάχων, βομβιστικές επιθέσεις αυτοκτονίας σε δημόσιους χώρους και τυφλές εκτοξεύσεις ρουκετών σε ισραηλινές πόλεις.

Μετά την επίθεση της Χαμάς το Σάββατο, οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία, η Γερμανία και η Ιταλία καταδίκασαν την τρομοκρατική οργάνωση, τονίζοντας ότι οι άμαχοι κάτοικοι είναι τα θύματά της. «Αναγνωρίζουμε τις φιλοδοξίες του παλαιστινιακού λαού», ανέφεραν σε κοινή τους δήλωση. «Αλλά, μην κάνετε λάθος: η Χαμάς δεν εκπροσωπεί αυτές τις φιλοδοξίες και δεν προσφέρει τίποτα στον παλαιστινιακό λαό πέρα από περισσότερο τρόμο και αιματοχυσία».

Εκτός από τον τελικό στόχο που είναι η ίδρυση παλαιστινιακού κράτους και η καταστροφή του Ισραήλ, η Χαμάς λειτουργεί ως τοπική κυβέρνηση διοικώντας τον τοπικό πληθυσμό

Άλλες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Νέας Ζηλανδίας, θεωρούν τρομοκρατική ομάδα μόνο τη στρατιωτική πτέρυγα της Χαμάς, ενώ ο ΟΗΕ δεν έχει χαρακτηρίσει κανένα μέρος της οργάνωσης ως τρομοκρατική ομάδα. Εκτός από τον τελικό της στόχο που είναι η ίδρυση παλαιστινιακού κράτους και η καταστροφή του Ισραήλ, η Χαμάς λειτουργεί και ως τοπική κυβέρνηση διοικώντας τον τοπικό πληθυσμό, ενώ λειτουργεί το κανάλι Άκσα και το προπαγανδιστικό περιοδικό για παιδιά Αλ Φατέχ.

Παρά το απάνθρωπο της πρόσφατης επίθεσης, η Χαμάς υποστηρίζει από πλευράς της ότι αγωνίζεται για την ελευθερία ενάντια στο Ισραήλ, σαν σύγχρονος Δαυίδ ενάντια του Γολιάθ, με σφεντόνες για όπλα αντί για τανκς. Ωστόσο, οι μέθοδοί της δεν βρίσκουν σύμφωνους όλους τους κατοίκους της Γάζας και υπάρχουν αρκετοί που δεν υποστηρίζουν τη δημιουργία ενός παλαιστινιακού κράτους με τη χρήση βίας. Καθώς οι ειρηνευτικές συνομιλίες και οι λύσεις που προτείνονται κάθε φορά απορρίπτονται αμέσως, ο φανατισμός μεταξύ των ντόπιων αυξάνεται.

Μια πρόσφατη δημοσκόπηση του Παλαιστινιακού Κέντρου Έρευνας και Πολιτικής που εδρεύει στη Ραμάλα, το διοικητικό κέντρο της Δυτικής Όχθης, διαπίστωσε ότι σχεδόν το ένα τέταρτο των κατοίκων δήλωσε ότι κινήματα όπως η Χαμάς ήταν «ό,τι καλύτερο έχει συμβεί στον παλαιστινιακό λαό από το 1948». Ένα ακόμη υψηλότερο ποσοστό, το ένα τρίτο, δεν βλέπει με καλό μάτι τις πολιτικές κόντρες μεταξύ Χαμάς και Φατάχ, αποκαλώντας τη διαμάχη μεταξύ τους τη χειρότερη εξέλιξη από την έναρξη της κατοχής.

Επίθεση στο Ισραήλ: Ποια είναι η Χαμάς, η τρομοκρατική οργάνωση πίσω από δολοφονίες και απαγωγές ισραηλινών
Η Γάζα υφίσταται συνεχείς βομβαρδισμούς από το Ισραήλ μετά τις επιθέσεις της Χαμάς © Ahmad Hasaballah/Getty Images

Οι στόχοι της Χαμάς μετά την τελευταία τρομοκρατική επίθεση

Οι περισσότεροι ειδικοί συμφωνούν ότι η αιφνιδιαστική επίθεση του Σαββατοκύριακου από τη Χαμάς, που δεν είχε προηγούμενο, ήταν μια καλά οργανωμένη επιχείρηση η οποία απαιτούσε σχεδιασμό τουλάχιστον 2 χρόνων. Τα αντίποινα από το Ισραήλ είναι τα αναμενόμενα με συνεχείς αεροπορικές επιθέσεις και βομβαρδισμούς και το ερώτημα «τελικά, τι ήλπιζε να πετύχει η Χαμάς;» παραμένει αναπάντητο.

Σε συνέντευξή στο NPR την Τρίτη, ο Ali Barakeh, ανώτερος αξιωματούχος της Χαμάς με έδρα τον Λίβανο, δήλωσε ότι η επίθεση της 7ης Οκτωβρίου ήρθε ως απάντηση στα «ισραηλινά εγκλήματα κατά του παλαιστινιακού λαού στην Ιερουσαλήμ και τη Δυτική Όχθη» και για να «σπάσει ο αποκλεισμός στην Λωρίδα της Γάζας». Είπε ότι είχε επίσης σκοπό να απελευθερώσει χιλιάδες Παλαιστίνιους κρατούμενους από τις ισραηλινές φυλακές, ενώ πολύ πριν από την τελευταία επίθεση, η Χαμάς είχε δηλώσει ότι ήθελε να εκδικηθεί για την επιδρομή του Ισραήλ το 2021 στον τρίτο ιερότερο χώρο του Ισλάμ, στο τζαμί Αλ Άκσα, στην παλιά πόλη της Ιερουσαλήμ.

Για τα περισσότερα μέλη της Χαμάς, η σύγκρουση με το Ισραήλ είναι και ο βασικός λόγος ύπαρξης της οργάνωσης,

Για τα περισσότερα μέλη της Χαμάς, η σύγκρουση με το Ισραήλ είναι και ο βασικός λόγος ύπαρξης της οργάνωσης, όπως σημειώνει ο Jonathan Panikoff, διευθυντής της Πρωτοβουλίας για την Ασφάλεια της Μέσης Ανατολής. Και φυσικά οι ηγέτες της Χαμάς, παρά το σύντομο προσδόκιμο όριο ζωής τους, δεν θέλουν να χάσουν τα προνόμια που έχουν ως αρχιτρομοκράτες. «Η Χαμάς προσπαθεί να διατηρηθεί στην επιφάνεια ως πρωταγωνιστής των εξελίξεων, ενώ οι ηγέτες της κοιτούν πάνω από τους ώμους τους, ανησυχώντας ότι πρέπει ακόμα να δείξουν ότι μπορούν να μεταφέρουν τον πόλεμο στο Ισραήλ» λέει ο Panikoff. «Υπάρχουν επίσης πολλές άλλες τρομοκρατικές οργανώσεις στη Λωρίδα της Γάζας, οι οποίες δεν πρέπει να σηκώσουν κεφάλι και να αυτονομηθούν» συνεχίζει.

Το χτύπημα της Χαμάς θα μπορούσε επίσης να χρησιμεύσει ως κάλεσμα για όσους θέλουν να πολεμήσουν ενάντια στο Ισραήλ, όπως τονίζει ο Ross Anthony της Rand Corp, σύμφωνα με το npr.org. «Μπόρεσαν να απαγάγουν ανθρώπους και να δολοφονήσουν Ισραηλινούς με τρόπους που δεν είχαν καταφέρει ποτέ πριν» λέει. «Αυτό θα εμπνεύσει τους ανθρώπους στη Μέση Ανατολή, δυστυχώς, και πιθανώς κάποιους από τους ανθρώπους στη Δυτική Όχθη».

Ο Bilal Saab, πρώην αξιωματούχος του Πενταγώνου και συνεργάτης στο Ινστιτούτο Μέσης Ανατολής δεν πιστεύει ότι η Χαμάς περιμένει ότι η επίθεση θα οδηγήσει σε αποχώρηση του Ισραήλ από τη Δυτική Όχθη ή σε άλλες εδαφικές παραχωρήσεις. Αντίθετα, οι όμηροι που έπιασε η Χαμάς κατά τη διάρκεια της επιχείρησης είναι ένα μέσο πίεσης «δίνοντας στην εξτρεμιστική ομάδα διαπραγματευτικό χώρο με τους Ισραηλινούς για την απελευθέρωση των χιλιάδων παλαιστινίων στις ισραηλινές φυλακές. Οι όμηροι θα περιπλέξουν σημαντικά τις στρατιωτικές επιχειρήσεις για τους Ισραηλινούς» συμπληρώνει ο Saab.

Επίθεση στο Ισραήλ: Ποια είναι η Χαμάς, η τρομοκρατική οργάνωση πίσω από δολοφονίες και απαγωγές ισραηλινών
Ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με τον Παλαιστίνιο Πρόεδρο Μαχμούντ Αμπάς (αριστερά) και τον επικεφαλής του Πολιτικού Γραφείου της Χαμάς Ismail Haniyeh (δεξιά), Άγκυρα, Τουρκία, 26 Ιουλίου 2023 © Mustafa Kamaci/Anadolu Agency via Getty Images

Ιράν και Τουρκία, οι δύο μεγαλύτεροι χρηματοδότες της Χαμάς

Ως τρομοκρατική οργάνωση η Χαμάς έχει αποκοπεί από την ανθρωπιστική βοήθεια των ΗΠΑ και της ΕΕ στη Δυτική Όχθη. Όπως κάθε κόμμα, έτσι και η Χαμάς βλέπει ένα μεγάλο μέρος των εσόδων της προερχόμενο από Άραβες της διασποράς, καθώς και από δωρητές από τον Περσικό Κόλπο και ειδικά από το Κατάρ. Όσες ισλαμικές φιλανθρωπικές οργανώσεις στη Δύση έχουν συνεισφέρει στη χρηματοδότηση της οργάνωσης, είδαν τα περιουσιακά τους στοιχεία να παγώνουν από το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ.

Με τον άμαχο πληθυσμό να ζει σε συνθήκες φτώχειας, χωρίς πρόσβαση σε βασικά αγαθά, όπως φάρμακα ή φαγητό, η κατάσταση στη Γάζα ήταν ήδη σε πολύ κακή κατάσταση πριν από την πρόσφατη επίθεση στο Ισραήλ. Ο πόλεμος που μόλις ξεκίνησε είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα χειροτερέψει τις συνθήκες διαβίωσης των κατοίκων της. Με τον αποκλεισμό της Γάζας από την Αίγυπτο και το Ισραήλ, όταν έκλεισαν τα σύνορά τους το 2007, περιόρισαν σε μεγάλο βαθμό τη διακίνηση αγαθών και ανθρώπων. Οι δύο χώρες διατηρούν τον αποκλεισμό μέχρι και σήμερα αναγκάζοντας περισσότερους από ένα εκατομμύριο κατοίκους της Γάζας να βασίζονται στη διεθνή βοήθεια.

Η Τουρκία είναι άλλη μια χώρα που υποστηρίζει ανοιχτά τη Χαμάς. Μετά την άνοδο του Ερντογάν στην εξουσία το 2002, η Άγκυρα αν και επιμένει ότι υποστηρίζει τη Χαμάς μόνο πολιτικά, έχει κατηγορηθεί ότι χρηματοδοτεί τις τρομοκρατικές της ενέργειες μέσω της διεθνούς βοήθειας που περνάει από την Τουρκική Υπηρεσία Συνεργασίας και Συντονισμού.

Επίθεση στο Ισραήλ: Ποια είναι η Χαμάς, η τρομοκρατική οργάνωση πίσω από δολοφονίες και απαγωγές ισραηλινών
Aντι-ισραηλινό γλυπτό που κατασκευάστηκε και υλοποιήθηκε από τον δήμο της Τεχεράνης, 12 Οκτωβρίου 2023 © Morteza Nikoubazl/NurPhoto via Getty Images

Ποια είναι η σχέση της Χαμάς με το καθεστώς των μουλάδων

Εκτός από την Τουρκία σήμερα, το Ιράν, ορκισμένος εχθρός του Ισραήλ, είναι ένας από τους μεγαλύτερους χορηγούς της Χαμάς, δίνοντας χρήματα όπλα και εκπαίδευση. Το Ιράν προσφέρει περίπου 100 εκατομμύρια δολάρια ετησίως στη Χαμάς, αλλά και σε άλλες παλαιστινιακές ομάδες που έχουν χαρακτηριστεί τρομοκρατικές οργανώσεις από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Μετά τις πρόσφατες επιθέσεις, το Ιράν πήρε το μέρος της Χαμάς και υποσχέθηκε ότι θα συνεχίσει να την υποστηρίζει.

Αξιωματούχοι των ΗΠΑ λένε ότι η πολυπλοκότητα και το μέγεθος της πρόσφατης επίθεσης δείχνουν ότι πίσω από αυτά κρύβεται το Ιράν. Το καθεστώς των μουλάδων επαίνεσε δημόσια τη Χαμάς με εορτασμούς στους δρόμους από χιλιάδες Ιρανούς.

Η Χαμάς έχει δεσμούς με το Ιράν εδώ και δεκαετίες, σύμφωνα με το Ινστιτούτο της Ουάσιγκτον για την Πολιτική της Εγγύς Ανατολής. Από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, το ιρανικό καθεστώς συνεργάζεται με τη Χαμάς και όταν το 1992 το Ισραήλ άρχισε να απελαύνει τους ηγέτες της Χαμάς στον Λίβανο, το Ιράν και η λιβανέζικη Χεζμπολάχ, που υποστηρίζεται από την Τεχεράνη, βρήκαν ευκαιρία να τους διδάξουν πώς να κατασκευάζουν βόμβες αυτοκτονίας και τους έστειλαν πίσω στη Γάζα.

Θα ακολουθήσει χερσαία εισβολή στη Γάζα; Οι επιλογές του Ισραήλ

Το Ισραήλ δεν έχει και πολλές επιλογές όσον αφορά τη Γάζα ώστε να αντιμετωπίσει την ισλαμική τρομοκρατία. Οι αεροπορικές επιδρομές, όσο σφοδρές και καταστροφικές και αν είναι, δεν θα αλλάξουν την κατάσταση. Η Χαμάς θα συνέλθει από τα χτυπήματα και μετά από μερικά χρόνια θα είναι σε θέση να επαναλάβει τα ίδια. Ένας πλήρης αποκλεισμός της Λωρίδας, όπως συμβαίνει αυτή τη στιγμή, θα είναι επίσης ανεπαρκής, παρ' όλο που οι ζωές των κατοίκων της Γάζας θα χειροτερεύουν.

Όσο και αν το Ισραήλ προσπαθεί να κρατηθεί μακριά από χερσαίες εισβολές για ανθρωπιστικούς λόγους και να αποφύγει τραυματισμούς –θανάσιμους και μη– μεταξύ των αμάχων, μετά από μια τέτοια επίθεση η επέμβαση φαίνεται ως η πιο πιθανή απόφαση. Μια τέτοια εισβολή θα στοιχίσει στον ισραηλινό στρατό, καθώς η Γάζα είναι από τα πιο πυκνοκατοικημένα μέρη στη γη και ο αστικός πόλεμος είναι από τους πιο βρόμικους και θανατηφόρους. Η τελευταία μεγάλη ισραηλινή χερσαία εισβολή στη Γάζα, η επιχείρηση Protective Edge του 2014, διήρκεσε περίπου δύο εβδομάδες και διείσδυσε μόνο λίγα χιλιόμετρα στη Λωρίδα. Οι μάχες οδήγησαν στο θάνατο 66 Ισραηλινούς στρατιώτες, έξι Ισραηλινούς πολίτες και πάνω από 2.000 άμαχους κατοίκους της Λωρίδας (το ένα τέταρτο των οποίων ήταν παιδιά).

Το Ισραήλ έχει ορκιστεί να «εξαφανίσει» τη Χαμάς μια για πάντα. Όταν τελειώσει ο βομβαρδισμός της Γάζας, ακολουθεί μια χερσαία εισβολή από τις ισραηλινές δυνάμεις, με τους αναλυτές να πιστεύουν ότι το Ισραήλ δεν θα δείξει καθόλου έλεος. Ο Ισραηλινός υπουργός Άμυνας, Yoav Gallant, μιλώντας σε στρατιώτες κοντά στον φράχτη της Γάζας, δήλωσε την Τρίτη: «Η Χαμάς ήθελε μια αλλαγή και θα την έχει. Αυτό που υπάρχει στη Γάζα δεν θα υπάρχει πλέον. Ξεκινήσαμε την επίθεση από αέρος και αργότερα θα έρθουμε και από το έδαφος. Ελέγχουμε την περιοχή από τη δεύτερη μέρα, είμαστε στην επίθεση και η κατάσταση θα ενταθεί» σύμφωνα με το Reuters.

Η χερσαία εισβολή στη στη Γάζα είναι μια δύσκολη, αλλά μάλλον αναγκαία απόφαση. Εάν η Χαμάς επιβιώσει θα θεωρεί τον εαυτό της νικητή στη σύγκρουση με το Ισραήλ. Εάν ανατραπεί δεν υπάρχει καμιά πολιτική δύναμη, κόμμα ή οργάνωση για να την αντικαταστήσει. Χωρίς αντικαταστάτη της Χαμάς, το Ισραήλ δεν θα έχει άλλη επιλογή από το να αναλάβει τον άμεσο έλεγχο της Γάζας, κάτι που σίγουρα θα φανατίσει τον πληθυσμό της. Στο εσωτερικό του Ισραήλ θα μεγαλώσει ο διχασμός της κοινωνίας, με πολλούς Ισραηλινούς να μη βλέπουν με καλό μάτι ένα σύγχρονο απαρτχάιντ δίπλα τους και θα δεσμευτούν στρατιωτικοί και οικονομικοί πόροι σε μια ανοιχτή εκστρατεία κατά της τρομοκρατίας η οποία μπορεί να κρατήσει χρόνια.

ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΤΟ NEWSLETTER ΜΑΣ

Tα καλύτερα άρθρα της ημέρας έρχονται στο mail σου

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ