Τι κρύβεται πίσω από τα λόγια του Ντόναλντ Τραμπ στο συνέδριο του NRA σχετικά με την οπλοκατοχή, στον απόηχο του μακελειού στο Ουβάλντε του Τέξας.
«Ο μόνος τρόπος για να σταματήσουμε έναν κακό τύπο με όπλο, είναι ένας καλός τύπος με όπλο». Η παραπάνω φράση ανήκει στον Ντόναλντ Τραμπ, στον άνθρωπο που χάρη σε πολλές τέτοιες …αφοπλιστικά απλουστευτικές δηλώσεις κατάφερε να ανέλθει στο ανώτατο αξίωμα των ΗΠΑ –και απειλεί να το ξανακάνει. Ειπώθηκε δε λίγα εικοσιτετράωρα έπειτα από τη δολοφονία 19 μικρών παιδιών και δύο εκπαιδευτικών από έναν οπλισμένο έφηβο, σε δημοτικό σχολείο του Τέξας. Έχει ενδιαφέρον και το πού ειπώθηκε: Στο συνέδριο του NRA, του πανίσχυρου λόμπι υπέρ της οπλοκατοχής, το οποίο θα μπορούσε να πει κανείς πως είναι κράτος εν κράτει στις ΗΠΑ.
Στην ίδια ομιλία ο Ντόναλντ Τραμπ έκανε έκκληση να οπλιστούν όλοι οι «καλοί» πολίτες, «γιατί μόνο έτσι θα σταματήσει το κακό στην κοινωνία μας» και πρότεινε να πηγαίνουν οι εκπαιδευτικοί ένοπλοι στα σχολεία, ώστε να πυροβολούν πρώτοι τους επίδοξους school shooters –πρόταση που είχε κάνει και μετά το αντίστοιχο μακελειό στη Φλόριντα το 2018. Όσο για τον δράστη της πρόσφατης μαζικής δολοφονίας, τον χαρακτήρισε παράφρονα και δήλωσε με απόλυτη βεβαιότητα πως θα καεί στην κόλαση. Στο κλείσιμο της ομιλίας του, ο πρώην πρόεδρος απόλαυσε τις επευφημίες των συγκεντρωμένων, κάνοντας χορευτικές κινήσεις υπό τους ήχους του «Hold on I’m coming».
Δεν είναι δύσκολο να αποδομήσεις απόψεις σαν τις παραπάνω. Ουσιαστικά, αρκεί να φέρεις στο μυαλό σου την εικόνα μιας δασκάλας να παραδίδει το μάθημα έτοιμη να τραβήξει το περίστροφό της για να στείλει στην κόλαση έναν «κακό» ή «παράφρονα» μαθητή και οι θέσεις του Τραμπ καταρρέουν. Από την άλλη, όμως, είναι μάλλον απίθανο να βρεις την λύση για το τρομακτικό πρόβλημα της ένοπλης βίας στα αμερικανικά σχολεία, εστιάζοντας αποκλειστικά και μόνο στον περιορισμό της οπλοκατοχής. Ένα τόσο μεγάλο πρόβλημα είναι απολύτως λογικό να έχει παραπάνω από μία αιτίες, γεγονός που εκμεταλλεύονται οι υπέρμαχοι της δίχως περιορισμούς οπλοκατοχής για να αρθρώσουν τα δικά τους επιχειρήματα. Επιχειρήματα, φυσικά, που μπορεί να μην δίνουν λύσεις στο πρόβλημα (γιατί πώς ακριβώς «θα καταπολεμηθεί επιτέλους το έγκλημα» σε μία κοινωνία σαν την αμερικανική, ή «θα θεραπευτούν οι ψυχικές ασθένειες» τις οποίες θεωρούν ως τη βασική αιτία;) αλλά τους επιτρέπουν να εθελοτυφλούν και να κοιμούνται με ήσυχη τη συνείδηση τους, σε μια χώρα στην οποία από την αρχή του 2022 έχουν ήδη καταγραφεί 27 περιστατικά με πυροβολισμούς μέσα σε σχολικές εγκαταστάσεις. Σε μια χώρα στην οποία σύμφωνα με μία έρευνα του New England Journal of Medicine κάθε μέρα σκοτώνονται σε διάφορους χώρους από πυροβολισμούς 12 παιδιά, ενώ άλλα 32 τραυματίζονται.
Έχει δε πολύ μεγάλο ενδιαφέρον να περιηγηθείς στα ανατριχιαστικά στοιχεία από τα λιγότερο γνωστά school shootings, εκείνα δηλαδή που δεν κατέληξαν σε μακριά λίστα θυμάτων. Διαβάζεις για παράδειγμα για δεκάχρονα παιδιά που πήγαν στο σχολείο με το όπλο του γονιού τους και πυροβόλησαν τον συμμαθητή που τους έκανε μπούλινγκ. Για μια μητέρα στο Μισισίπι η οποία ενώ έψαχνε το κινητό της στην τσάντα της στη διάρκεια ενός σχολικού αγώνα μπάσκετ, τράβηξε κατά λάθος τη σκανδάλη του όπλου της. Για πατεράδες σε άλλους σχολικούς αγώνες μπάσκετ που αντάλλαξαν πυροβολισμούς για ένα σκληρό μαρκάρισμα ανάμεσα στα παιδιά τους. Για μαθητές που έστρεψαν το όπλο τους στον εαυτό τους έπειτα από την επίπληξη κάποιου καθηγητή. Για μεθυσμένους ενήλικες που πυροβολούν με αυτόματα όπλα περαστικά σχολικά λεωφορεία. Για συνηθισμένους τσακωμούς ανάμεσα σε παρέες μαθητών που κατέληξαν σε ανταλλαγή πυροβολισμών.
Είναι λοιπόν σχεδόν κωμικό να επιμένουν οι Τραμπ και οι υποστηρικτές των απόψεών του ότι ο περιορισμός της ανεξέλεγκτης οπλοκατοχής δεν θα βελτιώσει την κατάσταση. Ή να αναμασούν το επιχείρημα για τη ρητή αναφορά στο δικαίωμα των πολιτών να κατέχουν όπλα, στο πρώτο Σύνταγμα των ΗΠΑ –το οποίο γράφτηκε σε μια εποχή που τα όπλα μπορούσαν να ρίξουν δύο ή τρεις σφαίρες το λεπτό με μικρές πιθανότητες ευστοχίας.
Δεν πρέπει όμως η γελοιότητα των παραπάνω θέσεων να μας αποπροσανατολίζει. Ούτε και να μας κάνει να εφησυχάζουμε το γεγονός ότι στην Ευρώπη η οπλοκατοχή επιτρέπεται κάτω από πολύ αυστηρούς κανόνες. Η κουλτούρα της βίας είναι παρούσα και στα μέρη μας. Το ίδιο και τα κοινωνικά προβλήματα που μπορούν να οδηγήσουν σε περιστατικά βίας σε σχολεία. Όπως υπάρχει και ο παράγοντας που έχει επιβαρύνει κάθε σχεδόν κοινωνικό πρόβλημα την τελευταία δεκαετία: Τα social media και η διάθεση μιμητισμού που φουντώνει και ανατροφοδοτείται μέσα από αυτά. Ας μην κοιμόμαστε ήσυχοι λοιπόν.
