NBA: Πώς το τρίποντο απειλεί το θέαμα του πρωταθλήματος

Ακόμα μία σεζόν του NBA ξεκίνησε χθες με την πρεμιέρα των Μιλγουόκι Μπακς του Γιάννη Αντετοκούμπο εναντίον των Μπρούκλιν Νετς των Κέβιν Ντουράντ και Τζέιμς Χάρντεν, ενώ λίγο πριν το πρώτο τζάμπολ η ομάδα του Greek Freak παρέλαβε το δαχτυλίδι του πρωταθλητή. Το –για πολλούς- καλύτερο πρωτάθλημα του κόσμου επιστρέφει με μία ακόμη σεζόν γεμάτη θέαμα και συγκινήσεις.  Η αμερικάνικη λίγκα κερδίζει όλο και περισσότερους ακόλουθους απ΄ όλο τον κόσμο κάθε χρόνο. Δεν είναι λίγοι όσοι επιλέγουν να ξενυχτάνε μέσα στον χειμώνα για τα παιχνίδια της κανονικής περιόδου. Πολλοί θεωρούν ότι γι΄αυτό ευθύνεται η θέληση  των ομάδων να σουτάρουν περισσότερο έξω από τη γραμμή των 7,24. Η ιστοσελίδα Vox από την άλλη πλευρά, μέσω ενός βίντεο, έδειξε την μεγάλη αλλαγή που συντελείται στο άθλημα από την δεκαετία του 1990 ως σήμερα και το πως τα πολλά σουτ τριών πόντων απειλούν το θέαμα του πρωταθλήματος.

Σίγουρα ένας φίλος της πορτοκαλί μπάλας, που παρακολουθεί μανιωδώς NBA, θα έχει ακούσει από τον πατέρα του την γνωστή ατάκα πως «Οι σημερινοί παίκτες της λίγκας αποκλείεται να τα κατάφερναν με τις άμυνες των 90’s». Πόσο απέχει από την αλήθεια αυτή η άποψη; Σύμφωνα με το βίντεο, στα πλέι οφ του 1999 οι Ορλάντο Μάτζικ επιχειρούν σουτ τριών πόντων σε ποσοστό 29%, που αποτελεί και την μεγαλύτερη επίδοση για το NBA εκείνη τη χρονιά. Στα πλέι οφ του 2019, οι μισές προσπάθειες προς το καλάθι των Χιούστον Ρόκετς είναι πίσω από τη γραμμή του τριπόντου, αγγίζοντας ένα ποσοστό της τάξης του 51%. Πώς συνέβη αυτή η μεγάλη αλλαγή μέσα σε μία εικοσαετία;

Αρχικά η γραμμή των τριών πόντων μπήκε στη ζωή του αθλήματος το 1979. Οι παράγοντες της λίγκας έψαχναν για καιρό έναν τρόπο να αυξήσουν την επιθετική παραγωγή των ομάδων και παράλληλα να μειώσουν τις επαφές που οδηγούν σε τραυματισμούς. Ο Κρις Φορντ των Μπόστον Σέλτικς είναι εκείνος που πετυχαίνει το πρώτο τρίποντο στην ιστορία του NBA, παρ΄ όλα αυτά δεν άλλαξαν πολλά στην τακτική του παχνιδιού.

Οι ομάδες δυσκολεύτηκαν να συνηθίσουν τις νέες συνθήκες και να τις προσθέσουν στο playbook τους. Τη δεκαετία του ΄70 το να σουτάρεις από το τρίποντο, θεωρούνταν ως ένα αχρείαστο ρίσκο. Ο στατιστικολόγος Ματ Μπέρι, ο οποίος έχει αφιερώσει όλη του τη ζωή στην ανάλυση των αριθμών γύρω από τον αθλητισμό, αναφέρει πως «Αν εμφανιζόταν εκείνη την εποχή ένας τύπος σαν τον Στεφ Κάρι και σούταρε συνεχώς από τα 8 μέτρα, τότε σίγουρα θα βρισκόταν διαρκώς στον πάγκο». Το διάστημα ανάμεσα  στις σεζόν 1979 με 1987 δεν υπήρξε κάποια χρονιά που τα επιτυχημένα τρίποντα να ξεπεράσουν τα 173 της περιόδου 86-87.

Το NBA έβλεπε πως η απόφαση που πήρε το 1979 δεν αποφέρει καρπούς και δεν πετυχαίνει τον αρχικό σκοπό της. Για μπορέσει να πείσει τους παίκτες να επιχειρήσουν περισσότερα σουτ τριών πόντων, η ομοσπονδία πηγαίνει τη γραμμή κάπου κοντά στα 6,70 μέτρα. Αυτό βοηθάει κάποιους παίκτες με ικανότητα στο σουτ όπως ο Ρέτζι Μίλερ, όμως δεν ανεβάζει τα συνολικά στατιστικά. Μετά από μερικά χρόνια το σχέδιο εγκαταλείπεται. Η γραμμή επανέρχεται στο κανονικό της μέγεθος.

Ανάμεσα στη δεκαετία του ΄90 και τη σημερινή εποχή, συντελέστηκε μία μεγάλη αλλαγή που αποτέλεσε σημαντικό παράγοντα στο να αλλάξει το στιλ παιχνιδιού πολλών ομάδων. Τα analytics, τα advanced stats και τα στατιστικά γενικότερα άρχισαν να έχουν σημαντική βαρύτητα στα αποδυτήρια των παικτών. Εκεί ανακαλύφθηκε πως είναι πιο βολικό για μία ομάδα να βρίσκει στόχο από το τρίποντο, καθώς πετυχαίνει περισσότερους πόντους με λιγότερες προσπάθειες. Η ομάδα που φέρνει την επάνασταση στη λίγκα δεν είναι αυτή που εύκολα φαντάζεται κάποιος. Οι Γκόλντεν Στέιτ Γουόριορς των Κάρι και Τόμπσον μπορεί να συνέδεσαν τα ονόματά τους με τα σουτ από μακρινή απόσταση όμως οι πρώτοι που ολοκληρώνουν μία σεζόν με ένα 30% μέσο όρο σε σουτ τριών πόντων είναι οι Χιούστον Ρόκετς το 2015. Για να καταλάβει κάποιος το πως έχει αλλάξει το παιχνίδι, αρκεί να σκεφτεί πως όλες οι ομάδες της φετινής Summer League πήραν σουτ από την γραμμή του τριπόντου σε ποσοστό άνω του 30%. Το μπάσκετ της παλιάς εποχής έφυγε και ήρθε με επισημότητα η νέα.

Η προσπάθεια για περισσότερα σουτ από την περίμετρο δεν ξεκίνησε από το NBA όμως. Ο Ντάριλ Μόρεϊ, General Manager της θυγατρικής ομάδας των Ρόκετς στη G League Ρίο Γκράντε Βάλεϊ Βάιπερς από το Τέξας, μετά από ενδελεχή έρευνα στα στατιστικά έδωσε την οδηγία στην ομάδα του να προτιμάει ένα σουτ τριών πόντων από ένα μακρινό δίποντο τη σεζόν 12-13. Τα ποσοστα των Βάιπερς στα τρίποντα έφτασαν κοντά στο 50% στα shot charts τους. Η τακτική τους πέτυχε, σκοράρωντας περισσότερο από όλους τους άλλουςς ανά 100 κατοχές. Σύντομα οι ομάδες του NBA υιοθέτησαν το σχέδιο του Μόρεϊ, όμως εκεί ανακάλυψαν το πρόβλημα αυτής της τακτικής που δεν είναι άλλο από το να μη διαθέτεις ποιοτικούς σουτέρ.

Το να αποτύχει μία ομάδα λόγω κακού σχεδιασμού δεν είναι ο μοναδικός φόβος σε ό,τι έχει να κάνει με τη στροφή στα σουτ τριών πόντων. Πολλοί σκέφτονται πως το παιχνίδι μπορεί να γίνει βαρετό για τον θεατή. Οι άμυνες δεν διαθέτουν πλέον τον καθοριστικό ρόλο που είχαν στο παρελθόν, με τις επαφές να λιγοστεύουν όλο και περισσότερο. Το NBA σκέφτεται μερικές λύσεις για να αλλάξει λίγο το στιλ παιχνιδιού των ομάδων όπως δοκίμασε και πριν 30 χρόνια, όμως ακόμα δεν έχει υπάρξει κάτι επίσημο.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα όμως εντοπίζεται αλλού. Το NBA προσπαθεί να διοχετεύει υλικό σε ολόκληρο τον κόσμο για να κερδίζει συνεχώς νέους θαυμαστές και τους πρωταγωνιστές της λίγκας να είναι αφίσες σε πολλά παιδικά δωμάτια. Τα παιδιά που ασχολούνται με το μπάσκετ προσπαθούν να μιμηθούν τα ινδάλματά τους, σουτάρωντας και εκείνα πολλά τρίποντα. Ένα παιδικό κορμί όμως δεν είναι φτιαγμένο να φτάνει την μπάλα στο καλάθι από μακρινή απόσταση, έτσι χρησιμοποιεί λάθος τεχνική για να πετύχει πόντους. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι μικροί αθλητές να μαθαίνουν κάτι λάθος εξ΄αρχής και μετα να δυσκολεύονται πολύ να το αλλάξουν όσο μεγαλώνουν. Ένα χαρακτηρισικό παράδειγμα αποτελούσε μέχρι και πρόσφατα ο Λόνζο Μπολ.

Είναι σίγουρο πως το τρίποντο δεν πρόκειται να βγει από το σχέδιο των ομάδων για την ώρα και μένει να δούμε με ποιους άλλους τρόπους μπορούν να το χρησιμοποιήσουν υπέρ τους. Σίγουρα αναμένεται με ενδιαφέρον για το αν θα επηρεαστούν τα παιχνίδια του NBA και το αν τα επόμενα χρόνια θα είναι ικανά να φέρουν μία νέα επανάσταση στον τρόπο που παίζεται το παιχνίδι.