Η Δύναμη της Φανέλας

Το 2018, σε ένα συνέδριο επαγγελματικής σταδιοδρομίας στη Θεσσαλονίκη, ένας παρευρισκόμενος με ρώτησε: «Ποια είναι για εσάς η ιδανική εταιρεία;» Χωρίς να το πολυσκεφτώ, του απάντησα: «Εκείνη που σε κινητοποιεί να παίζεις και για τη φανέλα». Κάθε κοινότητα, κάθε ομάδα, αλλά και κάθε επιχείρηση έχει τη δική της φανέλα. Έναν συμβολισμό κοινής ταυτότητας, κοινού κώδικα αξιών και κοινών στόχων.
Η  φανέλα αντιπροσωπεύει το ομαδικό πνεύμα, την ενότητα και την αφοσίωση.

Ο λαός λέει χαρακτηριστικά: «αυτός παίζει για τη φανέλα», θέλοντας να αναγνωρίσει όσους εκπροσωπούν αυτό το πνεύμα. Η έκφραση «παίζω για τη φανέλα» σημαίνει κάτι πέρα από το προσωπικό όφελος. Για μένα σημαίνει: «Να υπηρετείς, με καρδιά και ψυχή, κάτι μεγαλύτερο από σένα, που όμως σημαίνει πολλά για σένα».

Το μεγαλείο του αθλητισμού

Το πιο αντιπροσωπευτικό παράδειγμα της φράσης «παίζω για τη φανέλα» το ζήσαμε λίγες ημέρες νωρίτερα όταν δεκάδες χιλιάδες φίλαθλοι ελληνικών και ευρωπαϊκών συλλόγων ταξίδεψαν σε κάθε γωνιά του κόσμου, ξεχύθηκαν στους δρόμους, γέμισαν στάδια, εκδήλωσαν τον ενθουσιασμό τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, πανηγύρισαν τη νίκη της ομάδας τους ή επέστρεψαν απογοητευμένοι έπειτα από μια ήττα. Ανεξάρτητα από καταβολές, τάξεις, φύλα, ανεξάρτητα από το εάν νίκησε ή έχασε η αγαπημένη τους ομάδα, στον απολογισμό που θα κάνουν είναι κερδισμένοι. Γιατί όλοι, μα όλοι, βίωσαν ένα σπάνιο και υπερπολύτιμο αίσθημα: Το αίσθημα του «ανήκειν». Ένιωσαν μέλη μιας ευρύτερης «οικογένειας» που μοιράζεται έναν κοινό σκοπό και, μέσα από την προσπάθεια και την αλληλοϋποστήριξη, κάθε άτομο συνέβαλε για να ωφεληθεί το σύνολο, αφήνοντας στην άκρη το προσωπικό όφελος.

To αίσθημα του ανήκειν

Οι άνθρωποι έχουν από τη φύση τους την επιθυμία να ανήκουν. Είναι ένα θεμελιώδες κίνητρο που πηγάζει από την ανάγκη για κοινωνική σύνδεση, ψυχολογική ευεξία, ασφάλεια, υποστήριξη. Κι όταν δεν αισθάνονται ότι ανήκουν κάπου (π.χ. σε μια οικογένεια ή σε μια ευρύτερη κοινότητα), εκείνοι θα συνεχίσουν να αναζητούν τρόπους να ενταχθούν και να συνδεθούν με άλλους ανθρώπους. Η φανέλα είναι το ιδανικό μέσο για να επιτύχουμε την ένταξη και να αναδείξουμε το αίσθημα του ανήκειν.  Η φανέλα, και οι αξίες που αυτή εμπεριέχει, έχει τη δύναμη να ενώσει. Αν στο επαγγελματικό περιβάλλον κάθε εργαζόμενος κατανοούσε καλύτερα τι πρεσβεύει η φανέλα που φοράει, είμαι βέβαιος πως θα την υπηρετούσε με περισσότερη καρδιά και ψυχή. Με περισσότερο φιλότιμο, πάθος και υψηλό αίσθημα καθήκοντος. Με μεγαλύτερη κατανόηση για το πώς οι πράξεις του μπορούν να επηρεάσουν μια ευρύτερη κοινότητα ανθρώπων και για το πώς οι μεγάλες επιτυχίες έρχονται από τη συνδυασμένη δύναμη.

Επαγγελματικό περιβάλλον, η σκληρή πραγματικότητα

Ενώ λοιπόν στον αθλητισμό η έννοια της φανέλας είναι ευρέως αποδεκτή, στο επιχειρείν η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Σπάνια χρησιμοποιούμε αυτόν τον συμβολισμό για την εταιρεία που εργαζόμαστε. Σπάνια αναγνωρίζουμε παραδείγματα συναδέλφων μας που «υπηρετούν με καρδιά και ψυχή, κάτι που σημαίνει πολλά για εκείνους». Σπάνια συζητάμε για τον ρόλο της φανέλας στο εργασιακό περιβάλλον, παρ’ όλο που περνάμε τον περισσότερο χρόνο στην καθημερινότητά μας φορώντας μια φανέλα εργασίας. Ίσως γιατί έχουμε συνδέσει την εργασία αποκλειστικά με την εξασφάλιση του προς το ζην και οτιδήποτε άλλο το θεωρούμε ευ ζην. Ίσως γιατί κάποια στιγμή δοκιμάσαμε «να παίξουμε και για τη φανέλα», αλλά αυτό δεν αναγνωρίστηκε ποτέ επαρκώς. Με μια προαγωγή, με κάποιο μπόνους, με κάποιο βραβείο αναγνώρισης, ακόμα και με ένα φιλικό χτύπημα στην πλάτη. Δυστυχώς, στο επαγγελματικό περιβάλλον η επιβράβευση είναι συνδεδεμένη με την επίτευξη πρωτίστως ατομικών και δευτερευόντως ομαδικών στόχων. Κυρίως ποσοτικών και μετά ποιοτικών. Ανέκαθεν, τα συστήματα αξιολόγησης ήταν φτιαγμένα πρώτα για το άτομο και μετά για το σύνολο. Γιατί, λοιπόν, να νοιαστείς για κάτι μεγαλύτερο από εσένα όταν γνωρίζεις πως δεν θα αναγνωριστείς ποτέ για τη συνεισφορά σου; Όταν γνωρίζεις πως η καριέρα σου δεν θα επηρεαστεί προς το καλύτερο παρ’ όλο που εσύ ανέδειξες τον καλύτερό σου εαυτό;

Η μεγάλη πρόκληση

Η μεγάλη πρόκληση είναι το να καταφέρουμε να δημιουργήσουμε μια αυθεντική, αβίαστη και αμοιβαία επωφελή σχέση μεταξύ εταιρείας και εργαζομένου όπου όλοι θα αισθάνονται, όχι επειδή «πρέπει» αλλά επειδή θέλουν, αληθινή σύνδεση και δέσμευση.

Αποσαφηνίζοντας συγχρόνως πως το όφελος που προκύπτει για τον καθένα όταν «παίζει για τη φανέλα» είναι κάτι βαθύτερο, ευρύτερο και πιο ουσιαστικό από τις συνηθισμένες μορφές αναγνώρισης. Συνθέτοντας έτσι μια διαφορετική ερμηνεία του τι σημαίνει τελικά ο όρος «όφελος» για έναν εργαζόμενο.

Άραγε, τι σημαίνει για σένα η ψυχική ευεξία, ο αλληλοσεβασμός, η αφοσίωση, η φροντίδα, η συμπερίληψη, η ανοιχτή επικοινωνία, η εμπιστοσύνη;

Πόσο πιο αποδοτικό, παθιασμένο, ακούραστο, επινοητικό, αποφασισμένο και ήρεμο σε κάνει το να νιώθεις ότι έχεις δίπλα σου συμπαίκτες που παίζουν για την ίδια φανέλα κουβαλώντας κοινές αξίες με σένα;

Πόσο καλύτερη μπορεί να γίνει η καθημερινότητά σου όταν συναναστρέφεσαι με ανθρώπους, συναδέλφους, συμπαίκτες που, σε μια εποχή ανεξάντλητου –και ψυχικά εξαντλητικού– ατομικισμού, εκείνοι επιμένουν να παίζουν ομαδικά;

Τα παραδείγματα των πιο επιτυχημένων ομάδων στον αθλητισμό, επιβεβαιώνουν ξανά και ξανά πως αυτός είναι ο μοναδικός τρόπος να κερδηθούν ματς, πρωταθλήματα και οι ομάδες να διατηρήσουν την επιτυχία τους στον χρόνο.

Η διαχρονική αξία της εταιρικής κουλτούρας

Στις 19/6/2024 οι εργαζόμενοι της Παπαστράτος είχαμε την ευκαιρία να συναντηθούμε όλοι μαζί, όχι όμως για μια συνηθισμένη συνάντηση στρατηγικής ούτε για να ανακοινώσουμε κάποιο νέο. Η επικεφαλίδα της συνάντησής μας είχε τον τίτλο «Κουλτούρα». Ο υπότιτλος τη λέξη «Αξίες». Με απλά λόγια, συζητήσαμε για το τι τελικά πρεσβεύει, αλλά και τι δεν πρεσβεύει η δική μας φανέλα.

Για μια ολόκληρη ημέρα τον λόγο είχαν οι εργαζόμενοι της εταιρείας, που μοιράστηκαν συναισθήματα, ιστορίες, εμπειρίες εύκολες, αλλά κυρίως δύσκολες από το δικό τους επαγγελματικό ταξίδι.

Τόσο αληθινά και τόσο ανοιχτά που συνειδητοποίησα γιατί τελικά αυτή η φανέλα των 93 ετών, που την έχουν φορέσει δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενοι, καταφέρνει να παραμένει σχετική μέσα στα χρόνια.

Γιατί προσαρμοζόταν κάθε φορά στο περιβάλλον και συγχρόνως διατηρούσε αναλλοίωτες τις αξίες που την έφτασαν μέχρι εδώ:

Να νοιαζόμαστε - Να γινόμαστε καλύτεροι ΜΑΖΙ - Να αλλάζουμε το παιχνίδι

*Η Παπαστράτος αναδέχθηκε για 4η συνεχή χρονιά ο Πιο Ελκυστικός Εργοδότης στην Ελλάδα για το 2024 από τη Randstad Hellas