Χρήστος Λούλης: «Είναι ωραίο να μπορείς να κλαις»

Kαθώς επέστρεφε σπίτι του, στο ραδιόφωνο του αυτοκινήτου του έπαιζε το τραγούδι «Όνειρο απατηλό». Λίγο κουρασμένος, ποιος ξέρει και για ποιον άλλον λόγο, εκεί που το σιγοτραγουδούσε άρχισε να κλαίει με λυγμούς. Του αρέσει να κλαίει. Είναι κάτι μέσα του που θέλει να βγει, «είναι ωραίο, άλλωστε, να είσαι ακόμη ένα σακί με “χυμούς” και κουμπιά, σου επιβεβαιώνει ότι δεν έχεις τον έλεγχο». Ήρθε να με βρει… στο σπίτι του, λίγο μετά την ολοκλήρωση του επίσημου τρέιλερ της παράστασης «Οι Πέρσες» του Αισχύλου, που θα δούμε στις 15 και 16 Ιουλίου στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου σε σκηνοθεσία Δημήτρη Καραντζά. Σίγουρα δεν θα είναι μια συνηθισμένη παράσταση, αφού δεν θα υπάρξει η στιγμή έναρξης, ούτε και διαχωρισμός ανάμεσα σε κοινό και ηθοποιούς. Για τον Χρήστο Λούλη οι «Πέρσες» είναι 14η φορά που θα τον δούμε στην Επίδαυρο. Τελευταία ήταν στις «Νεφέλες» πριν τρία χρόνια.

Είχα φτάσει πρώτη και τον περίμενα σε έναν καταπράσινο κήπο. Δύο τέρματα για ποδόσφαιρο, ένα τραπεζάκι, φυτά, λουλούδια. Κάθεται απέναντί μου με καφέ, το ηλεκτρονικό του τσιγάρο, άνετος, όμορφος, λίγο κουρασμένος. Αρχίζουμε να συζητάμε για τη νέα παράσταση, τη ζωή, την εποχή μας, τους ρόλους, τα μελλοντικά του σχέδια.

«Υπάρχουν έργα που σηματοδοτούν την αλλαγή των εποχών και άλλα που υπογραμμίζουν τις εποχές, οι “Πέρσες” είναι ένα από αυτά. Νομίζω ότι ζούμε μια αλλαγή εποχής. Αποτελεί το μοναδικό έργο που μιλάει για μια ιστορική πραγματικότητα και θέτει κρίσιμα ερωτήματα για το τι συνιστά “κοινωνία”, “κοινότητα”, “πολίτης”, τι είναι αυτό που συλλογικά περιμένουμε από τη ζωή και τους άρχοντές μας, τι φοβόμαστε ότι μπορεί να συμβεί, για την επίμονη προσκόλληση στην εξουσία και την ανάγκη της πίστης σ’ έναν οδηγό, άνθρωπο ή θεό. Μέσα από την παράσταση αναδεικνύεται το πώς ο άνθρωπος νομίζει ότι είναι πιο δυνατός από τον Θεό, τη φύση, τη ζωή και πέφτει στην παγίδα της ύβρεως. Πέρα από την τραγωδία που σκορπάει στο τέλος μένει στο σκοτάδι του, κάτι που υπενθυμίζει και τα προσωπικά σκοτάδια του καθενός. Όπως και στις μέρες μας, όπου η πραγματικότητα είναι ζοφερή, ο πόλεμος, η πανδημία, η ακρίβεια κ.λπ. σε κάνουν να αναρωτιέσαι γιατί η ζωή έχει τόσο πόνο και μας αρέσει».

 

Μίλησέ μας για τον δικό σου ρόλο, του αγγελιαφόρου… «Ο αγγελιαφόρος, τον οποίο υποδύομαι, είναι ο πρώτος που θα φέρει το μήνυμα της καταστροφής και δεν αφηγείται μόνο το τι προηγήθηκε της μάχης αλλά και την ίδια τη μάχη, το πώς έφυγε ο Ξέρξης, τα δεινά του στρατού και την πορεία που έκανε για να γυρίσει πίσω στην Ασία. Έχουμε έναν Χορό που ρωτάει με ονόματα και κανείς δεν απαντάει, παρά μόνο αυτός. Πρέπει να επισκεφτώ μια περιοχή όπου ως ηθοποιός θα αφηγηθώ μια καταστροφή που την ίδια στιγμή ως άνθρωπος θα εύχομαι να μη μας συμβεί. Υπάρχει μια δυσκολία να αποδώσεις αυτόν τον ρόλο, που είναι πολύ σοφά γραμμένος, με την έννοια ότι είναι πολύ μεγάλος ο όγκος του κειμένου αλλά και του μηνύματος της καταστροφής που οφείλει να είναι βραδυφλεγές στον τρόπο που θα αποδοθεί. Χρειάζεται φρένο, πολλή προσπάθεια και ενέργεια για να τον ενσαρκώσεις. Ωστόσο, έχει και μεγάλο πλούτο, πλάτος και βάθος, τόσες πολλές ψυχικές περιοχές να εξερευνήσεις, είναι ωραίο και ταυτόχρονα δύσκολο. Ο αγγελιαφόρος ξέρει ότι το μήνυμα πρέπει να εξιστορηθεί, δεν θέλει καθόλου, αλλά πρέπει να κάνει το καθήκον του. Αυτό που δεν αντέχει είναι να πει όλη την αλήθεια, γιατί ο άνθρωπος δεν την αντέχει. Κανείς δεν λέει όλη την αλήθεια, ούτε κι εγώ! Δεν υπάρχει όλη η αλήθεια, όλοι μας λέμε μεγάλα ή μικρά ψέματα. Έχω έρθει αντιμέτωπος με τα ψέματά μου, και πήγε κάπως δύσκολα, ομολογώ. Όταν έχεις ένστικτο αυτοσυντήρησης, καταλαβαίνεις ότι η ζωή προχωράει, όμως κάποια στιγμή τα ψέματα σου επιστρέφονται και καταλαβαίνεις ότι αν θες να συνεχίσεις πρέπει να τα αντιμετωπίσεις. Αν πεις όχι, λες όχι στη ζωή, και τότε είναι που μένεις μόνος σου, μη ζώντας».

Πόσο μας αφορούν οι «Πέρσες» σήμερα; «Θέλουμε να δώσουμε την αίσθηση ότι αυτό που συμβαίνει υφίσταται όπου υπάρχουν άνθρωποι, όπου ο ρόλος κάποιων είναι να κοιτάζουν και άλλων να δρουν. Η παράσταση αποτελεί ψυχογράφημα μιας δημοκρατίας που έχει αρχίσει και γεννιέται. Αυτό μας αφορά σήμερα με την έννοια ότι έχουν ξεκινήσει δημόσιες συζητήσεις, όπως το κίνημα metoo και οι συζητήσεις για τα φύλα, και αυτό με γεμίζει με αισιοδοξία. Μπορεί να φτάνουμε σε μια δόση υπερβολής, όμως πρέπει να αναγνωρίζουμε το δικαίωμα κάθε ανθρώπου να ζήσει και να ορίσει τον εαυτό του όπως θέλει. Όμως μην ξεχνάμε, έχουμε έναν δυτικό πολιτισμό που υπερασπίζεται τον άνθρωπο και τα δικαιώματά του, και οφείλουμε να τον προστατεύσουμε, να προστατεύσουμε τους υπάρχοντες θεσμούς. Στην παράστασή μας έχουμε προσθέσει και κάποιες εξω-αισχυλιακές λεπτομέρειες, όπως το ποίημα μιας Ιρανής κοπέλας που πιθανότατα ήταν μια από τις γυναίκες που έζησαν τη μετάβαση από την ελευθερία στην μπούρκα στο Ιράν, εκείνες που δεν ξέρουν ποιος θα τις ακούσει αν μιλήσουν. Εμείς στη Δύση μπορεί να μην είμαστε σε τέλεια κατάσταση, αλλά έχει αρχίσει μια συζήτηση που λέγαμε πιο πάνω, που, αν το δεις με τα μάτια εκείνης της κοπέλας, είναι “πολυτέλεια”. Θεωρούμε ότι είναι αυτονόητο να κάνεις αυτή τη συζήτηση σήμερα ελεύθερα, αλλά δεν είναι. Άλλες κοινωνίες δεν την κάνουν, η μαμά και η γιαγιά μου δεν την έκαναν. Τώρα μπορούμε, όπως μπορούμε και να τη φτάσουμε στα άκρα, και οι περισσότεροι άνθρωποι μπορούν να γνωστοποιήσουν κάποια πράγματα και να αλλάξουν καταστάσεις. Ξεκινάει από το μυαλό, αλλά θέλει λίγα χρόνια για να περάσει στην καρδιά, να μπει μέσα μας, σε αυτό που νιώθουμε. Το μυαλό μας είναι προχωρημένο αλλά τα αισθήματά μας μεσαιωνικά».

Η παράσταση στελεχώνεται από εξαιρετικούς ηθοποιούς, όπως τους Γιώργο Γάλλο, Μιχάλη Οικονόμου, Αλεξία Καλτσίκη, Θεοδώρα Τζήμου, Γιάννη Κλίνη, Αινεία Τσαμάτη, Ηλία Μουλά, Μάνο Πετράκη, Τάσο Καραχάλιο, Βασίλη Παναγιωτόπουλο, Γιώργο Πούλιο και προεξάρχουσα τη Ρένη Πιττακή...

«Είναι η πρώτη φορά που δουλεύω με την Πιττακή, ήταν καθηγήτριά μου στη σχολή. Χαίρομαι πολύ που θα είμαστε μαζί, τη θαυμάζω, τη σέβομαι, είναι ένα από τα όνειρά μου που υλοποιήθηκε. Αν μου συνέβαινε αυτό όταν είχα πρωτοβγεί το αίσθημα θα ήταν πιο grande, σήμερα που έχουν περάσει 23 χρόνια και έχω γράψει τα δικά μου δύσκολα χιλιόμετρα, έχει μετριάσει το αχρείαστό μου δέος για εκείνη. Όταν έχεις πολύ δέος για κάποιον, δεν μπορείς να δουλέψεις καλά δίπλα του. Στην τέχνη άλλωστε πρέπει να είσαι ανάρχας, να αμφισβητείς συνέχεια, να αναποδογυρίζεις».

Ας γυρίσουμε λίγο στο παρελθόν. Πρώτη φορά έπαιξες στην Επίδαυρο το 1999 στην παράσταση «Ιφιγένεια εν Αυλίδι». «Θυμάμαι είχα ξεκινήσει εγώ την παράσταση με ένα τραγούδι του Χρήστου Λεοντή σε υψηλό τόνο. Είχα πολύ άγχος κι όταν βγήκα στη σκηνή δεν ήξερα αν θα καταρρεύσω. Η αίσθηση έμοιαζε με ενός αστροναύτη στο διάστημα. Ήταν μαγεία όσα ένιωσα, τότε κατάλαβα ότι μου αρέσει η Επίδαυρος, ότι είμαι φτιαγμένος για να μάθω μέσα σε αυτή. Καμία φορά, μου λείπει αυτό το πολύ άγχος που είχα τα πρώτα χρόνια πριν βγω στη σκηνή, αυτή η ένταση. Και σήμερα έχω λίγο άγχος, αλλά τώρα η προσπάθειά μου είναι να χαίρομαι ανεξάρτητα αν κάνω κωμωδία ή δράμα. Μόνο όταν φέρεις ολόκληρο τον εαυτό σου και τον πετάξεις στη σκηνή, μπορείς να το ζήσεις».

O Xρήστος Λούλης έχει ζήσει την εποχή που μερικοί από τους «δυνάστες» σκηνοθέτες ήταν σπουδαίοι δάσκαλοι. Τον ρωτάω για τις πρώτες του συνεντεύξεις, τους πρώτους ρόλους, πώς το βίωνε.

«Στις πρώτες συνεντεύξεις έλεγα θέλω να έχω τον έλεγχο του εαυτού μου μετά όμως όταν γνώρισα ή δούλεψα με σπουδαίους ανθρώπους όπως τον Βογιατζή, τον Βολανάκη, τον Μοσχόπουλο έλεγα θέλω να χάσω τον έλεγχο, τώρα δεν θέλω να με νοιάζει αν έχω τον έλεγχο. Για μένα, ο Βογιατζής είχε μόνο μυαλό που ήταν στα αστέρια, την ψυχή του δεν την άφηνε να λασπώνεται με τίποτα, και αυτό ήταν η προσωπική του τραγωδία. Είχε τόσο μεγάλη φαντασία, κι εμάς, που δουλέψαμε μαζί του, μπορεί να μας έκανε τη ζωή πατίνι, αλλά μας έμαθε πολλά. Μου έμαθαν όλοι τους κάτι πολύ σημαντικό. Παλιά υπήρχε το θέατρο του πρωταγωνιστή, αν θα τα πει καλά η Βουγιουκλάκη κ.ά, το θέατρο πια είναι ομαδικό και κανένας πρωταγωνιστής μόνος του δεν μπορεί να φτάσει μια δημιουργική ομάδα».

Σε ενοχλεί να σε ρωτάνε συνέχεια για τον υποτιθέμενο «ναρκισσισμό» σου; «Καταλαβαίνω ότι οι άνθρωποι... γαργαλιούνται πιο πολύ με αυτό, και με στενοχωρεί, γιατί το να κάνεις μια κουβέντα με έναν άνθρωπο είναι κάτι σημαντικό. Κι όταν όντως την κάνεις, βλέπεις ότι βγαίνει τίτλος παντού “είναι βαθιά νάρκισσος”, και λες, ρε παιδιά, δεν ήταν αυτό το θέμα. Ο Νάρκισσος ερωτεύτηκε τον εαυτό του και δεν μπορεί να αγαπήσει κανέναν. Εγώ, αντιθέτως, αγαπώ πολύ τη γυναίκα μου, τα παιδιά μου, τους φίλους μου. Πολλές φορές τον εαυτό μου δεν τον αγαπάω ή δεν μου αρέσουν κάποια κομμάτια μέσα μου, με κάνουν να νιώθω άσχημα, π.χ μπορεί να σκαλώσει κάτι στη δουλειά και επειδή δεν είναι το “τέλειο” για μένα να με πάει πίσω. Προσπαθώ να με προφυλάσσω, να με συγχωρώ για αυτά γιατί δεν είναι δημιουργικά. Έχω πίστη στον εαυτό μου και αυτοπεποίθηση ότι με ό,τι ασχοληθώ μπορώ να τα καταφέρω, και αυτό ή ο τόνος που μιλάω μπορεί κάποιες φορές να έχει μέσα του υπεροψία. Ή να ερμηνεύεται έτσι. Είμαι και ισχυρογνώμων καμία φορά, αλλά έχω αρχίσει να καταλαβαίνω ότι πρέπει να τον χρησιμοποιώ λιγότερο αυτόν τον όρο γιατί είναι πολύ εύκολο να παρερμηνευτεί!».

 

Ο Χρήστος Λούλης, η σειρά «Ψέματα», τα μελλοντικά σχέδια

Η περσινή χρονιά έδωσε στον Χρήστο Λούλη την ευκαιρία για ακόμη μερικά ρεσιτάλ ερμηνείας μέσα από τις σειρές «Σιωπηλός δρόμος», «42οC», που τον έφεραν στην πρώτη γραμμή μετά από 15 χρόνια απουσίας από την τηλεόραση ενώ τώρα πρωταγωνιστεί στα «Ψέματα», τη νέα πολυσυζητημένη σειρά του Alpha.

«Στα “Ψέματα” υποδύομαι τον γιατρό Ανδρέα Ηλιάδη. Η σειρά αποτελεί ένα καλογραμμένο γυμνό ψυχογράφημα. Δείχνει τι μπορεί να συμβεί στην κοινωνία όταν μια γυναίκα που δεν μπορεί να αποδείξει αυτό που τις συνέβη, δίνει τη μάχη της. Ο ρόλος μου είναι το αποκορύφωμα του προνομιούχου ετεροφυλόφιλου και ωραίου άντρα που αποκλείεται να έχει κάνει κάτι κακό. Όμως καταλαβαίνεις ότι δεν είναι έτσι τα πράγματα, ότι οι άνθρωποι είμαστε ικανοί όλοι για όλα».

Τα μελλοντικά σου σχέδια; «Θα ξεκινήσω κάτι τηλεοπτικό μετά το καλοκαίρι, θα κάνω τον “Θείο Βάνια” τον Οκτώβριο που ήταν να γίνει πέρυσι αλλά λόγω πανδημίας αναβλήθηκε, θα παίξω στη νέα παράσταση του Νίκου Καραθάνου στο Εθνικό με τίτλο “Μια νύχτα στην Επίδαυρο”, ενώ στους μελλοντικούς ρόλους θα ήθελα πολύ να υποδυθώ τον Ριχάρδο Β΄, που έχει αποφασιστεί ότι θα υλοποιηθεί με ένα φίλο σκηνοθέτη».