Μαρίλλη Μαστραντώνη: Η Πολιορκία της Elusia, ουτοπία & transmedia

«H πρόθεσή μας ήταν να δημιουργηθούν κάποια πρωτότυπα θεατρικά κείμενα, προϊόντα των τεσσάρων συγγραφέων που επιλέξαμε, που να έχουν άμεση σχέση και να αγγίζουν τα ενδιαφέροντα των νέων της εποχής μας, κυρίως στο ηλικιακό φάσμα από 15 έως 25 ετών», λέει στην Athens Voice η Μαρίλλη Μαστραντώνη, σκηνοθέτιδα της παράστασης «Η Πολιορκία της Elusia» για την προσέγγιση της θεματικής του έργου που είναι η Ουτοπία. «Αλλά επίσης μας ενδιέφερε να δούμε ποια είναι και η σχέση αυτών των ηλικιών με το θέατρο σήμερα, η οποία δεν είναι καθόλου δεδομένη».

Η παράσταση των Μαστραντώνη/ΕΝΤΡΟΠΙΑ Ensemble, που είχε ξεκινήσει στο Θέατρο ΠΚ και θα συνεχιστεί με το άνοιγμα των θεάτρων όταν το επιτρέψουν οι υγειονομικές συνθήκες της χώρας, είναι αποτέλεσμα του Διεθνούς Project EXTENDED UNIVERSE (Διευρυμένο Σύμπαν). Πρόκειται για μια συνεργασία με φορείς και καλλιτέχνες από το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Δανία, την Ισπανία και την Ελλάδα.

Το πρότζεκτ «Η Πολιορκία της Elusia»: Ουτοπία και transmedia

Το πρότζεκτ «Η Πολιορκία της Elusia» προσεγγίζει και διερευνά την έννοια της Ουτοπίας στο πλαίσιο του 21^ου αιώνα, παρουσιάζοντας προβληματισμούς και σκέψεις που προέκυψαν από βιωματικά εργαστήρια και συνομιλίες με νεότερες γενιές ανθρώπων, μέσα από τις transmedia πλατφόρμες. Αυτό σημαίνει ότι κατά τη μετάδοσή του, ένα μήνυμα αναπτύσσεται ταυτόχρονα από διαφορετικές πλατφόρμες, στοχεύοντας στην αλληλεπίδραση με τον θεατή. Η παράσταση απευθύνεται στους νέους, οι οποίοι όμως συμμετέχουν ενεργά στη διαμόρφωσή της. «Θεωρήσαμε ότι η ουτοπία είναι ένα καλό έναυσμα για να δούμε πώς θα μπορούσαν να φανταστούν το μέλλον. Με την έννοια του ότι οι νέοι άνθρωποι που καλούνται να βγουν στη ζωή και να ενταχθούν ως πολίτες στις κοινωνίες μας, αναγκαστικά θα πρέπει κι αυτοί με τη σειρά τους, πέρα από αυτά τα κακώς κείμενα που βρίσκουν ήδη από τις προηγούμενες γενιές, να σκεφτούν ποιο θα μπορούσε να είναι το όραμά τους για τη ζωή», λέει η Μαρίλλη Μαστραντώνη.

Η σύγχρονη εξέλιξη της αφήγησης και η υψηλή ποιότητα παραγωγής θεατρικών κειμένων, οφείλονται στα νέα ψηφιακά μέσα. «Τα transmedia χρησιμοποιήθηκαν καθώς πρόκειται για διαδικτυακές πλατφόρμες που είναι διαδραστικές και εντάσσονται στο πλαίσιο της σημερινής νεανικής κουλτούρας, είναι μια γλώσσα που οι νέοι γνωρίζουν καλά. Οπότε, θέλαμε να τους προσεγγίσουμε και μέσα από αυτό το πεδίο». 

Σύμφωνα με τη δημιουργό, το πρότζεκτ, «επιχειρούσε από τη μια πλευρά να διερευνήσει τον τρόπο που λειτουργούν οι transmedia πλατφόρμες σε μια ζωντανή τέχνη όπως είναι το θέατρο, τα σύγχρονα performing arts, από την άλλη είχε μια θεματολογική ομπρέλα, θέλοντας να διερευνήσει τις σχέσεις των σημερινών νέων με έννοιες όπως η Εξουσία, η Ουτοπία, σε συνδυασμό με τη Νεανική Κουλτούρα».

Με αυτό τον τρόπο ξεκίνησε το εγχείρημα με συναντήσεις στις ευρωπαϊκές πόλεις και συνεργασία των εμπλεκόμενων καλλιτεχνών με συμβουλευτικές ομάδες νέων. Μετά τις συναντήσεις και συγκεκριμένα στην Αθήνα (10-14 Δεκεμβρίου 2018), στη Βαρκελώνη (30 Απριλίου - 4 Μαΐου 2019) και στο Λονδίνο (9-11 Οκτωβρίου 2019), το project ολοκληρώθηκε τον Οκτώβριο 2020 με τις κατά τόπους πρεμιέρες των πρωτότυπων έργων που οι τέσσερις συγγραφείς δημιούργησαν, χαρίζοντας ο καθένας τη δική του εκδοχή του κοινού ουτοπικού σύμπαντος: η η Νίνα Σίγκαλ (Nina Segal) από το Ηνωμένο Βασίλειο: Ράδιo Elusia [μια σειρά από podcast] (Boundless Theatre, Λονδίνο), η Ζάρα Λέα Πάλμκβιστ  (Zara Lea Palmquist) από τη Δανία: Εlusia: Το όνειρό σου απέχει μόνο ένα κλικ (Teatr Grob, Κοπεγχάγη), ο Όριολ Πουίγκ (Oriol Puig) από την Ισπανία Kαραόκε Elusia (Sala Beckett, Βαρκελώνη) και ο Χρήστος Οικονόμου: Η πολιορκία της Elusia (ΕΝΤΡΟΠΙΑ, Αθήνα).

Η «Ελούζια» του Χρήστου Οικονόμου 

Το ελληνικό κείμενο, το οποίο αποτελεί και το πρώτο του θεατρικό, υπογράφει ο βραβευμένος λογοτέχνης Χρήστος Οικονόμου: Ένα ζευγάρι νέων βρίσκεται εγκλωβισμένο μέσα στην κατάληψη του ιχθυοτροφείου στο οποίο εργάζονταν σε κάποιο ελληνικό νησί. Γύρω τους οργισμένοι πολίτες, ελικόπτερα, τουρίστες και δημοσιογράφοι. Οι υπόλοιποι σύντροφοί τους εγκατέλειψαν πανικόβλητοι το χώρο μετά την επίθεση των δυνάμεων ασφαλείας που άφησαν πίσω τους νεκρή τη 17χρονη συνάδελφό τους.

Όμως οι σκέψεις γύρω από το άψυχο σώμα της 17χρονης γίνονται όλο και περισσότερα. Στο έργο, τα όρια της φαντασίας και πραγματικότητας, γίνονται αδιόρατα. Οι πρωταγωνιστές και οι θεατές θα κληθούν να απαντήσουν σε ερωτήματα όπως: Τι κάνει τους ανθρώπους να αλλάζουν; Θα προλάβουμε να ζήσουμε εκείνα που θέλουμε; Ποια είναι η Elusia; Και είναι εφικτή; Μπορούμε να παρέμβουμε και να ορίσουμε το μέλλον μας; «Το σίγουρο είναι ότι μπορούμε να το επιχειρήσουμε. Θεωρώ δηλαδή ότι όσο δύσκολα κι αν είναι οι καταστάσεις, δεν πετάμε στα σύννεφα. Αλλάζουν αργά όπως και οι δομές. Ωστόσο, η φαντασία είναι ένα όπλο για να σκεφτείς, να οραματιστείς μια αλλαγή, έναν άλλο κόσμο. Η θέσμιση της κοινωνίας γίνεται στο φαντασιακό. Οπότε αν μπορούμε να το φανταστούμε, ενδεχομένως μπορούμε και να το επιδιώξουμε και τελικά να το πραγματώσουμε. Δεν είναι εύκολο, αλλά σίγουρα είναι ο μόνος τρόπος δράσης που μπορούμε να αναλάβουμε», απαντά η σκηνοθέτις.

Όσον αφορά το ρόλο του χρόνου στην πλοκή, οι συντελεστές πειραματίζονται με διαφορετικά επίπεδα, σαν παιχνίδι. «Υπάρχει ένας πραγματικός, ρεαλιστικός χρόνος που συμβαίνει επί σκηνής και είναι ο χρόνος της πλοκής όπως παρουσιάζεται στον θεατή εκείνη τη στιγμή, παράλληλα όμως κι ένας στο φαντασιακό σε μια σκηνή όπου μας μιλάει η κοπέλα που είναι νεκρή από την πρώτη σκηνή. Υπάρχει κι ένας χρόνος, μετά το τέλος του έργου, όταν  οι θεατές βλέπουν ποια είναι η παρακαταθήκη των δυο εγκλωβισμένων – σύμφωνα με την πλοκή – νέων ανθρώπων στην κατάληψη του ιχθυοτροφείου που εργάζονταν. Αυτόν το βλέπουμε σκηνικά σε μια παράλληλη αφήγηση παρόντος και μέλλοντος», λέει η Μαρίλλη Μαστραντώνη.

Οι πρεμιέρες των έργων, προγραμματισμένες για τον Μάϊο του 2020, μεταφέρθηκαν γιατί η πανδημία άλλαξε τα δεδομένα. Η πρώτη παράσταση ήταν στην Αθήνα και μετά στις υπόλοιπες πόλεις. «Αρχικά, η πανδημία επηρέασε την εξέλιξη του πρότζεκτ σε πραγματικό επίπεδο από κάθε άποψη: στις ζωές μας, στην καθημερινότητα, την εργασία, στην παραγωγή. Το δεύτερο επίπεδο, το φαντασιακό, είναι ότι τελικά βρεθήκαμε να μιλάμε για την ουτοπία μέσα σε ένα δυστοπικό τοπίο, με την έννοια βέβαια της μη πραγματωμένης αλλά επιθυμητής πραγματικότητας. Αυτό τελικά έδωσε έναν άλλον τόνο και μια άλλη συγχρονικότητα στην εξέταση αυτής της έννοιας».

Info:
Συνεργαζόμενοι φορείς είναι το Boundless Theatre του Λονδίνου (καλλιτεχνική διεύθυνση: Rob Drummer), το θέατρο Sala Beckett της Βαρκελώνης (καλλιτεχνική διεύθυνση: Víctor Muñoz i Calafell), το Teater Grob της Κοπεγχάγης (καλλιτεχνική διεύθυνση: Jesper Pedersen) και το θέατρο EΝΤΡΟΠΙΑ της Αθήνας (καλλιτεχνική διεύθυνση: Μαρίλλη Μαστραντώνη).

Το Ελληνικό πρότζεκτ:
Συγγραφέας: Χρήστος Οικονόμου
Σκηνοθεσία – Συντονισμός Project: Μαρίλλη Μαστραντώνη
Ηθοποιοί: Νένα Δρογγίτη, Δήμητρα Παπουρτζή, Χάρης Φραγκούλης
Σκηνικά – Κοστούμια: Τέλης Καρανάνος, Αλεξάνδρα Σιάφκου
Μουσική – Σύνθεση: Αλεξάνδρα Κατερινοπούλου
Σχεδιασμός – Επιμέλεια Ήχου: Αλέξης Γκίκας
Κίνηση: Χλόη Αλιγιάννη
Σχεδιασμός Video – Φωτογραφίες: Ξένια Τσιλοχρήστου
Σχεδιασμός Φωτισμών: Άννα Σμπώκου
Διεύθυνση Παραγωγής: Μαρία Αστερίου
Boηθός Σκηνοθέτη: Κατερίνα Κατάκη
Διάρκεια Παράστασης: 70 λεπτά χωρίς διάλειμμα