«Αν το εξετάσω συναισθηματικά, η Δίκη μου θυμίζει αυτό που μας έκαναν πιτσιρίκια· έπεφτε κάποιος πάνω μας, ασφυκτιούσαμε και η πρώτη μας αντίδραση ήταν να γελάσουμε. Η ασφυξία αυτού του ανθρώπου μου φέρνει γέλιο. Την απορροφώ, την αισθάνομαι κι εγώ. Από λογικής άποψης, έχει μεγάλη σχέση με το σήμερα, γιατί ένας άνθρωπος προσπαθεί να εμπλακεί με τη δικαιοσύνη χάνοντας το δρόμο του, γιατί δεν προσπαθεί να βρει το δίκιο του ούτε τι φταίει. Αυτοενοχοποείται. Τα τελευταία χρόνια έχουμε αυτοενοχοποιηθεί πάρα πολύ. Ελπίζω να μην έχουμε το τέλος του Κ; Ελπίζω να έχουμε το τέλος του Κ; Όποιος έρθει να δει την παράσταση, ας μου πει, αν αυτό είναι happy ή sad end…»
Μιχάλης Συριόπουλος
« H Δίκη του κ. Μοσχόπουλου είναι για μένα ένας επαναπροσδιορισμός των ονείρων μου, των "θέλω" μου, ένα τεράστιο ρισκάρω, (μιλώ για την απόφαση του να μετακομίσω μόνιμα 504 χλμ νότια της Ελλάδας). Είναι ένα "παραπέρα" στην τεχνική μου ως ηθοποιός και μια όμορφη ηρεμία που κρύβουν το ρήμα "παίζω" και το ουσιαστικό "ομάδα". Η Δίκη του Κάφκα τώρα είναι για μένα ένα κωμικό θρίλερ που μου υπενθύμισε πόσο μικρή είναι η ζωή και πόσο άδικα περνάει όταν προσπαθούμε να την εξηγήσουμε».
«Μια μεγάλη κλοουνερί που καταλήγει στο θάνατο. Είναι η φαρσική και μακάβρια αναμέτρηση του κάθε ανθρώπου με κάτι αόριστο, μια Μοίρα που δεν μπορούμε να ελέγξουμε. Οτιδήποτε κυβερνά τη ζωή μας από καπρίτσιο. Και η πτώση μας σε μια μάχη, όμως, που έχουμε ήδη από το ξεκίνημα χάσει. Κι εδώ βέβαια έρχεται ύπουλα ο Κάφκα και σου λέει, αυτή την εξουσία που λες πως μοιραία σου επιβάλλεται, την είχες ενδόμυχα θελήσει, αυτή έρχεται απλά να επιβεβαιώσει τις σκοτεινές ενοχές σου, αφού εσύ εξαρχής είχες ήδη απαρνηθεί την ελευθερία σου. Απλά η μόνιμη ερώτησή μου πάνω στο έργο είναι η εξής: ό,τι κι αν είναι αυτός ο άνθρωπος, όπως κι αν είναι, όσο λάθος κι αν διαχειρίστηκε την υπόθεση και τη ζωή του, άξιζε να πάθει αυτό που έπαθε; Aλλά ίσως να μην είναι εκεί το θέμα. Γιατί δικαιοσύνη δεν υπάρχει. Σαν να σου λέει πως, όλοι μας ψάχνουμε νόημα στη ζωή και το νόημα είναι πως δεν υπάρχει νόημα. Σαν αλαζονικά να λες, σε αυτόν τον κόσμο που όλοι πεθαίνουμε, εγώ δεν θέλω να πεθάνω. Ε, δε γίνεται…».
Θάνος Λέκκας
Η απόδειξη πως τα πράγματα δεν είναι αυτό που φαίνονται ή καλύτερα αυτό που νομίζεις ότι φαίνονται. Τον Κάφκα τον είχα παρέα με τη Λαρούς και το φεγγάρι.. μεγάλο κι απόμακρο, και τη Δίκη του άλλο τόσο. Ξεκινώντας να διαβάζω, διαπίστωσα πως ο τύπος τα σπάει. Όλα..!Τίποτα όρθιο. Ελαφράδα, χιούμορ και φιλοσοφία. Θα μου πεις, ότι στο τέλος τον σφάζουνε – σόρρυ για το σπόιλ αλλά.. Κάφκα είναι, τι περίμενες;! Ε και; Επειδή θα πεθάνουμε δηλαδή δεν πρέπει να γελάσουμε στην πορεία;! Α και επίσης να μην παίρνεις τα πράγματα τόσο κατάκαρδα! Σίγουρα φταις.. αλλά δεν πειράζει...».
«Μια δαιδαλώδης διαδρομή στους δαιδαλώδεις διαδρόμους του μυαλού ενός παρανοϊκά ενοχικού ήρωα ή αλλιώς η παρανοϊκή κανονικότητα της κάθε μέρας, βαφτισμένη στο χιούμορ, μήπως και αποφύγουμε την οριστική καταδίκη ή πετύχουμε την φαινομενική αθώωση ή έστω την επ´αόριστον αναβολή...της καταδίκης».
Ειρήνη Μπούνταλη
«“Κατά την άποψή μου, και συγχωρέστε με αν λέω βλακείες, μου φαίνεται πως πρόκειται μάλλον για κάτι σοφό, το οποίο βέβαια εγώ δεν καταλαβαίνω”…..λέει ένας χαρακτήρας στον Κ. σχετικά με την σύλληψή του. Το κείμενο της Δίκης, για μένα, μιλάει για το νόημα της ζωής. Που δεν υπάρχει. Και αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό. Έτσι είναι. Χωρίς νόημα. Εμείς μπορεί “να το παίρνουμε κατάκαρδα” και να μας “διακατέχουν έμμονες ιδέες” σχετικά με την αναζήτηση μιας συγκεκριμένης απάντησης, όπως οι χαρακτήρες του έργου καταλογίζουν στον Κ. ότι κάνει σε σχέση με την δίκη του, αλλά η απάντηση παραμένει ίδια. Αυτό που εγώ διάβασα στην Δίκη δεν είναι ‘’μαύρο ‘’ και απογοητευτικό. Διέκρινα μια εναλλακτική λύση στο πρόβλημα της αναζήτησης για το νόημα της ζωής. Η αποδοχή του μη νοήματος είναι απελευθερωτική και λιγότερο χρονοβόρα. Απλά ζεις. Οποιαδήποτε προσπάθεια για να καταλάβεις το μηχανισμό πίσω από την ζωή, ίσως είναι και επικίνδυνη».
Παντελής Βασιλόπουλος
«Η πορεία του Ανθρώπου προς το ''τέλος''. Μια πορεία γεμάτη μοναξιά, αποξένωση από τους άλλους αλλά και από τον ίδιο του τον εαυτό. Μια πορεία αναζήτησης της γνώσης και της αλήθειας σε όλα τα επίπεδα (ποια αλήθεια όμως; και ποιος την γνωρίζει;), της άρνησης και της αποδοχής της. Μια διαδρομή μέσα στην καθημερινότητα, την ρουτίνα και τον συμβιβασμό με αυτήν. Ένας εφιαλτικός κόσμος για κάποιους, ένας ''κανονικός'' για άλλους που πάντα περιμένεις να συμβεί Κάτι, και που ποτέ δεν συμβαίνει. Ώσπου να φτάσεις στο τέλος, τον θάνατο (σε οποιαδήποτε μορφή του) έχοντας συνειδητοποιήσει ότι Αυτό ήταν. Δεν υπάρχει κάτι άλλο πιο πέρα. Ήταν η Ζωή που πέρασε. Ίσως όμως με κάποιο τρόπο αυτό το τέλος να είναι και η μεγαλύτερη λύτρωση».
Μιχάλης Μιχαλακίδης
«Η Δίκη του Κάφκα για μένα είναι εκείνες οι στιγμές που περιμένεις κάτι να συμβεί και δεν συμβαίνει τίποτα, ψάχνεις το λόγο για κάτι, όμως λόγος δεν υπάρχει. Ρωτάς γιατί, και σου απαντούν, γιατί έτσι. Και η ζωή συνεχίζεται».
«Η Δίκη του Κάφκα για μένα ήταν ένα βιβλίο που διάβασα σε κάποιες διακοπές με έναν σελιδοδείκτη STARWARS κάπου ανάμεσα στις σελίδες του. Τώρα, 2-3 χρόνια μετά, θα έλεγα ότι δεν είναι ένα “βιβλίο παραλίας”. Απαιτεί να του δώσεις λίγη παραπάνω σημασία και προσοχή, αν θέλεις στ’ αλήθεια να μάθεις κάτι από αυτό. Η Δίκη του Κάφκα είναι ένα τεράστιο πάρτυ μέσα σε έναν κάπως πειραγμένο πίνακα του Εscher. Όσο διασκεδαστικό και ασφυκτικό ακούγεται. Και συναντά την καθημερινότητά μας με κωμικοτραγική ακρίβεια. Κάπου διάβασα ότι “Ο Κ. δεν είναι ούτε αθώος, ούτε ένοχος. Είναι ένας άνθρωπος ενοχοποιημένος, κάτι που είναι εντελώς διαφορετικό”. Ακριβώς όπως και εμείς. Σήμερα, τώρα. Μπορούμε να γλυτώσουμε από τον παραλογισμό; Ίσως όχι, μπορούμε όμως- αν θέλουμε- να θέσουμε τους δικούς μας κανόνες κι έτσι να επιβιώσουμε».
Φοίβος Συμεωνίδης
«Η Δίκη όπως και όλα τα κείμενα (διηγήματα, μυθιστορήματα, αφορισμοί, ημερολόγια) του Κάφκα είναι κείμενα στα οποία μπορείς να επιστρέφεις συνεχώς και να τα ανακαλύπτεις κάθε φορά εκ νέου. Ειδικότερα, θυμάμαι ότι την πρώτη φορά που διάβασα την Δίκη, πριν από αρκετά χρόνια, μου είχε αφήσει την αίσθηση μιας μη ρεαλιστικής, σκοτεινής και πολύ γοητευτικής ιστορίας, μακριά από την δική μου καθημερινή πραγματικότητα. Σήμερα που το ξαναδιαβάζω, το βρίσκω πλέον εφιαλτικά ρεαλιστικό και αποκαλυπτικό. Στα έργα του ο Κάφκα θέτει σε κίνηση ένα μηχανισμό που περιλαμβάνει τους πάντες και τα πάντα, και «ξυπνά» έναν οποιονδήποτε άνθρωπο (έναν Κ.) και τον καλεί να αντιληφθεί τον εαυτό του ως ελάχιστο και αναπόσπαστο μέρος αυτού του τεράστιου μηχανισμού. Τι διαδρομή θα διέγραφε ο καθένας από μας σε ένα τέτοιο (αναγκαίο ή εξαναγκασμένο) ξύπνημα;»
Τι μας είπε για τα ιστορικά γεγονότα και τη σχέση τους με το σήμερα, τους ακίνητους ταξιδιώτες και την παράσταση «Ματαρόα στον ορίζοντα» στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ
7°
