Ένας κυνικός κόσμος, όπου βασιλεύουν η απληστία του καπιταλισμού, το έγκλημα και η κοινωνική ανισότητα. Όλοι οι πολιτικοί και οι αξιωματούχοι είναι εξ ορισμού διεφθαρμένοι και το μόνο που μπορεί να κάνει κανείς, εάν θέλει να πάει μπροστά, είναι να πάρει το μέρος τους...
«H Όπερα του ζητιάνου» γράφτηκε πριν 300 χρόνια και θεωρείται η πρώτη μουσική κωμωδία της ιστορίας. Πρόκειται για ένα έργο-ορόσημο στην ιστορία του παγκόσμιου μουσικού θεάτρου, το οποίο σημείωσε τεράστια επιτυχία όταν παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το 1728. Τον 18ο αιώνα επαναλαμβανόταν συνεχώς στο Λονδίνο, αναβιώνοντας παράλληλα σε πολλές χώρες και η επιστροφή του στη βρετανική μουσικοθεατρική σκηνή στα 20s ενέπνευσε κορυφαίους συγγραφείς και συνθέτες της εποχής, όπως τους Μπέρτολτ Μπρεχτ και Κουρτ Βάιλ, οι οποίοι έγραψαν την «Όπερα της πεντάρας».
Αυτό το προκλητικό παραμύθι του 1728 φέρνουν στο σήμερα με φρέσκια ματιά ο Ίαν Μπάρτον και ο Ρόμπερτ Κάρσεν προσαρμόζοντας το κείμενο του Τζον Γκέυ στα σύγχρονα δεδομένα. Έτσι ζωντανεύει επί σκηνής ένας σκληρός κόσμος, με πρωταγωνιστές κλεφτρόνια, ζητιάνους, πόρνες και νταβατζήδες του Λονδίνου, ντυμένος μουσικά με περίπου 60 γνωστές μπαλάντες και μελωδίες εκείνης της εποχής -μερικά από τα οποία είχαν γραφτεί από ξακουστούς συνθέτες, όπως ο Πέρσελ και ο Χαίντελ. Νεαρά αγόρια και κορίτσια με δροσερές και λαμπερές φωνές, φορώντας δερμάτινα μπουφάν, μπότες, μίνι φούστες, λαμέ σορτσάκια και ψηλά τακούνια, παίζουν χορεύουν και τραγουδούν, με φόντο έναν τοίχο από κούτες που, καθώς μετακινούνται, αποκαλύπτουν τον λονδρέζικο υπόκοσμο. Στο βάθος, μισοκρυμμένοι πίσω από τα χαρτόκουτα, οι μουσικοί της ορχήστρας παρακολουθούν άγρυπνα το ανελέητο παιχνίδι δύναμης και αδικίας.
Τα θέματα της «Όπερας του ζητιάνου» απασχολούν ακόμη και σήμερα με εμμονικό τρόπο την τηλεόραση και τον κινηματογράφο. Το πρωτότυπο αναγεννησιακό κείμενο έχει «φρεσκαριστεί» με επίκαιρες νύξεις για το Brexit, το παραεμπόριο, ακόμα και τις selfies. Ερμηνεύοντας μέσα από ένα σύγχρονο πρίσμα την απληστία του καπιταλισμού και την κοινωνική αδικία, αυτή η παραγωγή δίνει στο κοινό την ευκαιρία να ανακαλύψει εκ νέου το σατιρικό κείμενο του Γκέυ, αλλά και τις αυτοσχεδιαστικές ικανότητες των μουσικών του συνόλου Les Arts Florissants που συνηθίζουν να αντιμετωπίζουν την παρτιτούρα με… τζαζ διάθεση!
«Το έργο χαρακτηρίζεται ως "όπερα", αλλά πρόκειται για το ακριβώς αντίθετο. Το έργο διέφερε από όλα τα άλλα της εποχής του: δεν είναι όπερα, δεν έχει ρετσιτατίβα και από τα διαλογικά μέρη περνάει κατευθείαν σε τραγούδια, σε μπαλάντες και γνωστές μελωδίες της εποχής, σκοπούς σκωτσέζικους και αγγλικούς. Έτσι, η Όπερα του ζητιάνου αποτελεί το πρώτο μιούζικαλ-τζούκμποξ (έτσι αποκαλούμε σήμερα το είδος αυτό), το πρώτο εν γένει μιούζικαλ που γράφτηκε. Το θέμα του έργου είναι η ανηθικότητα και ο αντίποδάς της. Οι δημιουργοί του καλούν με έναν τρόπο εμάς τους θεατές να σκεφτούμε αν συμμεριζόμαστε τη συμπεριφορά των χαρακτήρων, να αναρωτηθούμε πώς φερόμαστε οι ίδιοι…..», σχολιάζει στο βίντεο ο Ρόμπερτ Κάρσεν.
12°
© Patrick Berger
