Η Ρουμανία εξασφαλίζει «πάγωμα» για έργο του Ελ Γκρέκο – Αποκαλύφθηκε ότι ανήκει στον Ριμπολόβλεφ
Η νομική διαμάχη για την κυριότητα ενός πίνακα του Ελ Γκρέκο, ο οποίος αποσύρθηκε από δημοπρασία του οίκου Christie’s της Νέας Υόρκης τον Φεβρουάριο, μετά από αξίωση της ρουμανικής κυβέρνησης ότι το έργο ανήκει στη δημόσια συλλογή της, συνεχίζεται.
Η Ρουμανία εξασφάλισε πλέον ένα «μακροπρόθεσμο πάγωμα» για το έργο Άγιος Σεβαστιανός (περίπου 1610-14), διασφαλίζοντας ότι θα παραμείνει στη Νέα Υόρκη, στις εγκαταστάσεις του οίκου «έως ότου οι προσπάθειες της Ρουμανίας για την ανάκτησή του εξεταστούν και επιλυθούν από τις αρμόδιες δικαστικές αρχές», σύμφωνα με επιστολή που κοινοποιήθηκε στην εφημερίδα The Art Newspaper από τη νομική εταιρεία Νίξον Πίμποντι, που εκπροσωπεί τη ρουμανική κυβέρνηση στη Νέα Υόρκη.
San Sebastián - El Greco
Ο ακριβότερος πίνακας που έχει πωληθεί ποτέ
Όταν το έργο αποσύρθηκε από τη δημοπρασία «Παλαιοί Δάσκαλοι» του οίκου Christie’s ο ιδιοκτήτης του πίνακα δεν ήταν ακόμη γνωστός. Ωστόσο, δικαστικά έγγραφα αποκάλυψαν ότι ιδιοκτήτης του είναι ο Ντμίτρι Ριμπολόβλεφ—ο Ρώσος δισεκατομμυριούχος που ζει στο Μονακό, γνωστός για την πώληση του πίνακα Σωτήρας του Κόσμου (Salvator Mundi), που αποδίδεται στον Λεονάρντο ντα Βίντσι, στην ιστορική δημοπρασία του 2017,αντί του εξωφρενικού ποσού των 450 εκατ. δολαρίων (ο ακριβότερος πίνακας που έχει πωληθεί ποτέ), καθώς και για τη δεκαετή δικαστική του διαμάχη με τον Ελβετό έμπορο τέχνης Υβ Μπουβιέ.
Σύμφωνα με τα έγγραφα, ο Ριμπολόβλεφ αγόρασε τον πίνακα του Ελ Γκρέκο από τον Μπουβιέ το 2010 μέσω της offshore εταιρείας του στα Βρετανικά Παρθένα Νησιά με την επωνυμία Άκσεντ Ντιλάιτ.
Η αγωγή που κατέθεσε η ρουμανική κυβέρνηση αναφέρει ότι το ιστορικό προέλευσης του έργου, όπως δημοσιεύτηκε από τον οίκο είναι «παραπλανητικό», καθώς δεν αναφέρεται καθόλου ο Μπουβιέ, αλλά υποστηρίζεται ότι ο Ριμπολόβλεφ αγόρασε το έργο απευθείας από την εμπορική εταιρεία Ζιρό Πισαρό Σεγκαλό. Η ρουμανική κυβέρνηση συμφώνησε να αποσύρει τον οίκο Christie’s από τους κατηγορούμενους της υπόθεσης.
Εκπρόσωπος του οίκου δήλωσε στις 20 Ιουνίου: «Όταν πληροφορηθήκαμε ότι υπήρχε πιθανό πρόβλημα με την ιδιοκτησία του έργου, το αποσύραμε από τη δημοπρασία. Το διακρατούμε όσο οι εμπλεκόμενοι προσπαθούν να επιλύσουν το ζήτημα». Η αξία του έργου είχε εκτιμηθεί από 7 έως 9 εκατομμύρια δολάρια.
Οι δικηγόροι του Ριμπολόβλεφ δεν απάντησαν σε σχετικό αίτημα για σχολιασμό.
Αμφισβητούμενη προέλευση
Κεντρικό στοιχείο στην υπόθεση που προβάλλει η ρουμανική κυβέρνηση για την επιστροφή του έργου είναι ο ισχυρισμός ότι αφαιρέθηκε παράνομα από τη δημόσια συλλογή το 1947 από τον βασιλιά Μιχαήλ Α΄, όταν εκείνος διέφυγε από τη χώρα για να αποφύγει τις κομμουνιστικές δυνάμεις. Από το 1977 έως το 1997, Ρουμάνοι αξιωματούχοι επιδόθηκαν σε δικαστικό αγώνα για την επιστροφή του συγκεκριμένου έργου και δεκάδων άλλων που φέρεται να είχε πάρει μαζί του ο Μιχαήλ το 1947, εμπλέκοντας μεταξύ άλλων και την περίφημη γκαλερί Γουίλντενσταϊν εντ Κο., η οποία είχε αγοράσει το έργο του Ελ Γκρέκο από τον Μιχαήλ περίπου το 1975.
Τα στοιχεία προέλευσης που δημοσίευσε ο οίκος Christie’s αναφέρουν ότι «η κυριότητα μεταβιβάστηκε στον βασιλιά Μιχαήλ Α΄ της Ρουμανίας (1921-2017), στις 11-12 Νοεμβρίου 1947, με τη συγκατάθεση της ρουμανικής κυβέρνησης, από την οποία πωλήθηκε στον παρακάτω [συλλέκτη] το 1976, μέσω της Γουίλντενσταϊν εντ Κο., Νέα Υόρκη, το 1976».
Ωστόσο, το Υπουργείο Οικονομικών της Ρουμανίας χαρακτηρίζει το αφήγημα αυτό «ψευδές» και «αρνείται κατηγορηματικά τον ισχυρισμό ότι το έργο Άγιος Σεβαστιανός του Ελ Γκρέκο μεταβιβάστηκε από τη δημόσια συλλογή με τη συγκατάθεση ή την έγκριση της ρουμανικής κυβέρνησης». Επιπλέον, «δεν υπάρχει κανένα επίσημο έγγραφο που να πιστοποιεί τέτοια έγκυρη συναίνεση του κράτους το 1947».
Ο οίκος είχε νωρίτερα δημοσιεύσει ότι το έργο αποκτήθηκε από τον Κάρολο Α΄ της Ρουμανίας περίπου το 1898 και δωρήθηκε στη βασιλική περιουσία το αργότερο έως το 1914.
Η αγωγή υποστηρίζει ότι, εφόσον το έργο θεωρείται κλεμμένο, δεν μπορεί να πωληθεί νόμιμα στη Νέα Υόρκη.
«Εφόσον λείπει από τη δημόσια συλλογή, το έργο πρέπει να επιστραφεί στη Ρουμανία και να επανενωθεί με την Εθνική Πινακοθήκη Τέχνης στη Ρουμανία, στο Βουκουρέστι», δήλωσε ο Μπάρνα Τάντσος, αναπληρωτής πρωθυπουργός της Ρουμανίας. «Θα συνεχίσουμε με αποφασιστικότητα τις ενέργειες για την ανάκτηση αυτού του αριστουργήματος, που ανήκει στην πολιτιστική κληρονομιά της Ρουμανίας».
