Τατουάζ: Είναι τελικά μια μορφή τέχνης;

Έκανα το πρώτο μου τατουάζ στα 18. Ήταν ένα αδιάφορο μικρό σχέδιο το οποίο τώρα έχω καλύψει με κάτι άλλο. Το έκανα επίτηδες και σ' ένα κρυφό σημείο γιατί φοβόμουν την αντίδραση του πατέρα μου. Δεν ξέρω γιατί δεν το σκέφτηκα καλύτερα τότε, ενώ γνώριζα πόσο μόνιμο είναι. Ίσως γιατί ήμουν 18 και τόσα ήξερα τόσα έκανα. Σχετικά σύντομα το μετάνιωσα· το σχέδιο, όχι το τατουάζ σαν ιδέα. Έκτοτε έχω κάνει πολλά, τα χέρια μου είναι αρκετά γεμάτα, και δεν έχω τελειώσει ακόμα. Μεταξύ μας, δεν ξέρω αν τελειώνεις ποτέ με αυτό, όχι όταν το αγαπάς.

Η ιστορία των τατουάζ πάει πίσω χιλιάδες χρόνια και έχει ένα τεράστιο εύρος, τόσο γεωγραφικά όσο και πολιτισμικά. Τα τατουάζ έχουν υπάρξει σύμβολα ταυτότητας, πνευματικότητας και καλλιτεχνικής έκφρασης, αλλά η δημοτικότητά τους και ο τρόπος με τον οποία τα αξιολογούμε ποικίλλουν και αλλάζουν συνεχώς ανά χρονικές περιόδους και σε διαφορετικούς πολιτισμούς.

Σε κάποιον που δεν έχει και δεν θέλησε ποτέ να αποκτήσει τατουάζ είναι πολύ δύσκολο να εξηγήσεις γιατί το κάνεις· γιατί επιλέγεις συνειδητά να σημαδέψεις το σώμα σου μόνιμα ―αν και το μόνιμο δεν ισχύει όπως ίσχυε― με μια μαυρίλα, λίγες λέξεις, ή μια φράουλα π.χ. Όσο και αν εξηγούμε, αυτός που δεν το θέλει, πόσο μάλλον αυτός που το σιχαίνεται ή το κρίνει, δεν θα καταλάβει ποτέ.

Μιλώντας προσωπικά, και όχι εκ μέρους όλων αυτών που έχουν τατουάζ ή είναι καλλιτέχνες, η απόφαση να το κάνεις, όπως και τα σχέδια που επιλέγεις, δεν έχουν πάντα ένα βαθύτερο νόημα ούτε κρύβουν απαραίτητα κάτι μυστικό και υπέροχο. Υφίσταται και αυτό βέβαια, και σίγουρα υπάρχουν και άνθρωποι που έχουν κάνει μόνο τατουάζ τα οποία είναι βαθιά συμβολικά για αυτούς.

Ένα από τα αγαπημένα μου τατουάζ επάνω μου είναι ένα μεγάλο πολύχρωμο cupcake που έχω στο εσωτερικό του αριστερού μου μπράτσου. Το αγαπώ και κάθε φορά που το βλέπω με χαροποιεί. Εάν ξανάρχιζα τη διαδικασία θα έκανα τατουάζ μόνο στα χέρια μου και θα τα είχα «δέσει» λίγο πιο αρμονικά και ναι, κανά-δυο ίσως δεν θα τα επέλεγα ξανά ή θα τα είχα κάνει αλλιώς, αλλά δεν με ενοχλούν.

Τα τελευταία χρόνια, όπου η τέχνη του τατουάζ έχει ξεφύγει και ταυτόχρονα απελευθερωθεί, το πως τα βλέπουμε έχει αλλάξει σε μεγάλο βαθμό, ιδιαιτέρως βέβαια στον δυτικό κόσμο. Και κατά κάποιο τρόπο, έχει αλλάξει γιατί δεν τα βλέπουμε πια. Δεν μας κάνουν εντύπωση, δεν είναι κατακριτέα, δεν είναι πλέον κάτι ακραίο ή υπερβατικό.

Ακολουθώ στο Instagram εδώ και καιρό τον Ντακότα Γουάικ (Dakota Weik) και τον λογαριασμό του "Inkedabroad", ο οποίος Γουάικ γυρνάει τον κόσμο και καταγράφει τα καλύτερα τατουάζ και τους πιο εντυπωσιακούς καλλιτέχνες. Πρόσφατα δε, ολοκλήρωσε και το πρώτο του ντοκιμαντέρ με τον τίτλο "Life Beyond Ink". Ο ίδιος βέβαια είναι γεμάτος τατουάζ και τα περισσότερα από αυτά τα έχει κάνει στα ταξίδια του, το κάθε ένα μοναδικό.

Από τις διάφορες αναρτήσεις του έχω δει τατουάζ που αψηφούν τη λογική και αναιρούν την πεποίθηση ότι κάποιες εικόνες δεν μπορούν να αποτυπωθούν στο δέρμα με μελάνι. Τόσο ο ρεαλισμός, ο σουρρεαλισμός, τα εξωπραγματικά χρώματα και η φαντασία ποικίλλουν σε βαθμό που αναπόφευκτα αλλαξοπιστείς, ή κατ' ελάχιστον αλλάζεις άποψη για το τι είναι το τατουάζ.

Και η αλήθεια είναι ότι στην ουσία του είναι μια μορφή τέχνης, η οποία τυγχάνει να αποτυπώνεται στο δέρμα και όχι σε χαρτί, ή καμβά, ή στο πεντάγραμμο, ή σε μια σελίδα με λέξεις.

Και μη γυρίσεις να μου πεις ότι η φράση "live laugh love" στο χέρι της Μαρίτσας δεν είναι τέχνη. Γιατί θα σου απαντήσω ότι ενδεχομένως να είναι ποσοτικά ή ποιοτικά το ίδιο τέχνη όσο η κολλημένη με μονωτική ταινία στον τοίχο μπανάνα που πουλήθηκε πέρυσι για 6,2 εκατομμύρια δολάρια. Τουλάχιστον η Μαρίτσα δεν προσπαθεί να στο πουλήσει. Το έκανε γιατί το γουστάρει.

Επίσης, όπως και σε κάθε μορφή τέχνης, υπάρχουν κατηγορίες, προσωπικές προτιμήσεις, διαφορετικές αισθητικές και την Τέιλορ Σουίφτ δεν πας να τη συγκρίνεις με τον Μάιλς Ντέιβις. Δες όμως έστω κάποια από τα σχέδια γνωστών καλλιτεχνών που παρουσιάζει ο Γουάικ στο προφίλ του και έλα μετά να συζητήσουμε τι είναι τέχνη και τι δεν είναι.

Οι λόγοι που κάνει κάποιος ένα τατουάζ είναι αδιανόητα πολλοί: επειδή θέλουν να καλύψουν ένα σημάδι από κάποιο χειρουργείο ή μια τραυματική εμπειρία, επειδή θέλουν να αποθανατίσουν κάτι σημαντικό γι’ αυτούς, επειδή θέλουν να θυμούνται καθημερινά κάτι, επειδή δεν θέλουν να αφήσουν τον εαυτό τους να ξεχάσει κάτι, επειδή απλά είναι όμορφο και θέλουν να διακοσμήσουν το σώμα τους με αυτό και επειδή στο κάτω κάτω της γραφής, γιατί όχι;

Πρόσφατα ανακάλυψα μια καλλιτέχνιδα τατουάζ, την Μιν Γιου (Min Yu), η οποία μεταφέρει ήχους σε τατουάζ. Με ένα υπόβαθρο σε σχολή καλών τεχνών και στην κλασσική μουσική, η Γιου αποτυπώνει την ένταση της εφήμερης φύσης του ήχου και της μονιμότητας του τατουάζ. Κάνει τον επιλεγμένο από τον πελάτη ήχο εικόνα σε μορφή συχνότητας και το αποτυπώνει στο δέρμα. Ενώ τα περισσότερα τατουάζ ξεκινούν ως σκίτσο, τα δικά της γεννιούνται από ένα μεγάλης σημασίας ηχητικό μεμέντο. Δημιουργώντας ένα οπτικό βίντεο από την ηχογράφηση, χρησιμοποιεί έναν αναλυτή συχνότητας ήχου και διαμορφώνει αυτές τις ηχητικές συχνότητες σε κάτι οπτικό. Ύστερα ο πελάτης επιλέγει από αυτά, το καρέ που του «μιλά» περισσότερο.

Αντίστοιχοι τέτοιοι καλλιτέχνες υπάρχουν πολλοί και μια πολύ μικρή και σύντομη διαδικτυακή έρευνα θα σας πείσει, αν μη τι άλλο, ότι υπάρχει τρομερή ποικιλομορφία, ασύλληπτο ταλέντο και φαντασία στην τέχνη του τατουάζ. Όσο για εμάς τους «βαμμένους» και πιστούς ακολούθους, θα συνεχίσουμε ανενόχλητοι να σημαδευόμαστε γιατί μας εκφράζει, γιατί μας αρέσει, και γιατί, βασικά, δεν σε αφορά.