Νέα μικρογραφία της Λαβίνια Φοντάνα που ανακαλύφθηκε σε δημοπρασία θα εκτεθεί στο Λονδίνο
Μια εξαίσια μικρογραφία από λάδι σε χαλκό που αποδόθηκε πρόσφατα στην Ιταλίδα καλλιτέχνιδα του 16ου αιώνα Λαβίνια Φοντάνα, την πρώτη ίσως καλλιτέχνιδα που ζωγράφισε γυναικεία γυμνά πρόκειται να εκτεθεί αυτή την εβδομάδα στο Strawberry Hill House του Λονδίνου.
Το φύλο της Φοντάνα, που πιθανώς την εμπόδισε από μια καλύτερη καριέρα σε μια κοινωνία λιγότερη εξελιγμένη ως προς την αποδοχή των γυναικών καλλιτεχνών, τη βοήθησε στο να δημιουργεί πιο εύκολες και θερμές σχέσεις με γυναίκες πελάτες της. Εκτός από τα πορτρέτα έκανε και λατρευτικές εικόνες σε χαλκό, ενώ αργότερα δημιούργησε πίνακες μεγάλης κλίμακας με θρησκευτικά και μυθολογικά θέματα που μερικές φορές περιείχαν γυναικεία γυμνά.
Η μικρογραφία που απεικονίζει μια γυναίκα με χρυσοκέντητη φινέτσα σε μπλε φόντο, ανακαλύφθηκε πέρυσι σε μια δημοπρασία στο Τέξας από τον Nick Cox, τον ιδρυτή της βρετανικής αντιπροσωπείας Period Portraits. Κι ενώ στην αρχή δεν ήταν σαφές σε ποιον ανήκε το πορτρέτο, ορισμένα στοιχεία οδήγησαν τον Cox να καταλάβει ότι ήταν της Φοντάνα, της ζωγράφου από την Μπολόνια που αναγνωρίστηκε για τα πλούσια λεπτομερή πορτρέτα ευγενών γυναικών. Ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα, λέει ο Cox, ήταν η ομοιότητα της ενδυμασίας της εικονιζόμενης με εκείνη στον πίνακα μεγάλης κλίμακας της καλλιτέχνιδας «Η επίσκεψη της βασίλισσας του Σαβά στον βασιλιά Σολομώντα».
Τον πήγε στο Δουβλίνο, όπου η Aoife Brady, επιμελήτρια ιταλικής και ισπανικής τέχνης της Εθνικής Πινακοθήκης της Ιρλανδίας, η οποία οργάνωσε μια μεγάλη έρευνα για το έργο της Φοντάνα το 2023, επιβεβαίωσε την απόδοση.
«Μόλις έλαβα τις φωτογραφίες του πίνακα, αναγνώρισα αμέσως μια σειρά από χαρακτηριστικά που σχετίζονται με την προσωπογραφία της Φοντάνα, στο ύφος του προσώπου της μορφής, καθώς και στα ρούχα και τα αξεσουάρ της (συμπεριλαμβανομένης της περίτεχνης κλαδοειδούς φουρκέτας, διακοσμημένης με μαργαριτάρια, που εμφανίζεται σε τόσα πολλά από τα γυναικεία πορτρέτα της)», ανέφερε η επιμελήτρια της ιταλικής και ισπανικής τέχνης.
«Μπόρεσα να επιβεβαιώσω τις απόψεις μου όταν εξέτασα το έργο αυτοπροσώπως: η πινελιά είναι σύμφωνη με τον τρόπο που ζωγράφιζε μινιατούρες σε χαλκό, χρησιμοποιώντας μικροσκοπικές παράλληλες πινελιές για να μοντελοποιήσει τους τόνους της σάρκας, και βαρύ, επιδέξια εφαρμοσμένο παλτό για να μιμηθεί την υφή της δαντέλας και των κεντημάτων».
Η επιμελήτρια πρόσθεσε ότι «φαίνεται να προέρχεται από τις τελευταίες δεκαετίες του 1500» και είναι «μία από μια σημαντική ομάδα μινιατούρων πορτρέτων ζωγραφισμένων σε χαλκό που εκτέλεσε η καλλιτέχνις από τις πρώτες φάσεις της καριέρας της».
Με τη νέα της απόδοση, ο Cox έφερε αργότερα τη μικρογραφία στο Μουσείο Victoria Albert, επίσης στο Λονδίνο. Εκεί, η επιμελήτρια Adriana Concin-Tavella έκανε μια άλλη αξιοσημείωτη ανακάλυψη, εντοπίζοντας τον πίνακα στη συλλογή του συγγραφέα και συλλέκτη Horace Walpole -του σχεδιαστή και κάποτε ιδιοκτήτη του Strawberry Hill House, της περίφημης βίλας γοτθικής αναβίωσης στο Twickenham, στο νοτιοδυτικό Λονδίνο- με τη βοήθεια σχεδίων που χρονολογούνται από τον 19ο αιώνα. Στη συνέχεια στάλθηκε εκεί ως μακροχρόνιος δανεισμός.
Τι θα συμβεί τώρα με τη μικρογραφία;
Ο Cox λέει ότι ελπίζει να βρει έναν θεσμικό αγοραστή για το πορτρέτο, στο οποίο εξηγεί ότι έχει αποδώσει μια αξία. «Ας δούμε αν αυτή θα αντιστοιχούσε σε κάποιο ίδρυμα και τότε είναι ευπρόσδεκτοι να την αποκτήσουν», λέει.
Θα ενδιαφερόταν το Strawberry Hill House να το αποκτήσει; «Θα το θέλαμε πολύ», λέει ο Davoli, προσθέτοντας ότι έχει ξεκινήσει μια έκκληση για να προσπαθήσει να συγκεντρώσει τα κεφάλαια.
Να σημειωθεί ότι μέχρι σήμερα έχουν βρεθεί και τεκμηριωθεί περισσότερα από 100 δικά της έργα εκ των οποίων μόνο 32 είναι υπογεγραμμένα. Το έργο της είναι το μεγαλύτερο που έχει αποδοθεί σε γυναίκα καλλιτέχνη πριν από το 1700.
8°
