Ελίζ Ζαλαντό: Το φεστιβάλ είναι κομμάτι του κόσμου και των αλλαγών του
Η γενική διευθύντρια του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης μιλάει για το 26ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης και τη ζωή της μεταξύ Αθήνας και Θεσσαλονίκης
Ελίζ Ζαλαντό: Συνέντευξη με τη Γενική Διευθύντρια του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης για το 26ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.
Όλη η Θεσσαλονίκη μια μεγάλη αίθουσα: 250 ντοκιμαντέρ μικρού και μεγάλου μήκους, 110 παγκόσμιες, διεθνείς, και ευρωπαϊκές πρεμιέρες. Με ειδικές εκδόσεις, πόντκαστ, Αγορά, πάρτι, γλυκό συνωστισμό και ωραία ταραχή, ο θεσμός του 26ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ δικαιώνει την Ελίζ Ζαλαντό, τη γενική διευθύντρια του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, που από το 2010 ζει στην Ελλάδα και προΐσταται.
Βρε πώς μεγάλωσε! 26 χρονών έγινε το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ και θα ήθελα να μάθω με ποιο κριτήριο το τιμ σας αποφάσισε και κατέληξε στις συγκεκριμένες φετινές θεματικές. Το φεστιβάλ είναι κομμάτι του κόσμου και των αλλαγών του. Οφείλει να αφουγκράζεται ζητήματα που απασχολούν όλους και μέσα από την επιλογή των ταινιών να προσφέρει ένα πεδίο ανοιχτού διαλόγου. Αυτή η κατεύθυνση, μαζί με τις αισθητικές και καλλιτεχνικές προσεγγίσεις κάθε χρόνο, δημιουργούν ένα πρόγραμμα που γίνεται ο πιο ειλικρινής καθρέφτης της κοινωνία μας. Το κοινό φέτος θα έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει το μεγάλο μας αφιέρωμα Citizen Queer με ντοκιμαντέρ που σφράγισαν την ιστορία του queer σινεμά, ένα spotlight στον Δημήτρη Παπαϊωάννου, αφιέρωμα στον Παναγιώτη Ευαγγελίδη, αφιέρωμα για τα 50 χρόνια από την Αποκατάσταση της Δημοκρατίας και πολλά ακόμα.
Μιλήστε μου για την ταυτότητα του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ, την ψυχή του και τον πυρήνα των ερωτημάτων αλλά και των προβληματισμών υπέρ των οποίων τάσσεται και διακονεί στο γενικό πλαίσιο. Η ψυχή του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ ήταν και παραμένει ανθρωποκεντρική. Η διαρκώς μεταβαλλόμενη ανθρώπινη κατάσταση σε όλες τις εκφάνσεις της βρίσκεται στον πυρήνα του Φεστιβάλ, βρίσκεται ταυτόχρονα στον πυρήνα των πραγμάτων που απασχολούν τους δημιουργούς. Οι ντοκιμαντερίστες είναι από τη φύση τους ιδιαιτέρως ευαίσθητοι απέναντι σε εκείνες τις αλλαγές που μοιάζουν αμελητέες ή απειροελάχιστες, αλλά σταδιακά αλλάζουν τον κόσμο.
Τις μέρες του Φεστιβάλ Κινηματογράφου και στις μέρες του Ντοκιμαντέρ, στο Λιμάνι και στην Αριστοτέλους μαζεύεται ένα πλήθος κόσμου που αμέσως μετά το πέρας του εξαφανίζεται, αφήνοντας την Πλατεία και τις Αποθήκες παραδομένες στη συνήθη εικόνα της Θεσσαλονίκης - Καφεδούπολης! Πέρα, όμως, από το χιουμοριστικό της (μετά ελαφρής πικρίας), η ερώτηση έχει να κάνει με το πώς καταφέρατε τα δύο φεστιβάλ στα οποία προεδρεύετε να αλλάζουν τη ράθυμη και γραφική εικόνα της πόλης, μετατρέποντάς την σε σφριγηλή πόλη των τεχνών; Αυτό είναι το νόημα ενός φεστιβάλ: η προσφορά μιας πολιτιστικής διοργάνωσης που συγκεντρώνει μια ολόκληρη κοινότητα γύρω από μια κοινή δραστηριότητα. Είναι μια συνολική, διαδραστική εμπειρία στην οποία συμμετέχουν θεατές, επαγγελματίες του σινεμά, καλλιτέχνες, ινστιτούτα, οργανισμοί, φορείς, καθώς και η εμπορική δραστηριότητα της πόλης. Φυσικά, αυτή η εμπειρία είναι μοναδική, και δεν μπορεί να διαρκεί 365 ημέρες. Το Λίντο της Βενετίας είναι πολύ ήσυχο πριν και μετά το φεστιβάλ, όπως και η Κρουαζέτ των Καννών. Αλλά δεν συμφωνώ με το ότι η Θεσσαλονίκη δεν έχει τίποτα να προσφέρει πέρα από τα φεστιβάλ. Μόνο στο πλαίσιο της ετήσιας δραστηριότητας του φεστιβάλ, προγραμματίζουμε προβολές για 4 κινηματογραφικές αίθουσες, σχολικές προβολές, πρεμιέρες και εκδηλώσεις όλη τη διάρκεια της σεζόν. Δύο από αυτές τις αίθουσες βρίσκονται στο λιμάνι. Το μουσείο μας είναι ανοιχτό όλο τον χρόνο (τώρα μπορείτε να δείτε και την έκθεσή μας για τον Κανελλόπουλο εκεί) και η Αποθήκη Γ΄ προσφέρει ένα πλούσιο πρόγραμμα πολιτιστικών εκδηλώσεων και ψυχαγωγίας για το κοινό. Αυτό το καλοκαίρι, για παράδειγμα, θα φιλοξενήσουμε μια immersive έκθεση για τον Σαλβαδόρ Νταλί. Επιστρέφοντας στο φεστιβάλ, είμαστε ιδιαίτερα τυχεροί που μπορούμε να καλωσορίσουμε τους επισκέπτες του σε μια τοποθεσία τόσο μοναδική όσο η Προβλήτα 1. Έχω επισκεφτεί αμέτρητα φεστιβάλ και μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι σε κανένα δεν υπάρχει κάτι παρόμοιο. Όσο για την ποιότητα του προγράμματός μας, είμαστε φιλόδοξοι. Ο στόχος μας ήταν ανέκαθεν να θεωρούμαστε ένα από τα καλύτερα φεστιβάλ στον κόσμο, τόσο για ντοκιμαντέρ όσο και για ταινίες. Και το έχουμε καταφέρει. Το φεστιβάλ έχει μεγάλη απήχηση και είναι ένα από τα σημαντικότερα για τους κινηματογραφιστές και τους επαγγελματίες από την Ελλάδα και όλο τον κόσμο. Θα το ξαναπώ: Το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης είναι μοναδικός οργανισμός στην Ευρώπη. Είμαστε ταυτόχρονα ένας θεσμός με υπέροχους χώρους που αποτελούν τόπο συγκέντρωσης και συνάντησης για πολλούς σινεφίλ, ένα επαγγελματικό hub εναρμονισμένο με τη βιομηχανία που προσφέρει δύο ανεπανάληπτες επαγγελματικές συναντήσεις για επαγγελματίες από την Ελλάδα και το εξωτερικό, ένα μουσείο, μια κινηματογραφική βιβλιοθήκη μοναδική στην Ελλάδα κ.ά.
Κινούμενη μεταξύ Θεσσαλονίκης και Αθήνας, πώς προσαρμόζετε εαυτόν στις δυο πόλεις; Ζείτε και στις δυο με τον ίδιο ρυθμό; Μετακόμισα από την Αθήνα στη Θεσσαλονίκη όταν ανέλαβα το Φεστιβάλ το 2016. Κάθε πόλη ανταποκρίνεται σε μια διαφορετική φάση της ζωής μου, συμπεριλαμβανομένης της οικογενειακής/προσωπικής μου ζωής. Μεγαλώνω ένα παιδί και την πόλη την απολαμβάνω σήμερα πιο πολύ σε σχέση με κάποια χρόνια νωρίτερα, όταν το παιδί μου ήταν ακόμα μικρό. Όταν έφτασα στη Θεσσαλονίκη, μου άρεσε πολύ η παραλία, το πολυσύχναστο κέντρο και η γαστρονομία (η οποία είναι, απολύτως αντικειμενικά, μοναδική στον κόσμο), έχω περάσει κυριολεκτικά τα τελευταία 8 χρόνια της ζωής μου στους κινηματογράφους και είμαι πολύ χαρούμενη που το έκανα. Καθώς ένα τμήμα της ομάδας βρίσκεται στην Αθήνα και είμαστε σε διαρκή επικοινωνία με άλλα οπτικοακουστικά ιδρύματα και επαγγελματίες με έδρα την Αθήνα, ταξιδεύω πολύ ανάμεσα στις δύο πόλεις. Στην Αθήνα, συναντώ παλιούς φίλους, κάτω από ένα φως μοναδικό σε όλο τον κόσμο (μιλώντας και πάλι εντελώς αντικειμενικά), στις δύο αυτές πόλεις μπορεί να ζήσει κανείς με ευκολία, δεν απαιτείται χρόνος για προσαρμογή. Οι ρυθμοί δεν είναι τόσο διαφορετικοί: λόγω των πυρετωδών ρυθμών με τους οποίους δουλεύουμε δεν είχα την ευκαιρία να απολαύσω έναν πιο χαλαρό ρυθμό στη Θεσσαλονίκη. Όχι ακόμα τουλάχιστον…
Πού στην Αθήνα θα πηγαίνατε έναν Θεσσαλονικιό για φαγητό και ποτό και πού στη Θεσσαλονίκη θα βγάζατε για γούστα έναν Αθηναίο; Για τη νυχτερινή ζωή στην Αθήνα δεν ξέρω πολλά, αλλά για μεσημεριανό φαγητό το Σάββατο, μετά από την αγορά στην οδό Καλλιδρομίου, μου αρέσει να κάθομαι στην αυλή του εστιατορίου Άμα Λάχει. Στη Θεσσαλονίκη έχω πολλά αγαπημένα εστιατόρια, με πιάτα τόσο νόστιμα όσο και δημιουργικά, όπως για παράδειγμα τον Ζύθο, τη Μούργα, το Μαιτρ και Μαργαρίτα, το Συν-τροφή, το Χαρούπι, και στη συνέχεια θα πάω για ένα ποτό στο Ύψιλον ή το Circle de Salonique.
Λίγες μέρες πριν από τα Όσκαρ να ζητήσω τα προγνωστικά σας; Ποιες ταινίες πιστεύετε πως θα κερδίσουν, αλλά και ποιες θα βραβεύατε εσείς αν διευθύνατε τον θεσμό; Δεν έχω καμία πρόβλεψη αλλά στο φεστιβάλ έχουμε δύο ταινίες που αγαπάμε: To «Poor Things» του Γιώργου Λάνθιμου και «Τα Παιδιά του Χειμώνα» του Αλεξάντερ Πέιν. Προσωπικά, θα προσθέσω και ένα τρίτο από γυναικεία αλληλεγγύη: την «Ανατομία μιας Πτώσης» της Ζυστίν Τριέτ. Ελπίζω να γυρίσουν όλα σπίτι με όσα περισσότερα αγαλματίδια γίνεται! Για να γιορτάσουμε τα Όσκαρ, ανοίγουμε το Ολύμπιον το βράδυ της 96ης τελετής απονομής, σε συνεργασία με τον μεγάλο μας χορηγό, την Cosmote TV, και παρακολουθούμε όλοι μαζί τόσο το κόκκινο χαλί από τις 22.30 και φυσικά όλη την τελετή μέχρι το ξημέρωμα. Η είσοδος είναι δωρεάν με μηδενικό εισιτήριο από τα ταμεία μας και σίγουρα θα είναι μια αξέχαστη βραδιά για όλους τους σινεφίλ.
