Δεν ήσουν ποτέ εδώ (You were never really here)(***) Σκηνοθεσία: Λιν Ράμσεϊ
Πρωταγωνιστούν: Χοακίν Φίνιξ, Εκατερίνα Σαμσόνοφ, Άλεξ Μανέτ
Βετεράνος πεζοναύτης με ψυχολογικά προβλήματα βγάζει τα προς το ζην εντοπίζοντας εξαφανισμένα κορίτσια που έχουν πέσει θύματα trafficking. Όταν αποφασίζει να ερευνήσει την απαγωγή της ανήλικης κόρης ενός γερουσιαστή δεν αντιλαμβάνεται πόσο βρώμικη είναι η υπόθεση.
Το πρόσωπο της σύγχρονης βίας αλλά κι ένα πορτρέτο του ανθρώπου δίχως μέλλον. Αυτό είναι το βασικό συστατικό του κατάμαυρου και αιματοβαμμένου αστικού θρίλερ «Δεν ήσουν ποτέ εδώ» της Λιν Ράμσεϊ, από τις κορυφαίες γυναίκες σκηνοθέτιδες με φιλμ όπως τα «Ratcatcher», «Morvern Callar», «Πρέπει να Μιλήσουμε για τον Κέβιν». Ο βετεράνος πολέμου του Τζο είναι ένας παρίας (η εμφάνιση του θυμίζει άστεγο) που δεν μπορεί να βρει κανονική δουλειά σε μια κοινωνία βαθιάς κρίσης και πολιτικής σήψης. Για αυτό και αναλαμβάνει τον εντοπισμό χαμένων κοριτσιών που οδηγούνται βίαια στην πορνεία, προκειμένου να ζήσει. Με το χαμένο βλέμμα, την πυκνή γενειάδα και το τουμπανιασμένο σώμα, ο Τζο είναι μια τόσο οικεία εικόνα που σχεδόν δεν προκαλεί καμιά εντύπωση. Ακόμη κι όταν φορά τα λευκά πουκάμισα –τελευταία απόπειρά του να ενσωματωθεί στην «κανονική» οργανωμένη κοινωνία–, ο Τζο δείχνει αταίριαστος. Ένας ξένος που δεν ανήκει πουθενά και η όποια υποψία λύτρωσης δείχνει να τον έχει εγκαταλείψει. Ακόμη και το όπλο της εκδίκησης αυτού του άγγελου θανάτου δείχνει αφύσικο, αταίριαστο –αν όχι αναχρονιστικό– με το περιβάλλον. Ένα σφυρί αντί κάποιου ρεβόλβερ ή περίστροφο (που ίσως να οδηγούσε την κουβέντα περί βίας σε πιο θεσμοθετημένα και παραπλανητικά κοινωνικοπολιτικά μονοπάτια γύρω από το ζήτημα της οπλοκατοχής στις ΗΠΑ) αποκτά σχεδόν μεταφυσικό συμβολισμό. Με αυτή τη ρελάνς η Ράμσεϊ ενσωματώνει στην πλοκή υπαρξιακή δραματουργία και ωθεί τη βία στα άκρα. Ο Τζο όμως δεν γνώρισε τη βία στον πόλεμο, όπως ο Τράβις. Την έζησε στο πετσί του ως παιδί από τοn σκληρό πατέρα του, γεγονός που τον ανάγκασε να βρει παρηγοριά στην αγκαλιά της μητέρας του. Η βία που εξακολουθεί να χαράζει το κορμί και την ψυχή του, τον οδηγεί στην οριστική παραίτηση της ζωής. Σε μια υπέροχα σκηνοθετημένη σκηνή όπου ο Τζο –είναι η πρώτη φορά που η Ράμσεϊ δίνει τον πρωταγωνιστικό ρόλο ταινίας της σε άντρα– επιλέγει την αυτοκτονία σε ένα ποτάμι, η αμυδρή εικόνα του ξένου κοριτσιού του δίνει μια τελευταία ελπίδα και θέληση για ζωή. Σε μία από τις κορυφαίες ερμηνείες της καριέρας του, ο Φίνιξ που τιμήθηκε στις Κάνες όπως και το σενάριο της Ράμσεϊ (διασκευή ενός μυθιστορήματος του Τζόναθαν Έιμς) δίνει άψογα την άγρια εικόνα μιας ήρεμης δύναμης. Ότι ήταν ο «Ταξιτζής» των Μάρτιν Σκορσέζ ε- Ρόμπερτ ντε Νίρο για την Αμερική της δεκαετίας του 1970 είναι το φιλμ της σκοτσέζας Λιν Ράμσεϊ για τη σημερινή εποχή. Με τη διαφορά πως ακόμη και το «αισιόδοξο» φινάλε δείχνει απέραντα μελαγχολικό και ειρωνικό.
Τέλη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Δύο γάλλοι στρατιώτες που πολέμησαν στα χαρακώματα και γλίτωσαν την ύστατη ώρα (πληρώνοντας πάντως βαρύ τίμημα, ειδικά ο νεαρός Εντουάρ που είδε το πρόσωπό του να παραμορφώνεται), βρίσκουν τον τρόπο να πάρουν την εκδίκηση τους από το επίσημο γαλλικό κράτος με μια τέλεια κομπίνα.
Αν και η ιστορία προϊδεάζει για σκληρές εικόνες και μια βαριά ατμόσφαιρα, δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο. Η λογοτεχνική στόφα του Πιέρ Λεμέτρ (η ταινία είναι βασισμένη στο ομότιτλο μυθιστόρημα του) συναντά τη σκηνοθετική μαστοριά του Αλμπέρ Ντιποντέλ, που μετατρέπει ένα τόσο σκληρό θέμα σε μαγευτικό και ανυπέρβλητο κινηματογραφικό θέαμα. Η έμπνευση του πρωταγωνιστή - σκηνοθέτη Ντιποντέλ να κάνει την ταινία του ένα κράμα σουρεαλιστικού παραμυθιού και μαύρης κωμωδίας τον δικαιώνει απόλυτα. Η βραβευμένη με 5 Σεζάρ δημιουργία του Ντιποντέλ (ανάμεσα σε αυτά φυσικά κι εκείνο της κορυφαίας σκηνοθεσίας) είναι μια κραυγή κατά του πολέμου και της απληστίας (ο τρόπος που κάποιοι πλούτισαν επενδύοντας στη θλίψη ανθρώπων που βίωσαν την απώλεια) αλλά και μια επίκληση στην ανάγκη συνέχισης της ζωής με όρους όχι απλώς καθημερινούς ή εκκεντρικούς αλλά σχεδόν ονειρικούς και άγριας φαντασίας. Αυτό είναι και το δυνατότερο στοιχείο του φιλμ με τις πανέμορφες μάσκες του Εντουάρ, που «κρύβουν» τις ουλές στο πρόσωπό του, είναι από μόνες τους ένας σημαντικός λόγος για να το δει κάποιος.
Η Μαρία από τα Μάγδαλα είναι μια νεαρή γυναίκα που αψηφά τις ιεραρχίες και τις αξίες της παραδοσιακής της οικογένειας για να γίνει μέλος ενός κοινωνικού-πολιτικού κινήματος με επικεφαλής τον Ιησού το Ναζωραίο.
Ο Γκαρθ Ντέιβις («Lion») επιχειρεί να αποκαταστήσει το όνομα της Μαρίας Μαγδαληνής μετά από τις τελευταίες αρχαιολογικές αποκαλύψεις που την θέλουν ισότιμο μέλος των υπόλοιπων αποστόλων και μάλιστα ξεχωριστό πρόσωπο στη ζωή του Χριστού. Η αρχή του φιλμ, δυνατή και ισορροπημένη μεταξύ Ιστορίας και μυθοπλασίας, μας δίνει πειστικά το πλαίσιο της εποχής (βρισκόμαστε στο 33 μ.Χ. στην κατακτημένη από τους Ρωμαίους Ιουδαία που διοικείται από τον Πόντιο Πιλάτο) καθώς και το ψυχολογικό πορτρέτο μιας γυναίκας που βρίσκεται ξεκάθαρα εκτός εποχής με τους συγγενείς της να τη θεωρούν δαιμονισμένη –η σκηνή του δαιμονισμού στο ποτάμι– επειδή αρνείται να παντρευτεί τον άντρα που της υπέδειξαν. Σκηνές λυρισμού ανακατεύονται εύστοχα με ρεαλιστικές πινελιές που έχουν ιδεολογικό υπόβαθρο –αρκετά συζητήσιμο πάντως το «διάβασμα» της Μαρίας ως μια πρώιμης φεμινίστριας που κάνει την επανάσταση της εγκαταλείποντας την οικογενειακή εστία–, αλλά σταδιακά η ταινία χάνει το ενδιαφέρον της καθώς παραδίδεται σε μια αφελή αναπαραγωγή της γνωστής ιστορίας του Χριστού (ο Φίνιξ σε μια μέτρια ερμηνεία είναι ένας μόνιμα χαμένος στα οράματα του Μεσσίας) χωρίς ιδιαίτερες εκπλήξεις με βασικότερη αξία της την ερμηνεία της Ρούνι Μάρα.
Ο Τζέικ, παλιός πιλότος των Γιάγκερ, του οποίου ο θρυλικός πατέρας έδωσε τη ζωή του για να εξασφαλίσει τη νίκη της ανθρωπότητας ενάντια στα τερατώδη Καϊτζού, καλείται να αφήσει τον δρόμο της παρανομίας και να φανεί αντάξιος της κληρονομιάς του πατέρα του.
Η διαμάχη ανάμεσα στα τεράστια τέρατα μαζικής καταστροφής, τα Καϊτζού και στα γιγαντιαία ρομπότ, τα Γιάγκερ, τα οποία ελέγχονται ταυτόχρονα από δύο πιλότους μέσα από μια γέφυρα νευρώνων, βρίσκεται σε νέο επεισόδιο δέκα χρόνια μετά από το τέλος του πολέμου και την αφετηρία μιας νέας εφιαλτικής παραγματικότητας. Όμως εδώ δεν υπάρχει ούτε Γκιγιέρμο ντελ Τόρο, ούτε καν Ίντρις Έλμπα (υποδυόταν στο προηγούμενο φιλμ τον πατέρα του σημερινού ήρωα) για να στηριχτεί η βαριά μεταλλική βιομηχανία των υπερτεράτων. Πολλή φασαρία από εφέ, που κυρίως κάνουν θόρυβο παρά χορταίνουν το μάτι, και μια σεναριακή γραμμή που χωράει όλα τα κλισέ της χολιγουντιανής περιπέτειας: χωρατά χωρίς πραγματικό χιούμορ, ανταγωνιστικά στρατιωτάκια, κακοί από την Κίνα, σωτήρες από τις ΗΠΑ.
ΑΚΟΜΗ
»»» Το «Όραμα» (L’ Apparition) του Ξαβιέ Τζιανολί αφηγείται την περιπέτεια ενός δημοσιογράφου που υποδύεται ο Βενσάν Λιντόν, ο οποίος εξερευνά ένα θρησκευτικό θαύμα. »»» Η «Συμμορία του τυφώνα» (The Hurricane Heist) (*) του Ρομπ Κοέν είναι ένα υβρίδιο ταινίας κομπίνας και περιπέτειας καταστροφής που αφορά στην προσπάθεια μιας συμμορίας να κλέψει ένα κρατικό θησαυροφυλάκιο με σύμμαχο έναν… τυφώνα!
»»» Στο «Σέρλοκ Ζουμπόμπς» παρακολουθούμε τη συνέχεια του animation «Ζουμπαίος και Ιουλιέτα».
Τι μας είπε η πρωταγωνίστρια του βραβευμένου στις Κάννες «Grand Tour», λίγο πριν έρθει στην Αθήνα ως επίσημη καλεσμένη του 13ου Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου
8°
