Ο Γιάννης Μεϊμάρογλου γράφει για τη σταδιακή μετεξέλιξη του Συνασπισμού στον σημερινό ΣΥΡΙΖΑ, με αφορμή την πρόσφατη συνέντευξη του Νίκου Κωνσταντόπουλου.
«Μιλάω γιατί δεν θέλω να προδώσω τα βιώματά μου» είπε στην πολυσυζητημένη συνέντευξή του στο Action 24 ο Νίκος Κωνσταντόπουλος, καλώντας τα παλιά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ να αναρωτηθούν «τι σχέση έχει ο σημερινός ΣΥΡΙΖΑ με αυτό που ήξεραν ως Αριστερά στον Συνασπισμό». Άργησε να κάνει τις διαπιστώσεις του ο κυρ Νίκος και κυρίως άργησε να διερωτηθεί ο ίδιος τι σχέση είχαν με την Αριστερά οι πρακτικές που ο ίδιος ακολούθησε ως πρόεδρος του Συνασπισμού.
Η αλήθεια είναι ότι το εγχείρημα του ενιαίου φορέα της Αριστεράς είχε καταρρεύσει από το βράδυ της 10ης Οκτωβρίου του 1993, όταν ο Συνασπισμός έμεινε εκτός Βουλής και η Μαρία Δαμανάκη εγκατέλειψε την προεδρία. Η σφραγίδα του τέλους μπήκε στο συνέδριο που ακολούθησε, με την εκλογή του Νίκου Κωνσταντόπουλου στη θέση του προέδρου. Η εκλογική ανάθεση της ηγεσίας του Συνασπισμού σε έναν «ξένο», ουσιαστικά, παράγοντα ήταν η επίσημη παραδοχή του αδιεξόδου και της αδυναμίας διαχείρισης της αποτυχίας από τα εναπομείναντα στελέχη του ΚΚΕ και τα στελέχη της Ανανεωτικής Αριστεράς.
Η σταδιακή μετεξέλιξη του Συνασπισμού στον σημερινό ΣΥΡΙΖΑ ήταν πλέον προδιαγεγραμμένη και ανεπίστρεπτη. Το είχαν προεξοφλήσει άλλωστε, σε ανοιχτή -και πλήρως επαληθευθείσα από τις εξελίξεις- επιστολή τους, το 2000, τα στελέχη που αποχώρησαν τότε συγκροτώντας την ΑΕΚΑ, ανεξάρτητα αν κάποια από τα στελέχη αυτά επανάκαμψαν αργότερα στον κυβερνητικό ΣΥΡΙΖΑ. Η διαδρομή από τον Συνασπισμό της Αριστεράς στον λαϊκίστικο ΣΥΡΙΖΑ δεν ήταν επομένως μια αιφνιδιαστική μεταμόρφωση, αλλά μια προβλέψιμη πορεία στη διαμόρφωση της οποίας τρία πρόσωπα έπαιξαν καταλυτικό ρόλο. Δύο πρώην πρόεδροι, ο Νίκος Κωνσταντόπουλος και ο διάδοχός του Αλέκος Αλαβάνος καθώς και ο μετέπειτα πρόεδρος της ΔΗΜΑΡ, Φώτης Κουβέλης.
Ο Νίκος Κωσταντόπουλος έδειξε, από την πρώτη κιόλας στιγμή της εκλογής του, τις πραγματικές πολιτικές και προσωπικές του διαθέσεις. Πόνταρε στην εκλογή του Άκη Τσοχατζόπουλου στην ηγεσία του ΠΑΣΟΚ, έχοντας προεξοφλήσει την πρωθυπουργοποίησή του. Στη συνέχεια απέρριψε την πρόταση του πρώην πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη για προγραμματική συνεργασία με το εκσυγχρονιστικό ΠΑΣΟΚ και οδήγησε την Αριστερά στην ουσιαστική περιθωριοποίησή της με τον Συνασπισμό «των κινημάτων και της οικολογίας». Για όλα αυτά τα «βιώματα» και τις δικές του ευθύνες δεν μίλησε, βέβαια, στη συνέντευξη, ενώ η επιλεκτική του μνήμη του προσπέρασε την περίοδο της μνημειώδους θητείας της Ζωής Κωσταντοπούλου ως Προέδρου της Βουλής.
Τη σκυτάλη στην προεδρία του Συνασπισμού του Κωνσταντόπουλου ανέλαβε, φυσιολογικά, ο Αλέκος Αλαβάνος που ολοκλήρωσε και επισημοποίησε την Συριζοποίησή του. Ο Αλαβάνος είναι από τις λίγες περιπτώσεις πολιτικών που μετά από υπερεικοσαετή θητεία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο επέστρεψε ως ακραίος αντιευρωπαϊστής και δραχμολάγνος. Η εμμονή του στο πρόσωπο του Αλέξη Τσίπρα, τον οποίο πρότεινε ως υποψήφιο Δήμαρχο Αθήνας αντί του Μιχάλη Παπαγιαννάκη και αργότερα ως πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ, αποδείχτηκε καθοριστική και μοιραία για την Αριστερά και για τον ίδιο. Την επιλογή του αυτή ο κυρ Αλέκος δεν την ξεπέρασε ποτέ, ούτε πολιτικά ούτε ψυχολογικά.
Η ΔΗΜΑΡ ήταν η μεγάλη ευκαιρία του κυρ Φώτη. Συσπειρώνοντας τη μεγάλη πλειοψηφία των στελεχών της Ανανεωτικής Αριστεράς που ασφυκτιούσαν στον ΣΥΡΙΖΑ αλλά και πολλά αποστασιοποιημένα στελέχη της Αριστεράς, η ΔΗΜΑΡ ενσάρκωσε την ανεκπλήρωτη από τον Συνασπισμό προσδοκία για τη συγκρότηση μιας σύγχρονης και χρήσιμης για τη χώρα Αριστεράς. Η διάψευση ήρθε πολύ γρήγορα. Ο Κουβέλης αποδείχτηκε ανεπαρκής στην πολιτική διαχείριση της ευνοϊκής συγκυρίας και φοβικός απέναντι στις ευθύνες που είχε αναλάβει. Σύρθηκε και συμμετείχε σε μια κρίσιμη συγκυβέρνηση, την οποία εγκατέλειψε πανικόβλητος με το πρώτο πρόσχημα που μπόρεσε να βρει, αφού στο μεταξύ είχε υπονομεύσει όλες τις προσπάθειες συγκρότησης μιας ευρύτερης κεντροαριστερής παράταξης. Έφυγε από τον ΣΥΡΙΖΑ καταγγέλλοντας την επικίνδυνη ανευθυνότητα του Τσίπρα και επέστρεψε ταπεινωμένος ως υφυπουργός του Πάνου Καμμένου.
Η Συριζοποίηση της Αριστεράς ήταν μια συνεχής διαδικασία απαξίωσης που κορυφώθηκε -όπως αποδεικνύεται και με τις τελευταίες αποκαλύψεις- στη διάρκεια της «Πρώτη Φορά Αριστερά» συγκυβέρνησης με την ακροδεξιά. Οι ευθύνες για την απαξιωτική αυτή πορεία βαραίνουν διαχρονικά πολλά ηγετικά στελέχη και δεν συγκαλύπτονται ούτε παραγράφονται με οργισμένες δήθεν δηλώσεις κατόπιν εορτής. Πολύ περισσότερο όταν δεν συνοδεύονται από την παραμικρή διάθεση αυτοκριτικής. Τις συνέπειες που προέκυψαν, εκτός από το γόητρο της Αριστεράς, τις πλήρωσε δυστυχώς ακριβά ολόκληρη η χώρα.
19°
