Η κυβέρνηση Τσίπρα-Καμμένου, με εκτελεστικούς τους Τσακαλώτο-Χουλιαράκη, εφάρμοσε πολιτική τερατωδών πρωτογενών πλεονασμάτων, ώστε να μπορεί με την ολοκλήρωση του μνημονίου Τσίπρα να εκτελέσει την εντολή της νύχτας 12-13 Ιουλίου 2015: δεν υπάρχει περίπτωση περαιτέρω στήριξης, μπορείτε να βράσετε στο ζουμί σας. Στην τετραετία Τσίπρα, 2015-18, είχαμε το πρώτο ελλειμματικό έτος της αγωνιστικής διαπραγμάτευσης και ακολούθησαν τρία χρόνια εξοντωτικών μέτρων και θηριωδών πρωτογενών πλεονασμάτων. Κατά την τετραετία, τα πρωτογενή πλεονάσματα ήταν (θα είναι μέχρι τέλους 2018) αθροιστικά περί τα €20 δις – περίπου όσο και οι τόκοι για την εξυπηρέτηση του χρέους. Το αναμενόμενο είναι η διατήρηση σταθερού του χρέους. Ας το δούμε.
Στον πίνακα που παρατίθεται παρουσιάζονται τα επίσημα στοιχεία του ΥΠΟΙΚ/ΟΔΔΗΧ/ΓΛΚ για το χρέος, της 30/9/2018 και της 31/12/2014. Σχηματικά: τι παρέλαβε η κυβέρνηση Τσίπρα και τι κατάφερε με την έξοδο από τα μνημόνια. Η συνεχής αναφορά στο μαξιλάρι εξόδου – δανεικά που κάθονται – θολώνει την εικόνα. Με τα στοιχεία του πίνακα αυτή καθαρίζει.
Τα διαθέσιμα του Σεπτεμβρίου ήταν €15.7 δις στο λογαριασμό από τον οποίο δεν μπορεί να αντληθούν χρήματα χωρίς την έγκριση του ESM και ακόμη €10.8 δις «άλλα διαθέσιμα». Το πραγματικό χρέος, λοιπόν, είναι κατά €26.5 δις μικρότερο από το δημοσιευμένο. Αντίστοιχα, τα διαθέσιμα του Δεκεμβρίου 2014 ήταν €11.5 δις στο ΤΧΣ (αναγκάστηκε να τα επιστρέψει ο Βαρουφάκης την 20/2/2015) και €3.6 δις «άλλα διαθέσιμα». Το πραγματικό χρέος που παρέλαβε ο Τσίπρας ήταν €309.1 δις και «κατόρθωσε» να το ανεβάσει στα €329.5 δις. Η διαχείριση Τσίπρα-Καμμένου-Βαρουφάκη-Τσακαλώτου κατάφερε το αδιανόητο: με πρωτογενή πλεονάσματα που καλύπτουν την εξυπηρέτηση του χρέους (τους τόκους), το χρέος αυξήθηκε κατά €20.4 δις! Αυτή η εικόνα δεν έχει τίποτε να κάνει με τα μαξιλάρια – έχουν αφαιρεθεί.
Το μέγιστο ποσοστό του πρωτογενούς πλεονάσματος προέκυψε από την εσωτερική στάση πληρωμών του δημοσίου – τα φέσια αντιμετωπίζονται με τον καλλωπιστικό ευφημισμό «ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις». Το κανονιστικό πλαίσιο δημοσιονομικής στατιστικής προβλέπει τα εξής: οι δαπάνες καταχωρίζονται όταν τιμολογούνται, η εξόφληση σε επόμενη διαχειριστική χρήση είναι απλώς ταμειακό πρόβλημα. Προφανώς με την ανοχή των «θεσμών», ο Τσακαλώτος «του έδωσε και κατάλαβε». Την τετραετία εξοφλήθηκαν, ετεροχρονισμένα βέβαια, περίπου €15 δις φεσιών του δημοσίου για να μειωθεί ο όγκος των πιστοποιημένων ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων κατά μόλις €1.4 δις! Τα φέσια μιας χρονιάς κατέγραφαν πλεόνασμα (κάπου αλλού χρησιμοποιήθηκαν τα χρήματα) και όταν σε επόμενη χρονιά έπρεπε να εξοφληθούν βολευόμασταν με δανεικά. Αν καταλαβαίνουμε καλά, η αγωνιστική διαπραγμάτευση του 2015 χρηματοδοτήθηκε από τα διαθέσιμα του Σαμαρά, από αναγκαστικό δανεισμό από τους φορείς του δημοσίου και από τους φεσωμένους μέχρι τον αστράγαλο επιχειρηματίες, επιτηδευματίες, συνταξιούχους. Ο λογαριασμός εξοφλείται σταδιακά και το βλέπουμε να καταγράφεται στα επίσημα στοιχεία του κράτους.
Αν συνεκτιμήσουμε το γεγονός ότι οι ενισχύσεις προς τις τράπεζες είναι ανακτήσιμα κεφάλαια σε βάθος χρόνου, η εικόνα του μακροπρόθεσμου χρέους κατά την τετραετία είναι τραγική. Τα €25.1 δις της πρώτης ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, καθώς και τα €1.35 προνομιούχων μετοχών της Εθνικής, χάθηκαν με την τραπεζική χρεοκοπία το Νοέμβριο 2015. Το μακροπρόθεσμο χρέος (με το «γύρισμα» των τραπεζών σε πέντε ή δέκα χρόνια) θα είναι κατά €44.6 δις υψηλότερο, χάρις στην πεφωτισμένη διοίκηση Τσίπρα.
Στο τελευταίο κομμάτι του πίνακα παρουσιάζεται η μεταβολή του «εξωτερικού» χρέους. Από την αύξηση του ονομαστικού χρέους, τα €12.6 δις είναι πρόσθετος δανεισμός από φορείς του δημοσίου – ασφαλιστικά ταμεία, ΟΤΑ, πανεπιστήμια, κλπ. Η προπαγάνδα θέλει τα πλεονάσματα να έχουν προκύψει από την εξαιρετική διαχείριση των φορέων του δημοσίου. Ακόμη και εάν παραβλέψουμε την απαξίωση των φορέων και την υποβάθμιση των υπηρεσιών που προσφέρουν, η καθαρή αύξηση του «εξωτερικού» χρέους είναι €7.8 δις – μακροπρόθεσμα δε €32.0 δις.
Χωρίς καν να λάβουμε υπ’ όψιν τα αχρείαστα μέτρα, τη διάλυση της μεσαίας τάξης, το φρένο στις δημόσιες επενδύσεις, είναι προφανές πως το success story του Τσίπρα μόνο επιτυχία δεν είναι. It sucks as a story!
Το οικονομικό τοπίο στο οποίο θα κινηθούν Ελλάδα και Ευρώπη το 2026 και τα επόμενα χρόνια, σκιαγραφεί ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και πρόεδρος του Eurogroup
