5 σκέψεις για τη δίωξη της Σώτης Τριανταφύλλου με τον αντιρατσιστικό νόμο

Ύστερα από καταγγελία του διαχειριστή της σελίδας «Παρατηρητήριο ρατσιστικών εγκλημάτων στην Ελλάδα», Παναγιώτη Δημητρά, η Σώτη Τριανταφύλλου διώκεται με βάση τον αντιρατσιστικό νόμο για ισλαμοφοβία με την κατηγορία της δημόσιας υποκίνησης βίας ή μίσους, για τον ισχυρισμό της πως «ο Μάρκο Πόλο είπε πως φανατικός μουσουλμάνος είναι αυτός που σου κόβει το κεφάλι, ενώ μετριοπαθής είναι εκείνος που σε κρατάει για να σου κόψουν το κεφάλι», κάτι που ο μηνυτής θεωρεί πως είναι ψευδές. Ο Παναγιώτης Δημητράς ισχυρίζεται πως αρκεί ένα απλό ψάξιμο στο Διαδίκτυο για να αντιληφθεί κανείς ότι η συγκεκριμένη φράση εσφαλμένα αποδίδεται στον Μάρκο Πόλο και είναι προϊόν ψεμάτων με ρατσιστικό στόχο. Η δίκη θα γίνει στις 21 Ιουλίου στο Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών. Η υπόθεση δύσκολα μπορεί να στηριχτεί στο δικαστήριο, αλλά είναι εξαιρετικά σοβαρή καθώς ανοίγει το δρόμο εκείνο κατά τον οποίο η έκφραση της δημόσιας γνώμης –με την οποία διαφωνούμε– ποινικοποιείται.

1. Η δίωξη της Σώτη Τριανταφύλλου είναι ένα ακόμα περιστατικό λογοκρισίας και προσπάθειας εκφοβισμού και φίμωσης της ελευθερίας του λόγου, υπό το πρόσχημα μάλιστα της προστασίας των δικαιωμάτων. Ως τέτοιο παραπέμπει σε περιστατικά όπως η δίωξη του δημοσιογράφου Ανδρέα Πετρουλάκη λίγο καιρό πριν για κάτι που έγραψε, υπό διαφορετική σκοπιά αλλά στο ίδιο ακριβώς πνεύμα. Στόχος, η εξόντωση του ιδεολογικού αντιπάλου.

2. Η Σώτη Τριανταφύλλου έχει πολλούς εχθρούς, κατανοητό. Δεν μασάει τα λόγια της, σε πολλές περιπτώσεις λέει αυτά που πολλοί σκεφτόμαστε, μερικές φορές με έναν προβοκατόρικο ίσως τρόπο. Είναι μία από τις καλύτερες και πιο παραγωγικές ελληνίδες συγγραφείς, και μία διανοούμενη με ενεργό ρόλο στο δημόσιο λόγο. Έχει σπουδάσει και διδάξει ιστορία και κοινωνιολογία και έχει γράψει σοβαρές μελέτες σε θέματα ιστορίας, πολιτικής και μετανάστευσης. Η θέση της για το ισλάμ είναι γνωστή και την έχει εκφράσει σε δεκάδες άρθρα. Ο Παναγιώτης Δημητράς, διαλέγοντας το επίμαχο σημείο για τον Μάρκο Πόλο, τη μηνύει για ένα λάθος τσιτάτο σε ένα της άρθρο που δημοσίευσε στην A.V. το 2015 κατηγορώντας τη για ρατσισμό και ρητορική μίσους. Είναι προφανές πως η Σώτη Τριανταφύλλου κατηγορείται για τη συνολική της άποψη για το Ισλάμ, την οποία εκφράζει δημόσια. Όμως το δικαίωμα να λες τη γνώμη σου δημόσια, στη συγκεκριμένη περίπτωση να επικρίνεις μια θρησκεία, είναι προϋπόθεση για την ελευθερία του λόγου σε μια δημοκρατία.

3. Το να συγκρίνεις τη Σώτη Τριανταφύλλου με τη Λεπέν είναι τουλάχιστον προβληματικό και κρύβει σκοπιμότητες, ιδεολογική σύγχυση, πολιτική στοχοποίηση. Ακόμα κι αν η διατύπωση της αρθρογράφου μπορεί να θεωρηθεί λεκτική υπερβολή ή αστοχία, η χρονική συγκυρία που γράφτηκε το άρθρο ήταν η επίθεση στο Bataclan που στοίχισε τη ζωή σε δεκάδες νέους ανθρώπους. Έχουν προηγηθεί και ακολουθήσει πολλά ακόμα τέτοια τυφλά χτυπήματα μίσους σε ευρωπαϊκό έδαφος. Είναι όλοι οι μουσουλμάνοι ισλαμιστές τρομοκράτες; Όχι. Το αν όμως το ισλάμ είναι μια θρησκεία που υποθάλπει το μίσος, όπως ισχυρίζεται η Σώτη Τριανταφύλλου, είναι μια συζήτηση μείζονος σημασίας την εποχή της ισλαμικής τρομοκρατίας ανεξάρτητα με το πώς τοποθετείται ο καθένας.

4. Ο αντιρατσιστικός νόμος έχει κάποιες ασαφείς διατυπώσεις που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη δίωξη των ιδεών.

«Όποιος με πρόθεση, δημόσια, προφορικά ή δια του

τύπου, μέσω του διαδικτύου ή με οποιοδήποτε άλλο

μέσο ή τρόπο, υποκινεί, προκαλεί, διεγείρει ή προτρέπει

σε πράξεις ή ενέργειες που μπορούν να προκαλέσουν

διακρίσεις, μίσος ή βία κατά προσώπου ή ομάδας προ−

σώπων...»

Η «προτροπή» σε πράξεις βίας ή διακρίσεις είναι κάτι που οφείλει να είναι ρητό και μπορεί να εξακριβωθεί. Τι ακριβώς σημαίνει όμως η διά του τύπου «υποκίνηση», «πρόκληση», ή ακόμα η «διέγερση» πράξεων.... Μήπως ο αντιρατσιστικός νόμος είναι διατυπωμένος με τέτοιο τρόπο ώστε δίνει τη δυνατότητα να χρησιμοποιηθεί καταχρηστικά, να γίνει φορέας λογοκρισίας ή και επιβολή της κυρίαρχης άποψης και του politically correct; Με το άρθρο της Σώτης Τριανταφύλλου μπορεί να διαφωνεί κανείς, αλλά σε καμία περίπτωση δεν μας προτρέπει να βγούμε έξω και να αρχίσουμε να κυνηγάμε μουσουλμάνους. Ο αντιρατσιστικός νόμος έτσι όπως είναι διατυπωμένος, σκοπίμως ή όχι, θεσπίζει εγκλήματα γνώμης και δίνει τη δυνατότητα στον οποιοδήποτε αυτόκλητα να μπορεί να ασκήσει δίωξη σε κάποιον, κι ας μη θίγεται προσωπικά.

5. Κάτι τελευταίο, αλλά όχι λιγότερο αξιοσημείωτο, είναι η ανοιχτή πρόσκλησης του κ. Δημητρά με τη δημιουργία event στο fb για συγκέντρωση κόσμου στα δικαστήρια την ημέρα διεξαγωγής της δίκης. Θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι ο εμπνευστής μιας τέτοιας εκδήλωσης προτρέπει σε πράξεις βίας και υποκίνηση μίσους. Όχι; Και, τέλος πάντων, πώς σας φαίνεται να δικάζεται μία συγγραφέας-διανοούμενη στην Ελλάδα του 2017 για κάτι που έγραψε, με συγκεντρωμένο πλήθος έξω από την αίθουσα του δικαστηρίου;