Τα 3 πράγματα που σας αρέσουν περισσότερο στην πόλη;
Ο Παρθενώνας, με την ιδιότητα του γείτονος που συνοψίζει την ευχή και την κατάρα του ζην εν Αθήναις.
Ποιο είναι το πρώτο πράγμα που θα κάνατε αν ήσασταν δήμαρχος για μια μέρα;
Θα έφερνα ένα ποτάμι πίσω.
Τι είναι αυτό που κάνει κάποιον Αθηναίο;
Το γεγονός ότι δεν είναι Αθηναίος. Μας κάνει όλους στην καλύτερη περίπτωση να θέλουμε να γίνουμε Αθηναίοι.
Ο αγαπημένος σας αθηναϊκός ήχος;
Ο «μπανιάρες». Ο παλιατζής που μαζεύει παλιές «μπανιάρες».
Ποιος Αθηναίος θα γινόταν ο καλύτερος πρωθυπουργός της χώρας;
Κωλύομαι να απαντήσω για λόγους σεμνότητας.
Η πιο τυπική αθηναϊκή ταινία που έχετε δει;
Ο «Δράκος» του Κούνδουρου. Μου φαίνεται διαχρονικά επίκαιρος και βαθιά αθηναϊκός. Του το είχα πει, μάλιστα, όταν έκανε το Μπάιρον, «ρε Νίκο τι ωραία, τι σπουδαία ταινία». «Τι είναι αυτά» μου λέει, αντιδρώντας, «δεν ντρέπεσαι, τότε ήμουν 27 ετών». «Τι σημασία έχει» του είπα, «για την ηλικία σου είναι ωραίο;». Μου φαίνεται διαχρονικά επίκαιρος ο Δράκος. Και από μια άποψη βαθιά Αθηναϊκός.
Τι σας λείπει από την Αθήνα της παιδικής σας ηλικίας;
Σαν μνήμη παιδικής ηλικίας μού λείπουν οι πεδιάδες της βόρειας Ελλάδας. Aυτή η ανοιχτωσιά.
Ένα επίθετο που χαρακτηρίζει ακριβώς τους Αθηναίους;
Συστηματικοί. Είναι συστηματικοί μέσα στην ασυναρτησία. Με ένα αλάφιασμα άνευ λόγου και αιτίας. Είναι καταδικασμένοι να είναι συστηματικώς αλαφιασμένοι.
Σε ποιες γειτονιές έχετε ζήσει;
Το πρώτο μου σπίτι ήταν στο Παγκράτι, μετά Προφήτης Ηλίας, ακολούθησε μια θητεία στο Μουσείο και μετά επάνοδος στο Παγκράτι όπου με βρίσκετε σήμερα.
Πού ζείτε τώρα;
Στην οδό Ελλανίκου στο Παγκράτι πίσω από το Βατραχονήσι, κοντά στην πατρίδα των βατράχων που ενέπνευσε και τον Αριστοφάνη. Απέναντι στο Ωδείο είναι και το σκηνικό του Φαίδρου του Πλάτωνα. Στην όχθη του Ιλισσού. Είμαι μέσα στην αθηναϊκή μνήμη και αρχαία κληρονομιά.
Ποιο είναι το πρώτο αθηναϊκό στιγμιότυπο που θυμάστε;
Τέλη της δεκαετίας του ’60. Στο Παναθηναϊκό Στάδιο επί Χούντας. Αρχαίοι, νέοι, φαντάροι την εποχή της γελοιοκρατίας. Και η σύγχρονη γελοιοκρατία ενεργοποιεί τις μνήμες της παλιάς, για αυτό μου ήρθε στο μυαλό.
Ποιο είναι το αγαπημένο σας εστιατόριο;
Το «Αερόστατο» και το «Music Café» στη γειτονιά μου είναι σταθερές αναφορές. Τον Αυλό τον πρόλαβα όχι στην φουλ ακμή του. Ο Μάνος είχε ήδη μετακινηθεί προς το «Πάρτυ» στην Ερατοσθένους που είχε η Ελένη Ζιώγα. Στη γειτονιά ήταν και η ταβέρνα «Βατραχονήσι» που έκλεισε το 1997.
Ο μεγαλύτερος αθηναϊκός φόβος σας;
Πού θα πάει αυτή η μάστιγα του Airbnb…
Το αγαπημένο σας αθηναϊκό θέατρο;
Δυσκολεύομαι να αρνηθώ το Εθνικό Θέατρο του Τσίλλερ.
Πώς φαντάζεστε την Αθήνα σε 50 χρόνια;
Εξωαθηναϊκή ή μετααθηναϊκή. Η Αθήνα είναι ένα θαύμα του «παρόλ’ αυτά». Σαν την ίδια τη ζωή. Ένα κύμα που γράφει στη ράχη του το «παρόλ’ αυτά».
Ο αγαπημένος σας περίπατος στην Αθήνα;
Ξεκινώντας από τη Σπύρου Μερκούρη κατεβαίνεις από τη Βασ. Κωνσταντίνου, στο Στάδιο, γυρίζεις από Ερατοσθένους, περνάς από την Πλατεία Πλαστήρα, στρίβεις στην Ιπποδάμου και επιστρέφεις στο σπίτι.
Τα 3 πράγματα που, αν έλειπαν, θα έκαναν την Αθήνα λίγο ομορφότερη;
Ή αν άλλαζαν θέση. Αν το διοικητικό κέντρο συμπεριλαμβανομένου και του Κοινοβουλίου μετατίθετο στην περιοχή των Λιοσίων. Μια Αθήνα που θα μπορούσαμε να περπατήσουμε και να ανακαλύψουμε γιατί είναι τραγικό να ζεις σε μια πόλη που προτείνεται ως πόλη προς αποφυγήν.
Η πρώτη δουλειά που κάνατε στην Αθήνα;
Πήγα στο θέατρο Τέχνης στην Σταδίου και έδωσα εξετάσεις στη Δραματική Σχολή του Καρόλου Κουν. Ήξερα ότι θέλω να γίνω σκηνοθέτης, αλλά έπρεπε να περάσω τη δοκιμασία του ηθοποιού. Νόμιζα ότι ήμουν οπλισμένος με πολλά στοιχεία δραματικού ηθοποιού, αλλά και τα τρία κομμάτια που είπα έβγαλαν πολλά γέλια στην επιτροπή. Ήθελα να πω και τέταρτο προκειμένου να εξασφαλίσω κλάμα, αλλά τόσο περισσότερο γελούσαν. Ένιωσα ένα κενό. Πέρασα στις εξετάσεις γιατί η επιτροπή αξιολογούσε το γέλιο με θετικότερο τρόπο από ό,τι το εκτιμούσα εγώ τότε.
Αν η Αθήνα ήταν ένα πρόσωπο, ποιο θα ήταν αυτό;
Ένα πρόσωπο δεν θα μπορούσε να είναι η Αθήνα. Αυτό είναι το καλό και το κακό της. Συμπυκνώνει όλα τα ενδεχόμενα πρόσωπα. Και τον Περικλή, και τον απατεώνα και τον γόη, μια λέξη που έκανε θραύση την εποχή των σοφιστών, το γένος των δημαγωγών, των δημοκόπων. Τα έχει εκ γενετής όλα η Αθήνα. Δεν μπορείς να την απομνημειώσεις, να την παγώσεις σε ένα πρόσωπο. Παραμένει πολυπρόσωπη.
Πού αλλού θα μπορούσατε να ζήσετε στην Ελλάδα;
Παντού στην Ελλάδα. Αλλά δεν προσφέρεται για εργασία. Η χώρα αυτή έχει μέλλον μόνο ως μια βιομηχανία του χασομεριού. Στην Ελλάδα μπορείς να ζεις, αλλά δεν πρέπει να ταυτίσεις το ζω με το εργάζομαι. Σήμερα τιμωρείται κανείς είτε ως άνεργος είτε ως εργαζόμενος. Η χώρα δεν είναι για εργασία.
Ποιος σκηνοθέτης θα θέλατε να γυρίσει μία ταινία για την Αθήνα;
Θα ήθελα ένα κονσόρτσιουμ σκηνοθετών. Θα ήθελα ακριβώς την πολυπρισματικότητα της ίδιας της πόλης να αναλάβουν να την εκφράσουν πολλοί και διαφορετικοί, όπως ο Σκορσέζε, ο Κουροσάβα και ο Φελίνι. Μια πολυπρισματική πόλη χρειάζεται αντίστοιχη εκφραση.
«Αθηναϊκές» λέξεις που δεν υπάρχουν πια;
Γκάγκαρος. Ο γηγενής δηλαδή. Η τρέλα των Αθηναίων ήταν πάντα η αυτοχθονία. Ότι προέκυψαν από τη γη. Ότι ξεφύτρωσαν. Για να διεκδικήσουν τη νομιμότητα της καθαρότητας. Ένα στοιχειό της γνησιότητας.
Το καλύτερο σύνθημα που έχετε δει σε αθηναϊκό τοίχο;
«Στη Κοτζιά τη Πρωτομαγιά». Τότε που απλοποιήθηκε τόσο η γλώσσα που άρχισαν να τρώγονται τα νι. Μετά την μεταπολίτευση στις συγκεντρώσεις πολιτικών νεολαιών. Τεκμήριο δημοτικιστικής καθαρότητος. Σήμαινε πάρα πολλά. Τρώγοντας τα νι και τα σίγμα γίνεσαι σύγχρονος.
Ποιος μουσικός δικαιούται να γράψει το σάουντρακ της Αθήνας;
Το έκανε ο Μάνος Χατζιδάκις.
Πού θα πρωτοπήγαινατε στην πόλη έναν ξένο καλεσμένο σας;
Εκεί που ο Σοφοκλής τη διαφημίζει στον «Οιδίποδα επί Κολωνώ», στο ιστορικό χορικό «εδώ ήρθες, ξένε, στον ωραιότερο τόπο της γης». Στον Κολωνό. Εκεί που είναι σήμερα τα ίχνη της Ακαδημίας Πλάτωνος.
Η καλύτερη θέα στην Αθήνα;
Από την κορυφή της Πάρνηθας. Γιατί από εκεί είσαι ελεύθερος να κινηθείς κατά φαντασία στο παρελθόν και ενδεχομένως να συνομιλήσεις με το μέλλον στην πραγματικότητα ενός παρόντος που όλα σου δείχνουν ότι θέλει να δηλώσει ότι είναι μεταβατικό και θα περάσει. Το τσιμέντο, οι πολυκατοικίες. Από εκεί σου δηλώνουν την προσωρινότητά τους. Πίσω έχεις το Αιγαίο μπροστά τον Σαρωνικό και αυτό το δάσος του μπετόν που είναι μνημείο στερεότητας αυτοδιαψευδόμενο σου λέει «θα περάσω».
Ποιο είναι το καλύτερο μέρος για να απομονώνεσαι στην Αθήνα;
Η απομόνωση μέσα στον κόσμο. Τίποτε δεν μοιάζει με την πλατεία Προσκόπων. Η κατάσταση θυμίζει αυτό που έλεγε ο Κάτων ο Τιμητής. «Ποτέ τόσο μόνος παρά όταν είμαι με πολλούς. Και ποτέ με τόσους πολλούς παρά όταν είμαι μόνος.» Εκεί, ελλείψει παιδικής χαράς στην περιοχή, υπάρχουν παιδιά που παίζουν, μπάλες που χτυπάνε και φωνές. Αλλά υπάρχει αυτός ο αέρας, αυτό το μικροκλίμα της περιοχής του βατραχονησίου που σε κάνει να είσαι μόνος μέσα στον κόσμο. Και αυτό είναι πάρα πολύ ωραίο. Για αυτό άντεξα και τόσα χρόνια εδώ.
Ο Β.Π. είναι σκηνοθέτης. Η παράστασή του ως Φωκίων Καπνίδης «Τους ζυγούς λύσατε» συνεχίζεται στο Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν της οδού Φρυνίχου για 3 έξτρα ημερομηνίες. Δείτε περισσότερες πληροφορίες στο Guide της Athens Voice. Επίσης, 8-20/4 θα πραγματοποιηθεί στο θέατρο Μικρό Γκλόρια ο νέος κύκλος μαθημάτων «Ελληνικά» για την ελληνική έκφραση. (πλ. 6976510251. Oι ενδιαφερόμενοι μπορούν να δηλώσουν συμμετοχή στο email: nikolmel@yahoo.com έως τις 3 Απριλίου, στέλνοντας το βιογραφικό τους)
19°
