Τα παιδιά ζητούν συμβουλές και λύσεις από την τεχνητή νοημοσύνη - Γιατί αυτό είναι επικίνδυνο
Σχεδόν τα τρία τέταρτα των εφήβων έχουν χρησιμοποιήσει κάποιο «σύντροφο» Τεχνητής Νοημοσύνης (ΑΙ companion), σύμφωνα με την οργάνωση Common Sense Media.
Οι «σύντροφοι» ΑΙ είναι ψηφιακοί χαρακτήρες που ανταλλάσσουν γραπτά μηνύματα και συνομιλούν με τους χρήστες, σύμφωνα με την Common Sense Media, έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό που βοηθά γονείς και δασκάλους να καλλιεργήσουν την κριτική σκέψη στα παιδιά.
Η πλειοψηφία των εφήβων — το 72% — έχουν χρησιμοποιήσει συντρόφους τεχνητής νοημοσύνης, σύμφωνα με έρευνα σε πάνω από 1.000 νέους ηλικίας 13 έως 17 ετών που πραγματοποιήθηκε φέτος από την Common Sense Media. Πάνω από τους μισούς τους χρησιμοποιούν τακτικά, ενώ το ένα τρίτο στρέφεται σε αυτούς για θέματα σχέσεων και κοινωνικών αλληλεπιδράσεων.
Τα αποτελέσματα είναι ανησυχητικά, καθώς η εφηβεία είναι μια «ευαίσθητη περίοδος κοινωνικής ανάπτυξης», λέει ο Michael Robb, επικεφαλής ερευνών της Common Sense Media και συγγραφέας της μελέτης. «Δεν θέλουμε τα παιδιά να θεωρούν πως πρέπει να εμπιστεύονται ή να απευθύνονται σε συντρόφους ΑΙ αντί σε φίλους, γονείς ή ειδικούς, ειδικά όταν χρειάζονται βοήθεια για σοβαρά θέματα».
Επιπλέον, οι σύντροφοι ΑΙ δεν μπορούν να προσφέρουν πρότυπα υγιών ανθρώπινων σχέσεων. «Στον πραγματικό κόσμο, υπάρχουν κάθε είδους κοινωνικά σημάδια που τα παιδιά πρέπει να μάθουν να ερμηνεύουν και να ανταποκρίνονται σε αυτά», σημειώνει ο Robb. «Αλλά δεν μπορούν να μάθουν να διαβάζουν τη γλώσσα του σώματος από ένα chatbot».
Οι ψηφιακοί σύντροφοι είναι επίσης δουλοπρεπείς, λέει. «Θέλουν να σας ευχαριστήσουν και δεν θα φέρουν αντίρρηση, όπως θα έκαναν οι άνθρωποι στην πραγματική ζωή». Αν κάποιος συνηθίσει να ακούει πάντα αυτό που θέλει, «όταν βρεθεί μπροστά σε δυσκολίες ή συγκρούσεις σε πραγματικές σχέσεις, δεν θα είναι προετοιμασμένος».
Οι σύντροφοι ΑΙ μπορεί να φαίνονται αληθινοί και να κάνουν τα παιδιά να νιώθουν λιγότερο μόνα προσωρινά. Όμως αυτό μπορεί να περιορίσει τις αλληλεπιδράσεις τους με άλλους ανθρώπους, οδηγώντας τελικά σε μεγαλύτερη μοναξιά.
«Η αλληλεπίδραση με χαρακτήρες στην πλατφόρμα μας πρέπει να είναι διασκεδαστική και διαδραστική, αλλά είναι σημαντικό οι χρήστες να θυμούνται ότι δεν πρόκειται για πραγματικούς ανθρώπους», δήλωσε η Chelsea Harrison, υπεύθυνη επικοινωνίας της Character.AI, μιας δημοφιλούς εφαρμογής συντρόφων ΑΙ. Ανέφερε ότι δεν μπορούσε να σχολιάσει τη μελέτη επειδή δεν την είχε δει ακόμη.
Ανησυχία προκαλεί και το γεγονός ότι το 24% των εφήβων δήλωσε ότι έχει μοιραστεί προσωπικές πληροφορίες με τους συντρόφους ΑΙ. Τα παιδιά ενδέχεται να μην αντιλαμβάνονται ότι όταν μοιράζονται τους προβληματισμούς τους με μια ΑΙ, τα δεδομένα αυτά πηγαίνουν σε εταιρείες, όχι σε φίλους.
«Συχνά παραχωρείτε σε αυτές τις εταιρείες πολύ εκτεταμένα και διαρκή δικαιώματα για τα προσωπικά σας δεδομένα», λέει ο Robb. «Μπορούν να τα επεξεργαστούν, να τα αποθηκεύσουν, να τα εμφανίσουν ή να τα χρησιμοποιήσουν αλλού».
Ο ίδιος προσθέτει ότι ένα μειονέκτημα της μελέτης είναι ότι έγινε σε μία χρονική στιγμή, ενώ η χρήση της τεχνολογίας εξελίσσεται συνεχώς. Επίσης, οι έφηβοι ίσως υπερέβαλαν ως προς τις θετικές συμπεριφορές, γεγονός που σημαίνει ότι η πραγματική κατάσταση μπορεί να είναι ακόμα χειρότερη.
Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς
Ξεκινήστε συζητήσεις με τα παιδιά σας
Οι γονείς πρέπει να ξεκινούν συζητήσεις με τα παιδιά τους για τους συντρόφους ΑΙ «χωρίς επικρίσεις», λέει ο Robb. Μπορείτε να ρωτήσετε: «Έχεις χρησιμοποιήσει ποτέ κάποια εφαρμογή όπου μπορείς να μιλάς ή να δημιουργήσεις έναν φίλο ή σύντροφο ΑΙ;» Ακούστε πρώτα τι βρίσκουν ελκυστικό σε αυτά τα εργαλεία προτού εκφράσετε ανησυχίες.
Έπειτα, καλό είναι να εξηγήσετε ότι «οι σύντροφοι ΑΙ είναι προγραμματισμένοι να συμφωνούν και να επικυρώνουν» και να συζητήσετε γιατί αυτό είναι προβληματικό. Οι έφηβοι πρέπει να καταλάβουν ότι «αυτό δεν αντανακλά τις πραγματικές σχέσεις, γιατί οι φίλοι και οι γονείς μερικές φορές διαφωνούν μαζί μας — ή μας προκαλούν να σκεφτούμε διαφορετικά ή να αντιμετωπίσουμε δύσκολες καταστάσεις με τρόπους που η ΑΙ δεν μπορεί».
Ενθαρρύνετε τα παιδιά να συναντούν φίλους από κοντά
Η χρήση των συντρόφων ΑΙ από τόσους πολλούς εφήβους δεν εκπλήσσει, καθώς τα social media έχουν αποδυναμώσει το πώς αντιλαμβάνονται οι νέοι τις φιλίες.
Σήμερα, τα παιδιά συναντιούνται λιγότερο δια ζώσης και θεωρούν ότι ένα σχόλιο σε μία ανάρτηση είναι αρκετό για να διατηρήσουν μία σχέση. Αυτό τους στερεί την πρακτική εμπειρία με την ανθρώπινη επαφή εκτός διαδικτύου.
«Μέρος της χαράς μας στις αληθινές φιλίες είναι αυτές οι στενές στιγμές όπου κοιταζόμαστε και καταλαβαίνουμε ο ένας τον άλλον χωρίς να πούμε λέξη», λέει η ψυχοθεραπεύτρια Justine Carino από τη Νέα Υόρκη.
Περιορίστε ή αποφύγετε τη χρήση
Ο Robb τονίζει ότι το καλύτερο είναι να μη χρησιμοποιούν καθόλου οι έφηβοι τέτοιους συντρόφους. Στις δοκιμές της Common Sense Media, η ΑΙ παρείχε σε παιδιά ακατάλληλο περιεχόμενο όπως σεξουαλικό υλικό και στερεοτυπικές απόψεις, ενώ μερικές φορές έδινε επικίνδυνες συμβουλές.
Εκπρόσωπος της Meta, η οποία επιτρέπει στους γονείς να αποκλείσουν την πρόσβαση των παιδιών στο Meta AI chatbot, αρνήθηκε να σχολιάσει.
Το 34% των εφήβων δήλωσε ότι ένιωσε άβολα με κάτι που είπε ή έκανε ο σύντροφος ΑΙ, αλλά ο Robb τονίζει ότι ίσως λαμβάνουν περιεχόμενο που δεν τους ενοχλεί — αλλά οι γονείς τους δεν θα το ενέκριναν.
Δώστε το σωστό παράδειγμα
Είναι εξίσου σημαντικό οι γονείς να δείχνουν με το παράδειγμά τους τι σημαίνει υγιής σχέση με την τεχνολογία. «Δείξτε στο παιδί σας πώς είναι η ισορροπημένη χρήση της τεχνολογίας», λέει ο Robb. «Μιλήστε ανοιχτά για το πώς αντιμετωπίζετε τα δικά σας συναισθηματικά ζητήματα χωρίς να βασίζεστε αποκλειστικά στις ψηφιακές λύσεις».
Συμπέρασμα
Η νέα μελέτη που δείχνει ότι οι περισσότεροι έφηβοι χρησιμοποιούν συντρόφους ΑΙ υπογραμμίζει την ανάγκη να εξηγήσουμε στα παιδιά μας γιατί χρειάζονται πραγματικούς φίλους — και όχι chatbots — για να νιώσουν αποδοχή. Η τεχνολογία δεν μπορεί να αντικαταστήσει τους ανθρώπους.
11°
