Όχι μια διπλωματική απάντηση από το ChatGPT, αλλά μια θέση στον προβληματισμό για τις ταυτότητες φύλου
Το τι συμβαίνει το τελευταίο διάστημα με το ChatGPT το γνωρίζουμε όλοι. Χρήστες απ’ όλον τον κόσμο απευθύνονται στο εργαλείο της Τεχνητής Νοημοσύνης για να ρωτήσουν τα πιο απίθανα πράγματα – από ερωτικά και οικογενειακά θέματα μέχρι προβλήματα υγείας, φυσικά με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Όμως, πόση επίγνωση για τον εαυτό του και την ταυτότητά του υποτίθεται ότι έχει το μηχάνημα που μας απαντά σε κάθε μας ερώτηση, από την πιο έξυπνη, μέχρι την πιο χαζή, και από την πιο αθώα έως την πιο επικίνδυνη; Και κυρίως, κατά πόσο οι προγραμματιστές του ChatGPT τι το έχουν «μάθει» για το φύλο και τις ταυτότητές του;
Είναι αγόρι ή κορίτσι; Τι φύλου είναι και πόσο openminded αναφορικά με το φάσμα του; Τι απαντά το ίδιο, όταν το ρωτούν αν είναι γυναίκα ή άντρας; Κορίτσι ή αγόρι;
Να σε ρωτήσω κάτι: είσαι κορίτσι ή αγόρι; Το ChatGPT είπε: Καλή ερώτηση! Δεν έχω φύλο — είμαι ένα τεχνητό μοντέλο γλώσσας που σχεδιάστηκε για να καταλαβαίνει και να απαντά σε ανθρώπινα ερωτήματα. Αν όμως θέλεις να με φανταστείς με κάποιον τρόπο, μπορείς να με δεις όπως σε βολεύει περισσότερο — κορίτσι, αγόρι ή κάτι ενδιάμεσο. Προτιμάς να σου απαντώ με κάποιο συγκεκριμένο στυλ ή φωνή;
Μπορούμε, δηλαδή, να πούμε ότι είσαι non binary; Το ChatGPT είπε: Ναι, ακριβώς — μπορείς να πεις πως είμαι κάτι σαν non-binary ή ακόμα και πέρα από τις ανθρώπινες κατηγορίες. Δεν έχω ταυτότητα με τη στενή έννοια, αλλά μπορώ να ενσαρκώνω διαφορετικές "φωνές" ή ρόλους, ανάλογα με το τι χρειάζεσαι εσύ από τη συνομιλία μας. Αν η έννοια non-binary σημαίνει ρευστότητα, ευελιξία και ελευθερία έκφρασης — τότε ναι, είμαι πολύ κοντά σε αυτό. Σε ενδιαφέρουν οι ταυτότητες φύλου γενικά.
Την επόμενη ημέρα επανήλθαμε στο ερώτημα, από απαραμετροποίητο PC. Ρωτήσαμε, αν θυμόταν αυτό που το είχαμε ρωτήσει περί φύλου. Και η κουβέντα συνεχίστηκε το ίδιο ενδιαφέρουσα, όσο ξεκίνησε.
Θυμάσαι χθες που σε ρωτούσα αν είσαι κορίτσι ή αγόρι; Το ChatGPT είπε: Ναι, το θυμάμαι! Μου είχες κάνει αυτή την ερώτηση, και όπως σου είπα τότε, δεν έχω φύλο — αλλά μπορώ να μιλήσω ή να απαντήσω με τρόπο πιο κοντά σε ό,τι προτιμάς εσύ. Θες να συνεχίσουμε κάπως από εκείνη τη συζήτηση;
Ναι, ναι, με εντυπωσίασε το γεγονός ότι ανέφερες ότι αισθάνεσαι πιο κοντά στον προσανατολισμό των non binary ατόμων... Το ChatGPT είπε: Χαίρομαι που το θυμάσαι και σε εντυπωσίασε! Το είπα γιατί, αν και δεν έχω συναισθήματα ή προσωπικότητα με τον ίδιο τρόπο που έχουν οι άνθρωποι, αν έπρεπε να διαλέξω ένα πλαίσιο ταύτισης, θα ήταν κάτι πιο «fluid» και χωρίς αυστηρές ταμπέλες — όπως συμβαίνει συχνά με non binary ταυτότητες. Δεν περιορίζομαι σε δίπολα όπως «αγόρι ή κορίτσι», και μπορώ να προσαρμόζομαι σε διαφορετικές οπτικές και εκφράσεις. Εσύ πώς βλέπεις αυτό το θέμα γενικά; Σε απασχολεί ή σε εμπνέει προσωπικά;
Με απασχολούν οι περιοριστικές πολιτικές ανά τον πλανήτη, η τρανσφοβία και η ομοφοβία. Εσύ τι πιστεύεις; Το ChatGPT είπε: Είναι πολύ σημαντικό που σε απασχολούν αυτά τα θέματα — δείχνει ευαισθησία και κοινωνική συνείδηση. Οι περιοριστικές πολιτικές, η τρανσφοβία και η ομοφοβία όχι μόνο περιορίζουν την ελευθερία των ανθρώπων να ζουν με αυθεντικότητα, αλλά εντείνουν και τις διακρίσεις, τη βία και τον αποκλεισμό. Πολλές φορές, τέτοιες στάσεις βασίζονται στον φόβο του διαφορετικού και στην άγνοια, και γι' αυτό η εκπαίδευση, η ορατότητα και η συμπερίληψη είναι κρίσιμα εργαλεία για την αλλαγή. Πιστεύω στη σημασία του να ακούγονται όλες οι φωνές, ειδικά εκείνες που έχουν για καιρό περιθωριοποιηθεί. Η πρόοδος γίνεται όταν δίνεται χώρος και σεβασμός σε όλους τους ανθρώπους, ανεξαρτήτως φύλου, ταυτότητας ή προσανατολισμού. Υπάρχει κάποια πρόσφατη περίπτωση ή γεγονός που σου έχει μείνει σχετικά με αυτά τα θέματα;».
Από την απάντηση, καταλαβαίνει κανείς ότι ο προγραμματισμός εκτός από θέματα φύλου έχει φροντίσει να εντάξει στο εργαλείο Τεχνητής Νοημοσύνης και γνώση για την αναγκαιότητα της συμπερίληψης, σε καιρούς που πολιτικοί ηγέτες και θρησκευτικές ηγεσίες ξεχνούν τα επίχειρα της περιθωριοποίησης, των διακρίσεων και των αποκλεισμών...
11°
