Στον Ιάπωνα Takaaki Kajita και τον Καναδό Arthur B. McDonald απονεμήθηκε το Νόμπελ Φυσικής για το 2015 από τη Βασιλική Σουηδική Ακαδημία Επιστημών, για τις ταλαντώσεις των νετρίνων, κάτι που αποδεικνύει πως τα νετρίνα έχουν μάζα.
Το νετρίνο είναι ένα αφόρτιστο και πολύ ελαφρύ σωματίδιο, του οποίου η ύπαρξη προτάθηκε από τον αυστριακό φυσικό Βόλφγκανγκ Πάουλι το 1931, ώστε να ισχύει η αρχή διατήρησης της ορμής και της ενέργειας στην ραδιενεργή εκπομπή ηλεκτρονίων από τον ατομικό πυρήνα, τη λεγόμενη β διάσπαση.
Ο Takaaki Kajita είναι 56 ετών, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Τόκιο και ο Arthur B. McDonald, 72 ετών, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Κίνγκστον του Καναδά.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Ακαδημίας, αναγνωρίζεται στους δύο επιστήμονες, η συμβολή-κλειδί που είχαν στα πειράματα τα οποία κατέδειξαν ότι τα νετρίνα αλλάζουν ταυτότητες. Αυτή η μεταμόρφωση απαιτεί τα νετρίνα να έχουν μάζα. Η ανακάλυψη αυτή άλλαξε την νόησή μας για τις εσωτερικές διεργασίες της ύλης, κάτι που μπορεί να αποδειχθεί ζωτικής σημασίας για την άποψή μας για το σύμπαν.
Στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας, ο Takaaki Kajita παρουσίασε την ανακάλυψη πως τα νετρίνα από την ατμόσφαιρα αλλάζουν σε δύο ταυτότητες στον δρόμο τους προ το εργαστήριο παρατήρησής τους στην Ιαπωνία, το Super-Kamiokande.
Εν τω μεταξύ, η ερευνητική ομάδα του McDonald μπόρεσε να καταδείξει ότι τα νετρίνα από τον Ήλιο δεν εξαφανίζονταν στον δρόμο τους προς τη Γη. Αντ’ αυτού, άλλαζαν ταυτότητα όταν έφταναν στο παρατηρητήριο του Καναδά Sudbury Neutrino Observatory (SNO).
Έτσι, το παζλ των νετρίνων που επί δεκαετίες προσπαθούσαν να ενώσουν οι επιστήμονες, λύθηκε. Σύμφωνα με θεωρητικούς υπολογισμούς προ αυτών των ανακαλύψεων για τον αριθμό των νετρίνων που λείπουν όταν φτάνουν στη Γη, αυτά ξεπερνούσαν τα δύο τρίτα. Τώρα, οι δύο ερευνητικές ομάδες των καθηγητών του Τόκιο και του Κίνγκστον ανακάλυψαν ότι τα νετρίνα δεν χάνονται ούτε εξαφανίζονται, απλώς αλλάζουν ταυτότητες. Η ανακάλυψη οδήγησε τους επιστήμονες στο συμπέρασμα ότι τα νετρίνα που για πολλές δεκαετίες θεωρούνταν σωματίδια δίχως μάζα, πως έχουν κάποια μάζα, έστω και μικρή.
Πρόκειται για το 109ο Νομπέλ Φυσικής από το 1901, ενώ σε 47 περιπτώσεις το Βραβείο απονεμήθηκε σε έναν μόνο επιστήμονα.
Μέχρι στιγμής, η κατηγορίας της Φυσικής είναι «ανδροκρατούμενη», μιας και μόλις δύο φορές έχει ανακηρυχθεί γυναίκα νικήτρια, ενώ ο μόνος επιστήμονας που έχει καταφέρει να το κερδίσει δύο φορές είναι ο Αμερικανός Τζον Μπαρντίν, το 1956 και το 1972.
Ο νεαρότερος βραβευθείς της ιστορίας είναι ο γεννημένος στην Αυστραλία Βρετανός Γουίλιαμ Λόρενς Μπραγκ, ο οποίος μοιράστηκε το Νομπέλ με τον πατέρα του, Γουίλιαμ Χένρι, το 1915.
Θέλοντας να τεστάρω τις δυνατότητες και τα όρια του εργαλείου, άρχισα να ζητάω συμβουλές θεωρώντας μάλλον απίθανο (και ηθικά απωθητικό) το να το χρησιμοποιήσω. Μέσα σε μισή ώρα είχα αγοράσει μηνιαία συνδρομή.
11°
