Όχι δάκρυα για την Αλυσίδα, μόνο μέλλον! 

Το 1934, επτά συνεταίροι βιοτέχνες (Νόλκας, Βασδέκης, Στυλιανού, Χαλκιάς και οι τρεις αδελφοί Δεληγκάρη) ταξίδευαν τακτικά στη Μασσαλία και επέστρεφαν με καραβιές από μεταχειρισμένα λάστιχα. Η πατέντα τους ήταν απλή: με το που έφταναν στη Θεσσαλονίκη, τα λάστιχα ξεπετσιάζονταν και με το τεμαχισμένο καουτσούκ φτιάχνονταν ανθεκτικά παπούτσια ιδανικά για γεωργικές εργασίες, κτηνοτροφία ή λιμανίσια χαμαλίκια. Το «Αλυσίδα» το επέλεξαν γιατί παρέπεμπε σε αντοχή και ανθεκτικότητα. Όπως στη διαφήμιση της Levi’s δυο άλογα τραβούσαν το καθένα από την πλευρά του από ένα μπατζάκι τζιν, μα αυτό παρέμενε άσκιστο, στην αντίστοιχη ρεκλάμα της Αλυσίδας ήταν δυο λιοντάρια που μονομαχούσαν δαγκώνοντας τα παπούτσια, τα οποία όμως επίσης δεν σκίζονταν με τίποτα (αυτό που λέμε τα μεγάλα πνεύματα συναντώνται!). 

Το εργοστάσιο Αλυσίδα πήρε μπρος την επόμενη χρονιά, 1935, σηματοδοτώντας από το ξεκίνημα της λειτουργίας του ένα πανίσχυρο τοπόσημο για τη συνοικία Χαριλάου και λόγω επιβλητικού όγκου και λόγω των εκατοντάδων εργατών και εργατριών που απασχολούσε. Η Αλυσίδα έδινε ψωμί στον Μεσοπόλεμο, στην Κατοχή επιτάχθηκε από τους Ναζί, ενώ επιστρέφοντας με την απελευθέρωση, συνέχισε με το ίδιο κόνσεπτ: παπούτσια, μπότες, γαλότσες και πέδιλα, που ως και τη δεκαετία του ’60 συνέχισαν να είναι διάσημα για τη μακροβιότητά τους. Για την καφέ σαγιονάρα τι να λέμε, κάθε ελληνικό σπίτι είχε και από ένα ζευγάρι, ενώ τα καλοκαίρια στη θάλασσα η καφέ κυριαρχούσε σε κάθε παραλία. Σουξέ μεγάλο οι καφέ σαγιονάρες είχαν και στον Ελληνικό Στρατό, τα παλιοσείρια τις θυμούνται υπερδεόντως. 

Το μεγάλο μπαμ έγινε στα σίξτις, όταν η Αλυσίδα επέκτεινε τις δραστηριότητες και στο αθλητικό παπούτσι: «Αλυσίδα Ελβιέλα και ανήσυχα νιάτα, σου πηγαίνουνε τρέλα, τρέξε, πήδα, περπάτα». Το ιστορικό αθηναϊκό σπορτεξάδικο των Μαυροφίδη και Ανανιάδη, που από το 1928 στην Καλλιθέα έφτιαχνε τα διάσημα πάνινα παπούτσια με τη λαστιχένια σόλα με το αρκτικόλεξο όνομα Ελβιέλα (Ελληνική Βιομηχανία Ελαστικών), μαζί με τη Ζίτα Ελλάς του Ζαφειρόπουλου, που το 1963 θέλοντας να τους ανταγωνιστεί κυκλοφόρησε τα εξίσου διάσημα μποτάκια («Σύντροφοι στο παιχνίδι»), δεν κατάφεραν να αντέξουν και βγήκαν προς πώληση. Οι Αλυσιδαίοι εξαγόρασαν τους κάτω σπορτεξάδες, η εταιρία ονομάστηκε σε Αλυσίδα Ελβιέλα και το μεγάλο σουξέ με τα «Ελληνικά All Star» κράτησε ως και τις αρχές του ’80, όταν τα αυθεντικά Converse Chuck Norris κατέφθασαν και στα μέρη μας και… αντίο Ελβιέλες. Κάτι αντίστοιχο δεν έγινε αργότερα με τα Καλαματιανά Levi’s με το πορτοκαλί tab όταν νικήθηκαν από το αυθεντικό «κοκκινί» 501; 

Αυτή ήταν εν τάχει η ιστορία του γκρεμισμένου πλέον τοπόσημου της Χαριλάου, αφού Αλυσίδα πάπαλα και γιοκ πλέον και δεν υπάρχει Θεσσαλονικιός που να μη συγκινήθηκε στο άκουσμα της είδησης και στη θέα των γερανών και των συνεργείων, που μέσα σε 48 ώρες την ισοπέδωσαν. Άλλοι έκλαψαν τα νιάτα τους με τις Ελβιέλες με τα συναφή φεϊσμπουκικά R.I.P τύπου « αχ, τόσες θύμησες από γυμναστικές επιδείξεις και αγνά ωραία χρόνια». Ήταν όμως και πολλοί νεότεροι που θυμήθηκαν νοσταλγικά τις επόμενες ζωές του εργοστασίου, αφού όταν τελείωσε η πρώτη ζωή, η Αλυσίδα κέρδισε μια δεύτερη: ο Ρέμος, οι Χάντρες, ο Χρυσοχοΐδης και το Γοργόνες και Μάγκες, το Kinky Bambolina και οι απανωτές αλλαγές ταυτότητας του μέρους (από κλαμπ ξένης μουσικής σε ελληνάδικο και τούμπαλιν), έγραψαν την ιστορία της θεσσαλονικιώτικης νύχτας από το ’90 ως και τα μέσα του 2000. 

Στη συνέχεια το παλιό εργοστάσιο παραδόθηκε στη σαπίλα και την εγκατάλειψη, τη μούχλα, το πλιάτσικο, την πρέζα και τις μολυσματικές ασθένειες, αφού για χρόνια ήταν άντρο αδέσποτων ζώων και μικροεγκληματικότητας. Βούλιαζε σε μια δυσοίωνη μοναξιά, για όλους μας κι όχι μόνο για τους Χαριλιώτες, η Αλυσίδα ενσάρκωνε ένα κολάζ από λησμονημένες στιγμές. Κάθε φορά που με έβγαζε εκεί ο δρόμος, με έζωναν οι αφυπνισμένες αναμνήσεις. Ο βουβά θλιμμένος όγκος της πυροδοτούσε μνήμες από παλιές χαρές. 

Απόδραση, όμως και επειγόντως να του πείτε να ’ρθεί στο μέλλον: Σε δυο χρόνια από σήμερα εδώ θα αναγερθεί μια υπερEurobank, έτσι δηλώνει η τράπεζα που το οικόπεδο της ανήκει και πήρε τη μεγάλη απόφαση να χαρίσει στην Αλυσίδα μια τρίτη ζωή. Ένα κομμάτι της θα γίνει πάρκο, κάτι που ήταν μόνιμο αίτημα των περίοικων, το εργοστάσιο περνά σε άλλη διάσταση. Ενθουσιάζομαι: απελευθερωμένο από τους παλιούς μύθους, τις αναμνήσεις, τη νοσταλγική ροή εικόνων, τους θρυλικούς εξωτισμούς εποχών που παρήλθαν, το σημείο ξαναποκτά αξία. Γίνεται ένα ακόμα έργο εν προόδω. Αυτό δεν θα πει μητρόπολη; Πορεία διαρκούς μετάβασης στο μέλλον; Την γκρίνια νοσταλγάκηδων, που δείχνει συνειδητά να μισούν ή να φοβούνται το μέλλον και για αυτό κόβουν κάθε γέφυρα μαζί του στο παρόν, την ακούω βερεσέ.