Η Γόβα του Καρύδα: Η τρελή ιστορία της γόβας που αποτέλεσε για δεκαετίες σήμα κατατεθέν της Εγνατίας και της Θεσσαλονίκης
Τακούνι 1 μέτρο και 50 εκατοστά, μήκος δυόμισι μέτρα, κάποτε έλαμπε με τα 750 αναμμένα της λαμπάκια να λούζουν την Εγνατία, σήμερα όχι. Δεν περιστρέφεται όπως στα παλιά κραταιά της, δεν αστράφτει τις νύχτες, τι είναι; Η γόβα του Καρύδα είναι και αυτή είναι η ιστορία της. Που, όμως, ξεκινά πολύ πριν το 1976 όταν μας κατέφθασε από το Λας Βέγκας, ειδική παραγγελιά για την οικογένεια Καρύδα, προκειμένου να κοσμήσει την είσοδο του εμβληματικού υποδηματοποιείου στο 52 της Εγνατίας.
Χρονομηχανή, φλασμπάκ, αλλαγή ηπείρου, πίσω στο 1938, στην Πολιτεία της Νεβάδα, τότε που ο τζόγος έβραζε και εκεί κατέφυγε ο Guy McAfee, αρχηγός της Μονάδας Πάταξης Βίας της Αστυνομίας του Λος Άντζελες. Πιο διεφθαρμένος και από τους μπάτσους που πρωταγωνιστούν στα μυθιστορήματα του Ελρόι, ο τύπος έφτασε στη Νεβάδα άρον άρον, προκειμένου οι κατηγορίες εναντίον του να θαφτούν, η υπόθεση να μπει στο αρχείο, αυτός να μην ανοίξει το στόμα του και δώσει τα μεγάλα ψάρια, να εξαφανιστεί από την Αγγελούπολη και έχει ο Θεός. Ο McAfee την έκανε λαγός από το Λος Άντζελες με ένα πολύ οργανωμένο Plan B: λεγόταν Pair-O- Dice και ήταν ένα μπαρ πάνω στον Αυτοκινητόδρομο 91. Εδώ κατέφυγε, το είχε αγοράσει παλαιότερα, ή ποιος να ξέρει με τι λαμογιές, εκβιασμούς και αίματα περιήλθε στην κυριότητά του, φροντίζοντας να κρυφτεί, ώσπου να ξεχαστούν οι αμαρτίες του και να καταλαγιάσει ο αχός. Παραδίπλα από το μπαρ έστησε το εστιατόριο The Strip, ένα όνομα φόρος τιμής στη Sunset Strip του Λος Άντζελες, που του έλειπε ο αέρας της και νοσταλγούσε τις ηδονές της.
Οι νέες μπίζνες πάνε πρίμα, λίγο αργότερα ο βρόμικος μπάτσος ανοίγει το 91 Club, και το 1941 πουλά όλο το πακέτο σε ένα άλλο μούτρο, τον R.E. Griffith. Έχεις αγωνία; Αναρωτιέσαι τι σχέση έχουν όλα αυτά με τη γόβα του Καρύδα, η Νεβάδα με την Εγνατία και η Αμερική του τζόγου με τη Θεσσαλονίκη των παπουτσιών; Υπομονή! O Griffith ανοίγει το Hotel Last Frontier με 105 δωμάτια, μπαρ, θέατρο κι ένα μικρό καζίνο εντός για να ρέει το μετρητό, εντάσσοντας και τα μαγαζιά του μπάτσου. Εντός του «Τελευταίου Σύνορου», που σταδιακά μετατρέπεται σε μια πρώιμη Ντίσνεϊλαντ της Άγριας Δύσης, πουλιούνται εκτός από πακέτα χαρτοπαιξίας και πακέτα διασκέδασης που περιλαμβάνουν ιππασία σε φάρμα αλόγων, επίσκεψη σε ινδιάνικο χωριό, ταχυδρομικές άμαξες, σερίφηδες και ένα αυθεντικό στιλ γουέστερν διαβίωσης: «Η μοντέρνα εκδοχή της πρώιμης Άγριας Δύσης», ελάτε, φίλοι, διαφήμιζε το μέρος… ποιος; Ο Ρόναλντ Ρίγκαν, που στα ενδιάμεσα των καουμπόικων ταινιών χτυπούσε και διαφημίσεις.
Δέκα χρόνια μετά, το 1950, με τον τζόγο στο καζίνο να ρολάρει και να απογειώνει τα έσοδα, ο Griffith ανοίγει και ένα εντευκτήριο με κόσμια ρουλέτα και γλυκό μπακαρά, για να τα πάρει και από τις κυρίες. Είναι ο καιρός της γυναικείας χειραφέτησης και η Αμερικάνα Μαίρη Παναγιωταρά αποτελεί πλέον ξεχωριστό τάργκετ γκρουπ, όπως μας έμαθαν οι διαφημιστές του Mad Men. Το όνομα του σποτ για θηλυκά είναι The Silver Slipper και έχει για σήμα μια γόβα 12 ιντσών με 900 λαμπιόνια που περιστρέφεται σαν κράχτης: Για εσάς κυρίες μου, come my lady, come, come, my lady.
Κρατήσου καλά τώρα, γιατί φτάνουμε. Το 1954 η γόβα υποδέχεται τον Έλβις. Ναι, τον Έλβις. Θα παίξει σερί για δυο μήνες, με την διαφήμιση να τον προωθεί ως The Atomic Power. Ο «Ατομικός Τραγουδιστής» είναι άλλη μια ιδέα του δαιμόνιου μάνατζερ, Συνταγματάρχης Πάρκερ, αφού, εκτός από τη γόβα, η ατραξιόν του Silver Slipper ήταν και η θέα με τα πυρηνικά μανιτάρια. Σηκώνονταν στον ουρανό, αφού λίγο παραδίπλα από το καζίνο λαμπαδιάζαν οι πυρηνικές δοκιμές της διάσημης ως και σήμερα Area 51.
Και επιταχύνω: Το 1967 ο πάμπλουτος Χάουαρντ Χιουζ (The Aviator, ο Μάρτιν Σκορτσέζε έκανε ταινία τη ζωή του με Λεονάρντο Ντι Κάπριο στην προσομοίωση) αγόρασε το μέρος, στάζοντας πέντε εκατομμύρια σε καυτό μετρητό. Ψυχάκιας, εντελώς, και απολύτως εξαρτημένος από τα ψυχοτρόπα, ο Χιουζ δίνει εντολή η γιγάντια γόβα να εξαφανιστεί από μπροστά του. Τα φώτα από τα λαμπιόνια της τάραζαν τον ύπνο, δικαιολογήθηκε, αλλά και ήταν πιθανό (έλεγε ο παράφρων), λόγω μεγέθους του παπουτσιού, το FBI και CIA να έστηναν εντός του κατασκοπευτικό σταθμό ελέγχου των κινήσεών του.
Μόνο που στο Λας Βέγκας τίποτα δεν πετιέται! Τα παλιά διακοσμητικά που αποσύρονται, αλογονούχα τεράστια μπέργκερ, φωσφοριζέ χριστιανικοί σταυροί από τις εκκλησίες που τελούν γάμους με κουμπάρους τον Έλβις και τη Μέριλιν, γιγάντιες κιθάρες, όλα μαντρώνονται στο περίφημο Neon Museum. Έτσι, όταν πέθανε ο Χιουζ, η γόβα, που δεν καταστράφηκε, επέστρεψε στη θέση της ως σύμβολο ξανά του Silver Slipper που πέρασε σε νέους ιδιοκτήτες. Ήρθε η στιγμή να υποδεχτείτε στη σκηνή τον Γρηγόρη Καρύδα, που έρχεται εδώ για διακοπές και, με το που αντικρίζει τη γόβα σήμα του Silver Slipper, ανακαλύπτει το ιδανικό σύμβολο που έψαχνε για να κοσμήσει την είσοδο της επιχείρησής τους στην Εγνατία. Τα υπόλοιπα είναι ιστορία: Ρώτησε, έψαξε και βρήκε την Yesco, την εταιρεία που ως και σήμερα ειδικεύεται σε τέτοιες κατασκευές, παράγγειλε μια δίδυμη αδελφή της γόβας, και έτσι με κάθε επισημότητα, η δεύτερη ταξίδεψε με πλοίο από την Αμερική στον Πειραιά. Μετά φορτωτική με τρένο ως τη Θεσσαλονίκη και ιδού η περίφημη γόβα (μας!), το σύμβολο της οικογένειας Καρύδα.
Είναι γνωστή η συνέχεια, μετά τους Καρυδαίους, άνοιξε εδώ το Fena, μετά το κανόνι του Fena, το μαγαζί έγινε Κινεζάδικο, μα από το 1975 που μας ήρθε ως και σήμερα η γόβα εκεί. Αγέρωχη κι ας μην λάμπει τα βράδια. Βρόμικη. Με καμένα φώτα, με χαλασμένο τον μηχανισμό που την έκανε κάποτε να γυρίζει. Αλλά πάντα εκεί, στην ίδια θέση. Σύμβολο μαζί με το «Ανώμαλο» (Cor-Ten) του Ζογγολόπουλου, τη Ρωμαϊκή Αψίδα-Καμάρα, την Κλινική Νεδέλκου, το άγαλμα του Βενιζέλου, Λουτρά Παράδεισος, Αλκαζάρ, Γόβα του Καρύδα, φετίχ, συγκίνηση, μνήμη, μέρος της Ιστορίας της Εγνατίας, κι ας είναι το πιο πρόσφατο κομμάτι της «κολεξιόν» από τα «μοντέλα» που περπάτησαν τον δρόμο αυτόν ανά τους αιώνες. Και η μεγάλη «αδελφή» της; Πάντα εκεί: στο Neon Museum Las Vegas, αφού όταν το Silver Slipper (υπάρχει ακόμα!) αποφάσισε να αλλάξει προφίλ και να την αποσύρει, η «αδελφή» της Καρύδα επέστρεψε στη μνημειακή junkyard των γερασμένων συμβόλων. Αν σας βγάλει ο δρόμος…
«Ξυπνάτε από τα μνήματα αδικοσκοτωμένοι / Να δήτε την πατρίδαν σας απελευθερωμένη. / Ξυπνάτε από τα μνήματα, δεν είσθε πια ραγιάδες / Ξυπνάτε κι ήρθ’ η λευθεριά, έφυγαν οι αγάδες»
Ο ναός του Αγίου Δημητρίου είναι σαν χρονοκαψούλα, μέσα του συνυπάρχουν, αλληλεπιδρούν και νοηματοδοτούν η μια την άλλη οι μεγάλες ιστορικές στιγμές που σημάδεψαν τη Θεσσαλονίκη
13°
