Θεσσαλονίκη: Λεωφορείο 22

Και πάνω που λες πως τα ξέρεις όλα και η μπετόν αρμέ Θεσσαλονίκη δεν έχει καμιά μαγεία, μπαίνεις στο λεωφορειάκι 22 που σου δείχνει την ομορφιά της Άνω Πόλης και σε ψήνει πως ποτέ δεν είναι αργά για εκδρομές. Το λεωφορείο 22 είναι ένα από τα μυστικά της γειτονιάς, ένα αξιοθέατο αντάξιο της θέας της. Μακριά από αστικούς πανικούς, σκαρφαλώνει στους πιο ήσυχους (και στενούς) δρόμους της πόλης, σε ξεναγεί σε γειτονιές-σκηνικά που δεν φανταζόσουν ότι υπάρχουν, σε γλιτώνει από αβυσσαλέες ανηφόρες και κατηφόρες. Μπήκε στη δαιδαλώδη του τροχιά το 2010 και έκτοτε έγινε το σελέμπριτι της «καστροπολιτείας». Παππούδες το περιμένουν στις στάσεις, χαιρετιούνται εγκάρδια με τους οδηγούς, με τους οποίους έχουν αναπτύξει ιδιαίτερες σχέσεις, αργόσχολοι και συνταξιούχοι το καβαλούν για «τουρισμό».

Ασορτί με τη γειτονιά του, κινείται μάλλον ράθυμα. Άμα το δεις να έρχεται, μην γκαζώνεις για να το προλάβεις. Κανένας δεν βιάζεται, κυρίως ο οδηγός, που σε περιμένει να μπεις, να κόψεις εισιτήριο, να καθίσεις στη θέση σου και μετά να ξεκινήσει. Θα περάσεις πάνω του 40 με 45 λεπτά. Τόσο κρατάει το κυκλικό δρομολόγιό του, με αφετηρία και τερματικό σταθμό το τέλος της Ολυμπιάδος, με την προϋπόθεση, βέβαια, πως δεν θα μπλοκαριστεί από κάποιο κακοπαρκαρισμένο αυτοκίνητο (συμβαίνει πού και πού) ή τη σκουπιδιάρα του δήμου. Είναι τόσο ωραία και «περιπετειώδης» η διαδρομή του, που δεν σου πάει καρδιά να κατέβεις σε ενδιάμεση στάση, οπότε συνήθως το παίρνεις all the way.

Θα το αγαπήσεις για διάφορους λόγους. Καταρχήν, μοιάζει με τουριστικό λεωφορείο-μινιατούρα ή με παιδικό παιχνίδι. Εξωτερικά έχει ναΐφ ζωγραφιές με όλα τα ανωπολίτικα κλισέ και προτρέπει με παιχνιδιάρικη γραμματοσειρά «πάμε Άνω Πόλη». Με τους οδηγούς και τους επιβάτες θα τακιμιάσεις με τη μία. Όλο το bus μια παρέα, σαν ψέμα! Στην ατμόσφαιρα επικρατεί ευγένεια, ευφορία, ενθουσιασμός, κι όχι γαϊδουριά. Όλοι ξαφνικά γίνονται κοινωνικοί, λένε (ή γνέφουν) «γεια σας» τόσο στην επιβίβαση όσο και στην αποβίβαση, όλοι χαμογελιούνται.

Μυρίζει κυρίως σκορδίλα, γιαγιαδίλα αλλά και μωρουδίλα. Σκορδίλα και γιαγιαδίλα, καθώς το παίρνουν πολλοί παππούδες και γιαγιάδες με πίεση, μωρουδίλα, αφού το προτιμούν αρκετές μαμάδες με τα μωρά τους (αντί να κάνουν βόλτες στα κατσάβραχα). Μια πρώτη στατιστική έρευνα λέει ότι τις καθημερινές μεταφέρει περίπου 20 επιβάτες με εισιτήριο και 10 τζαμπατζήδες (τα σαββατοκύριακα έχει περισσότερη κίνηση). Στο 22 δεν θα δεις ελεγκτές: πού να τρέχουν εκεί πάνω! Δεν θα δεις νεαρά αγόρια ή κορίτσια με ακουστικά στα αφτιά: όλοι θέλουν να «ακούσουν» τη διαδρομή αλλά και να μιλήσουν μεταξύ τους (ή να κατασκοπεύσουν τις κουβέντες των άλλων).

Δεν θα δεις τους τζιπάτους της περιοχής: αυτοί βλαστημούν που χάθηκαν θέσεις πάρκινγκ. Δεν θα μπορέσεις να διαβάσεις βιβλίο ή εφημερίδα: κουνάει υπερβολικά ταξιδεύοντας πάνω σε καλντερίμια στο μεγαλύτερο μέρος της πορείας του. Δεν θα σε πατήσουν, δεν θα φας αγκωνιές, δεν θα πέσεις, δεν θα μυρίσεις άπλυτη μασχάλη διπλανού, δεν θα σου κλέψουν το πορτοφόλι: έχει χώρο μόνο για καθήμενους, 10 τον αριθμό. Δεν θα το πάρεις, αν βιάζεσαι να πας στη δουλειά σου: κινείται με ταχύτητα χελώνας. Τέλος, δεν φρενάρει απότομα: το πόδι του οδηγού είναι διαρκώς στο φρένο και το μάτι στους καθρέφτες.

Γενικώς το 22 δεν μοιάζει με φωνακλάδικο θηριοτροφείο, όπως τα υπόλοιπα αστικά. Είναι πολιτισμένο, αγκομαχά με στιλ στις ανηφόρες, δεν ξερνάει θόρυβο, ούτε καυσαέριο. Δεν είναι ιδιαιτέρως χρήσιμο, ούτε όμως κι ένα «μαγκανοπήγαδο» από και προς το κέντρο. Είναι ένα τρυφερό και alternative λεωφορείο. Μπορεί να γίνει και στέκι σου τα πρωινά, που ανεβοκατεβαίνει άδειο. Να το πάρεις!

ROUTE 22: THE BEST OF

Πλατεία Βασίλη Τσιτσάνη, στο τέλος της Πολιορκητού. Δημιουργήθηκε το 2001 με πρωτοβουλία του Ντίνου Χριστιανόπουλου, έχει και προτομή του Τσιτσάνη. Κάθε Σεπτέμβριο γίνεται στην πλατεία μεγάλη μουσική εκδήλωση για τον τρικαλινό συνθέτη.

Το κτήριο στην πλατεία Τερψιθέας, στη γωνία των οδών Πηλέως με Φιλοπάππου. Σαν σκηνικό από ταινία εποχής!

Ταβέρνα «Ίγγλις», στην οδό Ηροδότου. Παραδοσιακή και με δικά της «Κοκκινέλι Ίγγλις».

«Τα άδεια σπίτια μας ανήκουν», «Είσαι ό,τι κάνεις, όχι ό,τι βλέπεις», «Τούτες τις μέρες ο άνεμος μας κυνηγάει», «Green Justice»: μερικά από τα συνθήματα στους τοίχους μιας πολιτικοποιημένης από πάντα περιοχής. Τα Εξάρχεια της Θεσσαλονίκης.

Ταβέρνα «Το Σπίτι του Πασά», στην οδό Αγίου Παύλου. Σε ένα εξαιρετικό παραδοσιακό κτίσμα.

3ο Γυμνάσιο-Λύκειο, επίσης στην Αγίου Παύλου. Το σχολείο που «έβγαλε» τον Κώστα Μακεδόνα (επίσημος αοιδός στις εθνικές εορτές και επετείους στα μέσα των 80s), τον Αντώνη Βλαβογελάκη (vlavo.org) και εμένα.

Οδός Αμφιτρύωνος. Κανονική Μονμάρτη, με πολλά ενοικιαζόμενα στούντιο.

Πλατεία Καλλιθέας, στον Άγιο Νικόλαο τον Ορφανό. Σαν να είσαι στο Νυμφαίο.

Voices: «Έλεγαν ότι θα το βάλουν από τότε που ήμουν παιδάκι και τώρα είμαι 70 χρονών»: 80χρονη κυρία σχολιάζει τη χρονοκαθυστέρηση λειτουργίας της γραμμής. «Το Τουρκικό Προξενείο είναι σπίτι για Τούρκους; Γιατί τους κάναμε σπίτι; Οι Τούρκοι είναι κακοί!»: εγγόνι ακούει την ανακοίνωση στάσης «Τουρκικό Προξενείο» και ρωτάει τον παππού του για να μαθαίνει.