Μεταδοτική ασθένεια τα λουκέτα, λένε οι έμποροι. Το 2012 αναμένεται να κλείσουν χιλιάδες επιχειρήσειςκαι να χαθούν δεκάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας. Η εικόνα της αγοράς, τα αίτια της κρίσης και οι προτάσεις των επαγγελματιών.
Oδός Σταδίου, κάπου στη μέση. «Κλείνουμε και ξεπουλάμε» γράφει με φαρδιά κόκκινα γράμματα στη βιτρίνα. Εκείνος καθόταν σταυροπόδι και κοίταζε στο πουθενά. «Καλησπέρα». Σχεδόν τρόμαξε. «Με συγχωρείτε, καλησπέρα».
Άνοιξα κουβέντα. «Είμαι δημοσιογράφος. Θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για τα προβλήματα στην αγορά;» Με κοίταξε, το σκέφτηκε και μετά… «Θα προτιμούσα όχι, καταλαβαίνετε». Καταλάβαινα. Βγαίνοντας, μια τελευταία ματιά στη βιτρίνα. Καλοσιδερωμένα σακάκια, παντελόνια και «υποκάμισα» για € 10. Και στο υπόστεγο του διπλανού καταστήματος με την ταμπέλα «Ενοικιάζεται» ένας σωρός από χαρτόνια κι ένας άνθρωπος να κοιμάται επάνω τους. Η τελευταία έρευνα της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου (ΕΣΕΕ), που δημοσιοποιήθηκε τον Μάρτιο, κατέγραψε ότι το 30% των επιχειρήσεων στο κέντρο της Αθήνας είναι κλειστές. Στη Σταδίου το ποσοστό αυτό ανεβαίνει στο 42%. Όσα καταστήματα είναι ανοιχτά έχουν όλα προσφορές. Οι ταμπέλες με τις προσφορές εναλλάσσονται με αυτές που προαναγγέλλουν λουκέτο. Σ’ ένα μαγαζί με κατεβασμένα τα ρολά κάποιος έγραψε με σπρέι «Κλειστό για πάντα». «Το 2012 θα είναι κρίσιμη χρονιά. Αναμένουμε 62.000 νέα λουκέτα πανελλαδικά και απώλεια 240.000 θέσεων εργασίας. Ήδη το 77% των επιχειρηματιών περιμένει περαιτέρω επιδείνωση στο επόμενο εξάμηνο» μας λέει ο πρόεδρος της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας (ΓΣΕΒΕΕ) Δημήτρης Ασημακόπουλος.
Επιδημία λουκέτων
Η Σταδίου είναι πρωταθλήτρια, μα ολόκληρο το κέντρο υποφέρει. Σύμφωνα με έρευνα της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου (ΕΣΕΕ), ο πρόεδρος της οποίας, Βασίλης Κορκίδης, χαρακτηρίζει την κατάσταση ως «επιδημία λουκέτων που επεκτείνεται σαν μεταδοτική ασθένεια», το 25,2% των καταστημάτων στην Ερμού είναι κλειστά και το ίδιο ισχύει για το 33,7% στην Τσακάλωφ, το 26,2% στην Πατησίων, το 29,5% στην Ακαδημίας. Εκεί, στη γωνία Ακαδημίας και Θεμιστοκλέους, έχει κατάστημα οπτικών τα τελευταία 29 χρόνια η Γεωργία Τσέκερη και πολύ φοβάται ότι δεν θα καταφέρει να επιβιώσει.
«Ο τζίρος μου τα τελευταία 3 χρόνια έχει πέσει 60%. Έχω βάλει την υπάλληλό μου να δουλεύει μόνο δύο ημέρες την εβδομάδα. Αντιμετωπίζει κι εκείνη πρόβλημα επιβίωσης, κι εκείνη πλέον θα το σκέφτεται δυο και τρεις φορές να μπει σε ένα μαγαζί να ψωνίσει. Φαύλος κύκλος. Μα το σημαντικότερο είναι η κακή ψυχολογία του κόσμου, το ασταθές περιβάλλον. Ακόμα κι όσοι έχουν χρήματα είναι συγκρατημένοι. Δεν ξοδεύουν, φοβούμενοι χειρότερες μέρες». Επίσης σημαντικό πρόβλημα για την κ. Τσέκερη είναι τα υψηλά ενοίκια. «Αυτό που συμβαίνει είναι τραγικό. Όταν ένα κατάστημα είναι νοικιασμένο, ο ιδιοκτήτης είτε αρνείται να ρίξει το ενοίκιο είτε το μειώνει ελάχιστα. Όταν όμως ο ενοικιαστής αναγκαστεί να φύγει, ο ίδιος ιδιοκτήτης θα ρίξει την τιμή στο μισό». Πάντως, ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ) Στράτος Παραδιάς συστήνει στους ιδιοκτήτες «να στηρίξουν τους υπάρχοντες ενοικιαστές τους. Και όπου τα ενοίκια είναι υψηλά, να προσαρμοστούν στην πραγματικότητα. Στηρίζοντας αυτούς, στηρίζουμε και τους εαυτούς μας και το κοινωνικό σύνολο».
Λίγο πιο μακριά, στη Σόλωνος, το 25,3% των καταστημάτων έχουν κατεβάσει ρολά. Η κ. Ασπασία, από την Κωνσταντινούπολη, είναι ιδιοκτήτρια του καταστήματος ρούχων στη γωνία Σόλωνος και Ζωοδόχου Πηγής. Με τον τζίρο της να έχει πέσει 50% από το 2009, λέει ότι ο κόσμος «κοιτάει από τη βιτρίνα, μπαίνει αλλά δεν αγοράζει. Πώς να το κάνει όταν οι μισθοί πέφτουν και οι φόροι ανεβαίνουν; Βάλε την εγκληματικότητα, την υποβάθμιση, τις πορείες που κλείνουν το κέντρο κι έχεις την εικόνα. Κι έπειτα, αν εγώ πουλάω ένα σκούφο € 4 και απ’ έξω ο πλανόδιος, που δεν κόβει απόδειξη, τον πουλάει € 3, τι θα γίνει; Δεν θυμώνω με σένα που θα πάρεις το σκούφο από αυτόν γιατί σκέφτεσαι και το ευρώ, αλλά με την πολιτεία. Ποιοι είναι αυτοί που βρίσκονται πίσω από το παρεμπόριο, βγάζοντας ένα σκασμό λεφτά, κλέβοντας το κράτος κι όλους εμάς, εκμεταλλευόμενοι και τους μετανάστες;»
Καινοτόμες δράσεις
Η πρώτη ιδέα, οι «Παρασκευές στην Αθήνα, μια σειρά από ολοκληρωμένες δράσεις που προώθησαν από κοινού ο Εμπορικός Σύλλογος Αθηνών, η Περιφέρεια Αττικής και ο Δήμος Αθηναίων, για να επιστρέψουν οι Αθηναίοι στο παραδοσιακό εμπορικό κέντρο της πόλης, ήταν επιτυχής. Έτσι, κάθε Παρασκευή οι τιμές στα εισιτήρια των θεάτρων έπεφταν στο μισό, οι καφετέριες κερνούσαν τον έναν στους δύο καφέδες, τα καταστήματα έκαναν προσφορές και εκπτώσεις, καλλιτεχνικά happenings γίνονταν στους δρόμους. «Τα πρώτα μηνύματα είναι θετικά. Οι πρώτες 4 Παρασκευές, από 16/3 έως και 4/4, είχαν πιλοτικό χαρακτήρα, αισιοδοξούμε όμως ότι θα υπάρξει ανταπόκριση τόσο από τους εμπόρους όσο και από τους Αθηναίους, ώστε η προσπάθεια αυτή να συνεχιστεί και να καθιερωθεί» λέει ο Κάρολος Κωστόπουλος, μέλος του Δ.Σ. του Εμπορικού Συλλόγου Αθηνών.
Το επόμενο βήμα του Εμπορικού Συλλόγου Αθηνών είναι η πραγματοποίηση ανοιξιάτικων προσφορών το 10ήμερο 17-26/5, ενώ αναμένεται και η απάντηση της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου σε μία ακόμα πρόταση που έχουν υποβάλλει όλοι οι φορείς του εμπορίου και αφορά στην καθιέρωση των ανοιχτών street Malls. Τη δημιουργία, δηλαδή, υπαίθριων εμπορικών κέντρων σε κεντρικούς δρόμους των πόλεων, όπου οι εμπορικές επιχειρήσεις θα παρέχουν στους καταναλωτές διευκολύνσεις ανάλογες με αυτές που προσφέρουν τα κλειστά εμπορικά κέντρα τύπου Mall, όπως χώρους στάθμευσης, παιδικούς σταθμούς, πολιτιστικές εκδηλώσεις, οργανωμένες προσφορές και εκπτώσεις κ.ά. «Πρόκειται για μία πρόταση που, αν υλοποιηθεί ολοκληρωμένα, θα συνεισφέρει στο να διατηρηθεί η ζωντάνια της πόλης αλλά και να αυξηθεί το τουριστικό ενδιαφέρον» σημειώνει ο κ. Ασημακόπουλος.
Οι δρόμοι με τις περισσότερες κλειστές επιχειρήσεις (ΕΣΕΕ):
● Νοταρά (Πειραιάς) 44%
● Σταδίου 42%
● Χαριλάου Τρικούπη 35%
● Τσακάλωφ 33,7%
● Εμ. Μπενάκη 32%
Η έρευνα της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου διαπιστώνει:
● Το κέντρο της Αθήνας συγκεντρώνει το μεγαλύτερο ποσοστό κλειστών επιχειρήσεων. Προφανώς αυτό οφείλεται και σε λόγους πέραν της οικονομικής κρίσης, όπως η εγκληματικότητα.
● Παρατηρείται μια μετακίνηση εμπορικών επιχειρήσεων από παρόδους σε κεντρικούς δρόμους, λόγω της μείωσης των ενοικίων και της μεγάλης προσφοράς κενών καταστημάτων σε εμπορικότερα σημεία.
● Καταγράφεται το φαινόμενο της συγκέντρωσης κλειστών επιχειρήσεων. Εκεί που κλείνει μια επιχείρηση, κλείνουν κι άλλες.
Συμπεράσματα έρευνας της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας για το β’ εξάμηνο του 2011:
● Επιδείνωση παρουσίασε η κατάσταση του 87,3% των επιχειρήσεων.
● Το 51,2% των επιχειρηματιών θεωρεί ως πολύ ή αρκετά πιθανό να βάλει λουκέτο το επόμενο διάστημα.
● 65.000 θέσεις εργασίας χάθηκαν. Συνολικά το 2011 χάθηκαν 150.000 θέσεις εργασίας.
● Ο τζίρος μειώθηκε για το 82,5% των επιχειρήσεων, παρέμεινε αμετάβλητος για το 10,7% και αυξήθηκε για το 6,5%.
● 1 στους 2 εμφάνισε δυσκολίες στην έγκαιρη καταβολή μισθών.
● 4 στους 10 μείωσαν ώρες ή ημέρες εργασίας σε κάποιους υπαλλήλους τους.
● 1 στις 3 επιχειρήσεις έχει καθυστερημένες οφειλές (ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, ΔΕΚΟ, Δημόσια Ταμεία, προμηθευτές).
● Στο σύνολο του 2011, το 42,1% έκλεισε με ζημίες.
● Το 27,8% οφείλει ενοίκια.
● Ένας στους δύο θεωρεί ως βασικό εμπόδιο για την άσκηση της δραστηριότητάς του τις λειτουργικές δαπάνες (ΔΕΗ, ΟΤΕ κ.λπ.). Ως δεύτερο εμπόδιο ιεραρχείται το μη μισθολογικό κόστος (ασφαλιστικές εισφορές).
Λουκέτα σε μαύρο φόντο
Ο Marq Riley φωτογραφίζει την κρίση στις αθηναϊκές γειτονιές…
Του Παναγιώτη Μένεγου
Έρχεται στην Ελλάδα από το 1981. Διακοπές, sightseeing, Αθήνα, Νάξος. Λίγο πριν το μιλένιουμ αποφασίζει παρορμητικά, μετά από μια συναυλία της Ελευθερίας Αρβανιτάκη, ότι θέλει να ζήσει εδώ. Να βρεθεί στο peak της oλυμπιακής προετοιμασίας, για την οποία εργάστηκε κιόλας, σε μια χώρα που έδειχνε να ευημερεί. Σε ένα πολύ διαφορετικό περιβάλλον από τη Γερμανία και την Ολλανδία, τις άλλες δύο χώρες που έχει ζήσει, θα παντρευτεί την Ελληνογαλλίδα σύζυγό του και θα γίνει πατέρας δύο παιδιών. Ο Marq Riley, λοιπόν, «διάλεξε» την Ελλάδα.
«Με ενδιαφέρει αρκετά το Κολωνάκι, ως σύμβολο της κουλτούρας που καταρρέει. Είναι φοβερό να αλλάζει δίπλα σου ο “λιανικός χάρτης (retail map)”, που ρυθμίζει την καθημερινότητα. Να κλείνει το αγαπημένο σου συνοικιακό καφέ, ένα κατάστημα παπουτσιών στο διπλανό στενό, η αντιπροσωπεία από την οποία αγόρασες κάποτε το αυτοκίνητό σου. Να περνάνε γκραφιτάδες και να πειράζουν τις ταμπέλες και τις τζαμαρίες, ενώ δεν ξέρεις ποια μπορεί να είναι η επόμενη χρήση του καταστήματος. Έζησα ως “Έλληνας” την άνοδο “μέσω πιστωτικής” και τώρα φωτογραφίζω την πτώση. Εσείς εδώ δεν ζείτε για να δουλεύετε, όπως οι Ευρωπαίοι, αλλά το αντίθετο. Δουλεύετε για να ζείτε. Αυτή είναι η μαγεία της ζωής στην Αθήνα, αλλά μπορεί να οδηγήσει και στο φάγωμα ενός μισθού στα μπουζούκια αρκεί να το θέλει η “parea”. Το είδα αυτό, όπως είδα να γίνεται και πιο σύνθετη η ζωή σε σχέση με το 2000. Τζιπ, πολυτέλεια, γκάτζετ, όλοι κινητά τρίτης και τέταρτης γενιάς, υπάρχει ανάγκη; Η ατμόσφαιρα είναι ιδιαίτερα αρνητική, ειδικά μετά τον Δεκέμβρη του 2008. Το έχω σκεφτεί να πάρω την οικογένεια και να γυρίσω πίσω. Αλλά, τελικά, όχι. Θα μείνω εδώ και θα τελειώσω το πρότζεκτ. Θα επισκεφτώ τα ίδια μέρη, που φωτογραφίζω φέτος, σε ένα χρόνο κι ελπίζω αυτή τη φορά το frame να μην είναι κατάμαυρο. Αλλά φωτεινό…»
16°
