Νιώθετε κι εσείς νευρικότητα στα πόδια σας πριν κοιμηθείτε; - Η πάθηση που ίσως δεν γνωρίζετε ότι έχετε
Αν νιώθετε συχνά ένα περίεργο «γουργούρισμα», κάψιμο ή την ανάγκη να κουνάτε τα πόδια σας όταν προσπαθείτε να χαλαρώσετε ή να κοιμηθείτε, δεν είστε οι μόνοι.
Πολλοί άνθρωποι βιώνουν το ίδιο, αφού πρόκειται για μια πάθηση που πολλοί δυσκολεύονται να αναγνωρίσουν στον εαυτό τους και πολλοί γιατροί δεν γνωρίζουν πώς να την αντιμετωπίσουν σωστά.
Πρόκειται για το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών (Restless Legs Syndrome - RLS), γνωστό και ως νόσος Willis-Ekbom, μια πάθηση που συχνά παρεξηγείται ή περνά απαρατήρητη. Αν και δεν είναι επικίνδυνη, μπορεί να επηρεάσει σημαντικά τον ύπνο και την καθημερινή μας ζωή. Τι ακριβώς είναι όμως αυτή η διαταραχή και τι μπορείτε να κάνετε για να την αντιμετωπίσετε;
Η δυσφορία – που περιγράφεται ως αίσθηση ερπυσμού, πόνος, μυρμήγκιασμα ή σφύξιμο – εμφανίζεται κυρίως στα πόδια και μερικές φορές στα χέρια. Η νευρικότητα εμφανίζεται συχνά όταν το άτομο κάθεται ή ξαπλώνει και υποχωρεί με την κίνηση, λέει ο Γουίνκλεμαν.
Σε μέτριες έως σοβαρές περιπτώσεις, τα άτομα εμφανίζουν συμπτώματα αρκετές φορές την εβδομάδα και στις πιο ακραίες περιπτώσεις, η έναρξη του ύπνου μπορεί να καθυστερεί για ώρες, εξηγεί ο Δρ. Μπράιαν Κου, αναπληρωτής καθηγητής νευρολογίας στην Ιατρική Σχολή του Yale και διευθυντής του Κέντρου για το Σύνδρομο Ανήσυχων Ποδιών του πανεπιστημίου.
Ποιοι κινδυνεύουν να εμφανίσουν το σύνδρομο;
Δύο σημαντικοί παράγοντες παίζουν ρόλο: η κληρονομικότητα και τα επίπεδα σιδήρου. Το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών συχνά εμφανίζεται σε οικογένειες και τα γενετικά χαρακτηριστικά ευθύνονται για περίπου το 20% της πιθανότητας εμφάνισής του, λέει ο Γουίνκλεμαν.
Επιπλέον, η έλλειψη σιδήρου αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης RLS – όπως στις εγκύους, σε άτομα υπό αιμοκάθαρση, σε γυναίκες με έμμηνο ρύση, σε όσους πάσχουν από αναιμία ή σε χορτοφάγους.
Τα άτομα που λαμβάνουν αντικαταθλιπτικά τύπου SSRI (εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης) είναι επίσης πιο ευάλωτα, προσθέτει.
Η πρώτη προσέγγιση είναι να εντοπιστούν οι παράγοντες που μπορεί να επιδεινώνουν την πάθηση, λέει ο Γουίνκλεμαν.Το αλκοόλ, κάποια φάρμακα και οι απλοί υδατάνθρακες (π.χ. σάκχαρα) μπορούν να εντείνουν τα συμπτώματα, λέει ο Κου.
Αν τα επίπεδα σιδήρου είναι χαμηλά ή οριακά χαμηλά, συμπληρώματα από το στόμα ή ενδοφλέβια έγχυση σιδήρου μπορεί να βοηθήσουν. Η Τζιενκόφσκι προτείνει επίσης να υπάρχει «τσάντα με κόλπα» για τη διαχείριση των συμπτωμάτων: ζεστά ή κρύα επιθέματα, μασάζ, περπάτημα ή κάποια δραστηριότητα που διεγείρει το μυαλό.
«Για κάποιο λόγο... όταν κρατάς το μυαλό σου απασχολημένο, τα συμπτώματα υποχωρούν», λέει.
Φαρμακευτική αγωγή
Αν οι αλλαγές στον τρόπο ζωής και τα συμπληρώματα σιδήρου δεν είναι αποτελεσματικά, υπάρχουν φαρμακευτικές λύσεις. Πολλοί γιατροί ξεκινούν με μια κατηγορία φαρμάκων που λέγονται άλφα2-δέλτα αναστολείς, όπως η γκαμπαπεντίνη (gabapentin) ή η πρεγκαμπαλίνη (pregabalin), εξηγεί ο Κου.
Για πολλά χρόνια, η πρώτη επιλογή ήταν οι αγωνιστές ντοπαμίνης. Πλέον, όμως, χορηγούνται πιο σπάνια επειδή μπορεί να επιδεινώσουν το σύνδρομο μακροπρόθεσμα, λέει ο Γουίνκλεμαν.
Σε σοβαρές περιπτώσεις, η φαρμακευτική αντιμετώπιση περιλαμβάνει χαμηλή δόση μακράς δράσης οπιοειδών, σύμφωνα με τον Κου.
Μιλήστε με γιατρό
Αν νιώθετε δυσφορία που σας κάνει να κινείτε τα πόδια σας σε φάσεις ηρεμίας — ιδίως αν διαταράσσει τον ύπνο σας — μιλήστε με γιατρό.
Βέβαια δε γνωρίζουν όλοι οι γιατροί καλά το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών, οπότε μπορεί να είναι χρήσιμο να ζητήσετε παραπομπή σε ειδικό ύπνου. Είναι σημαντικό επίσης να κάνετε αιματολογικές εξετάσεις, ειδικά μέτρηση φεριτίνης, που δείχνει τα αποθέματα και τη διαθεσιμότητα του σιδήρου στο σώμα.
«Όσο πιο γρήγορα το κάνετε, τόσο το καλύτερο», λέει η Τζιενκόφσκι. «Η καθυστέρηση της διάγνωσης και της θεραπείας μπορεί να επιβαρύνει σημαντικά τη ζωή σας. Δεν συνειδητοποιείτε ότι η υπνηλία στη δουλειά, η νευρικότητα ή η αποστροφή για κοινωνικές δραστηριότητες ίσως οφείλονται στο σύνδρομο. Τουλάχιστον ξεκινήστε τη συζήτηση.»
8°
