Απρόβλεπτες συνέπειες μπορεί να έχουν τα λάθη μετά από μια αρθροπλαστική ισχίου, καθώς η ανάρρωση είναι εξίσου σημαντική με την χειρουργική επέμβαση καθαυτή.
Οι συνέπειες αυτές μπορεί να είναι παροδικές ή μόνιμες και κυμαίνονται από θρομβώσεις και μυϊκή ατροφία έως εξάρθρωση του νέου ισχίου.
«Οι ασθενείς που προσέρχονται για αρθροπλαστική ισχίου, συνήθως έχουν εξασθενημένους μυς έπειτα από χρόνια μειωμένης κινητικότητας ή ακινησίας εξαιτίας των πόνων της οστεοαρθρίτιδας», λέει ο Δρ. Φώτης Τσούκας, ορθοπεδικός χειρουργός εξειδικευμένος στην ρομποτική και αρθροσκοπική χειρουργική. «Η μυϊκή αδυναμία δεν μπορεί να αντιστραφεί σε μια νύχτα, ενώ μπορεί να δημιουργήσει πρόσθετα προβλήματα στη νέα άρθρωση, αφού η κεφαλή της μοιραία συγκρατείται στη θέση της από αποδυναμωμένους μυς».
Συνήθως απαιτούνται έξι εβδομάδες για να δημιουργηθεί γύρω από τη νέα κεφαλή ουλώδης ιστός και να ανακτηθεί με τη βοήθεια της φυσικοθεραπείας και ειδικών ασκήσεων η μυϊκή δύναμη της περιοχής. Θα χρειασθούν όμως αρκετές ακόμα έως ότου επιτραπεί η πλήρης κινητοποίηση της νέας άρθρωσης, προσθέτει ο Δρ. Τσούκας.
Οι αρθροπλαστικές ισχίου είναι πολύ συνηθισμένες. Σύμφωνα με στοιχεία του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας & Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), κάθε χρόνο διενεργούνται 166 επεμβάσεις ανά 100.000 πληθυσμού στα 35 κράτη-μέλη του (σε αυτά συμπεριλαμβάνεται η Ελλάδα) ή αλλιώς 2,14 εκατομμύρια επεμβάσεις. Ο ΟΟΣΑ υπολογίζει ότι από αυτές οι 13.200 διενεργούνται στην Ελλάδα.
Για να πάνε όλα καλά, όμως, οι ασθενείς πρέπει να αποφεύγουν ορισμένα βασικά λάθη μετά το χειρουργείο. Ο Δρ. Τσούκας εξηγεί ποια είναι:
1. Κάνετε πάρα πολλά, πολύ νωρίς. Πολλοί ασθενείς είναι πρόθυμοι να κάνουν τα πάντα για να επιταχύνουν την ανάρρωσή τους και κινητοποιούνται περισσότερο απ’ όσο πρέπει διότι αισθάνονται καλά. Η ανυπομονησία τους όμως συχνά κάνει περισσότερο κακό παρά καλό. «Προτιμότερο είναι να ακολουθεί ο ασθενής τις ιατρικές οδηγίες, ακόμα κι αν αισθάνεται ότι μπορεί να κάνει πολύ περισσότερα», λέει ο Δρ. Τσούκας.
2. Μένετε πολύ στο κρεβάτι. Στο αντίθετο άκρο βρίσκονται όσοι φοβούνται ότι θα πονέσουν ή θα τραυματιστούν αν κινηθούν, με συνέπεια να μένουν συνεχώς ακίνητοι στο κρεβάτι τους. Η τακτική αυτή, όμως, κρύβει σοβαρούς κινδύνους, όπως εκφύλιση των μυών και δημιουργία θρόμβων αίματος. Εφόσον λοιπόν ο γιατρός έχει πει να περπατάτε και να κάνετε φυσικοθεραπείες και συγκεκριμένες ασκήσεις, να σηκώνεστε από το κρεβάτι και να τις κάνετε.
3. Δεν κάνετε φυσικοθεραπείες. Η φυσικοθεραπεία αποτελεί απαραίτητο τμήμα της ανάρρωσης. Η εγχείρηση μπορεί να έχει διορθώσει την φθαρμένη ή τραυματισμένη άρθρωση, αλλά όχι τους μυς που την στηρίζουν. Είναι απαραίτητο να αρχίσετε τις φυσικοθεραπείες αμέσως μόλις το συστήσει ο γιατρός και να φροντίσετε να κάνετε στο σπίτι τις ασκήσεις που σας προτείνει ο φυσικοθεραπευτής και με τον τρόπο που σας έχει δείξει.
4. Δεν τρέφεστε σωστά. Είναι κατανοητό να νιώθει κανείς ανόρεκτος έπειτα από μία μεγάλη εγχείρηση, αλλά είναι πολύ σημαντικό για την ανάρρωσή του να τροφοδοτεί τον οργανισμό του με τα θρεπτικά συστατικά και την ενέργεια που χρειάζεται. Μην ξεχνάτε επίσης να πίνετε άφθονο νερό, για να διατηρείτε τον οργανισμό σας καλά ενυδατωμένο. Εάν δεν το κάνετε, να ξέρετε ότι υπονομεύετε την ανάρρωσή σας.
5. Δεν τηρείτε τα επαναληπτικά ραντεβού. Ο επανέλεγχος από τον γιατρό είναι απαραίτητος για να αξιολογεί την πρόοδο της ανάρρωσής σας και να εντοπίζει εγκαίρως τυχόν προβλήματα ή απρόοπτα. Μην υποθέτετε ότι όλα πάνε καλά, επειδή δεν πονάτε ή δεν έχετε άλλα συμπτώματα.
Τι να κάνετε μετά το χειρουργείο
Μην σταυρώνετε τα πόδια σας για τουλάχιστον 6-8 εβδομάδες.
Μην σηκώνετε το γόνατό σας ψηλότερα από το ισχίο σας για τουλάχιστον 6 εβδομάδες.
Μην κάνετε ως άσκηση ανυψώσεις του ποδιού με ίσιο γόνατο για τουλάχιστον 6 εβδομάδες.
Μην σκύβετε όταν πηγαίνετε να καθίσετε σε μία καρέκλα ή στο κρεβάτι σας.
Μην σκύβετε από την καθιστή θέση για να μαζέψετε κάτι από το πάτωμα.
Μην στρίβετε το πόδι σας προς τα μέσα ή προς τα έξω όταν το λυγίζετε.
Μην τεντώνεστε για να τραβήξετε τα καλύμματα του κρεβατιού από τα πόδια προς το στήθος σας, όταν είστε ξαπλωμένοι στο κρεβάτι.
Μην λυγίζετε τη μέση σας περισσότερο από 90 μοίρες.
Μην κοιμάστε στο πλάι, προς τη χειρουργημένη πλευρά, για τις πρώτες 6 εβδομάδες.
Μην κάθεστε σε χαμηλές καρέκλες και μην κοιμάστε σε χαμηλό κρεβάτι.
Μην οδηγήσετε εάν δεν συμβουλευθείτε πρώτα τον γιατρό σας. Αναλόγως με τον ασθενή μπορεί να χρειασθούν από 6 έως 12 εβδομάδες πριν μπορέσετε να καθίσετε με ασφάλεια στο τιμόνι.
Μην αρχίσετε τρέξιμο μετά την εγχείρηση. Γενικά, κάθε αθλητική δραστηριότητα που απαιτεί τρέξιμο ή αναπηδήσεις αντενδείκνυται στους χειρουργημένους ασθενείς, εκτός κι αν ήσαν έμπειροι δρομείς ή αθλητές πριν χειρουργηθούν.
Να κοιμάστε σε ύπτια θέση (ανάσκελα).
Φροντίστε να «βλέπει» το χειρουργημένο πόδι προς τα εμπρός.
Φροντίστε να έχετε μπροστά το χειρουργημένο πόδι όταν στέκεστε ή κάθεστε.
Να χρησιμοποιείτε ψυχρά επιθέματα για να μειώνετε τον πόνο και το πρήξιμο, τηρώντας τις οδηγίες του γιατρού.
Να βάζετε θερμοφόρα στο ισχίο σας για 15-20 λεπτά πριν αρχίσετε τις ασκήσεις για να βοηθάτε την κινητικότητά του.
Να μειώνετε τις ασκήσεις, όταν νιώθετε τους μυς σας να πονάνε, αλλά να μην τις διακόπτετε εντελώς.
«Είναι σημαντικό να παρέχονται οι σωστές μετεγχειρητικές συμβουλές στους ασθενείς για να ενθαρρύνονται να κινούνται και όχι να ακινητοποιούνται από φόβο», τονίζει ο Δρ. Τσούκας. «Η κίνηση είναι το καλύτερο φάρμακο μετά την αρθροπλαστική του ισχίου, αρκεί να τηρούνται οι βασικοί κανόνες ασφαλείας».
